Mbudziso Dzi Bvaho Kha Vhavhali
Vurannḓa ya thembele ya Salomo yo vha yo lapfa lungafhani u bva fhasi u swika nṱha?
Vurannḓa yo vha i muṋangoni wa thembele hune ha dzheniwa ngaho musi hu tshi yiwa Fhethu Hukhethwa. Bivhili dza Ṱhalutshedzelo Ya Shango Ḽiswa dze dza gandiswa u bva kale u swika nga 2023 dzi amba uri “Vurannḓa ya nga phanḓa yo vha i vhulapfu ha khubithi dza 20, vhu tshi lingana na vhuphara ha nnḓu, vhulapfu hayo ho vha hu 120.” (2 Koron. 3:4) Dziṅwe ṱhalutshedzelo dzi amba uri yo vha yo lapfa “khubithi dza 120” zwine zwa amba uri yo vha yo lapfa mithara dza 53.
Musi Bivhili ya Ṱhalutshedzelo Ya Shango Ḽiswa ye ya gandiswa u bva nga 2023 i tshi amba nga ha vurannḓa ya thembele ya Salomo i ri: ‘Vhulapfu hayo ho vha hu khubithi dza 20’ kana mithara dza ṱahe. a Kha ri haseledze nga ha zwiitisi zwa uri ndi ngani ho itwa yeneyi tshanduko.
Kha 1 Dzikhosi 6:3 a hongo ambiwa uri vurannḓa ya thembele yo vha yo lapfa lungafhani u bva nṱha u swika fhasi. Kha yeneyi vese, Yeremia o amba nga ha uri vurannḓa yo vha yo lapfa hani nga matungo, a amba na nga ha u aṱama hayo, fhedzi ho ngo amba nga vhulapfu hayo u bva nṱha u swika fhasi. Kha ndima i tevhelaho, o amba nga ha zwidodombedzwa zwa zwiṅwe zwithu zwi re thembeleni. O amba nga ha sambelo ḽihulu ḽi vhidzwaho lwanzhe ḽo itwaho nga tsimbi yo ṋokiswaho, zwigoloi zwa fumi zwa koporo na phuphu mbili dza koporo dze dza vha dzi nnḓa ha vurannḓa. (1 Dzikh. 7:15-37) Arali vurannḓa yo vha yo lapfa lwa mithara dza 50 u bva fhasi u ya nṱha nahone i tshi fhira thembele, Yeremia o vha a tshi ḓo vha o zwi amba. Na nga murahu ha miṅwaha minzhi, vhaḓivhazwakale vha Vhayuda, vho amba uri vurannḓa yo vha i songo lapfa u fhira thembele yoṱhe.
Vhagudi vha a timatima uri vurannḓa ya thembele ya Salomo yo vha yo lapfa khubithi dza 120. Zwifhaṱo zwilapfu zwa kale zwi ngaho magethe a thembele ya Egipita zwo vha zwi na mutheo wo ṱanḓavhuwaho, zwa sekena zwi tshi ya nṱha. Fhedzi thembele ya Salomo yo vha yo fhaṱwa nga nḓila yo fhambanaho na yeneyo. Vhagudi vha tenda uri vhudenya ha luvhondo lwayo ho vha hu sa fhiri khubithi dza rathi kana mithara dza 2.7. Muḓivhi wa zwifhaṱo zwa kale Vho Theodor Busink vho amba uri: “Musi ri tshi sedza vhudenya ha luvhondo lwa hune ha dzheniwa ngaho thembeleni, a zwi konadzei uri vurannḓa i vhe yo lapfa khubithi dza 120 [u ya nṱha].”
Musi hu tshi kopiwa 2 Koronika 3:4 hu nga vha ho kopiwa zwi si zwone. Naho maṅwe maṅwalwa a kale a tshi amba uri ndi “120” kha yeneyi vese, maṅwe maṅwalwa ane a fhulufheliwa a ngaho sa Codex Alexandrinus na Codex Ambrosianus a amba uri ndi “khubithi dza 20.” Ndi ngani mukopololi a tshi nga vha o ita vhukhakhi a ṅwala “120”? Maipfi “hundred” kana “khubithi” a a yelana nga Tshihevheru. Nga zwenezwo, mukopololi a nga vha o ita vhukhakhi a ṅwala “hundred” nṱhani ha u ṅwala “khubithi.”
Naho ri tshi lingedza u pfesesa zwidodombedzwa zwa yeneyi thembele na u ḓivha uri yo vha i hani, ri livhisa ṱhogomelo kha uri yeneyi thembele i fanyisela thembele ya pfanyisedzo. Ri a livhuwa vhukuma uri Yehova o ri ramba roṱhe uri ri ḓe ri mu gwadamele thembeleni ya pfanyisedzo.—Vhahev. 9:11-14; Nzumb. 3:12; 7:9-17.
a Kha 2 Koronika 3:4 hu na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari, ine ya sumbedza uri “maṅwe maṅwalwa a kale a ri ‘120,’ ngeno maṅwe maṅwalwa na dziṅwe ṱhalutshedzelo dzi tshi ri ‘khubithi dza 20.’”