1, 2. (a) Ndi mini zwine zwa nga ri ita uri ri vhudzise uri: “Zwi ḓo fhela lini”? (b) Ndi ngani ri tshi nga ṱuṱuwedzwa nga tsumbo dza vhashumeli vha fulufhedzeaho vha tshifhingani tsha kale?

“ZWI ḓo fhela lini?” kana “Zwi ḓo guma lini?” Dzenedzi mbudziso dzo vhudziswa nga vhaporofita vha fulufhedzeaho vha Mudzimu. Ya u thoma yo vhudziswa nga Yesaya nahone ya vhuvhili ya vhudziswa nga Habakuku. (Yes. 6:11; Hab. 1:2) Musi Khosi Davida a tshi ṅwala Psalme ya 13, o vhudzisa luṋa uri: “U swika lini?” (Ps. 13:1, 2, NW.) Na Murena washu Yesu Kristo o vhudzisa mbudziso i fanaho na yeneyi musi a tshi amba na vhathu vha si na lutendo. (Mat. 17:17) Nga zwenezwo, ri songo mangala musi nga zwiṅwe zwifhinga ri tshi ḓivhudzisa mbudziso i fanaho.

² Ndi mini zwine zwa nga ri ita uri ri vhudzise uri: “Zwi ḓo fhela lini?” kana “Zwi ḓo guma lini?” kana “U swika lini?” Khamusi ri nga vha ri songo farwa zwavhuḓi. Kana khamusi ri khou konḓelela vhulala na malwadze kana mitsiko ya u tshila kha zwino “zwifhinga zwi lemelaho zwi konḓaho u sedzana nazwo.” (2 Tim. 3:1) Kana khamusi ri khou netiswa nga zwiito zwi si zwavhuḓi zwa vhathu vhane ra tshila navho. Hu sa londwi tshiitisi, zwi a ṱuṱuwedza vhukuma u ḓivha uri vhashumeli vha fulufhedzeaho vha Yehova vha tshifhingani  tsho fhiraho vho ḓipfa vho vhofholowa u vhudzisa yeneyo mbudziso ine ya nga vha i muhumbuloni washu nahone a vho ngo sasaladzwa nge vha i vhudzisa!

3. Ri nga thuswa nga mini musi ro sedzana na zwiimo zwi konḓaho?

³ Ri nga thuswa nga mini musi ro sedzana na zwiimo zwi konḓaho? Yakobo murathu wa Yesu a si wa malofhani o hevhedzwa uri a ri vhudze zwi tevhelaho: “Vhahashu, ni songo fhela mbilu, u swika tshifhingani tsha u vha hone ha Murena.” (Yak. 5:7) Ee, roṱhe ri fanela u sa fhela mbilu. Fhedzi yeneyi pfaneleo ya Mudzimu ya u sa fhela mbilu i katela na mini?

4, 5. (a) U sa fhela mbilu zwi katela na mini? (b) Mufunziwa Yakobo o fanyisa hani ḽiṅwe sia ḽa u sa fhela mbilu? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

⁴ Bivhilini, muya mukhethwa ndi wone une wa ita uri ri si fhele mbilu; zwi nga si konadzee uri vhathu vha songo fhelelaho vha si fhele mbilu u swika kha vhuimo vhune ha ṱoḓea nga nnḓa ha thuso ya Mudzimu. U sa fhela mbilu ndi tshifhiwa tshi bvaho ha Mudzimu nahone ndi nḓila ya u sumbedza uri ri a mu funa. U sa fhela mbilu zwi dovha zwa sumbedza uri ri funa vhaṅwe vhathu. U ṱavhanya u fhela mbilu zwi fhungudza mbofho dza lufuno; u sa fhela mbilu zwi khwaṱhisa mbofho dza lufuno. (1 Vhakor. 13:4; Vhagal. 5:22) U sa fhela mbilu zwi katela dziṅwe pfaneleo dza ndeme dza Vhukriste. Sa tsumbo, u sa fhela mbilu zwi tshimbidzana na u konḓelela nahone zwenezwo zwi ita uri ri kone u konḓelela zwiimo zwi konḓaho ngeno ri na mavhonele avhuḓi. (Vhakol. 1:11; Yak. 1:3, 4) U sa fhela mbilu zwi nga dovha zwa katela u sa lifhedza musi ri tshi pfiswa vhuṱungu na u dzula ro khwaṱha hu sa londwi zwine ra sedzana nazwo. Zwiṅwe hafhu, Bivhili i ri ṱuṱuwedza uri ri ḓiimisele u lindela. Ḽeneḽi sia ḽa u sa fhela mbilu ḽo ombedzelwa kha Yakobo 5:7, 8. (Vhalani.)

⁵ Ndi ngani ri tshi fanela u lindela Yehova uri a dzhie vhukando? Yakobo o vhambedza vhuimo hashu na ha mulimi. Naho mulimi a tshi nga shuma vhukuma u itela u ṱavha zwimela, ha koni u langa mutsho kana u aluwa ha zwenezwo zwimela. A nga si kone u ṱavhanyisa tshifhinga tsha khaṋo. U a zwi ṱhogomela uri u tea u lindela a sa fheli mbilu “mutshelo wa ndeme wa kha ḽifhasi.” Nga hu fanaho, hu na zwithu zwinzhi zwine ri si kone u zwi langa musi ro lindela u ḓadzea ha mafulufhedziso a Yehova. (Marko 13:32, 33; Mish. 1:7) Ri fanela u lindela ri sa fheli mbilu u fana na mulimi.

6. Ri nga guda mini kha tsumbo ya muporofita Mixa?

⁶ Vhuimo vhune ra sedzana naho ṋamusi vhu fana na ha vhathu vha misini ya muporofita Mixa. O tshila tshifhingani tsha vhuvhusi ha Khosi mmbi Ahasi nahone ho vha ho anda mifuda yoṱhe ya vhutshinyi. Zwi re zwone ndi uri vhathu vho vha vhe na vhutsila ha u ita “vhuvhi.” (Vhalani Mixa 7:1-3.) Mixa o zwi ṱhogomela uri a nga si kone u shandula honovhu vhuimo nga eṱhe. O vha a tshi nga ita mini? U a ri vhudza: “Á vha nṋe ndi lavhelesa Yehova; ndi Iindela Mudzimu wa u ntshidza; Mudzimu wanga u ḓo pfa ndi tshi mu humbela.” (Mixa 7:7) U fana na Mixa, na riṋe ri fanela u “lindela” ri sa fheli mbilu.

7. Ndi ngani hu tshi ṱoḓea zwinzhi u fhira u sokou lindela uri Yehova a ḓadzise mafulufhedziso awe?

⁷ Arali ri na lutendo lu fanaho na lwa Mixa, ri ḓo ḓiimisela u lindela Yehova. Vhuimo hashu a vhu fani na ha tshivhotshwa tshi re seleni tsho lindelaho u vhulahwa. Onoyo muthu u kombetshedzea u lindela nahone ha lavheleli nga maṱo matswuku zwine zwa ḓo itea khae. Vhuimo hawe ho fhambana vhukuma na hashu! Ro ḓiimisela u lindela Yehova nga ṅwambo wa uri ri a zwi ḓivha uri u ḓo ḓadzisa fulufhedziso ḽawe ḽa u ri ṋea vhutshilo vhu sa fheli nga tshifhinga tsho teaho! Nga nṱhani ha zwenezwo, ri ‘konḓelela nga vhuḓalo ri sa fheli mbilu nahone ro takala.’ (Vhakol. 1:11, 12) Arali ra ita zwo fhambanaho na zwenezwo—ra lindela ri tshi khou gungula na u ṅuṅuna uri  Yehova Mudzimu u khou lenga u dzhia vhukando—ri ḓo mu sinyusa.—Vhakol. 3:12.

8. Ri fanela u humbula mini musi ri tshi elekanya nga ha tsumbo dza vhanna na vhafumakadzi vha kale vha fulufhedzeaho?

⁸ A zwi nga ḓo ri konḓela u lindela arali ra humbula vhanna na vhafumakadzi vha fulufhedzeaho vha kale vhe vha lindela vha sa fheli mbilu uri Yehova a ḓadzise mafulufhedziso awe. (Vharoma 15:4) Musi ri tshi elekanya nga ha tsumbo dzavho, ndi zwavhuḓi uri ri humbule nḓila ye vha lindela ngayo lwa tshifhinga tshilapfu, zwo itaho uri vha ḓiimisele u lindela na phaṱutshedzo dze vha dzi wana nga u sa fhela havho mbilu.

9, 10. Abrahamu na Sara vho lindela Yehova lwa miṅwaha mingana?

⁹ Ṱhogomelani tsumbo ya Abrahamu na Sara. Ndi vhaṅwe “vhe nga lutendo na u konḓelela vha ḽa ifa ḽe vha fulufhedziswa.” Maṅwalo a ri vhudza uri “musi Abrahamu o sumbedza u sa fhela mbilu,” Yehova o mu fulufhedzisa uri u ḓo mu fhaṱutshedza na u andisa vhana vhawe. (Vhaheb. 6:12, 15) Ndi ngani Abrahamu o vha a songo fanela u fhela mbilu? Ndi nga ṅwambo wa uri zwo vha zwi tshi ḓo dzhia tshifhinga uri zwe a fulufhedziswa zwi ḓadzee. Mulanga we Yehova a u vhofha na Abrahamu wo thoma u ḓadzea nga ḽa 14 Nisan, 1943 B.C.E. Zwenezwo zwo itea musi Abrahamu na Sara khathihi na vha muṱani wawe vho pfuka Mulambo wa Furata nahone vha dzhena Shangoni ḽo Fulufhedziswaho. Nga murahu ha zwenezwo, Abrahamu o vha a tshi fanela u lindela miṅwaha ya 25 uri murwa wawe Isaka a bebwe nga 1918 B.C.E., nahone o vha a tshi fanela u lindela miṅwe miṅwaha ya 60 uri hu bebwe vhaḓuhulu vhawe Esau na Yakobo nga 1858 B.C.E.—Vhaheb. 11:9.

 ¹⁰ Abrahamu o ṋewa shango ḽingafhani uri ḽi vhe ifa ḽawe? Ri vhudzwa zwi tevhelaho: “[Yehova] ho ngo mu ṋea ifa naho ḽi ḽifhio kha ḽeneḽo shango, naho hu tshipiḓa tshiṱuku zwatsho tshine a nga tou vhea lwayo lwa mulenzhe wawe; fhedzi o mu fulufhedzisa u mu ṋea ḽone uri ḽi vhe ḽawe, nga murahu ḽo vha ḽi tshi ḓo vha ḽa vhaḓuhulu vhawe, naho o vha a sa athu vha na vhana.” (Mish. 7:5) Zwo itea nga murahu ha miṅwaha ya 430 musi Abrahamu o no pfuka mulambo wa Furata uri vhaḓuhulu vhawe vha vhe lushaka lune lwa ḓo dzula kha ḽeneḽo shango.—Ek. 12:40-42; Vhagal. 3:17.

11. Ndi ngani Abrahamu o vha o ḓiimisela u lindela Yehova, nahone ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine a ḓo dzi vhona nga nṱhani ha u sa fhela mbilu hawe?

¹¹ Abrahamu o vha o ḓiimisela u lindela ngauri u sa fhela mbilu hawe ho vha ho thewa kha lutendo lwe a vha e nalwo kha Yehova. (Vhalani Vhaheberu 11:8-12.) Abrahamu o lindela o takala, naho a songo vhona u ḓadzea tshoṱhe ha ḽeneḽo fulufhedziso misini yawe. Fhedzi edzani u humbula nḓila ine Abrahamu a ḓo takala ngayo musi a tshi vuselwa kha ḽifhasi ḽa paradiso. U ḓo mangadzwa musi a tshi vhona uri Bivhilini ho ṅwalwa mafhungo manzhi nga ha vhutshilo hawe na ha vhaḓuhulu vhawe. * Edzani u humbula nḓila ine a ḓo takala ngayo musi a tshi pfa lwa u tou thoma nḓila ye a shela ngayo mulenzhe kha u ita uri ndivho ya Yehova i ḓadzee malugana na ṅwana o fulufhedziswaho! A zwi timatimisi uri u ḓo vhona uri u lindela hawe tshifhinga tshilapfu zwo vha zwi si mahandana.

12, 13. Ndi ngani Yosefa o vha a songo fanela u fhela mbilu, nahone o vha e na mavhonele afhio avhuḓi?

¹² Na Yosefa muḓuhulu-ḓulwana wa Abrahamu o lindela a sa fheli mbilu. O farwa nga nḓila ya tshiṱuhu. Tsha u thoma, vhakomana vhawe vho mu rengisela vhupulini e na miṅwaha ya 17. Nga murahu ha zwenezwo, a pomokwa u pfi o lingedza u tzhipa mufumakadzi wa muṋe wawe nahone a fheleledza o valelwa khothoni. (Gen. 39:11-20; Ps. 105:17, 18) Naho o ita mishumo yavhuḓi, zwo vhonala u nga o ṱarafiwa nṱhani ha uri a fhaṱutshedzwe. Fhedzi zwoṱhe zwo shanduka nga u ṱavhanya nga murahu ha miṅwaha ya 13. O vhofhololwa khothoni nahone a vhewa kha vhuimo ha vhuvhili ha nṱha kha ḽa Egipita.—Gen. 41:14, 37-43; Mish. 7:9, 10.

¹³ Naa u sa farwa zwavhuḓi zwo ita uri Yosefa a dzule o sinyuwa? Naa zwo ita uri a si tsha fulufhela Yehova Mudzimu wawe? Hai. Yosefa o thuswa nga mini uri a lindele a sa fheli mbilu? O thuswa nga lutendo lwe a vha e nalwo kha Yehova. O zwi vhona uri ndi Yehova we a vha a tshi khou langa zwithu. Ṱhogomelani nḓila ine zwenezwi zwa vhonala ngayo kha zwe a zwi vhudza vhakomana vhawe: “Ni songo ofha tshithu; naa a thi khou vhuswa nga Mudzimu? Inwi maano aṋu e na ndangana ngao’ zwiḽa, o vha e mavhi; Mudzimu maano awe o isa kha zwivhuya; o bveledza zwenezwi zwa ṋamusi, hú uri a tshidze vhathu vhanzhi.” (Gen. 50:19, 20) Mafheleloni, Yosefa o zwi vhona uri u lindela zwo vha zwi si mahandana.

14, 15. (a) Ndi mini zwine zwa swayea nga u sa fhela mbilu ha Davida? (b) Davida o thuswa nga mini uri a lindele a sa fheli mbilu?

¹⁴ Na Khosi Davida o tshenzhela zwithu zwinzhi zwi si zwavhuḓi. Naho Davida o ḓodzwa nga Yehova a tshee muṱuku uri a vhe khosi ya Isiraele, o vha a tshi fanela u lindela miṅwaha ya 15 uri a rwelwe ṱari sa khosi ya lushaka lwawe. (2 Sam. 2:3, 4) Nga tshenetsho tshifhinga, Davida o tovholwa nga Saulo Khosi i sa fulufhedzei, i tshi ṱoḓa u mu vhulaha. * Nga nṱhani ha zwenezwo, Davida o vha a tshi fanela u  vha tshavhi, nga zwiṅwe zwifhinga o ya shangoni ḽi sili nahone o dzula mabakoni sogani. Naho Saulo o fhedzisela o vhulahwa nndwani, Davida o vha a tshi fanela u lindela miṅwaha i ṱoḓaho u vha sumbe uri a vhewe sa khosi ya lushaka lwoṱhe lwa Isiraele.—2 Sam. 5:4, 5.

¹⁵ Ndi ngani Davida o vha o ḓiimisela u lindela a sa fheli mbilu? U ri ṋea phindulo kha psalme ye a vhudzisa luṋa uri: “U swika lini?, NW” O ri: “A vha nṋe, tshe nṋe nda fhulufhedza ndi vhuthu hau; mbilu yanga i takalela u tshidzwa nga Iwe. Ndi imbela Yehova ngauri Mulamuleli wanga ndi Ene.” (Ps. 13:5, 6) Davida o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova u a fulufhedzea nahone u ḓo dzula a tshi mu funa. O vha o lavhelela nga maṱo matswuku ḓuvha ḽine Yehova a ḓo fhelisa ngaḽo milingo ye a vha o sedzana nayo nahone o humbula nga ha nḓila ye a mu thusa ngayo tshifhingani tsho fhiraho. Davida o vha a tshi zwi ḓivha uri u lindela zwi ḓo vha zwi si mahandana.

16, 17. Yehova Mudzimu na Yesu Kristo vho vhea hani tsumbo yavhuḓi ya u lindela?

¹⁶ Yehova u lavhelela uri ri si fhele mbilu samusi na ene a sa fheli mbilu. O ri vhetshela tsumbo yavhuḓi vhukuma ya u ḓiimisela u lindela. (Vhalani 2 Petro 3:9.) Miṅwahani ya zwigidi yo fhiraho ngei tsimuni ya Edeni, Sathane o amba mazwifhi nga ha Yehova. Yehova o “lindela” a sa fheli mbilu tshifhinga tshine dzina ḽawe ḽa ḓo itwa ḽikhethwa lwa tshoṱhe. Hezwi zwi ḓo ita uri vhane vha mu lindela nga maṱo matswuku vha wane phaṱhutshedzo nnzhi.—Yes. 30:18.

¹⁷ Na Yesu o vha o ḓiimisela u lindela. Naho o kunda mulingo musi a tshee kha ḽifhasi na u kumedza ndeme ya tshiṱhavhelo tshawe tshi rengululaho nga 33 C.E., o vha a tshi fanela u lindela u swika nga 1914 a sa athu u thoma u vhusa. (Mish. 2:33-35; Vhaheb. 10:12, 13) Maswina awe oṱhe a ḓo fheliswa tshoṱhe musi hu tshi fhela Miṅwaha ya Tshigidi ya Vhuvhusi hawe. (1 Vhakor. 15:25) Hu ḓo vha hu u lindela tshifhinga tshilapfu, fhedzi ri nga vha na vhungoho ha uri honoho u lindela a si mahandana.

18, 19. Ndi mini zwine zwa ḓo ri thusa uri ri lindele ri sa fheli mbilu?

¹⁸ Nga zwenezwo, a zwi timatimisi uri muṅwe na muṅwe washu u tea u ḓiimisela u lindela. Fhedzi ri ḓo thuswa nga mini uri ri ite zwenezwi? Humbelani muya wa Mudzimu nga thabelo. Ni songo hangwa uri u sa fhela mbilu ndi sia ḽa tshiaṋwiwa nga muya. (Vhaef. 3:16; 6:18; 1 Vhathes. 5:17-19) Humbelani Yehova uri a ni thuse uri ni konḓelele ni sa fheli mbilu.

¹⁹ Ni songo hangwa zwe zwa thusa Abrahamu, Yosefa na Davida, a vho ngo fhela mbilu musi vho lindela u ḓadzea ha mafulufhedziso a Yehova. Vho thuswa nga u vha na lutendo kha Yehova na u fulufhela uri u ḓo vha lambedza. A vho ngo livhisa ṱhogomelo kha vhone vhaṋe na kha zwine vha zwi ṱoḓa. Musi ri tshi humbula nga ha nḓila ye zwithu zwa vha tshimbilela zwavhuḓi ngayo, na riṋe zwi ḓo ri ṱuṱuwedzela u lindela.

20. Ri fanela u ḓiimisela u ita mini?

²⁰ Nga zwenezwo, naho ri tshi sedzana na milingo, ro ḓiimisela u “lindela.” Ndi ngoho uri nga zwiṅwe zwifhinga ri nga kha ḓi vhidzelela ra ri: “Zwi ḓo fhela lini, Muṋe wanga?” (Yes. 6:11) Fhedzi maanḓa a khwaṱhisaho a muya mukhethwa wa Mudzimu a ḓo ita uri muṅwe na muṅwe washu a dovholole maipfi a Yeremia ane a ri: “Yehova ndi mukovhe wanga, ndi ngazwo ndi tshi ḓo mu lindela ndi sa fheli mbilu.”—Zwililo 3:21, 24.