1-2. Ndi mafhungo afhio ane a vha a ndeme kha riṋe?

ṰHANZI dza Yehova vha takalela u amba nga mafhungo a ndeme a u ri dzina ḽa Mudzimu ḽi khethwe na uri ndi ene e eṱhe o fanelwaho nga u vhusa. Fhedzi mafhungo a u ri Mudzimu ndi ene o fanelwaho nga u vhusa a tshimbidzana na a u ri dzina ḽawe ḽi khethwe.

² Roṱhe ri a zwi ḓivha u ri ndi zwa ndeme uri dzina ḽa Mudzimu ḽi khethwe. Ri dovha ra zwi ḓivha uri vhathu vha tea u zwi ḓivha uri Yehova ndi ene o fanelwaho nga u vhusa. Enea mafhungo ndi a ndeme vhukuma.

3. Dzina ḽa Yehova ḽi katela na mini?

³ Dzina ḽa Yehova ḽi amba zwinzhi nga hae, u katela na nḓila ine a vhusa ngayo. Arali ri tshi tenda uri dzina ḽa Mudzimu ḽo ḓodzwa matope nahone ḽi tea u phumulwa one, zwi amba uri ri tenda uri Yehova ndi ene o tewaho nga u vhusa. Dzina ḽa Yehova ḽi tshimbidzana na nḓila ine a vhusa ngayo samusi hu ene Muvhusahoṱhe.—Sedzani bogisi “ Ri Nga Ita Hani Uri Dzina Ḽa Mudzimu Ḽi Itwe Ḽikhethwa?”

4. Phisalema 135:13 i amba mini nga ha dzina ḽa Mudzimu nahone ri ḓo fhindula mbudziso dzifhio kha ino thero?

⁴ Dzina ḽa Yehova ḽo khethea, a ḽi fani na maṅwe. (Vhalani Phisalema 135:13.) Ndi ngani ḽo khethea? Ḽo ḓodzwa lini matope? Mudzimu u ita hani uri ḽi khethwe? Nahone riṋe ri nga shela hani mulenzhe kha u ita uri ḽi khethwe? Kha ri dzhene vhudzivhani hazwo, ri fhindule dzenedzi mbudziso.

5. Vhaṅwe vha nga ḓivhudzisa mini?

⁵ Yesu o ri tshiṅwe tsha zwithu zwa ndeme zwine ra tea u rabela nga hazwo ndi uri “dzina [ḽa Mudzimu] ḽi vhe ḽikhethwa.” (Mat. 6:9) Fhedzi eneo maipfi a amba mini? U ita uri tshithu tshi vhe tshikhethwa zwi amba u tshi kunakisa. Vhaṅwe vhathu vha nga ḓivhudzisa uri, ‘Naa mathina dzina ḽa Yehova a si ḽikhethwa?’ U itela uri ri fhindule yeneyo mbudziso ri tea u dovha ra amba uri dzina ḽi katela na mini.

6. Ndi ngani dzina ḽi ḽa ndeme?

⁶ Dzina a ḽi sokou vha ipfi ḽine ḽa nga ṅwalwa fhasi kana ipfi ḽine ra nga vhidza muthu ngaḽo. Bivhili i ri: “Dzina ḽavhuḓi ḽi a nangiwa nṱhani ha lupfumo luhulu.” (Mir. 22:1; Muh. 7:1) Ndi ngani dzina ḽi ḽa ndeme? Ndi ngauri dzina ḽaṋu ḽi katela zwine vhaṅwe vha ni ḓivhela zwone kana zwine vha zwi humbula nga ha inwi. Nga zwenezwo, tsha ndeme a si nḓila ine ḽeneḽo dzina ḽa vhidzwa ngayo kana nḓila ine ḽa ṅwalwa ngayo. Fhedzi ndi uri vhathu vha humbula mini musi vha tshi pfa nga ḽeneḽo dzina kana vha tshi humbula nga haḽo.

7. Vhathu vho tshinya hani dzina ḽa Mudzimu?

⁷ Musi vhathu vha tshi amba mazwifhi nga ha Yehova, vha vha vha tshi khou ita uri vhathu vha humbule zwithu zwi si zwavhuḓi nga hae. Musi vha tshi ita zwenezwi vha vha vha tshi khou tshinya dzina ḽawe. Dzina ḽa Mudzimu ḽo thoma u tshinyiwa ngadeni ya Edeni. Kha ri vhone uri ri guda mini kha zwe zwa itea.

8. Adamu na Eva vho vha vha tshi ḓivha mini nahone ri nga ḓivhudzisa mbudziso dzifhio?

⁸ Adamu na Eva vho vha vha tshi ḓivha dzina ḽa Yehova nahone vha tshi ḓivha zwithu zwinzhi nga hae. Vho vha vha tshi zwi ḓivha uri ndi ene o vha sikaho, nahone o vha ṋea haya ha manaka-naka na mufarisi a si na tshivhi. (Gen. 1:26-28; 2:18) Fhedzi naa vho elekanya nga ha zwoṱhe zwe Yehova a vha itela zwone? Naa vho ita vhungoho ha uri vha dzule vha tshi khou funa na u dzhiela nṱha Yehova? Phindulo dzo ṱavhanya dza vhonala musi vha tshi lingwa.

9. U ya nga Genesi 2:16, 17 na 3:1-5, ndi mini zwe Yehova a zwi vhudza Adamu na Eva nahone Saṱhane o shanda hani eneo mafhungo?

 ⁹ Vhalani Genesi 2:16, 17 na 3:1-5. Saṱhane o vhudzisa Eva mbudziso ine ya ri: “Naa zwa vhukuma Mudzimu o ni vhudza uri a no ngo tea u ḽa mitshelo ya miri yoṱhe ya tsimuni?” Nga u vhudzisa yeneyo mbudziso o vha a tshi khou zwifhela Mudzimu nahone Eva a thoma u humbula zwithu zwi si zwavhuḓi nga ha Mudzimu. Mudzimu o vha o amba uri vha nga ḽa miri yoṱhe nga nnḓa ha muthihi. Nahone miri ye vha vha vha tshi nga ḽa khayo yo vha yo tou pha! (Gen. 2:9) Yehova u na mafunda. Fhedzi hu na muri muthihi we a vhudza Adamu na Eva uri vha songo ḽa mutshelo wawo. Saṱhane o shanda eneo mafhungo. O ita uri vha humbule u nga Mudzimu hana mafunda. Eva a nga vha o ḓivhudzisa uri: ‘Naa Mudzimu u khou ndzumbela zwithu zwavhuḓi?’

10. Saṱhane o tshinya hani dzina ḽa Mudzimu nahone ha vha na mvelelo dzifhio?

¹⁰ Musi Saṱhane a tshi vhudzisa mbudziso i re kha Genesi 3:1, Eva o vha a tshi kha ḓi thetshelesa Mudzimu. Ndi ngani ri tshi ralo? Ndi ngauri musi a tshi fhindula, o vhudza Saṱhane zwe Mudzimu a vha laya. O ita na u amba uri a vho ngo tendelwa u kwama wonoyo muri. O vha a tshi zwi ḓivha uri arali vha sa thetshelesa Yehova vha ḓo fa. Fhedzi Saṱhane a ri: “Ni nga si fe.” (Gen. 3:2-4) Saṱhane o amba mazwifhi nga ha Yehova nga nḓila i si ya tshidzumbe. O vha a tshi khou vhudza Eva uri Mudzimu u a zwifha nahone nga zwenezwo o vha a tshi khou ḓodza dzina ḽa Mudzimu matope. Saṱhane o mbo ḓi vha Diabolo kana Mupomoki. Eva o tenda u fhurwa nga Saṱhane. (1 Tim. 2:14) O mu fhulufhela u fhira u fhulufhela Yehova. Zwo mbo ḓiita uri a ite phetho ya vhutsilu. O khetha u sa thetshelesa Yehova. O mbo ḓi ḽa mutshelo we Yehova a ri a songo u ḽa. Nga murahu a ṋea na munna wawe Adamu.—Gen. 3:6.

11. Adamu na Eva vho vha vha tshi nga ita mini?

¹¹ Eva o vha a tshi nga fhindula hani Saṱhane? Khamusi o vha a tshi nga ri: “A thi ḓivhi uri ndi inwi nnyi. Ndi ḓivha Yehova Khotsi anga nahone ndi a mu funa na u mu fhulufhela. Ndi ene o ri ṋeaho zwoṱhe zwine ra vha nazwo. Ni khou ḓiita nnyi ane a nga sokou ḓa fhano a amba zwithu zwi si zwavhuḓi nga hae. Kha iye, ibvani ni fhele!” Ḓanu tou humbula uri Yehova o vha a tshi ḓo ḓipfa hani. Zwi tou vha khagala uri o vha a tshi ḓo takala. (Mir. 27:11) Fhedzi Eva o vha a sa funi Mudzimu u swika kha honoho vhuimo nahone na Adamu o vha a tshi fana nae. Zwenezwo zwo ita uri vha kundelwe u imelela dzina ḽa Khotsi avho.

12. Saṱhane o ita hani uri Eva a timatime nahone Adamu na Eva vho kundelwa u ita mini?

¹² Ro zwi vhona uri Saṱhane o thoma nga u ita uri Eva a timatime. O ita uri Eva a ḓivhudzise uri Yehova ndi muthu-ḓe. Adamu na  Eva vha balelwa u imelela dzina ḽa Yehova. Zwo mbo ḓi vha lelutshela u thetshelesa Saṱhane na u shandukela Khotsi avho. Saṱhane u kha ḓiita zwi fanaho na ṋamusi. U ḓodza dzina ḽa Mudzimu matope. Vhathu vhane vha tenda mazwifhi a Saṱhane, zwi nga vha lelutshela u sa ṱoḓa u vhuswa nga Mudzimu.

13. Hesekiele 36:23 i sumbedza hani mulaedza wa ndeme wa Bivhili?

¹³ Naa Yehova u sokou tenda u semiwa a sa iti tshithu? Na khathihi! Bivhili yoṱhe i amba nga ha zwe Yehova a zwi ita u itela u sumbedza uri zwe Saṱhane a zwi amba ngadeni ya Edeni zwo vha zwi si zwone. (Gen. 3:15) Zwavhuḓi-vhuḓi, ri nga amba uri mulaedza wa Bivhili ndi hoyu: Yehova u shumisa Muvhuso wawe u itela uri dzina ḽawe ḽi itwe ḽikhethwa, ḽifhasi ḽi vhe na mulalo na u ri ḽi dzulwe nga vhavhuya. Khosi ya wonoyo Muvhuso ndi Yesu Kristo, Murwa wawe. Bivhili i ri thusa u pfesesa zwine Yehova a ḓo zwi ita uri dzina ḽawe ḽi itwe ḽikhethwa.—Vhalani Hesekiele 36:23.

14. Zwe Yehova a ita u itela u lugisa mafhungo zwo ita hani uri dzina ḽawe ḽi khethwe?

¹⁴ Saṱhane o ita zwoṱhe zwine a nga kona uri hu sa itwe zwine Mudzimu a funa. Fhedzi u ḓi dzula a tshi rwa fhasi. Bivhili i sumbedza zwoṱhe zwe Mudzimu a zwi ita nahone ndi Khotsi a re na lufuno o tewaho nga u vhusa. Yehova o pfiswa vhuṱungu nga nṱhani ha u sa thetshelesa ha Saṱhane na vhoṱhe vhane vha mu tikedza. (Ps. 78:40) Fhedzi musi a tshi lugisa mafhungo o shumisa vhuṱali, a sumbedza u sa fhela mbilu na u haṱula nga nḓila yo teaho. O dovha a sumbedza nga nḓila nnzhi uri ndi ene Ramaanḓaoṱhe. Tsha ndemesa ndi uri o sumbedza lufuno kha zwoṱhe zwe a ita. (1 Yoh. 4:8) O shuma a sa aweli u itela uri dzina ḽawe ḽi khethwe.

15. Saṱhane u ḓodza hani dzina ḽa Mudzimu matope ṋamusi?

¹⁵ Saṱhane u kha ḓi ḓodza dzina ḽa Mudzimu matope na ṋamusi. U zwi ita nga u fhura vhathu, a ita uri vha timatime uri Mudzimu u na maanḓa, u haṱula nga nḓila yo teaho na uri u a vha funa. Sa tsumbo, u ita uri vhathu  vha humbule uri Mudzimu a si ene o sikaho zwithu zwoṱhe. Nahone arali vha tshi tenda uri Mudzimu u hone, Saṱhane u ita uri vha humbule uri milayo ya Mudzimu ndi minzhisa nahone i a konḓa. U ita na u gudisa vhathu uri Yehova ha pfeli vhuṱungu nahone u na mbilu ntswu ndi ngazwo a tshi fhisa vhathu heleni. Musi vha tshi tenda eneo mazwifhi, zwi mbo ḓi vha lelutshela uri vha hane u vhuswa nga Yehova. Saṱhane u ḓo bvela phanḓa a tshi zwifhela Yehova u vhuya u swika a tshi fheliswa nahone u ḓo ita zwoṱhe zwine a nga kona u itela uri na inwi ni ṱutshele Yehova. Naa ni ḓo mu tendela?

16. Ndi mini zwine na nga ita zwe zwa balela Adamu na Eva?

¹⁶ Naho vhathu vhe na tshivhi, Yehova u a vha tendela uri vha shele mulenzhe kha u ita uri dzina ḽawe ḽi itwe ḽikhethwa. Zwavhuḓi-vhuḓi ni nga kona u ita zwe Adamu na Eva vha kundelwa u zwi ita. Naho no tingiwa nga vhathu vhane vha sema dzina ḽa Mudzimu, ni nga kona u ḽi imelela na vha vhudza uri Yehova ndi mukhethwa, ndi muvhuya, ndi wavhuḓi nahone u a ri funa. (Yes. 29:23) Ni nga kona u sumbedza uri ni ṱoḓa u vhuswa ngae. Ni nga thusa vhathu u pfesesa uri ndi Yehova fhedzi ane a nga vhusa nga nḓila ine vhathu vhoṱhe vha ḓo vha na mulalo nahone vha takala.—Ps. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.

17. Yesu o ita hani uri dzina ḽa Mudzimu ḽi ḓivhiwe?

¹⁷ Musi ri tshi imelela dzina ḽa Yehova ri vha ri tshi khou edzisa Yesu Kristo. (Yoh. 17:26) Yesu o ḓivhadza dzina ḽa khotsi awe nga u ḽi shumisa na nga u gudisa vhathu nḓila ine Yehova a vha ngayo. Sa tsumbo, Vhafarisei vho ita uri vhathu vha vhone u nga Yehova u na tshiṱuhu, ha pfeli vhuṱungu, u kule na riṋe nahone u ṱoḓa zwinzhi u fhira zwine ra nga mu ṋea zwone. Fhedzi Yesu o ita uri vhathu vha zwi vhone uri Khotsi awe u a humbulela, ha fheli mbilu, u a funa vhathu nahone u a hangwela. Nahone o ita uri vhathu vha kone u ḓivha Yehova nga nḓila ye a tshila ngayo.—Yoh. 14:9.

18. Ri ita hani uri vhathu vha si tsha tenda mazwifhi o ambiwaho nga Saṱhane?

¹⁸ Na riṋe ri nga fana na Yesu, nga u gudisa vhathu uri Yehova u a vha funa nahone u na vhuthu. Musi ri tshi ita zwenezwo, ri vha ri  tshi khou ita uri vhathu vha si tsha tenda mazwifhi e a ambiwa nga ha Yehova. Ri vha ri tshi khou ita uri dzina ḽa Mudzimu ḽi vhe ḽikhethwa mihumbuloni na mbiluni dzavho. Ri nga kona u edzisa Yehova. Ri nga kona u zwi ita naho ri na tshivhi. (Vhaef. 5:1, 2) Zwine ra zwi amba na u zwi ita zwi sumbedza vhathu nḓila ine Yehova a vha ngayo nahone zwenezwo zwi ita uri dzina ḽawe ḽi itwe ḽikhethwa. Musi ri tshi gudisa vhathu ngoho nga ha Yehova, ri vha ri tshi khou ita uri vha vhone uri zwine vhathu vha amba nga hae a si zwone. Ri dovha ra sumbedza uri ri nga kona u fhulufhedzea khae naho ri na tshivhi.—Yobo 27:5.

19. Yesaya 63:7 i ri thusa hani u ḓivha tshithu tshihulwane tshine ra tea u tshi ita musi ri tshi gudisa?

¹⁹ Hu na zwiṅwe zwine ra nga zwi ita u itela uri dzina ḽa Mudzimu ḽi itwe ḽikhethwa. Musi ri tshi gudisa vhaṅwe Bivhili, ri anzela u amba uri Yehova ndi Muvhusahoṱhe nahone ndi ene e eṱhe o tewaho nga u vhusa. Ri vha ri sa khou zwifha musi ri tshi amba zwenezwo. Naho zwo ralo, ndi zwa ndeme u vha funza milayo ya Mudzimu, ngauri tshithu tshihulwane tshine ra ṱoḓa u tshi ita ndi u vha thusa uri vha fune Yehova Khotsi ashu na u fhulufhedzea khae. Zwi amba uri ri tea u amba nga ha nḓila ine Yehova a vha ngayo, ri ambe uri ndi muthu-ḓe. (Vhalani Yesaya 63:7.) Arali ra vha gudisa nga yeneyo nḓila, ri ḓo vha ri tshi khou vha thusa uri vha fune Yehova na u mu thetshelesa ngauri vha ṱoḓa u fhulufhedzea khae.

20. Ri ḓo amba nga ha mini kha thero i tevhelaho?

²⁰ Ri nga vha hani na vhungoho ha uri zwine ra zwi ita na nḓila ine ra gudisa vhaṅwe nga ha Yehova zwi nga ita uri vha sendele tsini nae? Yeneyo mbudziso i ḓo fhindulwa kha thero i tevhelaho.