1. Nye ca siata oku kuatisa afendeli va Yehova oku amamako oku u fendela ndaño lovitangi vialua?

 EMBIMBILIYA li popia okuti koloneke vietu, ekalo li ka tĩla calua halio li koka ohele. (2 Tim. 3:1) Afendeli va Yehova ka va liyaki lika lovitangi via siata pokati komanu vosi, pole, va liyakavo lalambalalo. Pole, nye ci tu kuatisa oku amamako oku fendela Yehova ndaño lovitangi vialua? Esunga limue lieli liokuti, Yehova “o Suku yimue o kasi lomuenyo.”—Yer. 10:10; 2 Tim. 1:12.

2. Nye tua kũlĩha catiamẽla ku Yehova okuti ci tu pamisa calua?

² Yehova o Suku yimue yocili. Eye o tu kuatisa eci tu lipita lovitangi kuenda o sanda apuluvi oku tu kuatisa. (2 Asa. 16:9; Osa. 23:4) Eci tu sokolola okuti, Suku yetu wa tu kapako kuenda olonjanja viosi o yongola oku tu kuatisa, tu kuata ongusu yoku liyaka lovitangi viosi viya kokuetu. Tu konomuisi ndomo Soma Daviti, lafendeli vakuavo va lekisa uvangi waco.

3. Nye Daviti a yonguile oku popia eci a tukula okuti “Yehova o kasi lomuenyo”?

³ Daviti wa kũlĩhĩle ciwa Yehova kuenda wa kolelele kokuaye. Eci a lambalaliwa lovanyãli vaye oku kongelamo soma Saulu, Daviti wa likutilila ku Yehova oku pinga ekuatiso. (Osa. 18:6) Yehova wa yevelela ohutililo yaye kuenje Daviti wa tambulula hati: “Yehova o kasi lomuenyo!” (Osa. 18:46) Nye Daviti a yonguile oku popia lolondaka evi? Elivulu limue li popia hati, olondaka via Daviti via situlula ekolelo liaye liokuti, Yehova “o Suku yimue yi kasi lomuenyo kuenda wa likapelako  oku kuatisa afendeli vaye.” Ocili okuti, omo liulandu Daviti a pita lawo, wa kũlĩhĩle ciwa okuti, Yehova o kasi lomuenyo, kuenda ekolelo liaco lio kuatisa oku amamako oku u vumba loku sivaya Yehova.—Osa. 18:28, 29, 49.

4. Momo lie ci kuetele esilivilo oku kolela okuti Yehova o Suku yimue yi kasi lomuenyo?

⁴ Oku kolela okuti Yehova o Suku yimue yi kasi lomuenyo, ci tu kuatisa oku lekisa ombili koku u vumba. Eci oco ci ka tu ĩha ongusu yoku liyaka loloseteko kuenda oku tu kuatisa oku amamako oku likolisilako kupange waye. Ci ka tu kuatisavo oku amamako oku kuata ukamba uwa la Yehova.

SUKU O KASI LOMUENYO O KA KU PAMISA

5. Nye ci vokiya ekolelo lietu eci tu kasi oku liyaka lovitangi? (Va Filipoi 4:13)

⁵ Etu tu ka tẽla oku yula ocitangi cosi tu liyaka laco ci kaile citito ale cinene, nda tua ivaluka okuti Yehova o Suku yimue yi kasi lomuenyo kuenda olonjanja viosi wa likapelako oku tu kuatisa. Ocili okuti ku Yehova ka kuli ocitangi lacimue cinene, momo eye o Suku Ukuonene Wosi kuenda o pondola oku tu ĩha unene eci tu sukila. (Tanga Va Filipoi 4:13.) Kuenje tu pondola oku liyaka locitangi cosi lekolelo. Eci tu limbuka okuti Yehova o tu kuatisa ndaño muẽle kovitangi vitito, tu kolela okuti eye o ka tu kuatisavo kovitangi vina ka via lelukile.

6. Ulandu upi wa pita la Daviti eci a kala umalẽhe okuti, ca vokiya ekolelo liaye ku Yehova?

⁶ Kũlĩhĩsa atosi avali a vokiya ekolelo lia Daviti ku Yehova. Eci Daviti a kala umalẽhe umue ungombo, kapuluvi avali a litepa, okanyani kuenda ohosi via kuata omeme yimue ya isiaye. Olonjanja vivali, Daviti wa landula ovinyama viaco, oco a popele okameme. Pole, ka kuatele ocisimĩlo cokuti, wa tẽla oku ci linga longusu yaye muẽle. Eye wa kũlĩhĩle okuti, Yehova eye wo wĩha utõi kuenda unene woku ci linga. (1 Sam. 17:34-37) Daviti lalimue eteke a ivaleleko ovina viaco. Eci a enda oku sokolola kovina via pita, ekolelo liaye ku Yehova lia pamisiwa loku kolela okuti, Suku ukuamuenyo olonjanja viosi wa laikele oku u kuatisa.

7. Daviti wa tiamisilile utima kulie kuenda eci co kuatisa oku linga nye?

⁷ Noke liotembo yimue okuti pamue ceci Daviti a kala umalẽhe, eye wa enda toke kocilombo kuna kua kala olohoka via va Isareli. Eye wa limbuka okuti, olohoka via yokokele calua momo ocindululu cimue ca va Filisiti o tukuiwa Goliata wa kala oku iya oco a ‘liyake lolohoka via va Isareli.’ (1 Sam. 17:10, 11) Olohoka via kala lusumba walua, momo via tiamisilile utima kutunga wa Goliata kuenda ka saluiso aye. (1 Sam. 17:24, 25) Pole, Daviti wa tiamisilile utima kocina cimue ca litepa. Daviti wa kũlĩhĩle okuti Goliata ka kale lika oku liyaka lolohoka via va Isareli, pole, wa kalavo oku liyaka “lolohoka via Suku o kasi lomuenyo.” (1 Sam. 17:26) Daviti wa tiamisilile utima ku Yehova. Eye wa kũlĩhĩle okuti, Suku una wo kuatisile eci a kala ungombo, o ka lingavo ocina cimuamue. Daviti ka kuatele atatahãi okuti, Yehova wa laikele oku u kuatisa. Omo liaco, Daviti wa tẽla oku liyaka la Goliata kuenda ndomo tua ci kũlĩha eye wo yula!—1 Sam. 17:45-51.

8. Nye ci pondola oku pamisa ekolelo lietu liokuti Yehova o ka tu kuatisa kotembo yovitangi? (Talavo ociluvialuvia)

⁸ Tu ka tẽlavo oku liyaka lovitangi viosi, nda tua ivaluka okuti Suku o kasi lomuenyo, wa li kapelako oku tu kuatisa. (Osa. 118:6) Eci tu sokolola kovina eye a linga ale kosimbu, ekolelo lietu ku Yehova li pamisiwa.  Omo liaco, tanga ovolandu Embimbiliya a lekisa ndomo Yehova a kuatisa afendeli vaye kosimbu. (Isa. 37:17, 33-37) Handi vali, o pondola oku tanga ovolandu a vamanji vonumbi yetu jw.org. Ovolandu aco, a lekisa ciwa ndomo Yehova a siata oku kuatisa afendeli vaye koloneke vilo. O pondolavo oku sokolola kapuluvi Yehova a ku kuatisa ale. Pamue ka ca lingiwile lonjila yimue yi komõhisa ndeci oku liyaka lokanyani, ale lohosi, pole, ocili ceci okuti, Yehova otembo yosi wa ku kuatisa ale komuenyo wove! Momo lie? Momo eye wa ku kokela kokuaye oco o kale ekamba liaye. (Yoa. 6:44) Kuenje lekuatiso lia Yehova o kasi oku tẽla oku amamako oku kakatela kokuaye. Momo lie ku likutililila ku Yehova oco a ku kuatise oku ivaluka olonjanja a tambulula olohutililo viove, leci a ku kuatisa votembo ya sokiyiwa, ale ceci wa limbuka ekuatiso liaye poku liyaka locitangi cimue ka ca lelukile? Oku sokolola kovina viaco, ci ka ku kuatisa oku kolela okuti olonjanja viosi Yehova okamamako oku ku kuatisa.

9. Nye tu sukila oku ivaluka eci tu lipita lovitangi? (Olosapo 27:11)

⁹ Oku tenda Yehova okuti o kasi lomuenyo ci ka tu kuatisavo oku kuata ocituwa ca sunguluka poku liyaka lovitangi. Ndamupi? Eci tu lipita lovitangi, tu sukila oku ivaluka ocina ci kuete esilivilo lia velapo. Momo Satana wa popele hati, eci tu liyaka lovitangi tu ka yanduluka Yehova. Kuenje onjila ndomo tu liyaka loloseteko yi situlula eci catiamẽla ku Yehova. (Yovi 1:10, 11; Tanga Olosapo 27:11.) Omo liaco, eci tu amamako oku kolela ku Yehova ndaño lovitangi, tu lekisa ocisola cetu kokuaye loku situlula okuti Satana ohembi. Nye ci popiwa kokuove? O kasi hẽ oku liyaka lelambalalo liombiali, lekambo liolombongo, oku lambalaliwa kupange woku kunda ale loloseteko vikuavo? Nda oco, ivaluka okuti, ovina o kasi oku lipita lavio epuluvi limue lioku sanjuisa Yehova. Pole, ku ka ivaleko okuti, Yehova lalimue eteke a ka ecelela okuti o liyaka locitangi cimue ku tẽla. (1 Va Kor. 10:13) Eye olonjanja viosi o ka ku ĩha ongusu o sukila oco o tẽle oku pandikisa.

 YEHOVA O KASI LOMUENYO O KA KU SUMŨLŨISA

10. Nye Yehova a likuminya ku vana vo kolela?

¹⁰ Yehova olonjanja viosi o sumũlũisa vana vo kolela. (Va Hev. 11:6) Eye o tu ĩha ombembua lesanju cilo kuenda o ka tu ĩha omuenyo ko pui kovaso yoloneke. Tua kolela lutima wosi okuti, Yehova o yongola oku tu sumũlũisa kuenda o kuete unene woku ci linga. Omo liaco, tu sukila oku likolisilako oku u fendela ndeci ca linga afendeli vaye kosimbu. Eci oco Timoteo a linga.—Va Hev. 6:​10-12.

11. Momo lie Timoteo a likolisililako oku kuatisa ekongelo? (1Timoteo 4:10)

¹¹ Tanga 1 Timoteo 4:10. Timoteo wa kolelele ku Suku o kasi lomuenyo. Omo liaco, wa likolisilako oku linga upange wa Yehova kuenda oku talavayela vamanji. Wa ci linga ndati? Upostolo Paulu wo vetiya oku kala ulongisi uwa ci kale vekongelo ale kupange woku kunda. Paulu wa sapuilavo Timoteo oku eca ongangu yiwa ku vamanji ci kale amalẽhe kuenda akulu. Wa tambulavo ovikele vimue via tĩla, okuti mua kongelele oku eca elungulo lutõi, pole, locisola ku vana va sukilile elungulo liaco. (1 Tim. 4:11-16; 2 Tim. 4:1-5) Olonjanja vimue vakuavo ka va kuatele elomboloko liupange wa Timoteo, ale pamue oku lekisa olopandu omo liupange waye. Pole, eye wa kolelele okuti, Yehova wa ponduile oku u sumũlũisa.—Va Roma 2:6, 7.

12. Momo lie akulu vekongelo va likolisililako oku kuatisa ekongelo? (Talavo ociluvialuvia.)

¹² Koloneke vilo akulu vakongelo, va sukila oku kolela okuti, Yehova o lete ovina viosi va kasi oku linga kuenda wa kapako upange wavo. Ndaño okuti va kuete ocikele coku tata vamanji vekongelo, oku longisa kuenda oku panga onepa kupange woku kunda, akulu valua vekongelo va kuatisavo koku tunga kuenda vana va lipita lovilunga. Vakuavo va tiamẽla Kocimunga ci Tetulula Ocitangi Coku Yuvula Oku Sakuiwa Losonde. Akulu vekongelo va lieca olumue koku linga  upange waco, va kũlĩha okuti ekongelo lia Yehova kuenda ka lia tiamẽlele komunu umue. Omo liaco, ovo va likolisilako oku linga cosi citava kuenda va kolela okuti, Yehova o ka va sumũlũisa omo liovopange va linga.—Va Kolosai 3:23, 24.

13. Yehova o liyeva ndati eci a limbuka alikolisilo etu oku u vumba?

¹³ Havosiko va pondola oku kala akulu vekongelo, pole, vosi yetu tu pondola oku eca cimue ku Yehova. Suku yetu o sanjuka calua eci tu likolisilako oku u vumba. Eci tu eca olombanjaile vietu ndaño muẽle vitito oco vi kuatise koluali luosi, Yehova o vi mola. Eye o sanjuka calua eci tu likolisilako oku votola ovaka oco tu ece atambululo kolohongele okuti, tu yuvula osõi kuenda o sanjukavo eci tu ecela vana va tu lueyela. Ndaño pamue o liyeva okuti ku tẽla vali oku linga calua kupange wa Yehova, kolela okuti Eye wa kapako ovina viosi o linga. Yehova o ku sole calua kuenda o ka ku sumũlũisa.—Luka 21:1-4.

AMAMAKO OKU KALA OCIPEPI LA SUKU O KASI LOMUENYO

14. Oku kuata ukamba wa pama la Yehova ci ka tu kuatisa ndati? (Talavo ociluvialuvia.)

¹⁴ Ci ka leluka calua kokuetu oku amamako lekolelo ku Yehova, nda tu u tenda ndomunu umue o kasi lomuenyo. Eci oco ca lipita la Yosefe. Eye wa likala oku linga evĩho liukahonga momo wa kũlĩhĩle okuti, ca laikele oku sumuisa Yehova. (Efet. 39:9) Nda tu yongola okuti Yehova o kala omunu umue o kasi lomuenyo kokuetu, tu sukila oku sanda otembo yoku likutilila kuenda oku lilongisa Ondaka yaye. Nda tua ci linga, ukamba wetu la Yehova u kamamako oku pama. Ndeci ca linga Yosefe, nda tua kuata ukamba wa pama la Yehova, lalimue eteke tu ka linga ocina cimue cu sumuisa.—Tia. 4:8.

15. Nye tu lilongisila kulandu wa va Isareli eci va kala vekalasoko? (Va Heveru 3:12)

¹⁵ Vana va liwekapo oku tenda Yehova ndomunu umue o kasi lomuenyo, va kasi kohele yoku u yanduluka. Kũlĩhĩsa eci ca lipita la va Isareli eci va kala vekalasoko. Ovo va kũlĩhĩle  okuti Yehova omunu umue o kasi lomuenyo, pole, va fetika oku kuata atatahãi nda Yehova wa ponduile muẽle oku va tata. Kuenje va pula vati: “Anga hẽ Yehova o kasi muẽle pokati ketu, ale sio?” (Etu. 17:2, 7) Ceyililako ceci okuti, va fetika oku sinĩla Yehova. Etu ka tu yongola oku linga cimuamue ndeci ovo okuti, oku sinĩla Yehova.—Tanga Va Heveru 3:12.

16. Ekolelo lietu li pondola oku setekiwa ndati?

¹⁶ Voluali lulo, ka ca lelukile oku amamako oku kuata ukamba wa pama la Yehova. Valua va popia vati, ka kuli Suku. Olonjanja vimue vana ka va kapeleko Suku va molẽha ndu okuti, va kuete ekalo liwa. Kuenje eci tu mola ovina viaco, ekolelo lietu li pondola oku setekiwa. Ndaño okuti ka tu pitĩla petosi lioku likala okuti Yehova o kasi lomuenyo, pole, pamue tu fetika oku kuata atatahãi nda Yehova o tu kuatisa muẽle. Usonehi Wosamo 73 wa kuatavo ocisimĩlo caco. Eye wa mola okuti omanu vamue va kala kotembo yaye, ka va kapeleko olonumbi via Suku kuenda vambatele omuenyo ndomo ovo va yonguile. Omo liaco, ukualosamo wa fetika oku kuata atatahãi, nda ca kuatele muẽle esilivilo oku amamako oku vumba Yehova.—Osa. 73:11-13.

17. Nye ci ka tu kuatisa oku amamako oku amela ku Yehova?

¹⁷ Nye ca kuatisa ukualosamo oku pongolola ovisimĩlo viaye? Eye wa sokolola kovina via laikele oku pita la vana va ivala Yehova. (Osa. 73:18, 19, 27) Handi vali, eye wa sokolola kasumũlũho osi eyilila koku vumba Suku. (Osa. 73:24) Etu tu pondolavo oku sokolola kasumũlũho Yehova a tu ĩha ale. Sokolola ndomo omuenyo wove nda wa kala nda kua vumbile Yehova. Oku ivaluka ovina evi viosi, ci ka tu kuatisa oku amamako oku kolela ku Yehova kuenje ndeci ukualosamo tu pondola oku popia hati: “Catiamẽla kokuange oku amela ku Suku, ciwa.”—Osa. 73:28.

18. Momo lie ka tu sukilila oku kuata usumba omo lieci ci ka pita kovaso yoloneke?

¹⁸ Omo okuti etu ‘tuapika va Suku yocili’ haeye o kasi lomuenyo, tu pondola oku liyaka lovitangi viosi viya komuenyo wetu, vokuenda kuoloneke vilo via sulako. (1 Va Tes. 1:9) Yehova omunu umue okuti o kasi lomuenyo kuenje otembo yosi, wa likapelako oku tu kuatisa. Eye olonjanja viosi wa teyuila afendeli vaye kosimbu kuenda cimuamue haico a kasi oku linga letu koloneke vilo. Ndopo muẽle tu ka liyaka lohali ya piãla. Pole, etu ka tu ka kala lika lietu. Yehova o ka kala konele yetu. (Isa. 41:10) Omo liaco, vosi yetu tu pondola oku “kuata utõi loku popia hati: ‘Yehova eye oñuatisi yange; si ka kuata usumba.”’—Va Hev. 13:5, 6.