NDIMA YA 1
“Vhonani, Mudzimu Washu Ngoyu”
1, 2. (a) Ndi mbudziso dzifhio dze na vha ni tshi nga vhudzisa Mudzimu? (b) Mushe o vhudzisa mini Mudzimu?
EDZANI u humbula ni tshi khou amba na Mudzimu! Zwi ofhisa lungafhani musi Muvhusahoṱhe a tshi amba na inwi! Mathomoni ni a timatima, fhedzi nga murahu ni a kona u mu fhindula. U a thetshelesa, u a fhindula, nahone u ita uri ni pfe no vhofholowa u itela u vhudzisa mbudziso iṅwe na iṅwe ine na funa. Ni nga vhudzisa mbudziso ifhio?
2 Kale-kale, ho vha hu na muṅwe munna we a vha e kha vhuimo vhu fanaho na honoho. O vha a tshi pfi Mushe. Naho zwo ralo, mbudziso ye a i vhudzisa Mudzimu i nga ni mangadza. Ho ngo vhudzisa nga ha ene muṋe, nga ha vhumatshelo hawe, kana vhuimo vhu konḓaho ha vhathu. Nṱhani hazwo, o vhudzisa dzina ḽa Mudzimu. Ni nga wana uri zwenezwo zwo vha zwi songo ḓowelea, ngauri Mushe o vha a tshi vho ḓivha dzina ḽa Mudzimu. Nga zwenezwo, mbudziso yawe i nga vha yo vha i tshi amba zwihulwane. Zwi re zwone ndi uri ndi mbudziso ya ndeme ye Mushe a i vhudzisa. Phindulo ya hone i a ri kwama roṱhe. I nga ni thusa uri ni dzhie vhukando ha ndeme ha u sendela tsini na Mudzimu. Nga nḓila-ḓe? Kha ri ṱolisise yeneyo nyambedzano i swayeaho.
3, 4. Ndi tshiitea tshifhio tshe tsha ita uri Mushe a ambe na Mudzimu, nahone yo vha i ifhio mbuno khulwane ya yeneyo nyambedzano?
3 Mushe o vha e na miṅwaha ya 80. O fhedza miṅwaha ya mahumi maṋa o fhambanywa na vhathu vhahawe, Vhaisiraele, vhe vha vha vhe mathubwa ngei Egipita. Ḽiṅwe ḓuvha a tshi khou lisa miṱambi ya makhulu wawe, a vhona tshiitea tshi songo ḓoweleaho. Tshiṱaka tshi tshi khou duga mulilo, fhedzi tshi sa khou swa. Tshi tshi khou sokou duga, tshi tshi penya sa luvhone lu re kha thavha. Mushe a sendela u itela uri a vhone. A nga vha o vha o tshuwa lungafhani musi a tshi pfa ipfi ḽi tshi amba nae ḽi tshi bva ḽi vhukati ha mulilo! Mudzimu o amba na Mushe tshifhinga tshilapfu a tshi shumisa muruṅwa. Nahone, samusi ni tshi zwi ḓivha, Mudzimu henefho o ruma Mushe we a vha a tshi khou timatima uri a ṱutshele vhutshilo hawe ha u ḓigeḓa nahone a humele Egipita u itela u vhofholola Vhaisiraele vhupulini.—Ekisodo 3:1-12.
4 Nga tshenetsho tshifhinga, Mushe o vha a tshi nga vha o vhudzisa Mudzimu mbudziso iṅwe na iṅwe ine a funa. Naho zwo ralo, ṱhogomelani mbudziso ye a khetha u i vhudzisa: “Zwino ndá swika ha Vha-Isiraele nda ri: Ndo ḓa ha inwi ndó rumiwa nga Mudzimu wa vho-khotsi-aṋu! vhone vha ri: Ndi nnyi dzina ḽawe? ndi ḓe’ mini?”—Ekisodo 3:13.
5, 6. (a) Mbudziso ya Mushe i ri funza ngoho ifhio yo livhaho, na ya ndeme? (b) Ndi tshithu tshifhio tshi nengisaho tshe tsha itwa nga dzina ḽa Mudzimu? (c) Ndi ngani zwi zwa ndeme nga u rali uri Mudzimu a dzumbulule dzina ḽawe kha vhathu?
5 Yeneyo mbudziso zwihuluhulu i ri funza uri Mudzimu u na dzina. A ro ngo fanela u dzhiela fhasi yeneyi ngoho i re khagala. Naho zwo ralo, vhanzhi vha i dzhiela fhasi. Dzina ḽa Mudzimu ḽo bviswa kha ṱhalutshedzelo nnzhi dza Bivhili nahone vhudzuloni haḽo ha ṅwalwa madzina a ngaho “Murena” na “Mudzimu.” Hezwi ndi zwiṅwe zwa zwithu zwi ṱungufhadzaho nga maanḓa na zwi nengisaho zwe zwa itwa dzinani ḽa vhurereli. Naho zwo ralo, ndi tshithu tshifhio tsha u thoma tshine na tshi ita musi ni tshi ṱangana na muṅwe muthu? Naa a ni vhudzisi dzina ḽawe? Zwi fana na u ḓivha Mudzimu. A si muthu a si na dzina, a re kule vhukuma, ane a si ḓivhee na u pfesesea. Naho a sa vhonali, ndi muthu, nahone u na dzina—u pfi Yehova.
6 Zwiṅwe hafhu, musi Mudzimu a tshi dzumbulula dzina ḽawe, tshithu tshi swayeaho na tshi nyanyulaho ndi u vha hawe tsini. U ri ramba uri ri mu ḓivhe. U ṱoḓa ri tshi ita phetho dza khwine vhutshiloni—u sendela tsini nae. Fhedzi Yehova ha sokou ri vhudza dzina ḽawe fhedzi. O dovha a ri funza zwine ḽa amba zwone.
Zwine Dzina Ḽa Mudzimu Ḽa Amba Zwone
7. (a) Dzina ḽa Mudzimu ḽi amba mini nga ho livhaho? (b) Mushe o vha a tshi khou ṱoḓa u ḓivha mini zwa vhukuma musi a tshi vhudzisa Mudzimu dzina Ḽawe?
7 Yehova o ḓikhethela dzina ḽine ḽa amba zwithu zwa ndeme. Dzina “Yehova” nga lwa thevhedzaipfi ḽi amba “U Ita Uri Zwi Vhe Hone.” I ngoho, o ita uri zwithu zwoṱhe zwi vhe hone. Yeneyi mbuno i yoṱhe ndi muhumbulo u mangadzaho. Fhedzi naa zwenezwo ndi zwone fhedzi zwine zwa ita uri dzina ḽa Mudzimu ḽi vhe ḽa ndeme? Zwi khagala uri Mushe o vha a tshi khou ṱoḓa u guda zwo engedzeaho. Zwi re zwone ndi uri dzina ḽa Mudzimu ḽo vha ḽi si ḽiswa. Vhathu vho vha vha tshi khou ḽi shumisa maḓanani a miṅwaha. Nga hu sa timatimisi, Mushe a tshi vhudzisa dzina ḽa Mudzimu o vha tshi khou vhudzisa nga ha muthu ane a imelwa nga ḽeneḽo dzina. Zwi re zwone ndi uri o vha a tshi khou ri: ‘Ndi zwifhio zwine nda nga vhudza vhathu vhau vha Isiraele nga ha iwe lune vha nga vha na lutendo kha iwe, zwine zwa ḓo ita uri vha tende uri u ḓo vha vhofholola zwa vhukuma?’
8, 9. (a) Yehova o fhindula hani mbudziso ya Mushe, nahone ho khakhea mini nga nḓila ine phindulo Yawe ya anzela u ṱalutshedzelwa ngayo? (b) Mafhungo ane a ri “Ndi Nṋe ndi re hone,” a amba mini?
8 A tshi fhindula Yehova o ṱalutshedza zwine dzina ḽawe ḽa amba zwone. O vhudza Mushe a ri: “Ndi Nṋe ndi re hone.” (Ekisodo 3:14) Ṱhalutshedzelo nnzhi dza Bivhili dzi ri: “Ndi zwine nda vha zwone.” Fhedzi ṱhalutshedzelo yo itwaho nga vhuronwane ya New World Translation i sumbedza uri Mudzimu o vha a sa khou sokou khwaṱhisedza uri u hone fhedzi. Nṱhani hazwo o vha a tshi khou funza Mushe—na riṋe roṱhe—zwine ḽeneḽo dzina ḽa amba zwone. Yehova u ḓo vha ‘zwine a vha zwone,’ kana u ita uri a vhe zwiṅwe na zwiṅwe zwine zwa ṱoḓea u itela u ḓadzisa mafulufhedziso awe. Ṱhalutshedzelo ya J.B. Rotherham yo ṱalutshedzela yeneyi ndimana nga ho livhaho nga uri: “Ndi Ḓo Vha naho tshi tshini tshine nda funa.” Muṅwe makone kha Luheberu lwa Bivhili u ṱalutshedza wonoyu mubulo nga nḓila heyi: “Hu sa londwi vhuimo kana ṱhoḓea . . . , Mudzimu u ‘ḓo vha’ tshipiringululi tsha yeneyo ṱhoḓea.”
9 Zwenezwo zwo vha zwi tshi amba mini kha Vhaisiraele? Hu sa londwi zwikhukhulisi naho zwi zwifhio zwine vha sedzana nazwo, hu sa londwi khombo ine vha nga ḓi wana vhe khayo, Yehova o vha a tshi ḓo vha zwiṅwe na zwiṅwe zwine zwa nga ṱoḓea u itela u vha vhofholola vhupulini nahone a vha isa Shangoni ḽo Fulufhedziswaho. Vhukuma ḽeneḽo dzina ḽi ṱuṱuwedza u fulufhela Mudzimu. Ḽi nga ri ṱuṱuwedza na ṋamusi. (Psalme ya 9:10) Ndi ngani?
10, 11. Dzina Yehova ḽi ri ramba u humbula ngae sa a tendelanaho nga maanḓa na zwiimo na Khotsi wa khwine-khwine nga nḓila-ḓe? Fanyisani.
10 Ri tshi tou fanyisa: Vhabebi vha a ḓivha nḓila ine vha fanela u tendelana ngayo na zwiimo musi vha tshi alusa vhana vhavho. Nga ḓuvha ḽithihi, mubebi a nga shuma sa muongi, mubiki, mugudisi, mudededzi, mukhakhululi, muhaṱuli, na zwiṅwe zwinzhi. Vhanzhi vha pfa vha tshi tsikeledzea nga mishumo minzhi ine vha lavhelelwa u i ḓadzisa. Vha a ṱhogomela fulufhelo ḽo fhelelaho ḽine vhana vhavho vha vha naḽo khavho, ḽa u sa timatima uri Baba kana Mma vha nga fhelisa vhuṱungu, u dzudzanya khanedzano, u lugisa tshitambiswa tshiṅwe na tshiṅwe tsho tshinyalaho, na u fhindula mbudziso iṅwe na iṅwe ine ya nga ḓa mihumbuloni yavho ine ya dzulela u ṱoḓa u ḓivha. Vhaṅwe vhabebi vha pfa vha si vha ndeme nahone vha a hanganea tshifhinga tshoṱhe nga vhushayanungo havho. Vha a ṱungufhala nga u sa fanelea u ḓadzisa vhunzhi ha yeneyi mishumo.
11 Na Yehova ndi mubebi wa lufuno. Naho zwo ralo, a sa pfuki zwilinganyo zwawe zwo fhelelaho, a hu na zwine a nga si kone u vha zwone u itela u ṱhogomela vhana vhawe vha re kha ḽifhasi nga nḓila ya khwinesa. Ngauralo dzina ḽawe, Yehova, ḽi ri ramba u humbula nga hae sa Khotsi wa khwine-khwine. (Yakobo 1:17) Nga u ṱavhanya Mushe na vhaṅwe Vhaisiraele vha fulufhedzeaho vho guda uri Yehova u a tendelana na dzina ḽawe. Vho lavhelesa nga nyofho musi a tshi sumbedza u vha Mulangammbi a sa kundwi, Muṋe wa zwivhumbi zwoṱhe zwa mupo, Muṋei wa mulayo a sa vhambedzwi, Muhaṱuli, Muoli wa dzipulane, Muṋei wa zwiḽiwa na maḓi, Mulondi wa zwiambaro na zwienda—na zwiṅwe zwinzhi.
12. Nḓila ye Farao na Mushe vha dzhia ngayo Yehova yo vha yo fhambana hani?
12 Nga yeneyi nḓila Mudzimu o ita uri dzina ḽawe ḽi ḓivhiwe, o ṱalutshedza zwine ḽa amba zwone, nahone o ita na u sumbedza uri zwine ḽa amba zwone zwi a tendelana. Nga hu sa timatimisi, Mudzimu u ṱoḓa uri ri mu ḓivhe. Ri aravha nga nḓila-ḓe? Mushe o vha a tshi ṱoḓa u ḓivha Mudzimu. Lwonolwo lutamo luhulwane lwo livhisa buḓo ḽa vhutshilo ha Mushe na u mu livhisa u sendela tsini-tsini na Khotsi awe wa ṱaḓulu. (Numeri 12:6-8; Vha-Heberu 11:27) Zwi ṱungufhadzaho ndi uri ndi vhathu vha si gathi vha misini ya Mushe vhe vha vha vhe na lutamo lu fanaho na lwonolwo. Musi Mushe a tshi bula Yehova nga dzina kha Farao, yeneyo khosi i ḓikukumusaho ya Muegipita yo fhindula nga tshiambela ya ri: “Yehova ndi nnyi?” (Ekisodo 5:2) Farao o vha a sa ṱoḓi u guda zwinzhi nga ha Yehova. Nṱhani hazwo, o landula Mudzimu wa Isiraele nga u holedza nga nḓila ye ya sumbedza uri a si wa ndeme kana ha na mushumo. Eneo mavhonele o anza vhukuma ṋamusi. A dzumbela vhathu maṅwe a mafhungo-ngoho a uri Yehova ndi Murena Muvhusahoṱhe.
Murena Muvhusahoṱhe Yehova
13, 14. (a) Ndi ngani Yehova o irwa madzina manzhi Bivhilini, nahone maṅwe a hone ndi afhio? ( Sedzani bogisi kha siaṱari 14.) (b) Ndi ngani zwo fanela uri Yehova a vhidzwe “Murena Muvhusahoṱhe”?
13 Yehova u a tendelana na zwiimo, ndi ngazwo nga ho teaho e na madzina manzhi Maṅwaloni. Enea madzina ha lwisani na dzina ḽawe; nṱhani hazwo a ri funza zwinzhi nga ha zwine dzina ḽawe ḽa imela zwone. Sa tsumbo, u vhidzwa “Murena Muvhusahoṱhe Yehova.” (2 Samuele 7:22, vhambedzani NW.) Ḽeneḽo dzina ḽihulwane, ḽine ḽa bvelela lunzhi-lunzhi Bivhilini, ḽi ri vhudza nga ha vhuimo ha Yehova. Ene e eṱhe u na ndugelo ya u vha Muvhusi wa fhethu hoṱhe. Ṱhogomelani uri ndi ngani.
14 Yehova ndi Musiki o khetheaho. Ndzumbululo 4:11 i ri: “Murena Mudzimu washu, ndi’we wo fanelwaho nga thendo na zwikhoḓo na maanḓa, ngauri ndi’we wo sikaho zwoṱhe; zwo bvelela, zwo sikiwa nge wa zwi funa.” A hu na muthu ane a nga fanelwa nga enea maipfi ane a sumbedza vhuhulwane. Tshiṅwe na tshiṅwe tshi re shangoni tshi tshila nge tsha itwa nga Yehova! A zwi timatimisi uri Yehova o fanelwa nga zwikhoḓo, maanḓa, na thendo nga ṅwambo wa uri ndi Murena Muvhusahoṱhe na Musiki wa zwithu zwoṱhe.
15. Ndi ngani Yehova a tshi vhidzwa “Khosi ya kale na kale”?
15 Ḽiṅwe dzina ḽo shumiswaho kha Yehova nga ho khetheaho ndi “Khosi ya kale na kale.” (1 Timotheo 1:17; Ndzumbululo 15:3) Zwenezwi zwi amba mini? Mihumbulo yashu i songo fhelelaho i nga si kone u zwi pfesesa, fhedzi Yehova ha na mathomo na magumo. Psalme ya 90:2 i ri: “Iwe U ḓi vha Mudzimu tsha kale na kale na lini na lini.” Ngauralo Yehova ha na mathomo; u dzula e hone tshifhinga tshoṱhe. Nga ho teaho u vhidzwa “Wa-Kale Wa-Maḓuvha”—samusi o vha hone tshifhinga tshilapfu nga phanḓa ha naho e nnyi kana naho tshi tshini kha ḽifhasi tshi sa athu u vha hone! (Daniele 7:9, 13, 22) Ndi ufhio ane a nga timatima nga ho teaho ndugelo yawe ya u vha Murena Muvhusahoṱhe?
16, 17. (a) Ndi ngani ri si nga si vhone Yehova, nahone ndi ngani zwenezwo zwi songo fanela u ri mangadza? (b) Ndi nga muhumbulo ufhio une Yehova a vha wa vhukuma u fhira naho tshi tshini tshine ra nga tshi vhona kana u tshi kwama?
16 Naho zwo ralo, vhaṅwe vha a timatima yeneyo ndugelo, samusi na Farao o ita nga u ralo. Vhuṅwe ha vhuleme ndi uri vhathu vha songo fhelelaho vha fulufhela nga maanḓa zwine vha nga kona u zwi vhona nga maṱo avho. Ri nga si vhone Murena Muvhusahoṱhe. Ndi tshivhumbiwa tsha muya, tshi sa vhonwi nga maṱo a muthu. (Yohane 4:24) Nga nnḓa ha zwenezwo, arali muthu wa ṋama na malofha o vha a tshi nga ima phanḓa ha Yehova Mudzimu, zwo vha zwi tshi ḓo vha na khombo. Yehova ene muṋe o vhudza Mushe u ri: “Tshone tshifhaṱuwo tshanga a U koni u tshi vhona; ngauri muthu á mbona ha nga tshili.”—Ekisodo 33:20; Yohane 1:18.
17 Zwenezwo a zwo ngo fanela u ri mangadza. Mushe o kona u vhona vhurena ha Yehova, nga muruṅwa o mu imelaho. Ha vha na mvelelo ifhio? Tshifhaṱuwo tsha Mushe tsho “penya” lwa tshifhinganyana nga murahu. Vhaisiraele vho vha vha tshi khou ofha u sedza nga ho livhaho tshifhaṱuwo tsha Mushe. (Ekisodo 33:21-23; 34:5-7, 29, 30) Vhukuma, nga zwenezwo, a hu na muthu zwawe ane a nga sedza Murena Muvhusahoṱhe e kha vhurena hawe hoṱhe! Samusi ri sa koni u mu vhona kana u mu kwama, naa izwi zwi amba uri a si muthu wa vhukuma? A zwo ngo ralo, hu na zwithu zwinzhi zwine ra sa kone u zwi vhona, fhedzi zwine ra tenda uri zwi hone—sa tsumbo, muya, munzenzero wa radio, na mihumbulo. Zwiṅwe hafhu, Yehova ndi wa tshoṱhe, ha kwamei nga u ṱanḓulukana ha tshifhinga, naho hu miṅwaha minzhi ya zwigidi zwa dzimilioni! Nga wonoyo muhumbulo, ndi wa vhukuma u fhira naho tshi tshini tshine ra nga tshi kwama kana u tshi vhona, ngauri tshithu tshi vhonalaho tshi a vha tsha kale nahone tsha ṱahala. (Mateo 6:19) Naho zwo ralo, naa ri fanela u mu dzhia sa tshithu zwatsho tshi sa vhonali, maanḓa a si a muthu kana Muvhumbi wa U Thoma wa zwithu zwoṱhe a sa pfesesei? Kha ri vhone.
Mudzimu A Re Na Vhumuthu
18. Hesekiele o sumbedzwa bono ḽifhio, nahone zwifhaṱuwo zwiṋa zwa zwithu “zwi tshilaho” zwi re tsini na Yehova zwi fanyisela mini?
18 Naho ri nga si vhone Mudzimu, hu na mafhungo a takadzaho Bivhilini ane a ri ṋea luvhonela lwa ḽiṱaḓulu ḽone ḽiṋe. Iṅwe tsumbo i wanala kha Hesekiele ndima ya u thoma. Hesekiele o sumbedzwa bono ḽa ndangulo ya Yehova ya ṱaḓulu, he a vhona goloi khulwane ya ṱaḓulu. Zwine zwa swayea nga ho khetheaho ndi u ṱaluswa ha zwivhumbiwa zwa muya zwo tangaho Yehova. (Hesekiele 1:4-10) Zwenezwi zwithu “zwi tshilaho” zwo vha zwi tsini-tsini na Yehova, nahone mbonalo yazwo i ri vhudza zwiṅwe zwithu zwa ndeme nga ha Mudzimu ane zwa mu shumela. Tshiṅwe na tshiṅwe tshi na zwifhaṱuwo zwiṋa—tsha mboho, ndau, goni, na tsha muthu. Zwi vhonala uri zwenezwi zwi fanyisela pfaneleo nṋa dzi swayeaho dza vhumuthu ha Yehova.—Ndzumbululo 4:6-8, 10.
19. Ndi pfaneleo ifhio ine ya fanyiselwa nga (a) tshifhaṱuwo tsha mboho? (b) tshifhaṱuwo tsha ndau? (c) tshifhaṱuwo tsha goni? (d) tshifhaṱuwo tsha muthu?
19 Bivhilini mboho kanzhi i imela maanḓa, nahone zwo tea, ngauri ndi tshipuka tshihulwane tsho khwaṱhaho. Kha ḽiṅwe sia, ndau kanzhi i fanyisela khaṱulokwayo, ngauri khaṱulokwayo ya ngoho i ṱoḓa tshivhindi, pfaneleo ine ndau dza ḓivhelwa yone. Magoni a ḓivhelwa u vha na iṱo ḽi vhonesaho, ḽi vhonaho tshithu tshiṱuku-ṱuku tshi kule vhukuma. Ngauralo tshifhaṱuwo tsha goni tshi fanyisela zwavhuḓi vhuṱali ha Mudzimu ha u vhona zwithu zwi tshee kule. Nahone tshifhaṱuwo tsha muthu tshi fanyisela mini? Ee, munna, o itwa nga tshifanyiso tsha Mudzimu, u na vhukoni ho khetheaho ha u sumbedza pfaneleo khulwane ya Mudzimu—lufuno. (Genesi 1:26) Enea masia a vhumuthu ha Yehova—maanḓa, khaṱulokwayo, vhuṱali, na lufuno—a ombedzelwa lunzhi-lunzhi Maṅwaloni lune a ambelwa khao sa pfaneleo khulwane dza Mudzimu.
20. Naa ri tea u vhilaela uri vhumuthu ha Yehova vhu nga vha ho shanduka, nahone ndi ngani ni tshi fhindula nga u ralo?
20 Naa ri tea u vhilaela uri Mudzimu a nga vha o no shanduka miṅwahani ya zwigidi u bva tshee a ṱaluswa Bivhilini? Hai, vhumuthu ha Mudzimu a vhu shanduki. U ri vhudza u ri: “Ngauri Nṋe Yehova a thi shanduki.” (Maleaxi 3:6) Nṱhani ha u sokou shanduka, Yehova u ḓisumbedza sa Khotsi o fhelelaho kha nḓila ine a aravha ngayo kha vhuimo vhuṅwe na vhuṅwe. U sumbedza eneo masia a vhumuthu hawe o teaho vhukuma. Kha dzenedzo pfaneleo nṋa, ine ya vha khulwane ndi lufuno. Lu vhonala kha tshiṅwe na tshiṅwe tshine Mudzimu a tshi ita. U shumisa maanḓa awe, khaṱulokwayo, na vhuṱali nga nḓila ya lufuno. Zwi re zwone Bivhili i amba nga ha tshithu tshi swayeaho malugana na Mudzimu na yeneyi pfaneleo. I ri: “Mudzimu ndi Ene lufuno.” (1 Yohane 4:8) Ṱhogomelani uri a i ri Mudzimu u na lufuno kana Mudzimu ndi wa lufuno. Nṱhani hazwo, i ri Mudzimu ndi ene lufuno. Zwihuluhulu lufuno lwawe lu mu ṱuṱuwedza kha zwoṱhe zwine a zwi ita.
“Vhonani, Mudzimu Washu Ngoyu”
21. Ri ḓo ḓipfa hani musi ri tshi vho ḓivha khwine pfaneleo dza Yehova?
21 Naa no no vhuya na vhona ṅwana muṱuku a tshi khou sumbedza khonani dzawe khotsi awe nahone nga zwenezwo a amba zwavhuḓi o takala na u ḓihudza uri: “Havha ndi khotsi anga”? Vhagwadameli vha Mudzimu vha na zwiitisi zwi pfalaho zwa u ḓipfa nga u ralo nga ha Yehova. Bivhili i dzula yo amba nga tshifhinga tshine vhathu vha fulufhedzeaho vha ḓo ri: “Vhonani, Mudzimu washu ngoyu.” (Yesaya 25:8, 9) Musi ni tshi pfesesa nga ho dzikaho pfaneleo dza Yehova, ni ḓo ḓipfa uri ni na Khotsi wa khwine-khwine.
22, 23. Bivhili i sumbedza Khotsi ashu wa ṱaḓulu nga nḓila-ḓe, nahone ri zwi ḓivha hani uri u ṱoḓa ri tshi vha tsini hawe?
22 Onoyu Khotsi u a pfela vhuṱungu, nahone ha kule—hu sa londwi zwe vhaṅwe vhathu vha tshiṱuhu vha vhurereli na vhagudi vha pfunzo dza filosofi vha zwi funza. Ri nga si ḓipfe ri tsini na Mudzimu a si na vhukonani, nahone Bivhili a i sumbedzi Khotsi ashu wa ṱaḓulu nga yeneyo nḓila. Zwo fhambanaho na zwenezwo, i mu vhidza “Mudzimu o takalaho.” (1 Timotheo 1:11, NW) U na maḓipfele o khwaṱhaho na a vhuthu. “Mbilu yawe yó sinyuwa” musi zwivhumbwa zwawe zwo ṱalifhaho zwi tshi pfuka vhulivhisi he a zwi ṋea hone u itela mutakalo wazwo. (Genesi 6:6; Psalme ya 78:41) Musi ri tshi ita zwithu nga vhuṱali u tendelana na Ipfi ḽawe, ri ita uri ‘mbilu yawe i takale.’—Mirero 27:11.
23 Khotsi ashu u ṱoḓa ri tshi vha tsini nae. Ipfi ḽawe ḽi ri ṱuṱuwedza u ‘mu pfa uri u hone, ri mu wane, ngauri ha kule na roṱhe ri re fhano.’ (Mishumo 17:27) Naho zwo ralo, zwi nga konadzea hani uri vhathu zwavho vha sendele tsini na Murena Muvhusahoṱhe?