1. Иосиф кандыг шенелдеге таварышкан база ол канчаар алдынган?

 ИАКОВТУҢ оглу Иосиф берге шенелдеге таварышкан. Бир кажар-оптуг херээжен: «Мээң-биле удуп көрем» — деп ээрежип туруп берген. Ол болза, ооң дээргизи Потифарның кадайы турган. Иосиф бичии-даа чайгылбайн, ойталаан. «Ол канчап ойталап шыдапкан дээр сен?» деп, чамдык улус кайгап болур. Потифар бажыңда чок турган. Ооң кадында, Иосиф бөдүүн кул кижи турган болгаш, ынавас болза, ол үен кадай ону дыштыг чурттатпас турган ийик. Ындыг турбуже, Иосиф ооң көгүдүглеринге алыспаан. Чүге? Ол: «Мен ындыг улуг бачытты Бурганга удур канчап кылыр мен?» — дээн (Э. д. 39:7—12).

2. Ашаанга азы кадайынга өскерлир чорук — аар бачыт деп, Иосиф кайыын билир турган?

² Ашаанга азы кадайынга өскерлирин Бурганның караанга «улуг бачыт» деп, Иосиф кайыын билир турган? Моисейниң хоойлузунда: «Кады чурттаан эжиңге өскерилбе» деп тода бижээн (Хост. 20:14). А ол хоойлу чүгле 200 чыл эрткенде бижиттинген болгай. Ынчалза-даа Иосиф Иегованы кончуг эки билир турган болгаш, Ооң мөзү-шынар чок ажыл-херекке хамаарылгазын угаап билип турган. Чижээ, Иегованың бодалы-биле алырга, өг-бүлени чүгле ийи кижи — эр биле херээжен кижи — тудуп болур деп, Иосиф билир турган. Кажан өске эр улус ооң кырган-авазының авазы Сарраже туралай бээрге, Иегова ооң эки адын камгалап каан деп, Иосиф дыңнаан. Шак ол ышкаш таварылгада Бурган Исаактың кадайы Ревеккага база болушкан (Э. д. 2:24; 12:14—20; 20:2—7; 26:6—11). Иосиф ол болуушкуннарның дугайында ханы боданып, Бурганның эки-бакка хамаарыштыр үзел-бодалын эки билип ап болур турган. Ол Иеговага ынак чораан болгаш, Ооң чөптүг-шынныг дүрүмнеринге база ынак турган. Ынчангаш Иосиф бичии-даа чайгылбайн, Бурганның дүрүмнерни сагып чораан.

3. Чүнү сайгарар бис?

 ³ Чөптүг-шынныг чорукка ынак силер бе? Ийе дээрзинге чигзинмес бис. Ынчалза-даа шупту бачыттыг бис. Оваарымчалыг болбас болза, бо делегейниң эки-бакка хамаарышкан көрүжүнге алзып болур айыыл бар (Иса. 5:20; Рим. 12:2). Ынчангаш чөптүг-шынныг чорук дээрге чүл ол деп база аңаа чүге ынак боор ужурлуг бис деп сайгарып көрээлиңер. Ол ышкаш Иегованың дүрүмнеринге моон-даа соңгаар ынак бооп артар дээш, кандыг үш базымны кылып болурувусту көрүптээлиңер.

4. Чөптүг-шынныг кижини улустуң хөй кезии кандыг кылдыр бодаар?

⁴ «Чөптүг-шынныг кижи» дээрге, угааныңарга кандыг кижи чуруттунуп кээр-дир? «Ыдыктыг», хөлүн эрттир шыңгыы, өскелерге хөй негелделиг, шупту улусту шүгүмчүлээр база бодун өскелерден дээре деп санаар кижи бе? Дыка хөй улус ынчаар бодаар. Ынчалза-даа Бурган ындыг аажы-чаңга хөңнү чок. Иисус шажын башкарыкчыларын шыңгыы шииткен, чүге дээрге олар бодунуң аайы-биле чөптүг-шынныг негелделерни тургузуп алган (Эккл. 7:16; Лк. 16:15). Ёзулуг чөптүг-шынныг чорук болгаш бодунуң караанга чөптүг-шынныг болуру — көңгүс ийи аңгы чүүл-дүр.

5. Библияныы-биле алырга, чөптүг-шынныг чорук дээрге чүл ол? Чижектен чугаалаңар.

⁵ Чөптүг-шынныг чорук дээрге кайгамчык чараш шынар-дыр. Бөдүүнү-биле чугаалаарга, чөптүг-шынныг алдынары дээрге Иегованың шын деп санаар чүүлдерин кылыры-дыр. Библияда «чөптүг-шынныг чорук» кылдыр очулдуртунган сөстерни Бурганның бедик негелделери-биле чурттап чоруур кижиге хамаарыштыр ажыглаан. Чижээ, Иегова садыгжыларга шынчы болурун айыткан: «Сээң деңзиң шою ылап шын деңзилиг... болур ужурлуг» (Ы. х. к. 25:15). Мында «ылап шын» деп очулдурган бурунгу еврей сөстү оон ыңай «чөптүг-шынныг» азы «шынчы» деп база очулдуруп болур. Ынчангаш Бурганның мурнунга чөптүг-шынныг болуксаар кижи ажылынга болгаш шупту херектерге бодун шынчы алдынар ужурлуг. Чөптүг-шынныг кижи чөптүг чорукка база ынак. Бир-ле кижини чөптүг эвес аажылаарга, ол ындыг чорукка хөңнү чок. Ёзулуг чөптүг-шынныг кижи Иегованың «сеткили ханар бүгү чүүлдерни» кылырын күзээр (Кол. 1:10). Ынчангаш ол шиитпир хүлээриниң мурнунда Иегованың санал-оналын кичээнгейге ап турар.

6. Иегованың тургузуп кааны эки-бактың негелделери-биле чурттаары чүге шын? (Исайя 55:8, 9).

⁶ Иегова — чөптүг-шынныг чоруктуң Үндезини. Ынчангаш Ону Библияда «чөптүг-шынныг оран-сава» деп адаан (Иер. 50:7). Иегова Чаяакчы болганда, чүгле Ол эки-бактың негелделерин тургузар эргелиг. Кижилерже колдуунда бачыт болгаш тергиин эвес чорук салдар чедирер. А Иегова тергиин болгай. Ынчангаш Ооң эки-бакче көрүжү бистиинден оранчок бедик (У. ч. 14:12; номчуптуңар: Исайя 55:8, 9). Ындыг-даа болза, Бурганга дөмей кылдыр чаяаттынган болганывыста, Ооң чөптүг-шынныг негелделеринге дүүштүр чурттап шыдаар бис (Э. д. 1:27). Ынчаар чурттаарынга ынак бис! Дээрде Адавыска ынакшыл бисти Аңаа дөмей болурунче оттуруп турар (Эф. 5:1).

7. Чуртталганың аңгы-аңгы талаларынга биске бүзүрелдиг дүрүмнер чүге херек? Чижектерден чугаалаңар.

⁷ Бурганның эки-бакты ылгаар дүрүмнерин эдерип чурттаар болзувусса, боттарывыска-ла ажыктыг. Чүге ынча деп болур? Бир эвес банк ажылдакчылары акшаны өске валютаже солуур өртээн боттары тургузар болза, а тудуг организациялары боттарының дүрүмнерин сагыыр болза, чүү болур? Шупту чүве сандарап каар. А бир эвес эмчилер улусту эмнээрде, ниити хүлээп алдынган чурумну херекке албас болза, аарыг улустуң амы-тыны безин  үстү берип болур. Ынчангаш бүзүрелдиг дүрүмнер камгалал бооп турар. Ооң-биле дөмей Бурганның тургузуп каан эки-бакты ылгаар дүрүмнери бисти камгалап турар.

8. Шын чүүлдер кылырынга ынак улусту кандыг шаңнал манап турар?

⁸ Ооң дүрүмнерин кызып сагып чоруур улусту Иегова шаңнаар. «Чөптүг-шынныг улус чер-чуртту салгап алгаш, ону кезээ мөңгеде ээлеп чурттаар» — деп, Ол аазап турар (Ыд. ыр. 36:29). Бодап безин көрүңер даан, шупту улус Бурганның дүрүмнерин сагып чурттаар болза, чер кырынга чаңгыс аай чорук, тайбың болгаш аас-кежик доктаар! Иегова силерге шак-ла ындыг чуртталганы күзеп турар. Шынап-ла, чөптүг-шынныг чорукка ынак боор чылдагааннарывыс дыка хөй. Ол шынарга оон-даа күштүг ынак боор дээш, чүнү канчап болур бис? Үш базымны сайгарыптаалыңар.

9. Чөптүг-шынныг чорукка ынак боорунга биске чүү дузалаар?

⁹ 1-ги базым. Эки-бактың негелделерин тургускан Бурганга ынак болуңар. Чөптүг-шынныг чорукка ынак боор дизе, эки-бактың негелделерин тургускан Бурганга ынакшылды быжыглаар ужурлуг бис. Иеговага ынакшылывыс өскен тудум, Ооң чөптүг-шынныг хоойлуларын болгаш дүрүмнерин сагып чурттаар күзеливис дам күштелир. Ада́м биле Ева Иеговага ынак турган болза, олар Аңаа дыңнангыр болур ийик (Э. д. 3:1—6, 16—19).

10. Иегованы эки билип аарынга Авраамга чүү дузалаан?

¹⁰ Ада́м биле Еваның частырыын канчап катаптавайн барып болур бис? Улаштыр-ла Иегованы эки билип ап, Ооң шынарларын үнелеп, үзел-бодалын билип аар дээш, кызар болза эки. Ынчан бистиң Бурганга ынакшылывыс албан өзер. Авраам-биле шак ынчаар болган. Ол чүлдү-чүрээнден Иеговага ынак турган. Бурганның шиитпирлерин билбейн тургаш безин, ол шугулдап, хорадаваан. Харын-даа ол Иегованы оон-даа эки билип алырын кызып турган. Чижээ, Бурган Содом биле Гоморраны узуткаар деп шиитпирлеп аарга, Авраам дүвүреп эгелээн: канчап «бүгү черниң Шииткекчизи» бузуттуглар-биле кады чөптүг-шынныг улусту узуткап кааптар деп? Авраамның бажынга ол чүүл аайлашпас турган. Ынчангаш ол Иеговага биче сеткилдии-биле элээн каш айтырыгны салган, а Бурган шыдамыккай аңаа харыылап берген. Түңнелинде Авраам Иегованы кижи бүрүзүнүң чүрээн көрүп турар, кажан-даа буруу чок кижини буруулуг кижи-биле бир деңге кезетпес деп билип каан (Э. д. 18:20—32).

11. Авраамны Иеговага ынак база Аңаа бүзүреп турган деп чүге чугаалап болур?

¹¹ Содом биле Гоморраның дугайында Иегова-биле чугаазы Авраамның чүрээнге таңмаланып артып калган. Ол ам Адазынга ооң мурнундаазындан артык ынак база ханы хүндүлээр апарган. Чылдар эрткенде, Авраамның Бурганга бүзүрели кончуг шыңгыы шенелдеге таварышкан. Иегова Авраамдан ынак оглун өргүлге эккээрин дилээн. Ынчалзажок бо удаада Авраам Бурганны дыка эки билир апарган болгаш, чаңгыс-даа айтырыг салбаан. Ол Иегованың айтыышкынын чөпшүл күүсеткен. Ол үеде Авраамның чүрээ чарлы бер чазып, саргып-аарып турган боор оң. Иегованың дугайында билир шупту чүүлдерин ол катап-катап боданып турган чадавас. Бурган кажан-даа чөптүг эвес азы каржы алдынмас деп, ол билир турган. Павел элчинниң сөстеринден алырга, Иегова ооң эргим оглун диргизип шыдаар деп, Авраам бүзүреп турган (Евр. 11:17—19). Исаактан хөй санныг улуг чон үнер деп, Бурган аазаан болгай, а ол үеде ооң ажы-төлү-даа чок турган ышкажыл. Авраам Иеговага ынак турган болгаш, ооң дээрде Адазы кезээде шын кылдыр алдынар дээрзинге бичии-даа  чигзинмээн. Аңаа чеже-даа берге турган болза, ол дөмей-ле Бурганга бүзүрелин көргүзүп, дыңнангыр болган (Э. д. 22:1—12).

12. Авраамны канчаар өттүнүп болур бис? (Ырлар 72:28).

¹² Авраамны канчаар өттүнүп болур бис? Бис база Иегованың дугайында хөй-ле билиглерни алыр ужурлуг бис. Ынчан бис Аңаа оон-даа чоок апарып, дыка күштүг ынак боор бис. (Номчуптуңар: Ырлар 72:28.) Бурганның үзел-бодалынга дүгжүр шиитпирлер хүлээринге дузалыг боор кылдыр, арын-нүүрүвүстү өөредип турар бис (Евр. 5:14). Ооң үре-түңнели кандыг боор? Кандыг-бир кижи бисти шын эвес алдынарынче ыдалаар болза, бис черле чөпшээрешпес бис. Дээрде Адавысты хомудадыптар база Ооң-биле найыралывыска хора чедирер деп бодал безин биске бужар боор. Чөптүг-шынныг чорукка оон ыңай канчаар ынак бооп болур бис?

13. Чөптүг-шынныг чорукту канчаар дилеп болур бис? (Чугаалар 15:9).

¹³ 2-ги базым. Чөптүг-шынныг чорукка ынакшылды хүнден хүнче сайзырадыңар. Үргүлчү тренировкалап тургаш, эът-ботту дадыктырары-биле дөмей, Иегованың чөптүг-шынныг дүрүмнеринге ынакшылывысты быжыктырып болур бис. Ону хүннүң-не кылып болур. Иегова бистен болдунмас чүвени негевес (Ыд. ыр. 102:14). Ол «чөптүг чорукту дилеп чоруур» улуска ынак Мен деп бүзүредип турар. (Номчуптуңар: Чугаалар 15:9.) Бараалгалга кандыг-бир сорулганы салып алган болзувусса, ону чедип аар дээш, бар шаавыс-биле кызар болгай бис. Шак ол ышкаш, чөптүг чорукту дилээр дээш бар шаавыс-биле кызып болур бис. А Иегова Бодунуң талазындан ол шынарга ынак апаарынга биске шыдамык дузалаар (Ыд. ыр. 83:6, 8).

14. «Чөптүг-шынныг чоруктуң куяк хеви» дээрге чүл ол база ол биске чүге херек?

¹⁴ Чөптүг-шынныг чорук — аар-чүък эвес деп, Иегова чылыг-чымчаа-биле сагындырып турар (1 Ин. 5:3). Харын-даа ол бисти камгалап турар база хүн бүрүде биске херек. Павелдиң бижээни «чепсек-херекселдерин» сактып келиңер даан (Эф. 6:14—18). Христиан кижиниң чүрээн кандыг «чепсек-херексел» камгалаар ийик? Иегованың чөптүг-шынныг негелделерин илередип турар «чөптүг-шынныг  чоруктуң куяк хеви». Куяк хеп чүректи камгалап турары-биле дөмей, Иегованың негелделери силерниң «чүрээңерни», иштики бүдүжүңерни, камгалап болур. Ынчангаш «чепсек-херекселдерни» кедип тургаш, хөрек кезээн дуглаар «куяк хепти» утпайн, кедип алыры эргежок чугула (У. ч. 4:23).

15. Чөптүг-шынныг чоруктуң куяк хевин канчаар кедип ап болур силер?

¹⁵ Чөптүг-шынныг чоруктуң куяк хевин канчаар кедип ап болур силер? Хүн бүрүде шиитпирлерни хүлээп тургаш, Бурганның дүрүмнерин херекке алыр болзуңарза, ол «куяк хеп» силерге кончуг таптыг өйлежи бээр. Ол аңгы-аңгы айтырыгларга хамааржыр: чүнүң дугайында чугаалажыр, кандыг хөгжүмнү дыңнаар, чүнү көөр, кандыг номнарны номчуур? Эгезинде бодуңардан айтырыңар: «Чүрээмче чүнү киирер деп тур мен? Ол чүүл Иегованың сеткилинге кирер бе? Азы ол чүүл Иегованың караанга багай, мөзү чок, каржы-хажагай, чазый-чилби болгаш чүгле бодун бодаар чоруктарны сонуурганчыг кылдыр көргүзүп турар бе?» (Флп. 4:8). Бир эвес Иеговага таарымчалыг шиитпирлерни хүлээр болзуңарза, Ооң чөптүг-шынныг дүрүмнери силерниң чүрээңерни камгалаар.

16, 17. Исайя 48:18-тен алырга, Иегованың чөптүг-шынныг негелделерин кезээде сагып шыдаар бис бе?

¹⁶ Иегованың чөптүг-шынныг негелделерин хүннүң-не, чылдан чылче сагып чурттаары шуут болдунмас деп кажан-бир боданган-дыр силер бе? Ындыг болза, Бурганның чугаалаан үлегерин сактып келиңер. Ону Исайя 48:18-те бижээн (номчуптуңар). Чөптүг-шынныг чоруувус «далай чалгыы дег» болур деп, Иегова аазап турар. Кыдыг-кызыгаары көзүлбес далай кыдыында туруп алган, чалгыгларның эрикче улай-улай чалгып турарын көрүп турар кылдыр бодуңарны сагыштаалап көрүңер даан. Ол сагыш-сеткилге тааланчыг, чараш чалгыгларны көрүп ора, олар кажан-бир шимчевейн баар дээш дүвүрээр силер бе? Чок, болбайн канчаар! Олар муң-муң чылдар дургузунда үзүк-соксаал чок эрик кыдыынче чалгып турар болгай. Улаштыр-даа ындыг боор деп бичии-даа чигзинмес силер.

¹⁷ Силерниң чөптүг-шынныг чорууңар далай чалгыы дег бооп болур. Ол чүү дээни ол? Бурганның чөптүг-шынныг негелделерин кезээде, соксаал чок сагып шыдаар силер. Силерге чүү дузалап болур? Шиитпир хүлээриниң бетинде-ле, баштай: «Иегова менден чүнү манап турарыл?» деп боданып алгаш, чүгле ооң соонда хөделиңер. Дыка берге шиитпирни хүлээп тургаш безин, дээрде Адаңар кезээде силерниң чаныңарда деп утпаңар. Ооң чөптүг-шынныг дүрүмнерин хүнден хүнче сагып шыдаар кылдыр, Ол силерни деткиир (Иса. 40:29—31).

18. Чүге өске улусту бодувустуң аайывыс-биле шиитпес ужурлуг бис?

¹⁸ 3-кү базым. Шиидер эргени Иеговага бериңер. Иегованың чөптүг-шынныг дүрүмнерин сагып чурттаар дээш, бар шаавыс-биле кызып чоруур бис. Ынчалза-даа бодувусту өске улустан дээре деп санап, өскелерни шиитпес ужурлуг бис. Улусту бодувустуң аайывыс-биле шиидериниң орнунга, «бүгү черниң Шииткекчизи» — Иегова-дыр деп утпаалыңар (Э. д. 18:25). Ол биске улус шиидер эргени бербээн. Ынчангаш Иисус мынча дээн: «Кымны-даа шиитпеңер, Бурган ынчан силерни база шиитпес» (Мф. 7:1) *.

19. Иосиф шиидер эргени Иеговага арттырган деп чүүден көскү?

¹⁹ Чөптүг-шынныг Иосифтиң чижээнче эглип кээлиңер. Ол өскелерни, аңаа каржы-хажагай  болган улусту безин, шиитпейн турган. Ооң акылары олче халдааш, кулданыгже садыпкаш, ол өлген деп ачазын мегелепкеннер. Хөй чылдар эрткенде, Иосиф акылары-биле катап ужуражып келген. Ол ам күчү-күштүг чагырыкчы апарган кижи олардан өжээн негеп болур турган. Ооң акылары кылган чүүлү дээш хараадап, буруузун миннинген-даа болза, коргуп турганнар. Ынчалза-даа Иосиф оларны оожуктуруп: «Кортпаңар. Мен Бурган-дыр мен бе?» — дээн (Э. д. 37:18—20, 27, 28, 31—35; 50:15—21). Ол биче сеткилдии-биле шиидер эргени Иеговага арттырган.

20, 21. Бодунуң караанга чөптүг-шынныг апарбас дизе, чүнү канчаарыл?

²⁰ Иосиф ышкаш, бис база шиидер эргени Иеговага берип турар бис. Чижээ, акы-угбаларның иштики хөөнүн тодарадып шыдавас бис. Кижиниң чүрээнде чүү барын билбес бис, ону чүгле сеткилдерни шенээр Иегова билир (У. ч. 16:2). Бурган аңгы-аңгы улуска ынак, Аңаа оларның ук-ызыгууру-даа, культуразы-даа хамаанчок. «Чүректериңер... ажыдып бериңер!» — деп, Ол бисти кыйгырып турар (2 Кор. 6:13). Ынчангаш акы-угбаларывысты шиидериниң орнунга, оларга ынак болуулуңар.

²¹ Чыышка хамаарышпас улусту шиитпес болзувусса, шиидер эргени Иеговага берип турар боор бис (1 Тим. 2:3, 4). Херечи эвес төрелиңерге хамаарыштыр: «Бо кижи кажан-даа алыс шынны хүлээвес» деп бодап, шииткел үндүрер силер бе? Ол дээрге бот тогдунар, бодунуң караанга чөптүг-шынныг чорук-тур. Иегова «бүгү улуска» буруузун миннир арганы ам-даа берип турар хевээр (Аж.-ч. 17:30). Бодунуң караанга чөптүг-шынныг болуру — бузуттуң база бир хевири-дир деп кажан-даа утпаңар.

22. Чөптүг-шынныг чорукка чүге ынак силер?

²² Бурганның чөптүг-шынныг негелделеринге ынакшылывыс моон-даа соңгаар биске өөрүшкүнү эккеп, өскелерни сорук киирзин. Чөптүг-шынныг боор болзувусса, улус бисче-даа, Иеговаже-даа чоокшулаар. Ынчангаш «чөптүг-шынныг чорук кылыксааш, аштап-суксаан чүве дег, кызып» чүткүүлүңер (Мф. 5:6). Иегова силерниң шупту күжениишкиннериңерни эскерип турар деп чигзинмеңер. Шын алдынып чорууруңарны көргеш, Ол аажок өөрүп турар. Бо делегей чеже-даа бузут-бакче дүлнүп бар чыдар болза, муңгараваңар. «Дээрги-Чаяакчы чөптүг-шынныг улуска ынак» деп сактып чоруңар (Ыд. ыр. 145:8).