1, 2. а) Өске чурттан көжүп келген улустуң ажы-төлү кандыг бергелерге таваржып турар? б) Бо статьяга кандыг айтырыгларны сайгарар бис?

 «АДА-ИЕМ өске чурттан көжүп келген. Бичиимден тура бажыңга-даа, чыышка-даа ада-иемниң дылынга чугааланып турган мен. Ынчалза-даа школачы апаарымга, тус черниң дылы меңээ чоок апарган. Каш чыл эрткенде чүгле ол дылга чугааланып эгелээн мен. Чыышка чүнү-даа билбейн турган мен, а ада-иемниң культуразы меңээ чоок эвес апарган» — деп, Джошуа акывыс сактып чугаалаан. Джошуа-биле болган чүүл өске ажы-төлге база таныш.

² Бөгүн 240 миллион ажыг кижи төрээн чуртунда чурттавайн турар. Силер база оларның санында болзуңарза, ажы-төлүңерге «алыс шынның оруун» эдереринге канчаар дузалап болур силер? (3 Ин. 4). Аңаа хамаарыштыр өскелер чүнү кылып болур?

3, 4. а) Ада-иелер ажы-төлүнге канчаар эки үлегер көргүзүп болур? б) Ада-ие ажы-төлүнден чүнү манавас ужурлуг?

³ Ада-иелер, силерниң үлегериңер ажы-төлүңерге мөңге чуртталгаже чедире бээр орукту шилип алырынга дузалаар.  Бурганның Чагыргазынга башкартырын кызып турарыңарны көргеш, ажы-төлүңер, амыдыраарынга херек бүгү чүвени оларга Иегова бээр деп бүзүреп, Аңаа ынанып өөренир (Мф. 6:33, 34). Ынчангаш бөдүүн чурттаарын кызып чоруңар. Иеговага бараалгалыңар эт-хөреңгиден артык чугула болзун. Өре-ширеже кирбезин кызыңар. «Дээрге эртине-байлакты» чыып чоруңар, өскээр чугаалаарга, Иегованың ээ көрнүүшкүнүн чедип алырынче чүткүңер. «Улус мурнунга ат-алдарга» азы байлакшылга ынак болбаңар. (Марк 10:21, 22 номчувут; Ин. 12:43.)

⁴ Ажы-төлүңерге үе артпайн баар кылдыр, чай чок болбаңар. Ажы-төлүңер боттары дээш азы силер-даа дээш ат-алдарже азы байлакшылче чүткүвейн, чуртталгазын Иеговага бараалгадыр деп шиитпирлеп алыр болза, олар дээш чоргаарланып турарыңарны чугаалаңар. Бо делегейде улустуң хөй кезии ажы-төл ада-иезин, бай чурттаар кылдыр, хандырар ужурлуг деп санаар. Ол чүүл Библияга дүүшпес. Ында: «Ажы-төл ада-иезиниң хереглелин хандырбас, а ада-ие ажы-төлүнүң хереглелин хандырар болгай» — дээн (2 Кор. 12:14).

5. Ада-иелер ажы-төлү-биле Иегованың дугайында чүге чугаалажыр ужурлуг?

⁵ Библияда өттүр медеглээни дег, Бурганның организациязынче «аңгы-аңгы дылдарда чугаалап турар бүгү чоннардан» улус кээп турар (Зах. 8:23). Ынчалзажок ажы-төлүңер силерниң дылыңарны эки билбес болза, оларны алыс шынга өөредиринге ол чүүл шаптыктап болур. Библия өөренип турар улузуңарның аразындан эң-не чугула улус — ажы-төлүңер-дир. Мөңге чурттаар дизе, олар Иегованың дугайында билиглер алыр ужурлуг (Ин. 17:3). Ынчангаш эптиг аргаларны эрттирбейн, оларның-биле библейжи алыс шынны сайгарыңар. (Ыдыктыг хоойлуну катаптааны 6:6, 7 номчувут.)

6. Ажы-төлүңерге төрээн дылын билири кандыг ажык-дузаны эккеп болур? (Статьяның эгезинде чурукту көрүңер.)

⁶ Тус черниң дылын ажы-төлүңер боттары-ла өөренип ап болур, чижээ, школага. Ынчалзажок силерниң дылыңарны олар чүгле кады үргүлчү чугаалажыр болзуңарза, өөренип алыр. Ынчан ажы-төлүңер сагыш-сеткилин силерге ажыдып шыдаар болур. Ооң кадында, ийи дылды билири ажы-төлге угаан-сарыылын сайзырадырынга болгаш өскелер-биле аралажырынга дузалаар. Оон аңгыда олар келир үеде бараалгалын алгыдып алыр чадавас. «Өске дылдыг чыышка бараалгаарга, дыка аянныг! Суртаалчылар чедишпес девискээрге дузалажыры өөрүнчүг-дүр!» — деп, ада-иези өске чурттан көжүп келген Каролина чугаалаан.

7. Ажы-төлүңер-биле чугаалажырынга дыл моондак болбас кылдыр, чүнү канчап болур силер?

⁷ Өске чурттан көжүп келген улустуң ажы-төлү тус черниң дылын өөренип, культуразынга чаңчыга бээр таварылгалар турар. Ынчан оларның ада-иези-биле төрээн дылынга чугаалажыр күзели чиде бээр. Оон артык, олар төрээн дылын уттуп эгелээр. Силерниң байдалыңар база ындыг болза, тус черниң дылын бичии-даа болза өөренип ап болур силер бе? Ооң ачызында ажы-төлүңерниң чүнү чугаалажып, кандыг оюн-тоглааны сонуургап, школада оларга чүнү өөредип турарын билир боор силер. Ол ышкаш башкылары-биле чугаалажып шыдаар апаар силер. Бо бүгү ажы-төлүңерни алыс шынга өстүреринге дузалаар. Чугаажок, чаа дылды өөрениринге үе, күш болгаш томаарыыр чорук херек. Бир эвес кандыг-бир чылдагаан-биле төлүңерниң кулаа дыңнавас апарган болза, ооң-биле чугаалажыр дээш, имнээр дылды өөренип алырын кызар болгай силер. Төрээн дылын эки билбес төл ындыг хамаарылгага төлептиг эвес бе? a

8. Ажы-төлүңерниң билир дылын эки билбес болзуңарза, оларга канчаар дузалап болур силер?

 ⁸ Чамдык ада-иелерге тус черниң дылынга хостуг чугааланып өөренири берге. Ооң ужундан оларга Ыдыктыг Бижилгеден ханы билиглерни ажы-төлүнге шиңгээттирери белен эвес (2 Тим. 3:15). Бо чүүл силерге хамааржыр болза, ажы-төлүңер Иегованы билип алгаш, Аңаа ынак апаар кылдыр дузалап шыдаар силер. Хуралдың удуртукчузу Шан мынча дээн: «Бистиң эки билир дылывысты ававыс шоолуг билбес турган, а бис ооң дылын эки билбес турган бис. Ынчалза-даа ававыстың канчаар Библияны шинчилеп, мөргүп, неделя санында өг-бүле мөгейиишкинин эрттирер дээш, кызып турарын көргеш, Иегованың дугайында билиглер алырының кайы хире чугулазын билип турган бис».

9. Ажы-төл-биле Библияны ийи дылга өөренир болза эки деп, эскерип турар ада-иелер чүнү кылып болурул?

⁹ Чамдык ажы-төлге Иегованың дугайында алыс шынны ийи дылга өөредир болза эки — тус черниң болгаш төрээн дылынга. Ону кылырда чамдык ада-иелер дептерлерни, аудиобижиктерни болгаш фильмнерни ийи дылда ажыглап турар. Моон алырга, өске чурттан көжүп келген ада-иелер ажы-төлүнге Иегова-биле чоок хамаарылганы сайзырадырынга дузалаар дээш, хөй үени болгаш күштү үндүрер ужурлуг.

10. а) Кайы чыышче баарын кым шиитпирлээр ужурлуг? б) Ол шиитпирни хүлээриниң мурнунда чүнү кылыры чугула?

¹⁰ Өске чурттан көжүп келген улус оларның дылында чугааланыр Херечилерден ырак чурттап турар болза, олар тус черниң дылында чыышче баар болза эки (Ыд. ыр. 145:9). А бир эвес оларның чоогунда төрээн дылында эртип турар чыыш бар болза, канчаарыл? Ынчан кайы чыышче баарын шиитпирлээр апаар. Шупту чүвени деңнээш, мөргээн соонда кадайы болгаш ажы-төлү-биле сүмелешкеш, өг-бүлениң баштыңы шиитпир хүлээр ужурлуг (1 Кор. 11:3). Ол чүнү херекке алыр ужурлуг? Кандыг библейжи дүрүмнер шиитпир хүлээринге дузалаар?

11, 12. а) Дылды билири төлге чыыштың программазын шиңгээдиринге салдар чедирип турар бе? Тайылбырлаптыңар. б) Чамдык ажы-төл ада-иезиниң дылын чүге өөрениксевезил?

¹¹ Ада-иези ажы-төлүнге херек кырында чүү херегин тодарадып алыр болза эки. Ийе, төлдүң алыс шынны ханы билип алырынга чүгле чыышче баары чедишпес (ол кандыг-даа дылда эртип турар болза). Ынчалза-даа мону билип алыр болза эки: төл чыыштың программазын бодунуң эки билир дылынга дыңнап тургаш, информацияны ала чайгаар шиңгээдип ап турар. Безин чадаарда, ол силерниң бодап турарыңардан артык хөйнү билип ап турар. А бир эвес дылды ол эки билбес болза, аңаа билиглер алыры берге апарып болур. (1 Коринфичилерге 14:9, 11 номчувут.) Оон аңгыда, тус черниң дылынга хөй чугааланып турарының ужундан, төлдүң төрээн дылы чоорту ооң чүрээнге болгаш угаанынга дээштиг эвес апарып болур. Чамдык ажы-төл чыышка төрээн дылынга харыылап, даалгаларны күүседип-даа турар болза, оларның чугаалап турар чүвези боттарының чүрээнге четпейн турар.

¹² Ынчалза-даа төлдүң чүрээнче дылдан өске салдар чедирер чүүл база бар. Ону Джошуа бадыткап болур. Ооң угбазы Эстер: «Ажы-төлге ада-иезиниң дылы, культуразы болгаш шажыны аразында сырый харылзаалыг» — деп үлешкен. Бир эвес ажы-төлге ада-иезиниң культуразы чоок эвес болза, олар ада-иезиниң дылын болгаш шажынын хүлээвейн барып болур. Ындыг таварылгада чүнү канчап болурул?

13, 14. а) Бир өг-бүле тус черниң дылында чыышче шилчип алырын чүге шиитпирлээн? б) Ол ада-ие боттарының бүзүрелин канчаар быжыглап турган?

¹³ Христиан ада-иелер боттарының ажык-дүжүүн сүрбейн, ажы-төлүнүң Бурган-биле  харылзаазын быжыглаарын бодаар ужурлуг (1 Кор. 10:24). Джошуа биле Эстерниң адазы, Самьюэл, мынча дээн: «Бис өөм-ишти-биле ажы-төлүвүске алыс шынны кайы дылга шиңгээдири беленин билип алыр дээш, оларны хайгаарап, ол ышкаш Бургандан мерген угаанны дилеп, мөргүп турган бис. Мөргүлүвүске харыы күзээнивис дег болбаан. Ынчалза-даа бистиң дылывыста чыыштар оларга эки дузалавас боорга, өске чыышче көжер деп шиитпирлеп алган бис. Шупту чыыштарже доктаамал барып, кады суртаалдап турган бис. Оон ыңай чыыштан акы-угбаларны бажыңывысче чалап азы арыг агаарже дыштанып үнүп турган бис. Ооң ачызында ажы-төлүвүс оларның-биле эки таныжып, ол ышкаш Иегованы чүгле Бурганы кылдыр эвес, а Адазы болгаш Өңнүү кылдыр билип алган. Ол чүүл оларга бистиң дылывысты билиринден артык чугула деп санаар бис».

¹⁴ «Бүзүреливис кошкавазын дээш, өөм-ишти-биле төрээн дылывыста чыыштарже база барып турган бис. Ийи чыышче барып турган болгаш, шылап турган бис. Ынчалза-даа Иегова күжениишкиннеривисти йөрээген, ол дээш Аңаа өөрүп четтирер-дир бис! Ам ажы-төлүвүс үжелдирзи Иеговага долу бараалгап турар» — деп, Самьюэл немээн.

15. Кристина дээр дуңмавыс өске чыышче шилчип алырын чүге шиитпирлээнил?

¹⁵ Чамдык ажы-төл өзүп келгеш, оларның билир дылында эртип турар чыышка Иеговага бараалгаар болза эки деп билип эгелээр. Мындыг таварылгада ада-иелер ажы-төлү оларга ынак эвес апарган деп бодавас ужурлуг. Кристина дээр дуңмавыс сактып чугаалаан: «Ада-иемниң дылын бичии билир-даа турган болзумза, чыышка колдуунда чүнү-даа билбейн турган мен. 12 харлыымда школага чугаалажып турган дылымга болган шуулганче барган мен. Дыңнап турган чүүлүм — алыс шын-дыр деп аңаа бир дугаар минниндим! База бир чугула чүүл — мен ол дылга мөргүп эгелээн мен. Иеговага сеткилимде бар бүгү чүвени чугаалап турган мен» (Аж.-ч. 2:11, 41). Кристина улуг апаргаш, ада-иези-биле чугаалашкаш, өске чыышче шилчип алырын шиитпирлээн. «Школамга чугааланып турган дылымга Иегованың дугайында билип эгелээримге, ол чүүл мени хөделиринче оттурган» — деп, ол үлешкен. Удатпаанда Кристина эгелекчи бооп, бараалгап эгелээн.

16. Надя өске чыышче шилчип албаанынга чүге өөрүп турарыл?

¹⁶ Оолдар-уруглар, тус черниң дылында чыышче шилчип алырын күзээр-дир силер бе? Ийе болза, чүге? Ол чүүл силерге Иеговаже чоокшулаарынга дузалаар бе? (Иак. 4:8). Азы «хостуг» болуксааш, ада-иеңерниң хайгааралындан дезер деп турар силер бе? «Мен кады төрээннерим-биле элээди турган үевисте тус черниң дылында эртип турган чыышче шилчип алырын күзей берген бис» — деп, Вефилде бараалгап турар Надя чугаалаан. Ынчалзажок ооң ада-иези ажы-төлүнүң бүзүрелин ол чүүл быжыглавас деп билип турган. «Өске чыышче шилчиирин чөпшээревейн, боттарының дылын биске кызып өөреткени дээш, ада-иевиске өөрүп четтирер-дир бис. Ол чүүл чуртталгавысты байыткан, ынчангаш өскелерни Иегова-биле таныштырар хөй аргалар бисте тыптып келген» — деп, Надя немээн.

17. а) Ажы-төлдү кижизидер хүлээлгени Иегова кымга даасканыл? б) Ажы-төлдү алыс шынга өөредир дээш, ада-иелер кымдан дуза дилеп болур?

¹⁷ Иегова ажы-төлдү алыс шынга өөредир хүлээлгени кырган-авазы биле кырган-ачазынга азы өске кымга-даа эвес, а ада-иезинге дааскан. (Чугаалар 1:8; 31:10, 27, 28 номчувут.) Ынчалзажок тус черниң дылын билбес ада-иелерге, олар ажы-төлүнүң чүрээнге чедир өөредип шыдаар кылдыр, дуза херек апаар чадавас. Бир эвес ада-ие ындыг дуза дилээр болза, олар хүлээлгелерин өскелерже чууй каап турар дивээни  ол. Харын-даа олар шак ынчаар ажы-төлүн Иегованың «чурумун болгаш өөредиин ёзугаар» өстүрүп-кижизидип база сургап болур (Эф. 6:4). Чижээ, ада-иелер удуртукчулардан өг-бүле мөгейиишкинин канчаар эрттиреринге азы ажы-төлүнге эки эш-өөрнү канчаар тып алырынга хамаарыштыр сүмелерни айтырып болур.

18, 19. а) Чедишкен акы-угбалар элээдилерге канчаар дузалап болур? б) Ада-иелер чүнү кылырын уламчылаар ужурлуг?

¹⁸ Ада-иелер өг-бүле мөгейиишкининге өске өг-бүлелерни, үе-үе болгаш-ла, чалап болур. Оон аңгыда хөй элээдилер чедишкен христианнар-биле кады суртаалдап азы оларның-биле хостуг үени эрттирип тургаш, бараалгалга чедиишкиннерни кылып турар (У. ч. 27:17). «Мени хайгаарал адаанга алган акыларны дыка эки сактыр мен. Олар меңээ чыышка даалгаларны белеткээринге дузалап турда, бир-ле чаа чүүлдү өөренип ап турган мен. Оон ыңай оларның-биле кады дыштанырынга ынак турган мен» — деп, Шан сактып турар.

¹⁹ Ада-иелер чыышта акы-угбаларның бирээзин ажы-төлүнге дузалаарын дилээн дижик. Ындыг христианнар ол ажы-төлдү ада-иезинге хүндүткелдиг болурун деткиири чугула. Олар төлдүң ада-иезиниң дугайында багай чүве чугаалавас ужурлуг, ол ышкаш олар ада-иениң ролюн боттарынга албас ужурлуг. Оон аңгыда кым-даа — чыыштың кежигүннери-даа, өске-даа улус — оларның аразында мөзү-шынар талазы-биле хамаарылгазы арыг дээрзинге чигзинмес ужурлуг (1 Пет. 2:12). А ада-иелер ажы-төлүнүң библейжи кижизидилгезинге дузалап турар акы-угбаларже харыысалганы бүрүнү-биле чүдүрбес ужурлуг. Олар ажы-төлүнге акы-угбаларның канчаар дузалап турарын хайгаарап, боттары оларны алыс шынга өөредирин уламчылаар ужурлуг.

20. Ада-иелер ажы-төлүнге Иегованың шынчы бараалгакчылары болурунга канчаар дузалап болур?

²⁰ Ада-иелер, Иеговадан дузаны дилеп, шыдаар-ла чүвеңерни кылып чоруңар. (2 Чылдар 15:7 номчувут.) Ажы-төлүңерге Иегова-биле найыралын сайзырадып алырынга дузалаар дээш, сонуургалдарыңардан ойталаарынга белен болуңар. Бурганның Сөзү оларның чүрээнге дээштиг болзун дээш, бар-ла күжүңерни үндүрүңер. Ажы-төлүңер Иегованың шынчы бараалгакчылары бооп, өзүп кээр деп чүүлге ыяк бүзүреңер. Олар библейжи дүрүмнерге дүүштүр чурттап, үлегериңерни өттүнүп эгелээрге, Иоанн элчинниң минниишкиннеринге катчып: «Ажы-төлүм алыс шынның оруун эдерген деп билип аарындан артык өөрүшкү меңээ турбас!» деп чугаалаар силер (3 Ин. 4).