1-2. Ndomo ca tangiwa ku Mateo 5:11, tu tenda ndati elambalalo?

YESU wa sapuila olondonge viaye okuti ovo va laikele oku kuata esanju liocili. Eye wa popiavo okuti vana vo sole va laikele oku talisiwa ohali. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Tu kuete esanju omo lioku kala olondonge via Kristu. Pole, tu liyeva ndati nda epata lietu li tu sapuila oco tu liwekepo oku vumba Yehova, oku lambalaliwa lolombiali, ale vana tu talavayela kumosi pamue vana tu tangela kumosi va tu sapuila oku linga cimue ka ca sungulukile? Oku sokolola kovitangi viaco, ci tu kokela asakalalo.

² Omanu valua va sima okuti elambalalo ka linena esanju. Pole, Ondaka ya Suku yi tu sapuila okuti tu sukila oku kuata esanju. Ndeci, Tiago wa soneha okuti ka tu sukila oku sumua eci tu liyaka lovitangi, pole, ovina viosi tu vi tenda lesanju. (Tia. 1:2, 12) Yesu o tu sapuila okuti tu sukila oku sanjuka ndaño lelambalalo. (Tanga Mateo 5:11.) Tu amamako ndati lesanju ndaño lelambalalo? Tu pondola oku kũlĩha ovina vialua poku konomuisa ukanda Tiago a sonehela Akristão vatete. Tete, tu konomuisi ovitangi Akristão vaco va liyaka lavio.

3. Nye ca pita eci Tiago a linga ondonge a Yesu?

³ Noke lia Tiago manji a Yesu oku kala ondonge, Akristão ko Yerusalãi va fetika oku lambalaliwa. (Ovil. 1:14; 5:17, 18) Eci ndonge Stefano a pondiwa, Akristão valua va siapo olupale kuenda “va sandokaila kovaimbo o Yudea lo Samaria,” okuti ocipãla lo Kupro kuenda lo Antiokea. (Ovil. 7:58–8:1; 11:19) Tu sokololi ovitangi olondonge via liyaka lavio. Pole, ndaño lovitangi viaco, va kunda olondaka viwa kovitumãlo va kala loku kuatisa akongelo kovitumãlo viaco. (1 Pet. 1:1) Noke liotembo  yimue, ovo veya oku liyaka vali lovitangi vialua.

4. Ovitangi vipi Akristão vokocita catete va liyaka lavio?

⁴ Akristão vatete va pita lovitangi vialua. Kunyamo 50 K.K., Nguluvulu wo ko Roma Koludio, wa tumile okuti va Yudea vosi va tunda vo Roma. Kuenje va Yudea vana veya oku linga Akristão va kisikiwa oku siapo olonjo viavo loku enda kocitumãlo cikuavo. (Ovil. 18:1-3) Kunyamo 60 K.K., upostolo Paulu wa soneha okuti vamanjaye va kala loku sepuiwa kovaso owiñi, loku kapiwa vokayike kuenda oku pundiwa. (Va Hev. 10:32-34) Ndomanu vakuavo, Akristão vamue va sukilile oku pandikisa, va kala olohukũi kuenda vakuatiwilevo lovovei.—Va Rom. 15:26; Va Fil. 2:25-27.

5. Apulilo api tu ka tambulula?

⁵ Eci Tiago a soneha ukanda waye oku panda kunyamo wo 62 K.K., eye wa kũlĩhĩle ciwa ovitangi vamanji va kala oku liyaka lavio. Kuenje Yehova wa vetiya Tiago oku sonehela vamanji vaco oco a va ĩhe olonumbi via laikele oku va kuatisa oku amamako lesanju ndaño ceci va liyaka lovitangi. Tu konomuisi ukanda wa Tiago kuenda oku tambulula apulilo a-a ndeci: Esanju lipi Tiago a tukula? Nye ci pondola oku kokela Ukristão umue oku tepulula esanju liaye? Olondunge, ekolelo kuenda utõi vi pondola oku tu kuatisa ndati, oku amamako lesanju ndaño tu liyaka lovitangi?

6. Ndomo ca tangiwa kelivulu lia Luka 6:22, 23, momo lie Akristão va sanjukila eci va tala ohali?

⁶ Omanu va siata oku sima okuti, va kuata lika esanju nda va kuete uhayele uwa, olombongo vialua kuenda esanju vepata. Pole, esanju Paulu a tukula li panga onepa kepako liespiritu kuenda tu pondola oku kuata esanju liaco ndaño tu liyaka lovitangi. (Va Gal. 5:22) Ukristão o pondola oku kuata esanju poku kũlĩha okuti o kasi oku sanjuisa Yehova kuenda o kasi oku kuama ongangu ya Yesu. (Tanga Luka 6:22, 23; Va Kol. 1:10, 11) Esanju lietu li sokisiwa locinyi ca tuila vokati ko lampada. Ocinyi caco ci teyuiwa kofela, ale kombela oco camameko oku itama. Etu tu pondolavo oku amamako lesanju ndaño tu liyaka lovitangi. Ka tu tepulula esanju lietu eci tu vela, ale ceci ka tu kuete olombongo vialua. Handi vali, tu sanjuka eci omanu va tu suvuka, ale tu lambalaliwa lepata kuenda lomanu vakuavo. Esanju lietu li pondola oku livokiya vali calua ndaño okuti omanu va likolisilako oku tepulula esanju liaco. Etu tu liyaka lovitangi momo ekolelo lietu li lekisa okuti tu londonge viocili via Kristu. (Mat. 10:22; 24:9; Yoa. 15:20) Eli olio esunga lieci Tiago a sonehela hati: “A vamanjange, ovina viosi vi tendi lesanju eci vu liyaka lovitangi viñi viñi.”—Tia. 1:2.

7-8. Momo lie ekolelo lietu li pamisiwa vali eci tu pita lovitangi?

⁷ Tiago wa tukula esunga lieci Akristão va sanjukila eci va liyaka lovitangi viñi viñi. Eye hati: “Oku setekiwa kuekolelo liene ku koka epandi.” (Tia. 1:3) Ovitangi vi sokisiwa londalu yoku yengulula ocikete cimue ca teliwa. Eci ocikete caco ci pita vondalu loku pola, oco ci kõla vali. Cimuamue haico okuti, eci tu pandikisa kovitangi ekolelo lietu li pamisiwa vali. Eli olio esunga lieci Tiago a sonehela hati: “Eceleli okuti epandi li tẽlisa ocimãho calio, okuti vu kanguka kuenda vu kala ciwa kovina viosi vu linga.” (Tia. 1:4) Eci tu limbuka okuti ovitangi vietu vi kasi oku pamisa ekolelo lietu, tu pondola oku pandikisa lesanju.

⁸ Tiago vukanda waye wa limbukavo ovina vimue vi pondola oku tu kokela oku tepulula esanju lietu. Vipi vimue pokati kovitangi viaco kuenda tu vi yula ndati?

9. Momo lie tu sukilila olondunge?

⁹ Ocina ci tu kokela oku tepulula esanju lietu: Ceci ka tu limbuka eci tu sukila oku linga. Eci tu liyaka lovitangi, tu sanda ekuatiso lia Yehova oco tu nõle onjila yina yu sanjuisa, yi kuatisa vamanjetu kuenda yi tu kuatisa etu oku pandikisa. (Yer. 10:23) Tu sukila olondunge oco tu limbuke eci tu sukila oku linga kuenda eci tu sukila oku popia ku vana va tu lambalala. Nda ka tu kũlĩha eci tu linga, tu pondola oku sumua kuenje lonjanga tu tepulula esanju lietu.

10. Oco tu kuate olondunge nye tu sukila oku linga ndomo ca tangiwa kukanda wa Tiago 1:5?

¹⁰ Ceci ci sukiliwa oku lingiwa: Pinga olondunge ku Yehova. Nda tu yongola oku pandikisa  lesanju kovitangi vietu, tete tu sukila oku likutilila ku Yehova oku pinga olondunge tu sukila oco tu nõle onjila yimue ya sunguluka. (Tanga Tiago 1:5.) Nye tu sukila oku linga nda tua limbuka okuti Yehova ka tambulula lonjanga ohutililo yetu? Tiago wa popia okuti tu sukila oku ‘amamako oku pinga’ ku Suku. Yehova ka temi eci tu amamako oku u pinga olondunge. Eye ka tu pisa. Isietu wokilu “eca lutima wosi” eci tu likutilila oku pinga olondunge oco tu pandikise kovitangi. (Osa. 25:12, 13) Eye o lete ovitangi vietu kuenda o sumua eci tu tala ohali kuenje eye o tu kuatisa. Noke eci ci tu kokela esanju lialua! Yehova o tu ĩha ndati olondunge?

11. Nye tu sukila oku linga vali, oco tu kuate olondunge?

¹¹ Yehova o tu ĩha olondunge pocakati Condaka yaye. (Olosap. 2:6) Oco tu kuate olondunge tu sukila oku lilongisa Ondaka ya Suku Embimbiliya kuenda alivulu akunamela Kembimbiliya. Pole, oku kuata lika ukũlĩhĩso ka ci tẽla. Tu sukila oku lekisa olondunge via Suku kovilinga vietu poku kapako alungulo aye. Tiago wa soneha hati: ‘Lingi vakuakutẽlisa ondaka, okuti vakuakuyeva lika hacoko.’ (Tia. 1:22) Nda tu kapako alungulo a Suku, tu kala omanu vakuambembua, va sunguluka kuenda vakuahenda. (Tia. 3:17) Ovituwa evi vi tu kuatisa oku pandikisa kovitangi viosi okuti ka tu tepulula esanju lietu.

12. Momo lie ci kuetele esilivilo oku kũlĩha ciwa Embimbiliya?

¹² Ondaka ya Suku yi kasi ndolumuĩlo okuti, yi tu kuatisa oku limbuka kovina tu sukila oku miñolola. (Tia. 1:23-25) Ndeci, noke yoku tanga Ondaka ya Suku pamue o limbuka okuti o sukila oku likandangiya konyeño. Lekuatiso lia Yehova tu lilongisa ndomo tu lekisa umbombe poku kala lomanu va tu sanumula ale poku liyaka locitangi cimue ci tu sumuisa.  Omo lioku lekisa umbombe, tu pondola oku litunda ciwa eci tu liyaka lovitangi. Tu pondola oku sokolola ovina via sunguluka kuenda oku nõla onjila yiwa tu kuama. (Tia. 3:13) Omo liaco, ci kuete esilivilo oku kũlĩha ciwa Embimbiliya!

13. Momo lie tu sukilila oku lilongisa ovolandu omanu vo kosimbu?

¹³ Olonjanja vimue tu lilongisa ovina tu sukila oku yuvula noke lioku lueya. Kuenje eyi onjila yimue ka ya lelukile yoku lilongisa. Onjila yimue yiwa yoku kuata olondunge, oku lilongisa kovina viwa kuenda evi vĩvi vakuetu va linga. Eli olio esunga lieci Tiago a tu vetiyila oku luluvalela kovolandu a sangiwa Vembimbiliya ndeci wa Avirahama, Rahava, Yovi kuenda Eliya. (Tia. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Afendeli ava va Yehova vakuekolelo va pandikisa kovitangi vina okuti via ponduile oku tepulula esanju liavo. Ongangu yavo yepandi yi lekisa okuti lekuatiso lia Yehova tu pondolavo oku ci linga.

14-15. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku kuata atatahãi?

¹⁴ Ocina ci tu kokela oku tepulula esanju lietu: Ceci tu kuata atatahãi kovina tu tava. Olonjanja vimue citava okuti tu kuata atatahãi koku kuata elomboloko liovina vi sangiwa Vondaka ya Suku. Ale pamue Yehova ka tambulula olohutililo vietu ndomo tua lavokaile. Kuenje eci ci pondola oku koka atatahãi amue. Nda tu kuata atatahãi, ekolelo lietu li pondola oku hongua kuenda oku nyõla ukamba wetu la Yehova. (Tia. 1:7, 8) Handi vali, atatahãi a pondola oku tu pumbisa elavoko lietu lio kovaso.

¹⁵ Paulu wa sokisa elavoko lietu lio kovaso ndonjundo. (Va Hev. 6:19) Onjundo yi teyuila ombaluku vokuenda kuehunguhungu linene kuenda yi tateka okuti ombaluku ka yi saki povawe. Pole, onjundo yi pondola lika oku kuatisa nda elienge lia pandekiwa konaviyu ka lia tepele. Ndeci onguyu yi pondola oku nyõla elienge lionjundo, nda atatahãi etu ka tua a silepo a pondolavo oku honguisa ekolelo lietu. Kuenje eci tu liyaka lovitangi ekolelo lietu liokuti Yehova o ka tẽlisa olohuminyo viaye, li tepuluka. Nda ekolelo lietu lia tepuluka, ka tu kuata vali elavoko. Ndomo Tiago a ci popia ukuatatahãi “wa soka lakimba okalunga a tumoha lofela kuenda a pekuiwa.” (Tia. 1:6) Omunu wa tuwa ndoco lalimue eteke a kuata esanju!

16. Nye tu sukila oku linga nda tu kasi latatahãi?

¹⁶ Ceci ci sukiliwa oku lingiwa: Yuvula atatahãi o kuete; pamisa ekolelo liove. Ci linga lonjanga. Koloneke viuprofeto Eliya afendeli va Yehova va kala latatahãi. Eliya wa va sapuila hati: “Toke eteke li pi, vu tatayala ño-o pokati kolonjila vivali? Nda Yehova eye Suku, u kuami. Nda Baale, u kuami.” (1 Olos. 18:21) Koloneke vilo tu sukilavo oku ci linga lonjanga. Tu sukila oku linga akonomuiso oco etu muẽle tu kolele okuti Yehova eye Suku, Embimbiliya Ondaka yaye kuenda Olombangi Via Yehova afendeli vaye. (1 Va Tes. 5:21) Nda tu ci linga tu yuvula atatahãi kuenda ekolelo lietu li pamisiwa. Nda tu sukila ekuatiso oco ka tu ka kuate vali atatahãi, tu sukila oku pinga ekuatiso kakulu vekongelo. Tu sukila oku ci linga lonjanga oco esanju lietu liamameko koku vumba Yehova!

17. Nye ci pondola oku pita nda utõi wetu wa tepuluka?

¹⁷ Ceci ci tu kokela oku tepulula esanju lietu: Esumuo. Ondaka ya Suku yi popia hati: “Nda wa konyoha keteke liohali, ca lomboloka okuti ongusu yove yitito.” (Olosap. 24:10) Ko Heveru ondaka ya pongoluiwa oku “konyoha,” ya lomboloka “oku tepulula utõi.” Nda ka tua kuatele utõi, lonjanga yalua esanju lietu li tepuluka.

18. Nye ci lomboloka oku pandikisa?

 ¹⁸ Ceci ci sukiliwa oku lingiwa: Kolela ku Yehova oco a ku ĩhe utõi woku pandikisa. Tu sukila oku kuata utõi oco tu pandikise kovitangi. (Tia. 5:11) Ondaka Tiago a tukula yokuti oku “pandikisa” yeca ocisimĩlo comunu umue o talama ngõ pocitumãlo a kasi. Tu pondola oku sokolola kesualali limue okuti lutõi o talama pocitumãlo caye kuenda ka tila eci ovanyali veya kovaso aye oku linga uyaki.

19. Nye tu lilongisila kongangu yupostolo Paulu?

¹⁹ Upostolo Paulu wa sia ongangu yiwa yutõi kuenda yoku pandikisa. Olonjanja vimue wa enda oku kuata ehonguo. Pole, eye wa pandikisa momo wa kolele okuti Yehova wa laikele oku wĩha ongusu a sukilile. (2 Va Kor. 12:8-10; Va Fil. 4:13) Etu tu pondolavo oku kuata ongusu yaco kuenda utõi nda lumbombe tu limbuka okuti tu sukila ekuatiso lia Yehova.—Tia. 4:10.

20-21. Kovina vipi tu sukila oku kolela?

²⁰ Tu sukila oku kolela okuti eci tu liyaka lovitangi ka ci lomboloka okuti tu kasi oku kangisiwa la Yehova. Ukanda wa Tiago u tu sapuila hati: Eci umue a setekiwa, ka ka popie hati: “Ñasi oku setekiwa la Suku.” Momo Suku ka setekiwa leci cĩvi kuenda eye ka seteka umue.” (Tia. 1:13) Eci tu kolela kolondaka evi, ukamba wetu la Isietu wokilu u livokiya.—Tia. 4:8.

²¹ Yehova “ka pongoloka.” (Tia. 1:17) Eye wa kuatisa Akristão vokocita catete koloseteko viavo kuenje koloneke vilo o tu kuatisavo omunu lomunu pokati ketu. Amamako oku pinga ku Yehova oco a ku kuatise oku kuata olondunge, ekolelo kuenda utõi. Eye o ka tambulula olohutililo viove. Omo liaco, kolela okuti eye o ka ku kuatisa oku amamako oku kuata esanju osimbu o pandikisa kovitangi.