1. Xoossaa asaa giddon siiqoy waani qonccii?

XOOSSAA asay siiquwan dummatidi erettiya, ayyaanaaban so asa mala. (1 Yoh. 4:16, 21) He siiqoy issi issitoo oottiyo gitabaa xallan gidennan, qoodin wurenna, haratussi qoppiyoogaa bessiya haasayaanne oottiyo kehabaa mala, ubbatoo oottiyo guuttabankka qonccees. Nuuni haratussi kehiyoonne qoppiyo wode, ‘Xoossay siiqiyo naatudan A milatoos.’—Efi. 5:1.

2. Yesuusi Xoossaagaa mala siiquwaa waati bessidee?

² Yesuusi wottiyoobi baynna ogiyan ba Aawaa milatiis. I hagaadan giis: “Daafuranchchatoo, deexuwaa tookkiyaageetoo, ubbati taakko haa yiite; taani inttena shemppissana. Taani ashkkenne wozanappe kauyyiyaagaa.” (Maa. 11:28, 29) Nuuni Kiristtoosa leemisuwaa kaallidi ‘hiyyeesatuyyo qoppiyo’ wode, saluwan deˈiya nu Aawan nashettoosinne gita ufayssaa demmoos. (Maz. 41:1) Nuuni son, gubaaˈiyaaninne haggaazuwan haratussi qoppiyoogaa waati bessana danddayiyaakko ane beˈoos.

3. Issi azinay ba machcheessi qoppiyoogaa waati bessana danddayii? (Doomettan deˈiya misiliyaa xeella.)

³ Son deˈiya haratussi qoppiyoogan azinay leemiso gidana bessees. (Efi. 5:25; 6:4) Geeshsha Maxaafay azinati bantta machchotussi  qoppananne eta hanotaa akeekana bessiyoogaa yootees. (1 PHe. 3:7, NW; tohossa qofaa) Issi urabaa akeekiyoogee he urassi qoppiyoogaara gayttidaba. Leemisuwawu, akeekanchcha azinay ayyo miyye gidida A machchiyaa appe daroban dummatikkonne, A aybinkka appe laafennaagaa I erees. (Doo. 2:18) Yaatiyo gishshawu, azinay O bonchchiyoogan iyyo siyettiyaabaa qoppiyoogaa bessees. Kanaada biittan deˈiya issi machchiyaa ba azinaabaa hagaadan gaasu: “I taayyo siyettiyaabaa mule karenna woy, ‘Neeyyo hegaadan siyettana bessenna’ geenna. Qassi I loytti siyiya asa. Taani ta qofaa laammana koshshiyo wode I tana kehatettan maaddees.”

4. Issi azinay hara maccaasaara haasayiyo wode ba machcheessi qoppiyoogaa waati bessana koshshii?

⁴ Akeekanchcha azinay I hara maccaasaara haasayiyo wodekka ba machcheessi siyettiyaabaa qoppees. I eta mule lambbeechchenna woy eta amottidi xeellenna; woy qassi Interneettiyan daro asaara gayttiyooban woy hegaa mala hara websaytiyan I hegaadan oottenna. (Iyy. 31:1) Ee, I ba maccaasiyo siiqiyo gishsha xallaassi gidennan, Xoossaa siiqiyo gishshawunne iitabaa ixxiyo gishshawu I ba maccaaseessi ammanettidi deˈees.—Mazamure 19:14; Amoxa 5:15 nabbaba.

5. Issi machchiyaa ba azinawu qoppiyoogaa waata bessana danddayay?

⁵ Issi azinay baassi huuphe gidida Yesuusi Kiristtoosa leemisodan xeelliyo wode, A machchiyaa A wozanappe ‘bonchchanaadan’ I maaddees. (Efi. 5:22-25, 33) Ayyo gubaaˈiyaa oosoy dariyo wode woy metidabay A qofissiyo wode, A ba azinaa bonchchiyoogee ayyo qoppanaadan O denttettana. Birttaaniyan deˈiya issi azinay hagaadan giis: “Ta eeshshay laamettiyo wode ta machchiyaa tana qofissidabay deˈiyoogaa issi issitoo akeekawusu. Yaatada, yohoy iira haasayana danddayiyooba gidikko, A ta qofaa ‘duuqqa kessanawu’ bessiya wodiyaa naagana koshshikkonne, Leemiso 20:5n deˈiya maaraa oosuwan peeshshawusu.”

6. Naati haratuyyo qoppanaadan nuuni ubbay waati minttettana danddayiyoo, qassi hegee naata waati goˈˈii?

⁶ Aawaynne aayyiyaa issoy issuwawu qoppiyo wode, bantta naatussi loˈˈo leemiso gidoosona. Eti bantta naati haratussi qoppanaadaaninne kehanaadankka tamaarissana koshshees. Leemisuwawu, naati SHiiquwaa Addaraashaa gibbiyan woxerettennaadan aawaynne aayyiyaa tamaarissana danddayoosona. Issippe wodiyaa aattiyoosan qumawu salppido salppiyan naati banttappe cimata kaseyanaadan eta yelidaageeti yootana danddayoosona. Gubaaˈiyan deˈiya ubbay yelidaageeta maaddana danddayees. Leemisuwawu, issi naˈi geella penggiyaa dooyiyoogaa mala nuussi qoppiyoogaa bessiyaabaa oottiyo wode, nuuni he naˈaa galatana bessees. Yaatiyoogee naˈaa ufayssees; qassi I “ekkiyaagaappe immiyaagee” keehi ufayttiyoogaa eranaadan maaddees.—Oos. 20:35.

7. Yesuusi tulle bitaniyawu qoppiyoogaa waati bessidee, qassi Yesuusi oottidobaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?

⁷ Tammu Katamaa giyo biitti Yesuusi biido wode, asay “tullenne duude gidida bitaniyaa Yesuusakko” ehiis. (Mar. 7:31-35) Yesuusi A asaa sinttan pattiyoogaappe “gaxaa kessidi” pattiis. Aybissi? Bitanee tulle gidiyoogee A cora asaa sinttan yeellayana danddayees. Hegaa akeekidi, Yesuusi A hara asi baynnasan pattiis. Nuuni maalaaliyaabaa oottidi pattana danddayennaagee qoncce. SHin, nuuni nu mala Kiristtaanetussi koshshiyaabaanne etawu siyettiyaabaa qoppana danddayoos; qassi yaatana koshshees. Kiitettida PHawuloosi, “Issoi issuwaara waani siiqettanaakkonne qassi lo77o oosuwaa waati oottanaakko, issoi issuwau qoppoos” yaagiis. (Ibr. 10:24) Yesuusi tulle bitaniyawu siyettiyaabaa  akeekiis; qassi ayyo qoppiyoogaa bessiis. Hegee nuuyyo ayba loˈˈo leemisoo!

8, 9. Cimidaageetussinne sahettiyaageetussi qoppiyoogaa nuuni ayba ogiyan bessana danddayiyoo? (Leemisuwaa yoota.)

⁸ Cimatuyyoonne sahettiyaageetuyyo qoppiyoogaa bessa. Kiristtaane gubaaˈee coo murutiyoogaana gidennan, siiquwan erettees. (Yoh. 13:34, 35) Cimatinne bollay silidoogeeti gubaaˈe shiiquwaa shiiqanaadaaninne mishiraachuwaa sabbakanaadan eta maaddanawu keehi baaxetana mala he siiqoy nuna denttettees. Eti oottana danddayiyoobay guutta gidikkonne, nuuni eta maaddoos. (Maa. 13:23) Bollay sila gidiyo gishshawu gaariyan biya Mikaaˈeeli eta soo asaynne aara issi haggaazo citan deˈiya ishantti maaddiyoogaa keehi nashshees. I hagaadan giis: “Eti ubbay tana maaddiyo gishshawu, taani darotoo nu shiiqota baananne ubba wode haggaazana danddayays. Dabaaban markkattiyoogaa taani keehi dosays.”

⁹ Daro Beeteele keettan cimidaageetinne sahettiyaageeti deˈoosona. Ha ammanettidi oottiyaageeti dabddaabbiyaaninne silkkiyan markkattanaadan hanotaa injjeyiyoogan siiqiya cimati etawu qoppiyoogaa bessoosona. Haahosan deˈiya asawu dabddaabbiyaa xaafiya, layttay 86 gidido Biili, “Nuuni dabddaabbiyaa xaafiyo maataa nashshoos” yaagiis. Layttay 90 matido Nansa hagaadan gaasu: “Dabddaabbiyaa xaafiyoogaa coo posttan kiittiyoobadan taani xeellikke. Hagee haggaazo. Asay tumaa erana koshshees!” “Tana ubbatoo sakkees. Maayuwaa maayiyoogeenne issi issi galla tana keehi metees” yaagada, 1921n yelettida Etela yootaasu. Gidikkonne, A silkkiyan markkattawusu; qassi A zaaretta oychchiyo amaridaageeti deˈoosona. Layttay 85 gidido Barbara hagaadan gaasu: “Tana sakkiyo gishshawu, ubbatoo haggaazanawu keehi metootays. SHin silkkiyan markkattiyoogee taani haratuyyo yootanaadan maaddees. Yihoowawu galatay gido!” Amarida siiqo cimati issi laytta kumennan, 1,228 saatiyaa haggaazidosona, 6,265 dabddaabbiyaa xaafidosona, 2,000⁠ppe dariyaagaa silkkiyaa dawalidosona, qassi 6,315 xuufiyaa asawu immidosona! Hegaadan oottidoogan Yihooway ufayttidoogee qoncce!—Lee. 27:11.

10. Nu ishantti shiiquwan loytti goˈettanaadan nuuni waati maaddana danddayiyoo?

¹⁰ Gubaaˈe shiiqotun qoppiyoogaa bessa. SHiiqotun nu ishantti loytti goˈettanaadan nuuni koyoos. Nuuni etawu qoppiyoogee eti goˈettanaadan maaddana danddayees. Waatidi? Yaatiyo issi ogee haratu qofay shaahettennaadan wodiyan gakkiyoogaa. Qoppibeenna hanotati nuuni saatiyan gakkennaadan issi issitoo oottana danddayiyoogee qoncce. SHin nuuni saatiyaa aattiyoogaa meeze oottikko, haratussi kaseegaappe aaruwan waati qoppanaakko akeekana koshshees. Nuna shoobbidaageeti Yihoowanne A Naˈaa gidiyoogaa hassaya. (Maa. 18:20) Nuuni eta wozanappe bonchchana koshshiyoogee geeshsha!

11. Gubaaˈiyan kifilee imettidoogeeti 1 Qoronttoosa 14:40n deˈiya azazuwaa oosuwan peeshshana koshshiyoy aybissee?

¹¹ Nu ishanttussi qoppiyoogee, “Ubbabaikka wogaaninne maaran hano” yaagiya azazuwaa naagiyoogaarakka gayttidaba. (1 Qor. 14:40) SHiiquwan kifilee deˈiyo ishantti banttawu imettida wodiyaa naagiyoogan he kaaletuwaa kaalloosona. Eti yaatiyoogan, banttappe kaallidi haasayiyaagaa xallawu gidennan, gubaaˈiyawukka qoppiyoogaa bessoosona. Issi issi ishanttu keettay haahosan deˈana danddayees. Harati qassi otobise malabaa goˈettana danddayoosona. Qassi amaridaageetu aqo laggeti eti simmanaashin danddayidi naagenna ammanennaageeta gidana danddayoosona.

12. Nuuni minni oottiya cimata ‘bonchchananne siiqana’ koshshiyoy aybissee? (“ Kaalettiyaageetussi Qoppa” giya saaxiniyaa xeella.)

¹² Gubaaˈiyan minni oottiyaanne mishetti sabbakiyoogan leemiso gidiya ayyaanaaban  heemmiyaageeta nuuni bonchchananne siiqana koshshees. (1 Tasalonqqe 5:12, 13 nabbaba.) Cimati oottiyo ubbabaa neeni nashshiyoogee erettidaagaa. Yaatiyo gishshawu, danddayettida ubban hashetiyoogaaninne maaddiyoogan hegaa bessa. “Eti bantta oottidobaa Xoossau yootana gishshau, [ne] shemppuwaa mintti naagoosona.”—Ibr. 13:7, 17.

13. Yesuusi asaa oyqqido ogiyaappe nuuni ay tamaarana danddayiyoo?

¹³ Isiyaasi Yesuusabaa hagaadan kasetidi yootiis: “Dinccettida shombboquwaa i menttenna; qassi lii7attidi eexxiya muqaaddaakka i toissenna.” (Isi. 42:3) Yesuusi asaa siiqiyoogee I etawu qarettanaadan oottiis. I leemiso hanotan dinccettida shombboquwaa woy liiˈattidi eexxiya muqaaddaa mala gididaageetussi siyettiyaaba akeekees. Hegaappe denddidaagan, I haratussi qoppees; qassi kehanne danddayanchcha. Naatikka akko shiiqoosona. (Mar. 10:14) Yesuusaagaa mala akeekaynne tamaarissiyo eray nuuyyo baynnaagee tuma! SHin nuuni nu moottan deˈiya asawu qoppana danddayoos; qassi hegaadan oottana bessees. Nuuni eta waatidi, awude qassi ay keena wodiyawu haasayissanaakko qoppana bessees.

14. Nuuni asaara waati haasayanaakko keehi qoppana koshshiyoy aybissee?

¹⁴ Nuuni asaa waatidi haasayissana bessii? Ha wodiyan, zalˈˈiyaaban, polotikaabaaninne haymaanootiyaaban kaalettiya iitanne meqetti baynna asati daro miiloone asaa naaqqoosonanne qohoosona. (Maa. 9:36)  Hegaappe denddidaagan, daro asay yibbaateesinne hidootaa qanxxees. Yaatiyo gishshawu, kehanne qoppiyaageeta gidiyoogaa nuuni haasayanawu dooriyo qaalaaninne shonggan bessiyoogee keehi koshshiyaaba! Daroti nuuni yootiyoobaa siyanawu koyiyoy nuuni Geeshsha Maxaafaa loytti goˈettiyo gishsha xallaassa gidennan, nuuni wozanappe etawu qoppiyoonne eta bonchchiyo gishshataassa.

15. Nuuni etawu markkattiyo asawu qoppiyoogaa bessana danddayiyo ogeti awugeetee?

¹⁵ Nuuni etawu markkattiyo asawu qoppiyoogaa bessiyo daro ogeti deˈoosona. Leemisuwawu, oyshay tamaarissanawu keehi maaddees. Nuuni kehatettaaninne bonchchuwan oychchana bessees. Daro asay darin haasayennaagaanne dungguuxa gidido moottan haggaaziya issi aqinyee eta yeellayana danddayiya oyshaa oychchana koshshennaagaa akeekiis. He oyshati izaawu zaarana danddayennaageeta woy likke zaaruwaa erennaageeta gidana danddayoosona. Leemisuwawu, ‘Neeni Xoossaa sunttaa eray?’ woy, ‘Xoossaa Kawotettay aybakko eray?’ giyoogeetu mala oysha I oychchenna. SHin I hagaa malabaa gees: “Xoossawu buzo sunttay deˈiyoogaa taani Geeshsha Maxaafaappe eraas. He suntta nena bessoo?” Wogaynne asay dumma dumma gidiyoogee qoncce; hegaa gishshawu higge koshshenna. Gidoppe attin, nuuni ubbatoo asawu qoppananne eta bonchchana koshshees; hegawu heeraa asaa loytti erana koshshees.

16, 17. (a) Nuuni asaa awude oychchanaakko kuuyiyo wode etawu qoppiyoogaa waati bessana danddayiyoo? (b) Nuuni issi uraara ay keena wodiyawu haasayanaakko kuuyiyo wode ayyo qoppiyoogaa waati bessana danddayiyoo?

¹⁶ Nuuni nu shoorota awude oychchana koshshii? Nuuni sooppe soo biidi haggaaziyo wode, shoobbin biida asa gidokko. Yaatiyo gishshawu, asay haasayanawu eeno gaana danddayiyo wodiyan biyoogee keehi koshshiyaaba. (Maa. 7:12) Leemisuwawu, ne heeran asay Qeeraanne Woggaa galla haroodeegaappe daro saatiyaa xiskkii? Yaatikko, ogiyan woy dabaaban markkattiyoogan, woy nenaara haasayanawu naaganaagaa neeni eriyo asaa zaaretta oychchiyoogan doommana danddayaasa.

¹⁷ Nuuni ay keena takkana koshshii? Daro asay oosuwan bichchaarees; yaatiyo gishshawu, koyro heeran ne haasayaa qanttan wurssana koshshennan aggenna. Haasayaa keehi adussiyoogaappe eesuwan wurssiyoogee loˈˈo. (1 Qor. 9:20-23) Asay eta hanotaa woy oosoy etawu dariyoogaa nuuni akeekiyoogaa eriyo wode, nuuni zaarettidi oychchanaadan eeno gaana danddayoosona. Nu haggaazuwan Xoossaa ayyaanaa ayfiyaa qonccissana koshshiyoogee tuma. Yaatiyo wode, nuuni tumuppe ‘Xoossaara issippe oottiyaageeta’ gidoos. Ubba issi uri nu baggaara tumaa eranaadan Yihooway nuna maaddana danddayees.—1 Qor. 3:6, 7, 9.

18. Nuuni haratuyyo qoppiyo wode, ayba anjjo demmana giidi naagana danddayiyoo?

¹⁸ Simi yaakko, son, gubaaˈiyaaninne haggaazuwan haratuyyo qoppanawu danddayettida ubbabaa oottoos. Nuuni yaatiyo wode, haˈˈikka sinttappekka daro anjjuwaa demmana. Mazamure 41:1, 2y hagaadan gees: “Hiyyeesaayyo qoppiya asi anjjettidaagaa; metuwaa gallassi GODAI a ashshees. . . . Inne biittaa bollan anjjettidaagaa gidees.”