OCIPAMA CELILONGISO 29
OCISUNGO 121 Tu Sukila Oku Likandangiya
Kuata Utate Oco ku ka Kupukile Veyonjo
“Amamiko oku lavulula kuenda likutilili olonjanja viosi okuti ka vu kupukila veyonjo.”—MAT. 26:41.
OCIMÃHO CELILONGISO
Tu lilongisa esilivilo lioku yuvula ekandu kuenda olonjila vi tuala koku linga ekandu.
1-2. (a) Elungulo lipi Yesu a eca kolondonge viaye? (b) Momo lie olondonge via yandulukila Yesu? (Talavo ociluvialuvia.)
YESU wa popia hati: “Ocili okuti, utima wa pama, pole, etimba lia hongua.” a (Mat. 26:41b) Olondaka evi, vi lekisa okuti Yesu wa kũlĩhĩle ciwa okuti omo ka tua lipuile tu pondola oku lueya. Volondaka evi, mua kongelavo elungulo. Omo liaco, tu sukila oku kuata utate oco ka tu ka likolele etu muẽle. Osimbu Yesu ka vanguile olondaka evi, vuteke waco olondonge via popele okuti lalimue eteke va ko yanduluka. (Mat. 26:35) Ocili okuti, ovo va kuatele ovisimĩlo viwa. Pole, ovo ka va limbukile okuti eci kuiya ocitangi cimue ca tĩla, ci leluka oku linga eci ka ca sungulukile. Omo liaco, Yesu wa va lungula hati: “Amamiko oku lavulula kuenda likutilili olonjanja viosi okuti ka vu kupukila veyonjo.”—Mat. 26:41a.
2 Pole, ci sumuisa omo okuti olondonge via liwekapo oku lavulula. Eci Yesu a kuatiwa, anga hẽ ovo vamamako oku kala laye ale vo yanduluka omo liusumba? Omo okuti olondonge ka via lavuluile, via linga eci ovo va popele okuti lalimue eteke va ka ci linga. Ovo va yanduluka Yesu.—Mat. 26:56.
Yesu wa sapuila kolondonge viaye oco viamameko oku lavulula okuti ka va kupukila veyonjo. Pole, ovo vo yanduluka (Tala ovinimbu 1-2)
3. (a) Oco tuamameko oku kala vakuacili ku Yehova, momo lie tu sukilila oku yuvula oku likolela etu muẽle? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo?
3 Tu sukila oku yuvula oku likolela etu muẽle. Ocili okuti, etu tu yongola oku likolisilako oku yuvula oku linga ovina vi sumuisa Yehova, pole, omo okuti ka tua lipuile ci leluka oku kupukila veyonjo. (Va Rom. 5:12; 7:21-23) Ndeci, pamue vocipikipiki tu setekiwa oku linga eci ka ca sungulukile. Oco tuamameko oku kala vakuacili ku Yehova kuenda komõlaye, tu sukila oku kuama elungulo lia Yesu lioku lavulula eci tu liyaka loseteko yimue. Ocipama cilo, ci ka tu kuatisa oku ci linga. Catete, tu konomuisa kolonepa tu sukila oku kuata utate walua. Noke, tu konomuisa ndomo tu liteyuila koloseteko. Oku sulako, tu kũlĩhĩsa ndomo tuamamako oku lavulula.
KUATA UTATE LAHONGUO OVE
4-5. Momo lie tu sukilila oku kuata utate lakandu ana a molẽha ndu okuti a sulemo?
4 Ndaño muẽle akandu ana a molẽha ndu okuti a sulemo, a pondola oku nyõla ukamba wetu la Yehova. Akandu aco a pondola oku tu kokela oku linga akandu anene.
5 Vosi yetu tua siata oku liyaka loloseteko vioku linga ekandu. Handi vali, vosi yetu tu kuete ehonguo limue, ci kale lioku linga ekandu limue linene, oku linga ovina via vĩha, ale oku vetiyiwa oku kuata ovisimĩlo violuali. Vamue va kasi oku liyaka loloseteko vioku linga evĩho liukahonga. Vakuavo pamue, va kasi oku liyaka loseteko yoku linga ovina ndeci, oku litukusa kovimatamata viuyali ale oku tala omanu va kasi epolõla haivo va linga ukahonga. Handi vali vakuavo, va kasi oku liyaka loseteko yoku kuatela usumba omunu, ocituwa coku litumila, ocinyeñohusa, ale ovituwa vikuavo. Ndeci Tiago a popia hati: “Omunu lomunu, o setekiwa eci a kokiwa loku tambiwa loloñeyi viaye muẽle.”—Tia. 1:14.
6. Nye vosi yetu tu sukila oku limbuka?
6 Anga hẽ wa kũlĩha ahonguo ove? Ci koka ohele oku sima okuti, ka tu kuete ehonguo lalimue, ale oku sima okuti tua pama calua poku liyaka loloseteko. (1 Yoa. 1:8) Pole, ivaluka eci Paulu a popia okuti, toke muẽle ‘Akristão va loñoloha’ va pondolavo oku linga ekandu nda ka va lavuluile. (Va Gal. 6:1) Omo liaco, tu sukila oku kala vakuacili letu muẽle kuenda oku limbuka okuti vosi yetu tu kuete ehonguo limue.—2 Va Kor. 13:5.
7. Utate upi tu sukila oku kuata? Tukula ocindekaise cimue.
7 Noke lioku limbuka ahonguo etu nye tu sukila oku linga? Tu sukila oku pamisa onjila tua nõlapo yoku yuvula oku kupukila veyonjo! Ndocindekaise, kosimbu onepa yocimbaka cimue colupale okuti ya kala vali kohele, olombundi. Eli olio esunga lieci pa endaile oku kalela olondavululi. Cimuamue haico okuti, tu sukila oku kuata utate walua lahonguo ana tua kũlĩha okuti a tu vetiya oku linga ekandu.—1 Va Kor. 9:27.
NDOMO TU AMAMAKO OKU LAVULULA
8-9. Umalẽhe wa tukuiwa kelivulu Liolosapo ocipama 7 nda wa tẽla ndati oku yuvula ohele yoku linga ekandu linene? (Olosapo 7:8, 9, 13, 14, 21)
8 Tuamamako ndati oku lavulula kuenda oku yuvula eyonjo lioku linga ekandu linene? Tu pondola oku lilongisila kulandu wumalẽhe umue wa tukuiwa kelivulu Liolosapo ocipama 7. Eye wa linga evĩho liukahonga lukãi umue ocipuepue. Ocinimbu 22 ci lekisa okuti eye “vocipikipiki” wa kuama konyima yukãi waco. Pole, ulandu u lekisa okuti, umalẽhe waco kamue kamue wa fetika oku yapuisiwa lonjila yimue okuti yo tuala koku linga ekandu linene.
9 Nye ca kokela umalẽhe waco oku linga ekandu linene? Catete, eci kua kala oku tekãva eye “wa pita ocipepi lokololo yukãi waco.” Kuenje wa loña konjo yaye. (Tanga Olosapo 7:8, 9.) Eci a mola ukãi waco wa enda toke kokuaye. Kuenje wa ecelela okuti u sipula loku yevelela ovina a kala oku popia. Eye wo sapuila okuti wa endele oku ka eca ovilumba viombembua, oco a vetiye umalẽhe oku sima okuti ukãi waco wa kala omunu umue uwa. (Tanga Olosapo 7:13, 14, 21.) Nda umalẽhe waco wa yuvuile ohele yaco, eye nda ka wilile veyonjo lioku linga ekandu linene.
10. Omunu umue o pondola oku linga ndati ekandu ndeli liumalẽhe wa tukuiwa Kolosapo ocipama 7?
10 Ulandu owu u lekisa eci ci pondola oku pita komunu lomunu pokati ketu tuafendeli va Yehova. Pamue tu linga ekandu limue linene kuenje tu sima okuti ca pita ño “ocipikipiki.” Vamue va siata oku popia okuti, “sia ci muile eci nda ci linga.” Pole, nda tua sokolola lutate kueci ca pita, tu limbuka okuti ekandu liaco linene lia lingiwa omo lioku nõla olonjila ka via sungulukile. Pamue ci fetika omo lioku nõla lãvi akamba, olomapalo ka via sungulukile, ale oku enda kovitumãlo ka via sungulukile Kakristão oku kongelamo o Internet. Citava okuti, omunu wa liwekapo oku likutilila, oku tanga Embimbiliya, oku enda enda kolohongele ale kupange woku kunda. Ndeci ca lipita lumalẽhe wa tukuiwa kelivulu Liolosapo, eye pamue ekandu liaco ka li lingile “ocipikipiki.”
11. Oco ka tu ka linge ekandu, nye tu sukila oku yuvula?
11 Nye tu lilongisilako? Etu ka tu sukila lika oku yuvula ekandu, pole, tu sukilavo oku yuvula ovina vi tu kokela oku linga ekandu. Salomone wa ci situlula ciwa poku popia catiamẽla kovina via pita lumalẽhe kuenda ukãi ocipuepue. Catiamẽla kukãi ocipuepue Salomone wa lungula hati: “Ku ka wile volonjila viaye.” (Olosap. 7:25) Eye wa popiavo hati: “Kala ocipãla laye; Ku ka amele pombundi yonjo yaye.” (Olosap. 5:3, 8) Olondaka evi viocili, momo oco tu teyuiwe koku linga ekandu, tu sukila oku yuvula ovina vi tu kokela oku linga eci ci sumuisa Yehova. b Pamue vovina viaco mua kongela oku yuvula ovina vimue vi molẽha ndu okuti, Kukristão kavĩviko, pole, vi tuala koku linga cimue ka ca sungulukile.—Mat. 5:29, 30.
12. Nye Yovi a nõlelepo oku linga kuenda wa yuvula ndati oku wila vekandu? (Yovi 31:1)
12 Oco tu yuvule ovina vi tu kokela oku linga ekandu, tu sukila oku likolisilako oku linga eci ca sunguluka. Eci oco Yovi a linga. Eye wa ‘linga ocisila cimue lovaso aye’ oco ka ka vanje kakãi vakuavo locisimĩlo coku linga evĩho liukahonga. (Tanga Yovi 31:1.) Oco eye a tẽlise olondaka a popia vutima waye, wa yuvula oku linga e liukahonga. Cimuamue haico okuti, tu sukila oku yuvula ovina viosi vi pondola oku tu kokela oloseteko.
13. Momo lie tu sukilila oku teyuila ovisimĩlo vietu? (Talavo ociluvialuvia.)
13 Etu tu sukilavo oku teyuila ovisimĩlo vietu. (Etu. 20:17) Vamue va sima okuti, kacĩviko oku sokolola ndomo nda ca kala oku linga ekandu limue, nda okuti ku ci lingi. Pole, oku sima ndoco ci pondola oku koka ohele. Nda umue o sokolola ndomo nda ca kala oku linga cimue ka ca sungulukile, ocili okuti ci pondola oku vokiya onjongole yoku linga ekandu. Kolondaka vikuavo, omunu waco o kasi oku sanda oku setekiwa oco a linge eci ka ca sungulukile. Ocili okuti, olonjanja vimue vutima wetu mu keya ovisimĩlo ka via sungulukile. Pole, tu sukila oku yuvula lonjanga ovisimĩlo viaco, loku vi piñainya levi via sunguluka. Nda tua ci linga, tu tateka okuti ovisimĩlo ka via sungulukile, ka vi livokiya toke eci vi tu kokela oku linga ekandu linene.—Va Fil. 4:8; Va Kol. 3:2; Tia. 1:13-15.
Tu sukila oku yuvula ovina viosi vi tu kokela oku kupukila veyonjo (Tala ocinimbu 13)
14. Nye vali ci ka tu kuatisa oku yuvula oku linga ekandu?
14 Nye vali tu sukila oku yuvula oco ka tu ka kupukile veyonjo lioku linga ekandu? Etu tu sukila oku kolela okuti, nda tua pokola kovihandeleko via Yehova, olonjanja viosi vi ka tu kuatisa. Olonjanja vimue pamue ka ci leluka oku kuata ovisimĩlo kuenda olonjongole vi likuata locipango ca Yehova. Pole, nda tua likolisilako oku ci linga, tu ka kuata owanji wutima wa yela kuenda alikolisilo osi tu linga ka a ka kala elivova.
15. Momo lie ci kuetele esilivilo oku kuata olonjongole via sunguluka?
15 Etu tu sukila oku kuata olonjongole via sunguluka. Nda tua lilongisa oku ‘suvuka eci cĩvi kuenda oku sola eci ciwa,’ tu ka pamisa onjongole yetu yoku linga eci ca sunguluka kuenda tu ka yuvula ovina vi tu kokela oku linga ekandu. (Amo. 5:15) Oku kuata olonjongole via sunguluka ci ka tu kuatisavo oku tamalãla layonjo eya ocipikipiki
16. Oku kuata esokiyo liwa konepa yespiritu ci tu kuatisa ndati oku amamako oku lavulula? (Talavo oviluvialuvia.)
16 Tu kuata ndati olonjongole via sunguluka? Tu ci linga poku kapako ovina viespiritu. Eci tu enda kolohongele, ale kupange woku kunda, tu kasi oku pamisa onjongole yetu yoku sanjuisa Yehova kuenda tu ka yuvula oku linga ovina via vĩha. (Mat. 28:19, 20; Va Hev. 10:24, 25) Poku lilongisa ondaka ya Suku kuenda oku sokolola kovina tua tanga, tu pamisa ocisola cetu kovina viwa kuenda oku nyehula ovina vĩvi . (Yeh. 1:8; Osa. 1:2, 3; 119:97, 101) Ivaluka eci Yesu a sapuila kolondonge viaye hati: “Amamiko oku lavulula kuenda likutilili olonjanja viosi okuti ka vu kupukila veyonjo.” (Mat. 26:41) Nda tua sanda otembo yoku likutilila ku Isietu wo kilu, tu ka eca epuluvi kokuaye lioku tu kuatisa kuenda oku pamisa onjongole yetu yoku u sanjuisa.—Tia. 4:8.
Oku kuata esokiyo liwa konepa yespiritu ci ka tu ĩha ongusu tu sukila oco tu tẽle oku tamalãla kayonjo (Tala ocinimbu 16) c
AMAMAKO OKU LAVULULA
17. Ehonguo lipi lia kala oku amamako ku Petulu?
17 Ocili okuti, tu pondola oku yula ahonguo amue. Pole, pamue tu ka sukila oku amamako oku liyaka lahonguo akuavo. Kũlĩhĩsa eci ca pita lupostolo Petulu. Eci eye a likala Yesu olonjanja vitatu, wa lekisa okuti, wa kuatelele usumba omunu. (Mat. 26:69-75) Pole, noke liotembo yimue, Petulu wa lekisa utõi walua eci a eca uvangi Kekanga Linene kuenda ca molẽha ndu okuti eye wa yulile usumba a kuatelele omanu. (Ovil. 5:27-29) Noke lianyamo amue, Petulu “omo liusumba a kuatela vana vakuacisoko cava va seviwa evamba,” wa liwekapo oku lia Lakristão vana okuti ka va kaile va Yudea. (Va Gal. 2:11, 12) Petulu wa fetikile vali oku kuatela usumba omanu. Citava okuti eye lopo ka yulile ehonguo liaco.
18. Nda okuti tu kuete ehonguo limue nye ci pondola oku pita?
18 Citava okuti, tu pondolavo oku pita locitangi cimuamue. Ndamupi? Pamue tu kuete ehonguo limue kuenje tu sima okuti tua li yula ale. Ndeci, manji umue wa popia hati: “Pa pitile ale ekũi lianyamo okuti sia la tala vali omanu va kasi epolõla haivo va linga ukahonga kuenda nda kolelele okuti, nda yulile ale ocitangi caco. Pole, vepuluvi limue, nda setekiwa oku tala vali ovina viaco.” Ci sanjuisa ceci okuti, manji yaco ka liwekelepo oku likolisilako oku yuvula ocituwa caco. Eye wa limbuka okuti wa sukilile oku yuvula ocituwa caco eteke leteke kuenda citava okuti, o kamamako oku ci linga vokuenda kuomuenyo waye wosi voluali lulo. Lekuatiso liukãi waye kuenda liakulu vekongelo, eye o kasi oku tẽla oku li kandangiya kuenda oku yula ocituwa caco.
19. Nye tu sukila oku linga nda tu kuete ehonguo limue okuti handi ka tua li yulile?
19 Nda okuti tu kuete ehonguo limue ka tu kasi oku tẽla oku li yula, nye tu sukila oku linga oco ka li ka tu kokele oku linga ekandu? Tu sukila oku kuama elungulo lia Yesu liokuti: “Amamiko oku lavulula.” Kuenje ndaño o liyevite okuti wa pama, yuvula ovina vi ku kapa kohele. (1 Va Kor. 10:12) Ivaluka ovina wa linga ale okuti, via ku kuatisa oku tamalãla leyonjo limue kuenda amamako oku ci linga. Kolosapo 28:14 hati: “Wa sumũlũha omunu o sumbila Suku otembo yosi.”—2 Pet. 3:14.
ASUMŨLŨHO EYILILA KOKU AMAMAKO OKU LAVULULA
20-21. (a) Asumũlũho api tu ka kuata nda tu amamako oku lavulula oco ka tu ka kupukile veyonjo? (b) Yehova o ka tu kuatisa ndati nda tua likolisilako? (2 Va Korindo 4:7)
20 Tua kolela okuti, ci kuete esilivilo lialua oku amamako oku lavulula oco ka tu ka kupukile veyonjo. Momo ‘esanju li tunda kekandu, li pua’ lonjanga. Pole, nda tu likolisilako oku ambata omuenyo u likuata lolonumbi via Yehova, tu ka kuata esanju lialua. (Va Hev. 11:25; Osa. 19:8) Yehova wa tu lulika oco tu kuame olonumbi viaye. (Efet. 1:27) Lonjila eyi tu ka kuata utima wa yela kuenda elavoko lioku kala komuenyo otembo ka yi pui.—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Yuda 20, 21.
21 Ocili okuti “etimba lia hongua,” pole, eci ka ci lekisa okuti ka tu pondola oku likolisilako oku yula ahonguo etu. Yehova wa likapelako oku tu ĩha ongusu tu sukila. (Tanga 2 Va Korindo 4:7.) Ivaluka okuti Yehova eca unene wa piãla. Unene waco u tu kuatisa oku liyaka loloseteko eteke leteke, pole, tu sukila oku likolisilako oku linga cosi citava oco ka tu ka yuliwe lahonguo etu. Nda tua ci linga tu pondola oku kolela okuti, Yehova o ka tambulula olohutililo vietu poku tu ĩha ongusu tu sukila. (1 Va Kor. 10:13) Ocili okuti, lekuatiso lia Yehova tu pondola oku amamako oku lavulula kuenda oku tamalãla layonjo.
OCISUNGO 47 Likutilili ku Yehova Oloneke Viosi
a OLONDAKA VIA LOMBOLUIWA: Ondaka “espiritu” ya tukuiwa kelivulu lia Mateo 26:41, yi lomboloka ongusu yi tunda kutima wocindekaise womunu umue kuenda yu vetiya oku vangula loku linga eci ca sunguluka. Ondaka “Etimba” yi lomboloka ekalo lietu ka lia lipuile hailio liekandu. Kuenje pamue tu yongola oku linga eci ca sunguluka, pole, nda ka tua kuatele utate tu kupukila veyonjo lioku linga ovina vi pisiwa Lembimbiliya.
b Omunu umue wa linga ekandu linene o pondola oku sanga ekuatiso velivulu Sanjukili Omuenyo Otembo ka yi pui kocipama 57 ketosi 1-3 kuenda kocipama losapi hati, “Tiamisila “Ovaso Ove” Kovina Vio Kovaso Yoloneke” Vutala Wondavululi wa Kuvala 2020, kem. 27-29, ocin. 12-17.
c OLONDAKA VIOCILUVIALUVIA: Manji umue o tanga Ocisonehua ceteke leteke komẽle. Eye o tanga Embimbiliya vokuenda kuepuyuko kelivala lionanya kuenda o kasi kohongele yo vokati kosemana koñolosi.
