Zwi Amba Mini U “Funa Maswina Aṋu”?
Bivhili i a fhindula
Kha pfunzo yawe ya Thavhani, Yesu o ri: ‘Funani maswina aṋu.’ (Mateo 5:44; Luka 6:27, 35) Maipfi a Yesu a amba uri ri fanela u sumbedza lufuno vhane vha ri vhenga kana vhane vha ri fara nga nḓila i si yavhuḓi.
Yesu o sumbedza uri u funa maswina awe nga u hangwela vhe vha mu fara nga nḓila i si yavhuḓi. (Luka 23:33, 34) Zwe a zwi funza nga ha u funa maswina ashu zwi tshimbidzana na zwo ambiwaho kha Maṅwalo a Tshihevheru ane kanzhi a vhidzwa Thestamennde Ya Kale.—Ekisoda 23:4, 5; Mirero 24:17; 25:21.
“Ni dzule ni tshi funa maswina aṋu na u rabelela vhane vha ni tovhola.”—Mateo 5:43, 44.
Kha ino thero ri ḓo haseledza zwi tevhelaho:
Ndi ngani ni tshi fanela u funa maswina aṋu?
Mudzimu o ri vhetshela tsumbo. Mudzimu u “na vhulenda kha vha sa livhuwi na vhavhi.” (Luka 6:35) U “ṱavhisela ḓuvha vhavhi.”—Mateo 5:45.
Lufuno lu nga ita uri swina ḽi shanduke. Bivhili i ri ṱuṱuwedza uri ri sumbedze swina ḽashu vhuthu, ri tshi ita zwenezwo ri ḓo vha ri tshi khou “ḽi okela maxale a fhisaho kha ṱhoho.” (Mirero 25:22) Ḽeneḽi ḽiambele, ḽi ambela kha mushumo wa u fhisa tsimbi uri i vhonale i yavhuḓi. Nga hu fanaho, arali ra sumbedza vhuthu muthu ane a ri vhenga, zwi nga dzikisa mbiti dzawe zwa ita uri a si tsha ri vhenga.
Ni nga sumbedza hani uri ni a funa maswina aṋu?
‘Itelani zwivhuya vhane vha ni vhenga.’ (Luka 6:27) Bivhili i ri: “Arali swina ḽau ḽi na nḓala, ḽi ṋee ḽi ḽe; arali ḽi na ḓora, ḽi ṋee ḽi nwe”. (Vharoma 12:20) Ni nga sumbedza u funa swina ḽaṋu nga u tevhedza Mulayo Muhulwane une wa ri: “Zwine na funa vhathu vha tshi ni ita, na inwi ni vha ite zwenezwo.”—Luka 6:31.
‘Fhaṱutshedzani vhane vha ni sema.’ (Luka 6:28) Ri fhaṱutshedza maswina ashu nga u sumbedza vhuthu na u humbulela musi ri tshi amba navho naho vha tshi amba na riṋe nga nḓila i si yavhuḓi. Bivhili i ri: “Ni songo lifhedza . . . samba nga samba. Nṱhani hazwo, fhaṱutshedzani.” (1 Petro 3:9) Heyi nyeletshedzo i ri thusa uri ri litshe u vhengana.
‘Rabelelani vhane vha ni tambudza.’ (Luka 6:28) Arali muṅwe muthu a ni tambudza ni songo lifhedza “vhuvhi nga vhuvhi.” (Vharoma 12:17) Nṱhani hazwo, humbelani Mudzimu uri a hangwele onoyo muthu. (Luka 23:34; Mishumo 7:59, 60) Zwi litsheleni kha Mudzimu uri a haṱule onoyo muthu samusi a tshi haṱula nga nḓila yo teaho.—Levitiko 19:18; Vharoma 12:19.
“Dzulani ni tshi funa maswina aṋu, ni tshi itela zwivhuya vhane vha ni vhenga, ni tshi fhaṱutshedza vhane vha ni sema, ni tshi rabelela vhane vha ni tambudza.”—Luka 6:27, 28.
Ni songo ‘fhela mbilu, ni vhe na vhuthu.’ (1 Vhakorinta 13:4) Kha maipfi a Muapostola Paulo ane a ḓivhea nga maanḓa o shumisa ipfi ḽa Tshigerika (agape) ḽine ḽa amba lufuno ḽine ḽa wanala kha Mateo 5:44 na Luka 6:27, 35. Ri sumbedza na maswina ashu lwonolwo lufuno nga u sa fhela mbilu, u vha na vhuthu, u sa vha na vivho na u sa ḓihudza.
“Lufuno a lu fheli mbilu, lu na vhuthu. Lufuno a lu na vivho, a lu zuwi, a lu ḓikukumusi, a lu ḓifari nga nḓila i si yavhuḓi, a lu ḓiṱoḓeli zwalwo, a lu sinyuwi. A lu vhaleli vhukhakhi. A lu takaleli zwi songo lugaho, lu takalela ngoho. Lu fukedza zwoṱhe, lwa tenda zwoṱhe, lwa fhulufhela zwoṱhe, lwa konḓelela zwoṱhe. Lufuno lu nga si vhuye lwa fhela.”—1 Vhakorinta 13:4-8.
Naa ni tea u ya nndwani u lwa na maswina aṋu?
Hai, Yesu o gudisa vhatevheli vhawe uri a vho ngo fanela u lwa na maswina avho. Sa tsumbo, musi a tshi vha sevha uri muḓi wa Yerusalema u ḓo vutshelwa, ho ngo ri vha tea u dzula henefho u itela u lwa, fhedzi o ri vha shavhe. (Luka 21:20, 21) Yesu o dovha a vhudza muapostola Petro a ri: “Vhuyedzedza banga ḽau vhudzuloni haḽo, ngauri vhoṱhe vhane vha fara banga vha ḓo fa nga banga.” (Mateo 26:52) Bivhili na vhagudi vha ḓivhazwakale zwi sumbedza uri vhatevheli vha Yesu vha ḓanani ḽa u thoma vho vha vha sa yi nndwani u lwa na maswina avho. a—2 Timotheo 2:24.
Mazwifhi nga ha u funa maswina aṋu
Mazwifhi: Mulayo wa Mudzimu wo vha u tshi amba uri Vhaisiraele vha tea u vhenga maswina avho.
Ngoho: Ho vha hu si na mulayo wo raloho. We wa vha u hone ndi wa uri Vhaisiraele vha fune vhahura vhavho. (Levitiko 19:18) Ipfi “muhura” ḽo vha ḽi tshi ambela kha vhaṅwe vhathu, fhedzi vhaṅwe Vhayuda vho vha vha tshi humbula uri ḽi ambela kha Vhayuda ngavho fhedzi. Vho vha tshi dzhia muthu a si Muyuda sa swina ḽine ḽa tea u vhengiwa. (Mateo 5:43, 44) Yesu o khakhulula mavhonele avho a tshi shumisa tshifanyiso tsha Musamaria wa khathutshelo.—Luka 10:29-37.
Mazwifhi: U funa maswina au zwi amba u tikedza vhuḓifari havho vhu si havhuḓi.
Ngoho: Bivhili i sumbedza uri ni nga kona u funa muthu ni sa tikedzi vhuḓifari hawe vhu si havhuḓi. Sa tsumbo, Yesu o vha a sa funi vhuvemu, fhedzi o rabelela vhathu vhe vha vha vha tshi khou ṱoḓa u mu vhulaya. (Luka 23:34) Yesu o vha a tshi vhenga vhuvhi, fhedzi o fela vhaitazwivhi.—Yohane 3:16; Vharoma 6:23.
a Bugu ya The Rise of Christianity yo ṅwalwaho nga Vho E. W. Barnes yo amba uri: “Ṱhoḓisiso yo itwaho nga vhuronwane yo sumbedza uri u swika nga tshifhinga tsha Marcus Aurelius [we a vhusa Roma u bva nga 161 u swika nga 180 C.E.], a hu na Mukriste we a vha swole; kana swole ḽe ḽa humela vhuswoleni nga murahu ha u vha Mukriste.”