KATHERINE o alutshela United States nahone a lovhedzwa sa Ṱhanzi ya Yehova e na miṅwaha ya 16. O shuma nga u fhisea vhuḓinḓani, fhedzi ndi vha si gathi fhedzi vhe vha aravha mulaedza wa Muvhuso he a vha a tshi huwelela hone. O amba uri: “Ndo vhala nga ha tshenzhelo dza vhathu vhe vha humbela Mudzimu nga thabelo uri a vha thuse u wana muthu ane a ḓo vha thusa u mu ḓivha. Kanzhi ndo vha ndi tshi tama u wana muthu o raloho, fhedzi a zwo ngo itea.”

Nga murahu ha u huwelela lwa miṅwaha minzhi kha yeneyo tsimu, Katherine o thoma u humbula nga ha u pfulutshela fhethu hune vhathu vha ḓo aravha nga vhunzhi mulaedza wa Muvhuso. O ḓivhudzisa arali zwenezwo a tshi ḓo zwi kona. Vhutshiloni hawe hoṱhe o vha kule na muṱa wawe luthihi fhedzi—zwo vha zwa vhege mbili fhedzi—nahone o vha a tshi vho humbula hayani ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Naho zwo ralo, lutamo lwawe lwa u tshenzhela dakalo ḽine a nga ḽi wana musi a tshi thusa vhathu u ḓivha Yehova lwo ḓadzea. Nga murahu ha u ṱolisisa fhethu hu si gathi he a vha a tshi nga pfulutshela hone, o ṅwalela davhi ḽa Guam nahone a wana zwidodombedzwa zwe a vha a tshi zwi ṱoḓa. Nga July 2007 musi e na miṅwaha ya 26, Katherine o pfulutshela ngei Saipan, tshiṱangadzime tshine tsha vha Lwanzheni lwa Pacific, hune ha vha khilomithara dza 10000 u bva hayani hawe. Tshenzhelo yawe yo vha hani?

Nga murahunyana ha u swika tshivhidzoni tshiswa, Katherine o ṱangana na Doris, mufumakadzi a re miṅwahani ya vhu-40, we a ṱanganedza pfunzo ya Bivhili. Musi vho no guda ndima tharu dza u thoma kha bugu Bivhili I Funza Mini, Katherine o thoma u vhilaela. O ri: “Doris o vha e mugudi wavhuḓi vhukuma, nahone ndo vha ndi sa ṱoḓi u tshinya zwenezwo. Ndo vha ndi sa athu u fara pfunzo ya Bivhili ya tshifhinga tshoṱhe nahone ndo pfa u nga Doris u ṱoḓa wahashu wa tshisadzini a re na tshenzhelo uri a gude nae, khamusi muthu ane a lingana nae.” Katherine o humbela Yehova nga thabelo uri a wane wahashu wa tshisadzini uri a kone u mu ṋea ngudo yawe ya Bivhili. Nga zwenezwo a dzhia phetho ya u vhudza Doris uri u ḓo guda na muṅwe muthu.

Katherine o ri: “Musi ndi sa athu u amba nga ha enea mafhungo, Doris o mmbudza uri u ṱoḓa u amba na nṋe nga ha thaidzo yawe. Musi ndo no mu thetshelesa, ndo mu vhudza nḓila ye Yehova a nthusa ngayo u sedzana na vhuimo vhu fanaho vhutshiloni hanga. O nndivhuha.” Nga zwenezwo, Doris o vhudza Katherine uri: “Yehova o shumisa inwi u itela u nthusa. Ḓuvha ḽe na thoma u ḓa ngaḽo muḓini wanga, ndo vha ndi tshi khou vhala Bivhili lwa dziawara. Ndo vha ndi  tshi khou lila, ndi tshi humbela Mudzimu uri a nthumele muthu ane a ḓo nthusa u pfesesa Bivhili. Nga zwenezwo, na khokhonya muṋangoni wanga. Yehova o fhindula thabelo yanga!” Katherine o tsengisa miṱodzi musi a tshi khou pfa eneo mafhungo a kwamaho. O ri: “Maipfi a Doris o vha e phindulo ya thabelo yanga. Yehova o ntsumbedza uri ndo vha ndi tshi ḓo kona u bvela phanḓa na yeneyo ngudo.”

Doris o lovhedzwa nga 2010, nahone ṋamusi u fara pfunzo dza Bivhili dzo vhalaho e eṱhe. Katherine uri: “Ndi takala vhukuma ngauri lutamo lwanga lwa tshifhinga tshilapfu lwa u thusa muthu uri a vhe mushumeli wa Yehova lwo ḓadzea!” Ṋamusi, Katherine u shuma sa muvulanḓila o khetheaho tshiṱangadzimeni tsha Pacific ngei Kosrae.

Vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vha fhiraho ḓana (vha re na miṅwaha ya 19 u ya kha 79) vho shuma hu re na ṱhoḓea khulwane ngei Micronesia. Erica, we a pfulutshela ngei Guam nga 2006 e na miṅwaha ya 19, o amba zwavhuḓi nga ha nḓila ye vhenevho vhashumi vha ḓipfa ngayo. O ri: “U vula nḓila tsimuni ine vhathu vha vha na ḓora ḽa ngoho zwi a takadza vhukuma. Ndi livhuha vhukuma nge Yehova a nthusa uri ndi ite wonoyu mushumo. Ndi nḓila yavhuḓi vhukuma ya vhutshilo!” Ṋamusi, Erica u takalela u shuma sa muvulanḓila o khetheaho ngei Ebeye Tshiṱangadzimeni tsha Marshall. Vhukuma, u shuma shangoni ḽi sili zwi na khaedu. Kha ri ṱolisise tharu dzadzo nahone ri vhone nḓila ye vhathu vhe vha pfulutshela Micronesia vha sedzana nadzo ngayo.

Matshilele. Musi Simon ane a vha na miṅwaha ya 22 o no swika ngei tshiṱangadzimeni tsha Palau nga 2007, nga u ṱavhanya o wana uri u ḓo hola tshelede ṱhukhu u fhira ye a vha a tshi i wana shangoni ḽawe ngei England. O ri: “Ndo vha ndi tshi fanela u guda u sa renga tshiṅwe na tshiṅwe tshine nda tshi ṱoḓa. Zwino, ndi khetha nga vhuṱali zwiḽiwa zwine nda fanela u zwi renga, nahone ndi vho renga fhethu hu sa ḓuri. Musi zwithu zwi tshi tshinyala, ndi renga zwithu zwo no shumiswaho nahone nda lingedza u ḓilugisela zwone.” Lutamo lwa u tshila vhutshilo ho leluwaho lwo mu kwama hani? Simon o ri: “Zwo nthusa u ḓivha zwine zwa vha zwa ndeme vhutshiloni na u ḓivha nḓila ine nda nga tshila ngayo nga zwithu zwiṱuku. Yehova o nṱhogomela lunzhi kha zwiitea zwinzhi. Lwa miṅwaha ya sumbe ndi tshi khou shuma henefha, tshifhinga tshoṱhe ndo vha ndi na zwiḽiwa na vhulalo.” Vhukuma, Yehova u tikedza vhane vha tshila vhutshilo ho leluwaho, vha tshi itela u ṱoḓa Muvhuso u thoma.—Mat. 6:32, 33.

U ṱuvha hayani. Erica o ri: “Ndi na vhushaka ha tsini na muṱa wanga, nahone ndo vha ndi tshi vhilaela uri u ṱuvha hayani zwi ḓo kwama vhuḓinḓa hanga nga nḓila i si yavhuḓi.” Ndi mini zwe a zwi ita u itela u ḓilugiselela? O ri: “Musi ndi sa athu u pfuluwa, ndo vhala thero ya Tshiingamo tshine tsha amba nga ha u ṱuvha hayani. Zwenezwo zwo lugiselela mbilu yanga uri ndi kone u sedzana na yeneyo khaedu. Kha iṅwe thero, muṅwe mme o khwaṱhisedza ṅwananyana wawe uri, ‘Yehova a nga ni ṱhogomela zwavhuḓi u fhira nṋe.’ Yeneyo khwaṱhisedzo yo nkhwaṱhisa vhukuma.” Hannah na munna wawe Patrick, vha shuma Majuro Tshiṱangadzimeni  tsha Marshall. Hannah u lwisana na u ṱuvha hayani nga u livhisa ṱhogomelo kha vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini tshivhidzoni tshavho. O ri: “Tshifhinga tshoṱhe ndi livhuha Yehova nge a nṋea vhushaka ha vhurathu na vhukomana shangoni ḽoṱhe ngauri na vhone ndi muṱa wanga. Arali ho vha hu si nga thikhedzo yavho, ndo vha ndi sa ḓo vhuya nda shuma hune ha vha na ṱhoḓea khulwane.”

U ita vhukonani. Simon u ri: “Musi ni tshi swika kha ḽiṅwe shango, zwithu a zwi fani na zwa shango ḽaṋu. Tshiṅwe tshifhinga ndi ṱuvha u ita miswaswo na u pfeseswa khwine.” Erica u ri: “Mathomoni, ndo vha ndi tshi ḓipfa ndi ndoṱhe, fhedzi zwenezwo zwo nthusa u ṱolisisa zwiṱuṱuwedzi zwanga zwa u pfuluwa. A tho ngo pfulutshela u ḓivhuyedza, fhedzi ndo pfulutshela u itela Yehova zwo engedzeaho.” O dovha a ri: “Nga u ya ha tshifhinga, ndo vha na khonani dzavhuḓi, dzine nda dzi takalela.” Simon o ita vhuḓidini ha u guda Lupalau, zwe zwa ita uri a “ṱanḓavhudze lufuno lu re mbiluni” kha vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vha henefho. (2 Vhakor. 6:13) Vhuḓidini hawe ha u guda luambo ho ita uri a takalelwe nga vhahashu. Vhukuma, musi vhahashu vhane vha bva kha maṅwe mashango na vhahashu vha henefho vha tshi shuma vhoṱhe, vhoṱhe vha vhuyelwa nga dakalo ḽa vhukonani ha tsini tshivhidzoni. Ndi dzifhio dziṅwe mbuyelo dzine dza waniwa nga vhane vha ḓiṋekedzela nga u ḓifunela u itela u shuma fhethu hu re na ṱhoḓea?

Muapostola Paulo o amba uri: “Ane a zwala zwinzhi u ḓo kaṋa zwinzhi.” (2 Vhakor. 9:6) Maitele e a sumbedzwa kha enea mafhungo a shuma kha vhane vha ṱoḓa u ita zwo engedzeaho vhuḓinḓani havho. Ndi mbuyelo dzifhio dzine vha dzi ‘kaṋa nga vhunzhi’ ngei Micronesia?

Ngei Micronesia, hu tshee na zwibuli zwinzhi zwa u thoma ngudo dza Bivhili na u vhona vhathu vhe vha guda na u shumisa ngoho i bvaho Ipfini ḽa Mudzimu vha tshi ita mvelaphanḓa ya lwa muya. Patrick na Hannah na vhone vha huwelela ngei Angaur, tshiṱangadzimeni tshiṱuku tshine tsha vha na vhadzulapo vha 320. Nga murahu ha u huwelela henefho lwa miṅwedzi mivhili, vho ṱangana na mme ane a khou alusa vhana e eṱhe. Nga u ṱavhanya, o ṱanganedza pfunzo ya Bivhili, a ṱanganedza ngoho nahone a ita tshanduko khulwane vhutshiloni hawe. Hannah o ri: “Nga murahu ha ngudo iṅwe na iṅwe musi ri tshi ṱuwa muḓini wawe nga baisigira dzashu, ri a sedzana nahone ra amba uri: ‘Ri a livhuha Yehova!’” Hannah o dovha a ri: “Ndi a ḓivha uri Yehova o vha a tshi ḓo sendedza onoyo mufumakadzi tsini nae nga iṅwe nḓila, fhedzi nga nṱhani ha u shuma hune ha vha na ṱhoḓea, ro kona u wana na u thusa ane a nga nngu uri a ḓivhe Yehova. Yeneyi ndi iṅwe ya mbuyelo dze ra dzi wana vhutshiloni hashu hoṱhe!” Samusi Erica o amba uri: “Musi ni tshi thusa muthu uri a ḓivhe Yehova ni wana dakalo ḽihulwane vhukuma!”

Mashangoni manzhi, hu na ṱhoḓea khulwane ya vhahuweleli vha Muvhuso. Naa na inwi ni nga vha muṅwe wa vhane vha pfulutshela fhethu hune ha vha na ṱhoḓea? Humbelani Yehova nga thabelo uri a khwaṱhise lutamo lwaṋu lwa u ita zwo engedzeaho vhuḓinḓani haṋu. Haseledzani nga ha eneo mafhungo na vhahulwane vha tshivhidzo, mulavhelesi wa ḽiisela, kana na vhe vha vha na ndugelo ya u shuma fhethu hune ha vha na ṱhoḓea. Musi ni tshi thoma u ita nzudzanyo, ṅwalelani davhi ḽine ḽa ṱhogomela hune na ṱoḓa u shuma hone nahone ni humbele zwidodombedzwa zwo engedzeaho. * Khamusi na inwi ni nga ṱanganela na vhahashu vha tshinnani na vha tshisadzini vhanzhi-vhanzhi—vhaṱuku na vhahulwane, vha si ho mbinganoni kana vha re mbinganoni—vhe vha ḓiṋekedzela nga u ḓifunela nahone ni thetshele dakalo ḽi ḓiswaho nga u ‘kaṋa zwinzhi.’