1. Иегованың хөй бараалгакчылары кандыг бергелерге таваржып чоруур?

 БҮГҮ делегейде Иегованың хөй бараалгакчылары янзы-бүрү бергелерге таваржып чоруур. Ол дээш оларның сагыш-сеткили дүвүреп чоруур. Ындыг акы-угбалар чыыжыңарда бар чадавас. Кым-бир кижи берге аарыг-биле демисежип азы чоок кижизин чидирип алган. Чамдык акы-угбаларга өг-бүлезиниң бир кежигүнүн азы чоок эжин чыыштан үндүрүптерге, шыдажыр аргажок аарышкылыг. А өскелер бойдус халавының уржуундан когарап чоруур. Ол шупту ха-дуңмага деткимче болгаш аргалал херек. Оларга канчаар дузалап болур бис?

2. Павел элчин деткимчени чүге чамдыкта хереглей бээр турган?

² Павелдиң чуртталгазы чаңгыс удаа эвес айыыл кырынга турган (2 Кор. 11:23—28). Оон ыңай ол «тенден» хинчектенип чораан. Өскээр чугаалаарга, ооң кадыы баксырай бергеш турган чадавас (2 Кор. 12:7). Оон аңгыда эжи чораан Димас «амгы бо делегейге хандыкшааш», ону кааптарга, ооң чөгели төнүп, дыка хомудаан (2 Тим. 4:10). Павел шилип чагдырткан дидим христиан турган. Ол бодун хайыралавайн, өскелерге дузалап чораан. Ынчалза-даа ооң безин сорук-күжү чамдыкта кошкай бээр турган (Рим. 9:1, 2).

3. Иегова Павелди канчаар аргалап, деткип чорааныл?

³ Павел хереглеп турганы аргалалды болгаш деткимчени алган бе? Ийе. Иегова ону ыдыктыг сүлдези-биле быжыктырып турган (2 Кор. 4:7). Ол ышкаш Бурган ону акы-угбалар таварыштыр аргалап чораан. Павел кезек эштериниң дугайында мынчаар бижээн: «Олар меңээ улуг деткимче  бооп келди» (Кол. 4:11). Оларның аразынга Аристарх, Тихик болгаш Марк турган. Олар Павелди деткип, берге үелерин ажып эртеринге аңаа дузалап чорааннар. Кандыг шынарларның ачызында олар Павелге эки деткимче болганыл? Бот-боттарывысты деткип, аргалаарын кызып тургаш, оларны канчаар өттүнүп болур бис?

4. Аристархты Павелдиң ёзулуг шынчы өңнүү деп чүге чугаалап болурул?

⁴ Македонияның Фессалоника хоорайындан Аристарх — Павелдиң шынчы өңнүү турган. Павелдиң үшкү миссионер аян-чоруунуң үезинде Эфеске ону эдерип чораан улустуң аразынга Аристарх база турган. Шак ынчан ооң адын Библияда бир дугаар сагындырган. Эфеске Аристархты эңмежок кижи келгеш, тудуп аппарган (Аж.-ч. 19:29). Сөөлүнде ону хостаптарга, ол айыыл чок черже баарының орнунга, Павел-биле артып калган. Грецияга каш ай эрткенде, Павелдиң дайзыннары ону өлүрерин кызып турза-даа, Аристарх дөмей-ле Павелди кагбаан (Аж.-ч. 20:2—4). Б. э. 58 хире чылда Павелди кара-бажыңнааш, Римче чоргузупкан. Ол узун орук үезинде Аристарх ооң-биле кады чораан. Орук ара бар чыткаш, олар далайга озал-ондакка таварышканнар (Аж.-ч. 27:1, 2, 41). Аристарх кезек үеде Павел-биле Римниң кара-бажыңынга олурган (Кол. 4:10). Павел хереглеп турганы деткимчени бодунуң шынчы эжинден алганы кайгамчык эвес.

5. Чугаалар 17:17-ден алырга, шынчы өңнүк кандыг болур ужурлуг?

⁵ Аристарх ышкаш, бис база акы-угбаларга чүгле эки үелерде эвес, а «айыыл-халап үезинде» база шынчы өңнүктер бооп болур бис. (Номчуптуңар: Чугаалар 17:17.) Олар бергелерин ажып эртипкен-даа болза, аргалалды дөмей-ле хереглеп болур. Франсестиң b ачазы рак аарыындан чок апарган соонда, үш ай эрткенде, авазы база чок апарган. Ол мынча дээн: «Бистиң-биле болган айыыл-халап сагыш-сеткиливисти үр үе дургузунда өйүп болур. Ада-иемниң чок болганындан бээр хөй үе эрткен-даа болза, меңээ ам-даа берге деп билип чоруур, бердинген эштеримни дыка үнелээр-дир мен».

6. Шынчы өңнүк болзувусса, чүнү канчаар бис?

 ⁶ Шынчы өңнүк болзувусса, акы-угбаларны деткиир дээш, үевисти болгаш күжүвүстү бээринге белен боор бис. Бир чижекти көрүптээлиңер. Питер дээр акывыс эмнеттинмес аарыглыг болган. Ооң ужундан ол хүнден-хүнче баксырап бар-ла чыдар. Ооң өөнүң ишти Кэтрин мынча дээн: «Чыыжывыста бир өг-бүле бисти эмчиге чедирип каан. Аңаа Питерниң аарыының дугайында билип каан бис. Бисти чедирип каан эштеривис: „Ол аарыг-биле туржурунга силерни деткиир бис база кажан-даа кагбас бис. Биске кезээде идегеп болур силер“ — деп дораан-на чугаалаан». Шенелделерни ажып эртеринге дузалаар ёзулуг эш-өөрлүг боорга, кайы хире аас-кежик-тир!

7, 8. Колосчуларга 4:7—9-тан алырга, Тихикти чүге бүзүрелдиг өңнүк деп болур?

⁷ Римниң Асия дээр девискээринден Тихик — Павелдиң база бир шынчы өңнүү чораан (Аж.-ч. 20:4). Б. э. 55 хире чылда Павел Иудеяда ха-дуңмага дуза кадар дээш, акша-төгерик чыырын организастаан. Ол чугула ажылга аңаа Тихик дузалап турган чадавас (2 Кор. 8:18—20). Сөөлүнде Павел Римге бир дугаар хоругдалга олургаш, Тихиктен ооң чагааларын Асияда чыыштарга чедирерин база тус черде ха-дуңманы деткип, аргалаарын дилээн (Кол. 4:7—9).

⁸ Тихик Павелдиң ёзулуг бүзүрелдиг эжи чораан (Тит. 3:12). Ол үеде христиан кижи бүрүзүнге-ле, Тихикке дег, идегеп болбас турган. Б. э. 65 хире чылда Павел хоругдалга ийи дугаар олургаш, Асияда акы-угбаларның ооң-биле чугаалажырындан дезип турганын бижээн. Олар удурланыкчылардан корткаш, ынчаар алдынып турган чадавас (2 Тим. 1:15). Ынчалза-даа Тихик ынчанмас деп, Павел билир турган болгаш, аңаа база бир ажылды дааскан (2 Тим. 4:12). Чугаажок, Павел ол хире эки өңнүүн үнелеп чораан.

9. Тихикти канчаар өттүнүп болур бис?

⁹ Бис база, Тихик ышкаш, бүзүрелдиг өңнүк бооп болур бис. Чижээ, акы-угбавыска дузалажырын чүгле аазаарындан аңгыда, эткен сөзүвүстү ээлеп турар бис (Мф. 5:37; Лк. 16:10). Дуза хереглеп турар улус  бисти бүзүрелге төлептиг деп билир болза, ол оларга ёзулуг аргалал болур. Бир угбавыс ону мынчаар тайылбырлаан: «Сеңээ аазаашкын берген кижи сөзүн албан тудар деп билир болзуңза, сагыш-сеткилиң оожургалдыг боор».

10. Чугаалар 18:25-тен алырга, чөгели төнген азы шенелделерге таварышкан улусту кым деткип болурул?

¹⁰ Чөгели төнген азы шенелделерге таварышкан улуска бүзүрелдиг эжим бар деп билири чугула. (Номчуптуңар: Чугаалар 18:25.) Биджейниң оглун чыыштан үндүрүптерге, ооң чүрээ ыстап-саргып турган. «Бүзүрээр кижим-биле сагыш-сеткилимниң аарышкызын үлежиксеп турган мен» — деп, ол чугаалаан. А Карлос дээр акывыс частырыг кылгаш, чыышта хүндүткелдиг хүлээлгезин чидирип алган. Ол мынча дээн: «Сеткил-сагыжымны ажыдып бээримге, мени шиитпес, бүзүрелдиг улустуң мээң чанымга турарын күзээр чордум». Карлос ындыг улусту тып алган: аңаа хуралдың удуртукчулары бергелерин ажып эртеринге дузалаан. Олар ооң-биле хүндүткелдиг алдынып, ооң чажыттарын кымга-даа чугаалавас боорга, аңаа ол улуг аргалал болган.

11. Идегеп болур бүзүрелдиг өңнүк болур дизе, чүнү канчаар болза эки?

¹¹ Идегеп болур бүзүрелдиг өңнүк болур дизе, шыдамык чорукту сайзырадыр болза эки. Жаннаны ашаа кааптарга, ол сагыш-сеткилин чоок эштеринге тө каап тургаш, оожургап алган. «Ол-ла чугаамны катаптап-ла турумда безин, олар мени шыдамык дыңнап турган» — деп, ол сактып чугаалаан. Улусту дыңнап билир болзуңарза, эки өңнүк болур силер.

12. Марк кым турган база ооң дузааргак чорааны чүүден көскү?

¹² Марк Иерусалим чурттуг еврей христиан турган. Ооң төрел акызы Варнава улуска билдингир миссионер чораан (Кол. 4:10). Марк бай-шыдалдыг өг-бүлеге өскен чадавас. Ындыг-даа болза, аңаа акша болгаш эт-хөреңги кол турбаан. Марк улуска дузалажырынга кезээде белен чораан. Чижээ, ол Павел болгаш Пётр-биле бараалгаар аргалыг турган. Марк оларга аъш-чем садып, хонар чер тып берип база өске-даа чүүлдерни кылып чораан чадавас (Аж.-ч. 13:2—5; 1 Пет. 5:13). «Бурганның Чагыргазы дээш... ажылдап турар улус» Павелге улуг деткимче чораан. Оларның аразынга Павел Маркты база адаан (Кол. 4:10, 11).

13. Павел Марктың аңаа кылып турган ажыл-херээн үнелеп чораанын 2 Тимофейге 4:11 канчаар көргүзүп турар?

¹³ Марк Павелдиң эң чоок өңнүктериниң бирээзи апарган. Б. э. 65 хире чылда Римге сөөлгү хоругдалының үезинде Павел Тимофейге ийи дугаар чагаазын бижээн. Ында ол Тимофейни Римче баргаш, Маркты кады эдертип эккээрин дилээн (2 Тим. 4:11). Чугаажок, Павел Марктың кылып турган шупту ажыл-херээн үнелеп чораан. Ынчангаш аңаа эргежок чугула үеде ооң-биле кады турарын ол Марктан дилээн. Марк Павелдиң хереглелдери дээш сагыш човап турган: ол аңаа аъш-чемни болгаш чагаа бижиир херекселдерни эккеп турган чадавас. Марктың деткимчезиниң болгаш дузазының ачызында Павел шаажылаттырарының мурнунда Бурганга шынчы артып шыдаан.

14, 15. Матфей 7:12 өскелерге дуза кадарынга бисти канчаар өөредип турар?

¹⁴ Номчуптуңар: Матфей 7:12. Кажан бистиң-биле айыыл-халап болу бээрге, биске дуза кадарынга белен акы-угбаларга дыка-ла өөрүп четтирер-дир бис. «Кижи кажыыдалга бастыртканда, хүн бүрүнүң ажылдарын безин кылып шыдавайн баар. Ынчангаш кандыг-даа дуза, бичии-даа болза, дөмей-ле  дыка улуг деткимче боор!» — деп, озал-ондакка ачазын чидирген Райан үлешкен.

¹⁵ Кичээнгейлиг болгаш эскериичел боор болзувусса, улуска кандыг дуза херегин билип каар бис. Чижээ, кырында чугаалашканывыс Питер биле Кэтринге бир угбавыстың канчаар дузалаанын көрүптээлиңер. Питер-даа, Кэтрин-даа моон соңгаар машина мунуп шыдавас апаарга, бир угбавыс график тургускаш, аңаа эмчиже оларны чедиреринге белен акы-угбаларны бижип алган. Түңнели кандыг болганыл? Кэтрин: «Бистиң сагыш-сеткиливис оожургай берген» — дээн. Ынчангаш кижи бодунуң буянныг херектерин, олар чеже-даа бөдүүн ышкаш сагындырза, херекчок деп санаан ажыы чок. Чүге дизе ол чүүл улусту аргалап, деткип болур.

16. Өскелерни деткииринге хамаарыштыр Марктың чижээнден чүнү өөренип ап болур бис?

¹⁶ Чигзиниг чок, Марк Бурганга хөй бараалгап, янзы-бүрү харыысалгалыг даалгаларны күүседип чораан. Оон аңгыда ол бодунуң ады-биле адаттынган номну база бижээн. Ындыг-даа болза, Марк Павелди деткиир үени тып алган. Павел кандыг-даа байдалда Маркка идегеп болур деп билир чораан. Анджеланың кырган-авазы каржы улустуң холундан чок апаарга, аңаа акы-угбалар күзелдии-биле дузалажып турган. Ол дээш Анджела оларга аажок өөрүп четтирген. Ол мынча деп үлешкен: «Эш-өөр кижиге дузалажыксаар боорга, олардан дуза дилээри белен. Ындыг улустан кижи дуза дилеп, чаннып турбас». Бодуңардан айтырып болур силер: «Улус мени дузааргак болгаш оларны деткииринге кезээде белен кижи деп билир бе?»

17. 2 Коринфичилерге 1:3, 4-те сөстер өскелерни аргалаарынче бисти канчаар оттуруп турар?

¹⁷ Чыышта акы-угбаларның кайызынга аргалал болгаш деткимче херегин билип алыры биске берге эвес. Оларга дузалаар дээш, өске акыларның бисти деткип турган сөстерин безин ажыглап болур бис. Кырган-авазы чок апарган Нино мынчаар үлешкен: «Бис чөпшээрээр-ле болзувусса, Иегова бисти таварыштыр өскелерни деткип болур». (Номчуптуңар:  2 Коринфичилерге 1:3, 4.) Кырында чугаалашканывыс Франсес мынча дээн: «2 Коринфичилерге 1:4-те сөстер-биле чөпшээрежир-дир мен. Биске көргүскен аргалал-биле ха-дуңмавысты аргалап болур бис».

18. а) Чамдык улус өскелерни аргалаарындан чүге коргар? б) Кижини аргалаар дизе, чүнү канчаарыл? Чижекти чугаалаңар.

¹⁸ Айыыл-халапка таварышкан кижини деткиир дээш, таарымчалыг сөстерни тыппайн баарындан азы шын эвес алдыныптарындан коргар бис. Ынчалза-даа өскелерни дөмей-ле аргалаар болзувусса эки. Чижээ, Пол дээр хуралдың удуртукчузу ооң ачазы чок апаарга, чамдык акы-угбаларның ону деткиир дээш, кайы хире кызып турганын сактып чугаалаан. «Оларга мени аргалаары база меңээ херек сөстерни тып алыры белен эвес турган чадавас. Ынчалза-даа берге үеде оларның мени деткиир дээн күзелин дөмей-ле үнелеп турган мен» — деп, ол үлешкен. Күштүг чер шимчээшкинин ажып эрткен Таджон мынча дээн: «Акы-угбаларның меңээ чоргузуп турган СМС бүрүзүн база долгап тургаш, чүнү чугаалап турганын эки сагынмас-даа болзумза, чер шимчээшкининиң соонда мен дээш оларның сагыш човап турганын дыка эки сактыр-дыр мен». Кижини аргалаар дизе, ооң биске кайы хире үнелиин аңаа бүзүредип, чугаалаар болза эки.

19. Акы-угбаларны деткииринче чүге хөөнненген силер?

¹⁹ Бо каржы делегейниң төнчүзү чоокшулаан тудум, черде байдал дам нарыыдап, чуртталгавыс бергедээр (2 Тим. 3:13). Биске акы-угбаларның деткимчези ынчан база херек болур, чүге дээрге бис бачыттыг болгаш, болганчок частырыгларны кылыптар бис. Павел төнчүзүнге чедир Бурганга шынчы арткан. Чүге дээрге Павелдиң чанынга ооң бүзүрелдиг эш-өөрү чораан. Бис база, Аристарх ышкаш, шынчы, Тихик ышкаш, бүзүрелге төлептиг база, Марк ышкаш, дузааргак болуулуңар. Шак ынчаар акы-угбаларывыска Иеговага шынчы бараалгаарынга дузалаар бис (1 Фес. 3:2, 3).