1, 2. 1) ¿Kʼu yuʼun chat yoʼonton Ana kʼalal jaʼo chchapan sba sventa chbat li ta Siloe? 2) ¿Kʼusitik xuʼ jchantik li ta sloʼil xkuxlejal Anae?

LI Anae solel batem yoʼonton chchapan sba sventa chbatik li ta Siloe, chakʼ persa sventa maʼuk snopilan li svokole. Yuʼun ta alele jaʼ sventa ti oyuk muyubajele. Li Elcana ti jaʼ smalal Anae, nopem onoʼox xaʼi chikʼ batel skotol yutsʼ yalal jujun jabil sventa chichʼik ta mukʼ Jeova li ta chʼulna pasbil ta nukule, ti te oy ta Siloe. Jech xtok, li Jeovae yaloj mantal ti skʼan xkuxet noʼox yoʼontonik li vaʼ kʼakʼaletik taje (kʼelo Deuteronomio 16:15). Melel onoʼox, kʼalal ta sbikʼtal toʼox li Anae toj lek la skʼupin li vaʼ kʼakʼaletike. Pe li jabiletik avie oy xa kʼusitik jel ta stojolal li Anae.

² Melel onoʼox ti lek kʼanbil yuʼun smalale, taje jaʼ jun bendision. Pe li smalale oy yan yajnil xtok. Jaʼ Penina, yaʼeluke oy ta yoʼonton chakʼbe svokol li Anae. Yuʼun snopoj lek kʼusitik xuʼ spas yoʼ mu xmuyubaj li Ana li ta kʼin jujun jabil ti jaʼ sventa oyuk muyubajele. ¿Kʼuxi tspas taje? Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale, ¿kʼuxi koltaat Ana li xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeova sventa stsal komel yuʼun li tsatsal vokolile? Mi yakal chavil avokoltak ti chchibajesote xchiʼuk ti muʼyuk xamuyubaje, li sloʼil xkuxlejal Anae xuʼ spatbot avoʼonton.

3, 4. ¿Kʼusi chib mukʼtik vokoliletik la snuptan ta xkuxlejal li Anae, xchiʼuk kʼu yuʼun ti toj tsots laj yaʼi xchibale?

³ Li ta Vivliae chalbutik chib mukʼtik vokoliletik ti la snuptan ta xkuxlejal li Anae. Li ta baʼyele xuʼ van oy kʼusi spas ta sventa taje, pe li ta xchibale muʼyuk kʼusi xuʼ spas. Li baʼyel svokole jaʼ ti maʼuk noʼox jun yajnil li smalale xchiʼuk tstsʼikbe skapemal sjol li Peninae. Li ta xchibale jaʼ ti mu snaʼ x-alaje. Taje jaʼ xa onoʼox jun vokolil chaʼi li jun ants ti tskʼan chil yole. Li stalelal xkuxlejalik xchiʼuk ti kʼu toʼox yelan ta skʼakʼalil li Anae toj echʼ noʼox chakʼ at-oʼonton, yuʼun jujun utsʼ alalil skʼan oyuk yalab xnichʼnabik sventa teuk-o li sbiike. Jaʼ yuʼun, li buchʼu mu snaʼ x-alaje toj chopol xchiʼuk toj kʼexlal sba.

⁴ Xuʼ van xkuch batel yuʼun svokol jechuk Ana ti muʼyukuk kʼusi tspas li Peninae. Li vinik ti oy jayvoʼ yajnile muʼyuk onoʼox lek kʼusi  chkʼot ta pasel yuʼun. Li tsalbaile, li paskʼope xchiʼuk li kʼux jolile jech-o jujun kʼakʼal. Taje mu jechuk li mantal laj yakʼ Dios li ta nichimaltik Edene, li kʼusi laj yale jaʼ ti jun noʼox yajnil li vinike (Gén. 2:24). Li kʼusi chopol kʼot ta xkuxlejal li utsʼ alalil taje, jamal chakʼ ta ilel ti toj chopol kʼalal oy jayvoʼ yajnil li vinike.

5. ¿Kʼu yuʼun tskʼan Penina ti akʼo xil svokol li Anae, xchiʼuk kʼuxi la spas?

⁵ Li Elcanae jaʼ mas skʼanoj li Anae. Jech kʼuchaʼal chal ti kʼusi nopem onoʼox xaʼiik spasel li judioetike, jaʼ baʼyel laj yikʼ Ana li Elcanae, jaʼ tsʼakal to li Peninae. Akʼo mi mu jnaʼtik ta melel mi jech o mu jechuk li kʼusi laj yichʼ alele, pe li kʼusi nabil leke jaʼ ti ep kʼusitik la spas Penina sventa chakʼbe yil svokol Ana ta skoj ti ch-itʼixaje. Li kʼusi tstoy-o sba li Peninae jaʼ ti oy yalabtake. Yuʼun xtal noʼox li yalabtake, ta skoj taje mas xa tstoy-o sba kʼalal jaʼo chil yol jujukoje. Yuʼun muʼyuk oy ta yoʼonton tskolta xchiʼuk tspatbe yoʼonton li Anae, ta skoj ti chopol tajek chaʼi sba li Anae mas xa lek chil li Peninae. Li Vivliae chal ti lik slaban sventa chakʼbe ep yatel yoʼonton li Anae (1 Sam. 1:6). Li kʼusitik la spas li Peninae yolbaj jech la spas, yuʼun tskʼan chakʼbe svokol li Anae, taje jech onoʼox la spas.

6, 7. 1) Akʼo mi laj yakʼ persa Elcana sventa tspatbe yoʼonton li Anae, ¿kʼu yuʼun muʼyuk la skʼan parte? 2) ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti ilinem Jeova ta stojolal Ana ta skoj ti mu snaʼ x-alaje? Alo ti kʼu yuʼun jech chatakʼe. (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.)

⁶ Jech kʼuchaʼal chkiltike, li Peninae jaʼo mas chilbajin Ana kʼalal jaʼo chbatik jujun jabil ta chʼulna pasbil ta nukul li ta Siloe. ¿Kʼuxi tspas? Li kʼusi onoʼox chkʼot ta pasele jaʼ liʼe: li jujuntal yalabtak li Peninae, skotol «li squeremetic, stsebetique», li Elcanae laj yakʼbe jujun spukulal tibol ti akʼbil xa ta stojolal li Jeovae. Pe jaʼuk li Anae kʼajomal noʼox jun spukulal laj yichʼ akʼbel. Ta skoj ti solel stoyoj sba li Peninae, jaʼo chchopol kʼopta xchiʼuk chilbajin ta skoj ti mu x-alaje, ta skoj taje solel x-okʼolet xchiʼuk muʼyuk xa chveʼ li Anae. Melel onoʼox ti laj yakʼ venta Elcana ti solel chat tajek yoʼonton xchiʼuk ti muʼyuk chveʼ li yajnil ti skʼanoj tajeke, jaʼ yuʼun la spatbe yoʼonton. Xi laj yalbee: «¿Cʼu yuʼun chaʼocʼ? ¿Cʼu yuʼun mu xaveʼ? ¿Cʼu yuʼun ep chavat avoʼnton? Vuʼune toj ep chajcʼuxubinot jech chac cʼu chaʼal oyuc lajuneb avole» (1 Sam. 1:4-8).

⁷ Jtos ti kʼusi lek noʼox la spas li Elcanae jaʼ ti laj yakʼ venta ti chat yoʼonton Ana ta skoj ti mu x-alaje, melel onoʼox ti toj lek laj yaʼi xchiʼuk ti la stoj ta vokol ti albat ti solel kʼanbile. * Pe li Elcanae muʼyuk kʼusi laj yal ta sventa li kʼusitik chopol la spas li Peninae, pe li Vivliae muʼyuk chal  xtok mi laj van yalbe Elcana li kʼusi tspasbat yuʼun li Peninae. Xuʼ van la snop ti xuʼ xlik-o mas kʼope. ¿Mi oy van kʼusi stakʼ sjel ta melel li Elcanae? ¿Mi mu tauk xkap mas li Penina, yalabtak xchiʼuk li smosotake? Kʼalal jaʼo te oy xchiʼuk li mu chopol ants ti mu lekuk x-ilate, xuʼ van maʼuk yutsʼ yalaltak chaʼi li buchʼutik te oyik ta snae.

8. Kʼalal mi muʼyuk lek kʼusi laj kichʼtik pasbele, ¿kʼu yuʼun tspat koʼontontik kʼalal ta jvules ta joltik ti jaʼ jun Dios ti oy tukʼilal yuʼun li Jeovae?

⁸ Mu jnaʼtik mi yabinoj o mi muʼyuk li kʼusitik chopol tspas Penina li Elcanae, pe li Jeovae yiloj skotol. Li ta Skʼope te chvinaj ta melel ti chil skotol li kʼusitik taje, yuʼun tspʼijubtas skotol li buchʼutik tspasik jech kʼuchaʼal la spas Peninae, akʼo mi tsnopik ti mu toj chopoluk ti ch-itʼixajik xchiʼuk ti chkontrainvanike. Ta yan xtoke, li krixchanoetik ti muʼyuk kʼusi chopol tspasik xchiʼuk ti mu snaʼ saʼik kʼop, jech kʼuchaʼal la spas li Anae, xuʼ van xkuxet yoʼontonik kʼalal tsnaʼik ti Diose oy tukʼilal yuʼun sventa xchapan skotol ti kʼusi ora lek chile xchiʼuk ti kʼuyelan ta spase (kʼelo Deuteronomio 32:4). Xuʼ van snaʼoj li Ana taje, yuʼun jaʼ la skʼanbe koltael li Jeovae.

9. ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta stojolal Ana ti lokʼ ta yoʼonton chbat ta Silo akʼo mi snaʼoj li kʼusi tspasbat yuʼun li Peninae?

⁹ Li jabil liʼe, jech kʼuchaʼal tspasik onoʼox jujun jabile, sob likik li utsʼ alalile sventa chbatik ta Silo. Sujom chchapan sbaik, kʼalal bikʼit ta mukʼ. Ti kʼu sjalil chanavik batel li epal utsʼ alalil sventa xbatik li ta Siloe, jaʼ mas ta 30 kilometro chanavik ti te ch-echʼik batel ta teʼtikaltik yuʼun Efraine. * Kʼalal chanavik ta yakanike chjalij jun kʼakʼal o chib. Li Anae snaʼoj xa onoʼox li kʼusi tspasbat yuʼun li Peninae, pe akʼo mi jech muʼyuk te chkom ta sna. Taje chakʼbutik ta ilel jun slekil kʼelobil ti mu me lekuk ti muʼyuk xa lek chkichʼtik ta mukʼ Dios ta skoj noʼox li xchopol talel junuk ermanoe. Mi te lijkom ta jnatike, mu me jtatik li bendisionetik sventa xakʼ kiptik yoʼ xkuchuk kuʼuntik li jvokoltike.

10, 11. 1) ¿Kʼu yuʼun ta anil noʼox bat ta chʼulna pasbil ta nukul li Anae? 2) ¿Kʼu yelan laj yalbe Stot ta orasion li kʼusi oy ta yoʼonton li Anae?

¹⁰ Kʼalal spʼejel xaʼox kʼakʼal xanavemik ta tontikaltik xchiʼuk ta yalobaltike, li utsʼ alalile te xa skʼelojik batel li Siloe. Te oy ta jun vits ti joyol ta vitsetik ti mas mukʼtike. Kʼalal chnopajik xa batele, li Anae jaʼ van ta snop li kʼusitik chalbe Jeova ta s-orasione. Kʼalal te xaʼox oyike, chchotiik sventa chveʼik skotolik. Pe li Anae la xchʼak sba lokʼel ta anil noʼox ta stojolal li yantike, vaʼun tukʼ bat ta xchʼulna Jeova ti pasbil ta nukule. Li mero bankilal pale Elie te chotol ta stiʼ chʼulna, pe li Anae muʼyuk laj yakʼ venta, yuʼun jaʼ batem ta yoʼonton li kʼusi chalbe li Diose.  Kʼalal te oy ta chʼulna pasbil ta nukule mas spatoj yoʼonton ti ch-aʼibat li kʼusi chale. Akʼo mi muʼyuk buchʼu xuʼ xaʼi ti kʼuyelan chaʼi sba li Anae, pe li Stot ta vinajele xaʼi. Ta skoj ti solel chat tajek yoʼontone mu xa stsʼik yuʼun laj yaʼi li yokʼele.

¹¹ Ta skoj ti ch-okʼe, solel chnik skotol li sbekʼtale, li Anae tskʼopon Jeova ta yoʼonton. Solel xtʼelelet stiʼil ye kʼalal jaʼo tsnop sventa chal li kʼusi chat-o yoʼontone. Jal tajek li orasion la spase xchiʼuk laj yalbe Stot skotol li kʼusi oy ta yoʼontone. Li kʼusi noʼox tskʼanbe tajek li Diose, jaʼ ti x-akʼbat junuk skereme. Li Anae maʼuk noʼox oy ta yoʼonton ti akʼo x-akʼbat bendision yuʼun li Diose, moʼoj, yuʼun oy ta yoʼonton chakʼbe ek li kʼusi xuʼ xakʼbee. Jaʼ yuʼun laj yakʼ ye ti mi laj yil junuk skereme ta xakʼ ta stojolal Jeova ti kʼu sjalil kuxul li skereme (1 Sam. 1:9-11).

12. Jech kʼuchaʼal chakʼ ta ilel ta xkuxlejal li Anae, ¿kʼusi skʼan jtsaktik ta venta kʼalal ta jpastik li orasione?

¹² Kʼalal jech la spas li Anae, chakʼbutik ta ilel ti kʼuyelan skʼan jkʼopontik li Diose. Li Jeovae ta slekil yoʼonton chalbe slumal ti xuʼ jamal xalik skotol li kʼusi oy ta yoʼontonike, ti xalbeik li kʼusi chat-o yoʼontonike, jech kʼuchaʼal tspas jun olol ta stojolal li stot ti kʼanvaneme (kʼelo Salmo 62:8; 1 Tesalonicenses 5:17). Li jtakbol Pedroe la stsʼiba li kʼusi akʼbat snaʼ yuʼun Dios ti tspat oʼontonal ti te tsakal skʼoplal li orasion chichʼ pasel ta stojolal Jeovae, xi chale: «Acʼbeic sventain Dios scotol li sloʼil avoʼntonique, yuʼun oy ta yoʼnton tscʼan ta scoltaoxuc» (1 Ped. 5:7).

13, 14. 1) ¿Kʼusi la snop Elí ta anil noʼox ta stojolal li Anae, xchiʼuk kʼu yuʼun? 2) ¿Kʼu yuʼun jaʼ jun slekil kʼelobil kuʼuntik ta sventa xchʼunel yoʼonton Ana ti kʼuyelan la stakʼbe li Elie?

¹³ Kʼux ta alel, pe li krixchanoutike mu xkaʼibetik lek smelolal kʼuyelan chaʼi sbaik li yantike, jech kʼuchaʼal tspas li Jeovae. Kʼalal jaʼo x-okʼolet ta skʼopon Dios li Anae, labal to laj yaʼi ti oy kʼusi laj yichʼ albele. Li buchʼu laj yal taje jaʼ Elí, li mero bankilal palee, yuʼun te skʼeloj li Anae. Xi laj yalbee: «¿Baqʼuin to chcux avoʼnton ta yacubel? Quechano xa yuchʼel li poxe». Li Elie laj yakʼ venta kʼuyelan xtʼelelet stiʼil ye li Anae, yuʼun xjikʼjun ta okʼel ta skoj ti chat yoʼontone. Pe li Elie muʼyuk la sjakʼbe ti kʼu yuʼun ch-okʼe, la snop ta anil ti yuʼun chyakube (1 Sam. 1:12-14).

¹⁴ ¡Toj kʼux tajek laj yaʼi ti jech albat kʼalal jaʼo chil tsots svokol xchiʼuk ti jecheʼ jutbat smule, xchiʼuk ti jaʼ laj yal jun mero bankilal palee! Pe akʼo mi jech, li Anae chakʼbutik ta ilel yan velta xtok ti oy xchʼunel yoʼontone. Li Anae muʼyuk laj yakʼ ti xmakat sventa mu xa xichʼ ta mukʼ Dios ta skoj xchopol talel li jun krixchanoe. Li Anae ta slekil yoʼonton laj yalbe Elí ti kʼu yuʼun chat yoʼontone. Li Elie yikʼal van kʼexav jutuk, jaʼ yuʼun lek xa la stakʼbe, xi laj yalbee: «Batan, junuc avoʼnton. Li Dios yuʼun Israele acʼo yacʼbot ti cʼusi laj acʼanbee» (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. 1) ¿Kʼu yelan laj yaʼi sba Ana kʼalal laj xaʼox yalbe kʼusi oy ta yoʼonton li Jeovae xchiʼuk ti laj yichʼ ta mukʼ li ta chʼulna pasbil ta nukule? 2) ¿Kʼu yelan xuʼ jchanbetik stalelal Ana kʼalal jaʼo chkat koʼontontike?

 ¹⁵ ¿Kʼusi kʼot ta pasel kʼalal laj yalbe Jeova li kʼusi oy ta yoʼonton li Anae xchiʼuk ti laj yichʼ ta mukʼ li ta chʼulna pasbil ta nukule? Li loʼil ta Vivliae chal ti «jech isut batel li Anae; lic veʼuc. Muʼyuc xa laj yat yoʼnton» (1 Sam. 1:18). Li Anae solel xpatet yoʼonton laj yaʼi. Xkaltik noʼoxe jaʼ laj yiktabe komel svokol li buchʼu mas tsots yipe, li Stot ta vinajel ti jaʼ li Jeovae (kʼelo Salmo 55:22). ¿Mi oy van junuk vokolil ti toj tsots chil li Jeovae? Muʼyuk, li stuke xchapaj yuʼun skotol li vokoliletike.

¹⁶ Kʼalal solel chavat avoʼonton tajeke, jech xapas kʼuchaʼal la spas li Anae xchiʼuk albo skotol li kʼusi oy ta avoʼonton li Buchʼu chaʼi jkʼoptike (Sal. 65:2). Mi ta sjunul koʼontontik ta jpastike te chkakʼtik venta kʼuxi tspasbutik-o ta jun koʼontontik li Diose (Filip. 4:6, 7).

17, 18. 1) ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Elcana ti oy ta yoʼonton ek li kʼusi la skʼanbe Dios li Anae? 2) ¿Kʼusi ti muʼyuk xa xuʼ yuʼun spasbe Ana li Peninae?

¹⁷ Li ta sob yokʼomale, li Anae bat yan velta ta chʼulna pasbil ta nukul xchiʼuk li Elcanae. Xuʼ van laj yalbe smalal li kʼusi la skʼanbe Dios xchiʼuk li kʼusi tskʼan tspase, yuʼun li ta Smantal Moisese chal ti malalile xuʼ xal ti te lajuk noʼox skʼoplal ti kʼusi laj yakʼ ye tspas yajnile ti mi muʼyuk jech yaloj tspas li stuke (Núm. 30:10-15). Pe li tukʼil vinike muʼyuk laj yal ti teuk noʼox lajuk skʼoplale, yuʼun xchaʼvoʼalik laj yichʼik ta mukʼ Jeova li ta chʼulna pasbil ta nukul kʼalal skʼan toʼox sutik batel ta snaike.

¹⁸ ¿Kʼusi ora laj yakʼ venta Penina ti muʼyuk xa la stsak ta venta Ana li kʼusi tspasbee? Li Vivliae muʼyuk chal, pe kʼalal chal ti «muʼyuc xa laj yat yoʼnton» xie, jaʼ chakʼ ta aʼiel ti muʼyuk xa mas laj yat yoʼonton Ana li vaʼ orae xchiʼuk li ta jelavele. Jaʼ yuʼun, li Peninae laj yakʼ noʼox venta ti muʼyuk xa chopol laj yaʼi Ana li kʼusi chopol tspasbee. Li Vivliae muʼyuk xa laj yalbe mas sbi li Peninae.

19. ¿Kʼusi bendision la sta li Anae, xchiʼuk kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti snaʼoj bu likem talel li bendision la stae?

¹⁹ Li Anae mas xa jun yoʼonton. Vaʼun kʼalal echʼ batel li uetike, oy kʼusi laj yakʼ venta ti muyubaj-oe. ¡Yuʼun xchiʼinoj xa yol! Pe li muyubajel chaʼie maʼuk te chʼay-o ta sjol ti bu lik talel li bendision la stae. Kʼalal vokʼ li skereme, Samuel laj yakʼbe sbi ti jaʼ skʼan xal «Sbi Diose», xchiʼuk jaʼ skʼan xal ti chichʼ albel sbi li Diose, jech kʼuchaʼal onoʼox la spas li Anae. Li Anae muʼyuk xbat xchiʼin smalal xchiʼuk li yutsʼ yalale, te kom ta sna oxib jabil xchiʼuk li yuni kʼoxe, jaʼ to ti la skomtsan li xchuʼe. Taje jaʼ sventa tstsatsub yoʼonton kʼalal mi kʼot skʼakʼalil chchʼak sbaik xchiʼuk li yuni kʼanbil kʼoxe.

20. ¿Kʼuxi kʼot ta pasel yuʼun Ana xchiʼuk Elcana li kʼusi laj yalbeik Jeovae?

 ²⁰ Kʼalal kʼot yorail ti chchʼak sbaike, mu toj kʼunuk laj yaʼi li Anae. Melel onoʼox ti snaʼoj lek Ana ti lek kʼelbil ta Silo li Samuele, yikʼaluk van jaʼ te tskʼelik li antsetik ti te chtunik li ta chʼulna pasbil ta nukule. Pe ta skoj ti kʼox to tajeke, muʼyuk onoʼox junuk meʼil ti tskʼan chikta komel li yole. Akʼo mi jech, li Ana xchiʼuk li Elcanae laj yikʼik batel li skeremike, pe la spasik ta sjunul yoʼontonik, yuʼun muʼyuk buchʼu sujatik spasel taje. Li stukike laj yakʼbeik smoton Dios li ta chʼulna pasbil ta nukule xchiʼuk laj yikʼik batel ta stojolal Elí li Samuele, te la svulesbe ta sjol Elí ti oy xa jayibuk jabil ti jech laj yalbe Jeova li Anae.

21. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Ana ti ep xchʼunel yoʼonton kʼalal la spas orasione? (Kʼelo xtok li rekuadro ti bu chal: « Chib orasion ti lek vinaje».)

²¹ Vaʼun, li Anae laj yal jun orasion, ti tsots skʼoplal laj yil Dios ti xichʼuk tsʼibael komel li ta Skʼope. Li ta jujuchol kʼusi chal 1 Samuel 2:1-10 te chkakʼtik venta kʼu to stsatsal xchʼunel yoʼonton li ants taje. Li Anae tskʼupil kʼopta Jeova ta skoj ti kʼuyelan tstunes li sjuʼele: ti muʼyuk kʼusi xkoʼolaj-o ti kʼuyelan la syalesbe skʼoplal li buchʼu tstoy sbae, ti jaʼ chakʼbe bendision li buchʼu chichʼ ilbajinele, xuʼ yuʼun xtok spojel ta lajelal li jun krixchano o ti xakʼbe slajebe. Ta skʼupil kʼopta Stot ta skoj ti stuk noʼox toj chʼule, ti oy tukʼilal yuʼune xchiʼuk ti liʼ oy-o ta jtojolaltike. Jaʼ yuʼun oy lek srasonal kʼalal xi laj yal li Anae: «Muʼyuc yan jpojubbail jech chac cʼu chaʼal voʼot». Xuʼ jpat-o lek koʼontontik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk xuʼ te snakʼ sbaik ta stojolal skotol li buchʼutik chil svokolik xchiʼuk mi chichʼik ilbajinel sventa skʼanbeik koltaele.

22, 23. 1) ¿Kʼu yuʼun jnaʼojtik lek ti kʼanbil chʼi yuʼun stot smeʼ li Samuele? 2) ¿Kʼu yelan laj yakʼbe bendision Jeova li Anae?

²² Ta melel jaʼ jun matanal ta stojolal Samuel ti la spat yoʼonton ta stojolal Jeova li smeʼe. Akʼo mi tsnaʼ tajek smeʼ kʼalal jaʼo chchʼi batele, muʼyuk iktabil laj yaʼi. Kʼalal chbat jujun  jabil ta Silo li smeʼe chichʼbe batel mokan kʼuʼil sventa tslap li ta chʼulna pasbil ta nukule. Kʼalal la stsʼisbe stuk li yuni kʼuʼe, jaʼ chakʼ ta ilel ti solel skʼanoj xchiʼuk ti oy ta yoʼonton li Samuele (kʼelo 1 Samuel 2:19). ¿Mi xnop van kuʼuntik taje? Li Anae yakal tslapbe yuni achʼ kʼuʼ ti la spasbe li skereme, vaʼun tstukʼibtasbe lek li yuni kʼuʼe, kʼalal jaʼo jech tspas taje jaʼo tspatbe yoʼonton xtok. ¡Jaʼ jun bendision ta stojolal Samuel ti toj lek kʼanvanem li smeʼe! Mi chʼi xaʼoxe, jaʼ jun bendision chkʼot ta stojolal li stot smeʼe xchiʼuk ta stojolal li j-israeletike.

²³ Ta stojolal li Anae, akʼbat yil yan yalab xnichʼnabik xchiʼuk li Elcanae, yuʼun voʼob to laj yilik (1 Sam. 2:21). Pe li mukʼta bendision la stae jaʼ ti mas lek laj yil sbaik xchiʼuk li Stot ta vinajele, ti mas lek laj yil sbaik li jabiletik echʼ batele. Mi ta jchanbetik xchʼunel yoʼonton li Anae, jech me chkʼot ta pasel ta jtojolaltik ek.