1, 2. (a) Musi Mushe e na miṅwaha ya 40, o dzhia phetho ifhio? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Ndi ngani Mushe o nanga u tambula na vhathu vha Mudzimu?

MUSHE o vha a tshi ḓivha zwine Egipita ḽa nga mu ṋea zwone. O vhona miḓi mihulwane ya vhapfumi. O alutshela muṱani wa vhuhosini. O “funzwa vhuṱali hoṱhe ha Vhaegipita,” khamusi zwo vha zwi tshi katela vhutsila, pfunzo dza zwa dziṋaledzi, mbalo na zwiṅwe zwa saintsi. (Mish. 7:22) O vha e na tshibuli tsha u pfuma, maanḓa na ndugelo ine Muegipita o ḓoweleaho a nga tama u vha nayo!

² Naho zwo ralo, musi e na miṅwaha ya 40, Mushe o dzhia phetho ye ya vha i tshi nga vha yo mangadza muṱa wa vhuhosi wa Egipita we wa mu alusa. Ho ngo nanga vhutshilo ho ḓoweleaho ha Vhaegipita, fhedzi o nanga u tshila na dziphuli! Ndi ngani? Mushe o vha e na lutendo. (Vhalani Vhaheberu 11:24-26.) Nga nṱhani ha lutendo lwawe, Mushe ho ngo sokou vhona nga maṱo shango ḽo mu tangaho. Sa munna wa muya, Mushe o vha e na lutendo kha “ane a si vhonale,” Yehova Mudzimu, na kha u ḓadzea ha mafulufhedziso awe.—Vhaheb. 11:27.

3. Ndi mbudziso dzifhio tharu dzine dza ḓo fhindulwa kha ino thero?

³ Na riṋe a ro ngo fanela u vhona zwi re phanḓa hashu fhedzi. Ri fanela u vha “na lutendo.” (Vhaheb. 10:38, 39) U itela u ri thusa u khwaṱhisa lutendo lwashu, kha ri ṱolisise zwo ṅwalwaho nga ha Mushe kha Vhaheberu 11:24-26. Musi ri tshi ita nga u ralo, ṱoḓani phindulo dza mbudziso dzi tevhelaho: Lutendo lwo ṱuṱuwedza  hani Mushe u itela u landula nyemulo dza ṋama? Musi a tshi sasaladzwa, lutendo lwo mu thusa hani u dzhiela nṱha ndugelo dzawe dza tshumelo? Nahone ndi ngani Mushe o vha “o lavhelela u ṋewa malamba”?

4. Ndi zwifhio zwe Mushe a zwi ṱhogomela nga ha “u ḓiphina nga tshivhi”?

⁴ Nga maṱo a lutendo, Mushe o ṱhogomela uri “u ḓiphina nga tshivhi” zwo vha zwi zwa tshifhinganyana. Vhaṅwe vha nga kha ḓi vha vho amba uri naho Egipita ḽo vha ḽi tshi gwadamela midzimu i sili na vhungome, ḽo vha ḽo no vha muvhuso wa shango, ngeno vhathu vha Yehova vha tshi khou tambula sa dziphuli! Naho zwo ralo, Mushe o vha a tshi zwi ḓivha uri Mudzimu u ḓo shandula eneo mafhungo. Naho vhaitazwivhi vha tshi nga vha khou bvelela, Mushe o vha e na lutendo lwa uri vhenevho vhaitazwivhi vha ḓo fheliswa. Nga zwenezwo, ho ngo kungwa nga “u ḓiphina nga tshivhi lwa tshifhinganyana.”

5. Ndi zwifhio zwine zwa ḓo ri thusa u iledza “u ḓiphina nga tshivhi lwa tshifhinganyana”?

⁵ Ni nga iledza hani “u ḓiphina nga tshivhi lwa tshifhinganyana”? Ni songo vhuya na hangwa uri u ḓiphina nga tshivhi ndi zwa tshifhinganyana. Nga maṱo a lutendo, ni nga kona u vhona uri “shango ḽi a fhira na nyemulo dzaḽo.” (1 Yoh. 2:15-17) Elekanyani nga ha zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho kha vhaitazwivhi vha sa rembuluwi. Vha kha ‘nḓila i suvhaho, vha guma nga zwi ofhisaho.’ (Ps. 73:18, 19) Musi ni tshi lingea uri ni ḓifare luvhi, ḓivhudziseni uri, ‘Ndi ṱoḓa vhumatshelo ha mufuda-ḓe?’

6. (a) Ndi ngani Mushe o “hana u vhidzwa murwa wa ṅwananyana wa Farao”? (b) Ndi ngani ni tshi humbula uri Mushe o dzhia phetho yavhuḓi?

⁶ Lutendo lwa Mushe lwo dovha lwa mu livhisa kha buḓo ḽine a fanela u ḽi tevhela. “Nga lutendo Mushe, musi o no aluwa, o hana u vhidzwa murwa wa ṅwananyana wa Farao.” (Vhaheb. 11:24) Mushe ho ngo vhuya a humbula uri a nga shumela Mudzimu sa muraḓo wa muṱa wa vhuhosini nahone a shumisa lupfumo na ndugelo u itela u thusa vhahawe vha Vhaisiraele. Nṱhani hazwo, Mushe o vha o ḓiimisela u funa Yehova nga mbilu yawe yoṱhe, nga muya na nga nungo dzawe dzoṱhe. (Doit. 6:5) Phetho ye Mushe a i dzhia yo mu thusa uri a si vhe na thaidzo nnzhi. Lupfumo lwe a lu litsha ngei Egipita lwo fhedzisela lwo dzhiiwa nga Vhaisiraele! (Ek. 12:35, 36) Farao o shoniswa nahone a vhulahwa. (Ps. 136:15) Kha ḽinwe sia, Mushe o tsireledzwa nahone a shumiswa nga Mudzimu u ranga phanḓa lushaka lwoṱhe, a lu isa fhethu ho tsireledzeaho. Vhutshilo hawe ho vha vhu na ndivho ya vhukuma.

7. (a) U ya nga Mateo 6:19-21, ndi ngani ri tshi fanela u humbula nga ha vhumatshelo? (b) Anetshelani tshenzhelo ine ya sumbedza phambano vhukati ha zwithu zwi vhonalaho na zwa muya.

⁷ Arali ni mushumeli wa Yehova ane a kha ḓi vha muswa, lutendo lu nga ni thusa hani u khetha buḓo? Zwi ḓo vha zwi vhuṱali arali na humbula nga ha vhumatshelo. Fhedzi naa u vha na lutendo kha mafulufhedziso a Mudzimu zwi ḓo ni ita uri ni ḓikuvhanganyele vhumatshelo ha tshifhinganyana kana ha tshoṱhe? (Vhalani Mateo 6:19-21.) Muṅwe mukoni wa zwa u tshina ane a pfi Sophie o kwamiwa nga yeneyo mbudziso. O ṋewa basari nahone a dovha a ṋewa vhuimo ha nṱha kha khamphani nnzhi dza u tshina u mona na United States. O amba uri: “Zwo vha zwi tshi takadza u takalelwa nga vhaṱaleli. Zwi re zwone ndi uri ndo ḓipfa ndi wa khwine u fhira thangana dzanga dza murole. Fhedzi ndo vha ndi songo takala.” Nga zwenezwo, Sophie a ṱalela vidio Young People Ask—What Will I Do With My Life? U ri: “Nṱhani ha u gwadamela Yehova nga mbilu yanga yoṱhe ndo ṱhogomela uri shango ḽo ita uri ndi bvelele na u takalelwa nga vhatevheli. Ndo rabela Yehova nga u fhisea. Nga zwenezwo, ndo litsha mushumo wanga wa u tshina.” O ḓipfa hani nga phetho ye a i dzhia? O ri: A thi humbuli vhutshilo hanga ha kale. Ṋamusi ndo takala vhukuma. Ndi khou vula nḓila na munna wanga. A ri na bvumo nahone a ri na zwithu zwinzhi zwi vhonalaho. Fhedzi ri na Yehova, vhagudi vha Bivhili na zwipikwa zwa muya. A thi ḓisoli na luthihi.”

8. Ndi nyeletshedzo ifhio ine ya nga thusa muswa uri a dzhie phetho nga ha vhutshilo hawe?

 ⁸ Yehova u a ḓivha zwine zwa vha zwa khwine kha inwi. Mushe o ri: “Tshine Yehova a tshi ṱoḓa kha iwe ndi mini? U pfi U ofhe Yehova Mudzimu wau, u tevhele nḓila dzawe dzoṱhe, U mu fune; U shumele Yehova Mudzimu wau nga mbilu yau yoṱhe [“na zwoṱhe zwine wa vha zwone,” NW]. U tevhedze milayo ya Yehova na ndaelá dzawe dzine nṋe nda khou U laya ṋamusi, uri U kone u dzula wó takala.” (Doit. 10:12, 13) Musi ni tshee muswa, nangani buḓo ḽine ḽa ḓo ni ita uri ni fune Yehova nahone ni mu shumele ‘nga mbilu yaṋu yoṱhe na zwoṱhe zwine na vha zwone.’ Ni nga vha na vhungoho ha uri ḽeneḽo buḓo ḽi ḓo ita uri ni ‘kone u dzula no takala.’

9. Ṱalutshedzani uri ndi ngani zwo vha zwi tshi nga konḓela Mushe u ita mushumo wawe.

⁹ Mushe “o dzhia u nyadzwa ha Kristo sa lupfumo lu fhiraho madzanga a Egipita.” (Vhaheb. 11:26) Mushe o vha o ṋewa vhuimo vhu fanaho na ha “Kristo” kana “Muḓodzwa,” ngauri Yehova o mu vhudza uri a livhise Vhaisiraele musi vha tshi bva Egipita. Mushe o vha a tshi zwi ḓivha uri u ita wonoyo mushumo zwo vha zwi tshi ḓo konḓa, ngauri o vha a tshi “nyadzwa.” Muṅwe wa Vhaisiraele o mu holedza a ri: “Ndi nnyi we a U ita mukoma na musengisi washu?” (Ek. 2:13, 14) Nga murahu, Mushe o vhudzisa Yehova uri: “Zwino Farao u ḓo mpfa hani?” (Ek. 6:12) U itela u lugiselela na u sedzana na u nyadzwa, Mushe o vhudza Yehova nga ha nyofho na mbilaelo dzawe. Yehova o thusa hani Mushe u ita mushumo wawe u konḓaho?

10. Yehova o thusa hani Mushe u ita mushumo wawe?

¹⁰ Tsha u thoma, Yehova o khwaṱhisedza Mushe a ri: “Ndi ḓo vha na iwe.” (Ek. 3:12) Tsha vhuvhili, Yehova o mu ṋea fulufhelo nga u ṱalutshedza zwine dzina ḽawe ḽa amba zwone, o ri: “Ndi Ḓo Vha Tshine Nda Ṱoḓa U Vha Tshone.” * (Ek. 3:14, NW) Tsha vhuraru, o ṋea Mushe maanḓa a vhuṱolo ane a sumbedza uri zwa vhukuma Mushe o rumiwa nga Mudzimu. (Ek. 4:2-5) Tsha vhuṋa, Yehova o ṋea Mushe mushumisani na muambeli ane a pfi Aroni, u itela u mu thusa u ita mushumo wawe. (Ek. 4:14-16) Musi Mushe e tsini na u fa, o vha e na vhungoho ha uri Mudzimu u a thusa vhashumeli Vhawe u khunyeledza mushumo muṅwe na muṅwe une a vha ṋea wone nahone o vhudza Yoshua e na tshivhindi, a ri: “Yehova u ḓo U ranga phanḓa Ene muṋe, u ḓo ima na iwe. Ha nga U laṱedzi a U sia Ú woṱhe.”—Doit. 31:8.

11. Ndi ngani Mushe o vha a tshi dzhiela nṱha mushumo wawe u konḓaho?

¹¹ Yehova o thusa Mushe uri a dzhiele nṱha vhukuma mushumo wawe u konḓaho, u fhira “madzanga a Egipita.” Naho zwo ralo, u shumela Mudzimu Ramaanḓaoṱhe zwo vha zwi zwa ndeme u fhira u shumela Farao. U ṋewa vhuimo nga Yehova vhu fanaho na ha “Kristo” kana “muḓodzwa,” zwo vha zwi zwa ndeme u fhira u vhidzwa mukololo wa Egipita. Mushe o lambedzwa nga nṱhani ha u vha na mavhonele avhuḓi. O takalela vhushaka havhuḓi na Yehova we a ita uri a kone u sumbedza “mishumo mihulu i kanukisaho” musi a tshi ranga phanḓa Vhaisiraele u ya Shangoni ḽo Fulufhedziswaho.—Doit. 34:10-12.

12. Ndi ndugelo dzifhio dza u shumela Yehova dzine ra tea u dzi dzhiela nṱha?

¹² Na riṋe ri na mushumo. Yehova o ri ṋea mushumo wa u huwelela a tshi shumisa Murwa wawe, samusi o u ṋea muapostola Paulo na vhaṅwe. (Vhalani 1 Timotheo 1:12-14.) Roṱhe ri na ndugelo ya u ḓivhadza mafhungo maḓifha. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Vhaṅwe vha shuma sa vhaḓinḓa vha tshifhinga tsho ḓalaho. Vhahashu vho vhibvaho vho lovhedzwaho vha shumela vhaṅwe tshivhidzoni sa vhashumeli  na vhahulwane. Naho zwo ralo, mashaka aṋu ane a si vhe vhatendi na vhaṅwe vha nga vhudzisa nga ha ndugelo kana vha nyadza vhuḓidini haṋu. (Mat. 10:34-37) Arali vha kona u ni kula nungo, ni nga thoma u ḓivhudzisa arali vhuḓidini haṋu vhu tshi vhuyedza kana arali ni tshi nga kona u bvela phanḓa ni tshi ita mushumo waṋu. Arali zwa itea kha inwi, lutendo lu ḓo ni thusa hani u konḓelela?

13. Yehova u ri thusa nga nḓila-ḓe u itela u khunyeledza mishumo yashu ya lwa ṱaḓulu?

¹³ Nga lutendo, humbelani thikhedzo ya Yehova. Mu vhudzeni nyofho dzaṋu na zwine zwa ni vhilaedzisa. Ndi Yehova o ni ṋeaho wonoyo mushumo nahone u ḓo ni thusa uri ni bvelele. Nga nḓila-ḓe? Nga nḓila i fanaho na ye a thusa ngayo Mushe. Tsha u thoma, Yehova u a ni khwaṱhisedza uri: “Ndi ḓo U khwaṱhisa, ndi ḓo U farisa, nda ḓi U tika nga tshanḓa tshanga tshiita-zwivhuya.” (Yes. 41:10) Tsha vhuvhili, u ni humbudza uri mafulufhedziso awe ndi a ngoho, musi a tshi ri: “Zwe nda amba ndi ḓo zwi ḓisa; zwe nda vhamba maano azwo ndi ḓo zwi ita.” (Yes. 46:11) Tsha vhuraru, Yehova u ni ṋea “maanḓa a fhiraho o ḓoweleaho” u itela uri ni khunyeledze vhuḓinḓa haṋu. (2 Vhakor. 4:7) Tsha vhuṋa, Khotsi ashu ane a ni ṱhogomela u ni thusa u konḓelela kha mushumo waṋu, nga u ni ṋea vhagwadameli nga inwi vha ngoho vha wanalaho shangoni ḽoṱhe, vhane vha ‘bvela phanḓa vha tshi ṱuṱuwedzana vha tshi fhaṱana.’ (1 Vhathes. 5:11) Samusi Yehova a tshi ni thusa u ita mishumo yaṋu, lutendo lwaṋu khae lu ḓo aluwa nahone ni ḓo dzhiela nṱha uri ndugelo dzine na vha nadzo tshumeloni yawe ndi lupfumo luhulwane lu fhiraho zwithu zwa fhano kha ḽifhasi.

14. Ndi ngani Mushe o vha e na vhungoho ha uri u ḓo lambedzwa?

¹⁴ Mushe “o vha o lavhelela u ṋewa malamba.” (Vhaheb. 11:26) Vhukuma, Mushe o tendela nḓivho yawe ya tshifhingani tshi ḓaho uri i livhise mavhonele awe, naho yeneyo nḓivho yo vha yo linganyiselwa. U fana na makhulukuku wawe Abrahamu, Mushe o vha e na vhungoho ha uri Yehova a nga vusa vhafu. (Luka 20:37, 38; Vhaheb. 11:17-19) Phaṱhutshedzo dze Mushe a vha a tshi ḓo dzi wana tshifhingani tshi ḓaho dzo mu thusa uri a si dzhie miṅwaha ya 40 ye a i fhedza a tshi khou shavha na miṅwaha ya 40 ye a i fhedza sogani sa yo tambiseaho. Naho o vha e si na zwidodombedzwa zwoṱhe malugana na u ḓadzea ha mafulufhedziso a Mudzimu, lutendo lwawe lwo mu thusa uri a vhone malamba a tshifhingani tshi ḓaho.

15, 16. (a) Ndi ngani ri tshi fanela u livhisa ṱhogomelo kha malamba ashu? (b) Ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine dza ḓo ḓiswa nga vhuvhusi ha Muvhuso dzine na khou lavhalela u ḓiphina ngadzo?

 ¹⁵ Naa ni lavhelela “u ṋewa malamba”? U fana na Mushe, a ri na zwidodombedzwa zwoṱhe malugana na mafulufhedziso a Mudzimu. Sa tsumbo, a ri “ḓivhi uri tshifhinga tsho vhewaho tshi lini” tsha maṱungu mahulu. (Marko 13:32, 33) Naho zwo ralo, ri ḓivha zwo engedzeaho nga ha Paradiso ya tshifhingani tshi ḓaho u fhira Mushe. Naho ri si na zwidodombedzwa zwoṱhe, ri na mafulufhedziso a Mudzimu ane ra a “lavhelela” nga fhasi ha Muvhuso wawe. U humbula nga ha shango ḽiswa ḽine ḽa khou ḓa zwi ḓo ri ita uri ri ṱoḓe wonoyo Muvhuso u thoma. Nga nḓila-ḓe? Ṱhogomelani hezwi: Naa ni nga renga nnḓu ni sa ḓivhi zwinzhi nga hayo? Na khathihi! Nga hu fanaho, ri nga si shumise vhutshilo hashu u tovhola zwithu zwi si na fulufhelo ḽo khwaṱhaho. Nga lutendo, ri fanela u vha na luvhonela lwo khwaṱhaho lwa vhutshilo nga fhasi ha vhuvhusi ha Muvhuso.

¹⁶ U itela u vha na mavhonele o teaho nga ha Muvhuso wa Mudzimu, ivhani na ‘tshilavhelelwa’ tsha vhutshilo haṋu Paradisoni. Shumisani zwine na khou zwi humbula. Sa tsumbo, musi ni tshi guda nga ha vhutshilo ha vhabvumbedzwa vha Bivhili vha nga phanḓa ha Vhukriste, humbulani nga ha zwine na nga vha vhudzisa zwone musi vha tshi vuswa. Edzani u humbula zwine vha nga ni vhudzisa zwone nga ha vhutshilo haṋu ha maḓuvhani a vhufhelo. Humbulani uri ni ḓo vha no takala vhukuma musi ni tshi ṱangana na vhomakhulukuku waṋu vha maḓana a miṅwaha o fhiraho na u vha funza zwe Mudzimu a vha itela zwone. Ḓivhoneni no takala musi ni tshi khou guda nga ha zwipuka zwinzhi na u zwi vhona zwi fhethu hu re na mulalo. Elekanyani nga ha nḓila ine na ḓo ḓipfa ngayo ni tsini na Yehova musi ni tshi khou itwa muthu o fhelelaho nga zwiṱuku nga zwiṱuku.

17. U vha na mavhonele o teaho nga ha malamba ashu zwi ri thusa hani ṋamusi?

¹⁷ U humbula nga ha malamba ashu ane ri si kone u a vhona zwi ri thusa u bvela phanḓa ro takala na u dzhia phetho dzo thewaho kha vhumatshelo hashu vhu sa fheli ho tsireledzeaho. Paulo o ṅwalela Vhakriste vho ḓodzwaho uri: “Arali ri tshi fulufhela tshithu tshine ra sa athu tshi vhona, ri dzula ro tshi lavhelela ri tshi khou konḓelela.” (Vharoma 8:25) Eneo maitele a shuma kha Vhakriste vhoṱhe vhane vha vha na fulufhelo ḽa vhutshilo vhu sa fheli. Naho ri sa athu wana malamba ashu, lutendo lwashu lwo khwaṱha lune ra dzula ro lindela “u ṋewa malamba” ri sa fheli mbilu. U fana na Mushe, a ri dzhii miṅwaha ine ra i fhedza tshumeloni ya Yehova sa yo tambiseaho. Nṱhani hazwo, ri khwaṱhisedzwa uri “zwithu zwine zwa vhonala ndi zwa tshifhinganyana, fhedzi zwithu zwi sa vhonali ndi zwa tshoṱhe.”—Vhalani 2 Vhakorinta 4:16-18.

18, 19. (a) Ndi ngani ri tshi fanela u dzula ri na lutendo? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini theroni i tevhelaho?

¹⁸ Lutendo lu ri ita uri ri vhe “na vhuṱanzi kha zwithu zwi sa vhonali.” (Vhaheb. 11:1) Muthu wa ṋama ha koni u vhona nḓila ine zwa vha zwa ndeme ngayo u shumela Yehova. Kha muthu o raloho, zwithu zwa muya “ndi vhutsilu.” (1 Vhakor. 2:14) Naho zwo ralo, ri fulufhela u ḓiphina nga vhutshilo vhu sa fheli na u vhona mvuwo, zwithu zwi sa vhonwi nga shango. U fana na vhaḓivhi vha pfunzo dza maṱali vha tshifhingani tsha Paulo vhe vha ri u khou “fhafhaḓa,” vhathu vhanzhi ṋamusi vha humbula uri fulufhelo ḽine ra huwelela nga haḽo ndi maloto.—Mish. 17:18.

¹⁹ Samusi ri tshi tshila na vhathu vha si na lutendo, ri fanela u lwela u dzula ri na lutendo. Humbelani Yehova “uri lutendo lwa[ṋ]u lu si fhele.” (Luka 22:32) Dzulani no fhaṱutshela mvelelo dza vhuvhi, u hulisa Yehova nga u mu shumela na fulufhelo ḽaṋu ḽa vhutshilo vhu sa fheli. Naho zwo ralo, lutendo lwa Mushe lwo mu ita uri a vhone zwithu zwi fhiraho zwe zwa vha zwi phanḓa hawe. Theroni i tevhelaho, ri ḓo ṱolisisa uri lutendo lwo thusa hani Mushe u vhona “ane A si vhonale.”—Vhaheb. 11:27.