1, 2. (a) Se a te fakalavelave telā ne fe‵paki mo Paulo mo ana taugasoa i Efeso? (e) Ne a mea ka sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei?

 NE LOGOA valevale a auala o Efeso i tino e paka‵laga kae ‵tagi, mo te paku‵ku o vae o tino e tokouke e ‵tele atu i ei. Ko kaitāua valevale a tino! Ko oti ne puke a taugasoa faima‵laga e tokolua o te apositolo ko Paulo kae toso atu i te auala. Ko seai ne tino e matea atu i fakaosoga o sitoa kolā e ‵tu i auala lauefa o te fa‵kai, me ko palele ne ‵luku atu katoa ki te fale fai tafaoga lasi ‵ki o te fa‵kai, telā e mafai o ‵nofo i ei a tino maimoa e toko 25,000. A te tokoukega o tino i konā e se iloa ne latou te pogai o te fakalavelave, kae e pelā me ne masalosalo latou me se fakamaseiga ne fai ki te lotou faletapu mo te lotou atua fafine ko Atemisi telā e pele i a latou. Ne kamata ei o paka‵laga atu faeloa a latou penei: “E sili eiloa a Atemisi o tino Efeso!”—Galu. 19:34.

² Ko toe matea atu foki ne tatou i konei a taumafaiga a Satani i te fakaaogaga o fakasauaga mai tino e tokouke, ke fakagata aka ei te fakasalalauatuga o te tala ‵lei e uiga ki te Malo o te Atua. E tonu la me e se ko fakasauaga fua e fakaaoga ne Satani. I te mataupu tenei, ka sau‵tala loa tatou ki nisi togafiti e fakaaoga ne Satani ke faka‵lave aka ei te galuega mo te fealofani o Kelisiano i te senitenali muamua. A ko te mea telā e tāua atu, ke matea ne tatou me ne seki taunu ana togafiti katoa, me “i se auala lasi ‵ki, ne gasolo aka faeloa a te muna a Ieova kae manumalo foki.” (Galu. 19:20) Kaia ne manumalo ei a Kelisiano konā? Ko pogai foki eiloa konā e manumalo ei tatou i aso nei. E tonu la, a te manumalo i o Ieova, kae e se i o tatou. E tiga te feitu tenā, e pelā mo Kelisiano i te senitenali muamua, e ‵tau eiloa o fai te ‵tou tusaga i ei. Fakatasi mo te fesoasoani o te agaga o Ieova, e mafai o maua ne tatou a uiga kolā ka fesoasoani mai ke manumalo ei te ‵tou galuega. Ke mafau‵fau muamua tatou ki te fakaakoakoga a Apolo.

3, 4. Se a te mea sē tonu telā ne matea ne Akuila mo Pisila i a Apolo, kae ne ‵saga atu pefea a lāua ki ei?

³ I te auala o Paulo o fano ki Efeso i te tolu o ana malaga fakamisionale, kae  oko atu se tino Iutaia e igoa ki a Apolo ki te fa‵kai tenā. A ia se tino mai te fa‵kai takutakua ko Alesania i Aikupito. E isi ne mea e poto ‵ki a ia i ei. E manino tena faipati, “kae e poto foki i muna mai Tusitusiga Tapu.” E se gata i ei, a ia “ne ‵fonu i te agaga tapu.” Ona ko te lasi o tena loto finafinau, ne faipati atu a Apolo mo te loto toa i mua o tino Iutaia e tokouke i loto i te sunako.—Galu. 18:24, 25.

⁴ Ne lagona ne Akuila mo Pisila a Apolo e faipati. E seai se fakalotolotolua me ne lasi ‵ki te lā fia‵fia i te lagonaga ne lāua a ia e “akoako ‵tonu atu ne ia a mea e uiga ki a Iesu.” Ana pati kolā ne fai atu e uiga ki a Iesu e ‵tonu eiloa. Kae ne seki leva, kae matea ne te tauavaga Kelisiano tenei se mea tāua sē tonu telā ne seki iloa ne ia. “Ne masani fua a ia mo te papatisoga a Ioane.” Ne seki fakamatakutaku atu a te poto o Apolo i te faipati io me ko ana akoakoga ma‵luga ki te tauavaga loto maulalo tenei, kolā ne ola i te lā pisinisi ko te faite faleie. I lō te lā ma‵taku, “ne puke ne lāua a tou tagata kae fakamatala faka‵lei atu ki a ia a auala o te Atua.” (Galu. 18:25, 26) Ne saga atu pefea te tino poto i te faipati tenei ki ei? E mautinoa eiloa me ne fakaasi atu ne ia se tasi o uiga tafasili i te tāua telā e ‵tau o maua ne se Kelisiano—ko te loto maulalo.

5, 6. Se a te mea ne fai ei ke aoga malosi a Apolo ki a Ieova, kae se a te mea e mafai o tauloto ne tatou mai tena fakaakoakoga?

⁵ Ona ko te mea ne talia ne Apolo te fesoasoani o Akuila mo Pisila, ne magoi atu ei tena galuega e pelā me se tavini a Ieova. Ne malaga atu a ia ki Akaia, ko te koga telā “ne fesoasoani malosi” atu a ia i ei ki tino tali‵tonu. Ne magoi foki ana akoakoga ki tino Iutaia i te kogā fenua tenā, kolā ne kinau mai i a Iesu e se ko te Mesia telā ne folafola mai. E lipoti mai penei a Luka: “Ne finau malosi a ia o fakamaoni katoatoa atu i mua o tino katoa a te ‵se o tino Iutaia, kae ne fakatalitonu atu foki ne ia mai i Tusitusiga Tapu me i a Iesu ko te Keliso.” (Galu. 18:27, 28) Mafaga o fakamanuiaga ne maua mai i a Apolo! E tonu, tenā eiloa te suā pogai ne gasolo aka faeloa i ei o manumalo a “te muna a Ieova.” Se a te mea e mafai o tauloto ne tatou mai te fakaakoakoga a Apolo?

⁶ A te loto maulalo ko te uiga telā e ‵tau o maua ne Kelisiano katoa. E tofu tatou taki tokotasi mo taleni kese‵kese—faitalia me ko ‵tou poto totino, ‵tou iloa, io me ko poto kolā ne maua ne tatou mai nisi koga. Kae ‵tau o sili atu te loto maulalo i ‵tou taleni. Kafai e se fai penā, e mafai o fai a ‵tou taleni mo fai se fakalavelave. E mafai o fai a ‵tou taleni mo fai a mea e fakamata‵mata ei tatou. (1 Koli. 4:7; Iako. 4:6) Kafai e maua ne tatou te loto maulalo tonu, e taumafai tatou ke ‵kilo atu ki nisi tino pelā me e ma‵luga atu i a tatou. (Fili. 2:3) Ka se fanoa‵noa tatou māfai e fakatonutonu io me e akoako tatou ne nisi tino. Ka se ‵piki ‵mau tatou mo te fia sili ki ‵tou manatu totino māfai ko se fetaui a mea konā mo fakatakitakiga a te agaga tapu kolā ko fakaaoga ne ia i aso nei. Kafai e fakatumau ne tatou te loto maulalo, ka aoga eiloa tatou ki a Ieova mo tena Tama.—Luka 1:51, 52.

7. Ne tuku mai pefea ne Paulo mo Apolo se fakaakoakoga ‵lei o te loto maulalo?

⁷ E fakaseai foki ne te loto maulalo a kinauga. E mata, e fakaataata ne koe te lasi o te manako o Satani ke fakamavae‵vae ne ia a Kelisiano i aso mua? Ko tafaga te lasi o te fiafia o tou tagata moi ne talia ne se avā tāgata ‵poto kae  ma‵losi lā uiga, e pelā mo Apolo mo te apositolo ko Paulo a kinauga, io me ko te loto masei, kae fakatau‵fai mō se tulaga maluga i te fakapotopotoga! Ne faigofie fua ke fai a lāua penā. Ne fai atu penei a nisi Kelisiano i Kolinito, “Au e kau ki a Paulo,” kae ko nisi tino, “Kae ko au ki a Apolo.” E mata, ne fakamalosi aka ne Paulo mo Apolo a faifaiga fakamavae ‵vae konā? Ikai! Ne lava te loto maulalo o Paulo ke matea ne ia te tusaga o Apolo ne fai ki te galuega, mai te tukuatuga o nisi tauliaga ki a ia. Ne fai te tusaga o Apolo mai te tautali atu ki fakatonuga a Paulo. (1 Koli. 1:10-12; 3:6, 9; Tito 3:12, 13) Mafaga o fakaakoakoga o te loto maulalo mō tatou i aso nei!

8. Se a te auala ne fakaaoga ne Paulo i tena toe fokiga ki Efeso, kae kaia?

⁸ Ko oti ne tauto atu a Paulo i a ia ka toe foki ki Efeso, kae ne tausi eiloa ne ia tena tautoga. a (Galu. 18:20, 21) Kae ke onoono ki te auala ne toe foki atu ei a ia. A te ‵toe koga ne nofo a ia i ei ko Anitioka i Sulia. Ko te mea ke fanatu ki Efeso i se auala toetoe, ne ‵tau o fanatu a ia ki Selukeia telā e pili mai fua, sopo ki se vaka, kae folau ‵tonu atu ki te fa‵kai tenā. I lō te fai penā, ne malaga atu a i a “i te feitu ki loto o te fenua.” E fai mai se fakatautauga e tasi me i te malaga a Paulo telā e fakaasi mai i te Galuega 18:23 mo te 19:1, kāti e nofo pelā ki se afe maila te ‵mao! Kaia ne filifili ei ne Paulo se auala faigata penā? Me ne manako a ia “o fakamalosi a soko katoa i ei.” (Galu. 18:23) Ne ‵tau o fai ne ia a mea e uke i te tolu o ana malaga fakamisionale, e pelā eiloa mo te avā malaga mai mua atu i ei, kae ne mafaufau a ia me e aoga a mea katoa konā. E fakaasi atu foki ne ovasia o te seketi mo olotou avaga te agaga tenā i aso nei. E a, e se fakatāua ne tatou te lotou a‵lofa kaimalie?

9. Kaia ne manakogina ei ke toe papatiso se potukau o soko, kae se a te akoakoga e tauloto ne tatou mai i a latou?

⁹ I tena okoatuga ki Efeso, ne maua atu ne Paulo i ei kāti se toko sefululua soko o Ioane te Papatiso. Ne papatiso latou mai lalo i se fakanofonofoga telā ko se aoga. E se gata i ei, e pelā me e foliki io me e seai se lotou mea e iloa e uiga ki te agaga tapu. Ne fakamatala atu ne Paulo te tāua o te papatiso i te igoa o Iesu, kae e pelā mo Apolo, ne maua ne latou te loto maulalo kae fia‵fia foki o tauloto. I te lotou otiga ne papatiso i te igoa o Iesu, ne maua ei ne latou te agaga tapu mo nisi meaalofa fakavavega. Tela la, e manino ‵lei me mai te tautali atu i te fakapotopotoga telā e takitaki ne Ieova kae e gasolo faeloa ki mua, e aumai i ei a fakamanuiaga.—Galu. 19:1-7.

10. Kaia ne gasue keatea ei a Paulo mai te sunako ki te faleakoga, kae se a te fakaakoakoga mō tatou i te ‵tou galuega talai?

¹⁰ E isi foki se isi fakaakoakoga o te gasolo ki mua. Ne akoako atu a Paulo i loto i te sunako i masina e tolu. E tiga eiloa ne “fakatalitonu atu foki [a ia] e uiga ki te Malo o te Atua,” ne loto ‵fika a nisi tino kae ‵teke malosi atu ki a ia. I lō te fakamāumau taimi o faipati atu ki tino kolā e “fakamasei ne latou te  Ala,” ne fakatoka ne Paulo ke faipati atu a ia i loto i se faleakoga. (Galu. 19:8, 9) A tino kolā ne ma‵nako ke ga‵solo latou ki mua i te feitu faka-te-agaga, ne ‵tau o ga‵sue mai te sunako ki te faleakoga tenā. E pelā mo Paulo, e mafai foki o ga‵sue keatea tatou mai fale o tino kolā e se fia‵fia o fakalogo‵logo io me e ma‵nako fua o kinau. Koi tokouke ‵ki eiloa a tino pelā me ne mamoe kolā e ‵tau o lagona ne latou te ‵tou fekau fakamalosi loto!

11, 12. (a) Ne tuku mai pefea ne Paulo se fakaakoakoga mai te galue malosi kae fakamafuli‵fuli ana akoakoga? (e) E taumafai pefea a Molimau a Ieova ke ga‵lue malosi latou kae fakamafuli‵fuli olotou akoakoga i te lotou galuega talai ki tino katoa?

¹¹ Kāti ne faipati atu a Paulo i te faleakoga tenā i aso takitasi, kāti mai te 11:00 i te taeao ki te 4:00 i te fakaafiafi. (Galu. 19:9) Kāti konā eiloa a toe itula ‵vela o te aso kae sē logoa, ko taimi kolā e malo‵lo ei a tino e tokouke o ‵kai kae ma‵nava malie. Mafaufau māfai ne fakatumau ne Paulo tena polokalame tenā i te lua tausaga kātoa, ko tena uiga ne fakamāumau ne ia a itula e 3,000 i te faiga o ana akoakoga i ei. b Tenei eiloa te suā pogai ne tumau ei te gasolo ki mua o te muna a te Atua kae manumalo foki. Ne galue malosi a Paulo kae poto foki i te fulifuliga o ana fakamatalaga ke fetaui mo fakanofonofoga kese‵kese. Ne fakamafulifuli foki tena polokalame ke fetaui mo manakoga o tino i te koga tenā. Se a te ikuga? “Ne lagona ei ne tino katoa kolā e ‵nofo i te kogā fenua o Asia a te muna a te Aliki, ko tino Iutaia mo tino Eleni.” (Galu. 19:10) Ko tafaga te maea o te molimau ne tuku atu ne ia i konā!

¹² Ko oti foki ne ga‵lue malosi a Molimau a Ieova, kae fakamafuli‵fuli olotou akoakoga ke fetaui mo tulaga kese‵kese i aso nei. E taumafai tatou ke oko atu ki tino i so se koga mo so se taimi e mafai o maua atu latou i ei. E talai tatou i auala, i maketi, mo koga faka‵tu motoka. E mafai o fesokotaki atu tatou ki tino i telefoni io me e auala i tusi alofa. Kae i te galuega mai fale ki fale, e taumafai tatou ke oko  atu ki tino i taimi e ‵nofo ei latou i olotou fale.

13, 14. (a) Se a te mea ne fakamalosi ne Ieova a Paulo ke fai ne ia? (e) Se a te mea ‵se ne fai ne tama tāgata a Sikeva, kae e ‵seke pefea a tino e tokouke i Fenua Lotu Kelisiano i se auala foki penā?

¹³ E fakailoa mai ne Luka me e auala i a Ieova ne mafai ei ne Paulo o fai faeloa a “galuega fakaofoofogia e uke.” Ne avatu a tamā solo o Paulo kolā e fakaaoga sale ne ia mo ana gatu tali ‵pefu ki tino ma‵saki, kae ne ‵lei ei olotou masaki. Ne afuli keatea foki a agaga ma‵sei e auala i faifaiga konei. c (Galu. 19:11, 12) Ne fakaofoofogia te manumalo tenei i luga i te kau a Satani, kae ne matea ne tino e tokouke, kae e se ko latou katoa ne fia‵fia ki ei.

¹⁴ “Kae e isi ne tino Iutaia faima‵laga e masani o afuli ne latou ki tua a temoni” ne taumafai ke fai foki ne latou a vavega a Paulo. Ne taumafai a nisi tino Iutaia ke afuli ne latou a temoni ki tua mai te fakaaogaga o igoa o Iesu mo Paulo. Ne taku mai ne Luka te tala e uiga ki tama tāgata e tokofitu a Sikeva—mai se kāiga o faitaulaga—kolā ne taumafai ke fai ne latou te mea tenei. Ne fai atu penei te temoni ki a latou: “E iloa ne au a Iesu kae e masani foki au mo Paulo; kae ko oi la koutou?” Ne oso atu ei te tagata faka‵leo tenā ki tino ‵loi konā e pelā me se manu fekai, kae ne ‵tele fuafua ou tāgata ki tua kae pakia‵kia valevale foki. (Galu. 19:13-16) E manino ‵lei me ne fai te mea tenei mo fai se manumalo lasi ‵ki mō “te muna a Ieova,” e pelā mo te mea e fakaasi mai i te ‵kese o te ‵mana telā ne tuku atu ki a Paulo mo te se aoga o pelofeta ‵loi konei. E maua foki ne te fia miliona o tino i aso nei a te kilokiloga ‵se tenā me ko lava fua i te iloa ne koe a te igoa o Iesu, io me ko te fai mai fua i a ia se “Kelisiano.” Kae e pelā mo te fakaasiga a Iesu, ko tino fua kolā e fai ne latou te loto o tena Tamana, e maua ne latou se fakamoemoega mautinoa mō aso mai mua.—Mata. 7:21-23.

15. I faifaiga faivailakau mo mea kolā e aofia i faifaiga konā, e mafai pefea o tau‵tali atu tatou i te fakaakoakoga a tino Efeso?

¹⁵ Ne iku atu te masiasi o tama tāgata a Sikeva ki te faiga o tino e tokouke ke ma‵taku ki te Atua, kae ne iku atu ei ki te faiga o tino e tokouke ke tali‵tonu kae tiaki atu olotou faifaiga faivailakau. Ne tāua ‵ki a faifaiga faivailakau i te  olaga o tino Efeso. A te faiga o tapune, malele fakataulaitu, mo te ‵lau, ne mea masani o te olaga kae ne tusi foki i olotou tusi. Ne otia a loto o tino Efeso e tokouke kae ne aumai olotou tusi faivailakau kae ‵sunu atu i mua o tino katoa—e tiga eiloa ne lau i sefulu afe tālā te lotou ‵togi māfai e faka‵tusa ki te lotou ‵togi i aso nei. d E lipoti mai penei a Luka: “Tela la, i se auala lasi ‵ki, ne gasolo aka faeloa a te muna a Ieova kae manumalo foki.” (Galu. 19:17-20) Ko oko eiloa te fakaofoofogia o te manumalo tenei o te munatonu i luga i te loi mo faifaiga fakatemoni! E tuku mai ne tino fakamaoni konei se fakaakoakoga ‵lei mō tatou i aso nei. E ola foki tatou i se lalolagi telā e ‵fonu i faifaiga faivailakau. Kafai e isi ne ‵tou mea kolā e aofia i ei a faifaiga faivailakau, e ‵tau o fai ne tatou te mea telā ne fai ne tino Efeso—‵pei fakavave keatea! E ‵tau o faka‵mao keatea tatou mai faifaiga fakatakalia‵lia penā.

16, 17. (a) Fakamatala mai te auala ne kamata ei ne Temetiu te fakalavelave i Efeso. (e) Ne fakaasi atu pefea ne tino Efeso olotou lagonaga fakalotu?

¹⁶ Nei la, ke onoono aka tatou ki te togafiti a Satani telā e fakamatala mai ne Luka i ana pati me “ne sae aka ei se fakalavelave lasi ‵ki e uiga ki te Ala o te Aliki.” Ne seki fakalasilasi ne ia tena tala. e (Galu. 19:23) Ne kamata ne te tino faite mea ki siliva ko Temetiu te fakalavelave. Ne fakamasaua atu muamua ne ia ki tino fai pisinisi pelā mo ia me i olotou tupe e maua mai te fakatauatuga o tupua kolā e faite ki siliva. Kae ne fakaasi atu ne ia i te fekau telā e talai atu ne Paulo e se ‵lei mō te pisinisi tenā, ona ko Kelisiano e se tapuaki ki tupua. Oti aka loa kae fakaaoga ne ia te loto fenua o tino Efeso, kae fai atu i te lotou atua fafine ko Atemisi mo tena faletapu takutakua i te lalolagi “ka seai foki se aoga.”—Galu. 19:24-27.

¹⁷ Ne tupu eiloa te mea telā ne manako ki ei a Temetiu. Ne kamata o paka‵laga mai faeloa penei a tino faite mea ki siliva: “E sili eiloa a Atemisi o tino Efeso!” kae ne ‵numi valevale a tino o te fa‵kai, kae ne iku atu ei ki te ‵lukuga fakatasi o te vaitino fakalogoa, telā ne fakamatala mai i te kamataga o te mataupu tenei. f A Paulo, te tino telā e se ti mafaufau ki a ia eiloa, ne manako o fano ki loto i te fale fai tafaoga o faipati atu ki te vaitino, kae ne taofi a ia ne soko ke mo a e tupu se fakalavelave ki ei. Ne tu atu se tino e igoa ki a Alesana i mua o te vaitino kae taumafai o faipati atu ki ei. Ona ko ia se tino Iutaia, kāti  ne manako tou tagata o fakamatala atu te ‵kese o tino Iutaia mai Kelisiano konei. Kāti ne seki fia ‵saga atu te vaitino ki vaegā fakamatalaga penā. I te taimi ne matea ei ne te vaitino i a ia se Iutaia, ne faka‵puni ne latou tena gutu, kae toe kamata o paka‵laga mai penei: “E sili eiloa a Atemisi o tino Efeso!” kāti i loto i se lua itula. E seki gata a faifaiga fakalotu penā talu mai te taimi tenā. E fai ne te mea tenā ke seai lele eiloa se loto malamalama e maua ne tino.—Galu. 19:28-34.

18, 19. (a) Ne fakafilemu aka pefea ne te ‵toe ofisa maluga a te vaitino i Efeso? (e) E puipui pefea a tino o Ieova ne malo o tāgata i nisi taimi, kae se a te ‵tou tusaga e fai i vaegā puipuiga penā?

¹⁸ I te fakaotiga loa, ne fakafilemu ne te ‵toe ofisa maluga o te fa‵kai a te vaitino. Ne fakatalitonu atu ne te tino poto kae loto malamalama tenei ki te vaitino, me e seai se mea fakamataku ki te lotou atua fafine mo tena faletapu mai Kelisiano konei, me e seai se agasala ne fai ne Paulo mo ana taugasoa ki te faletapu o Atemisi, kae e isi eiloa se auala ko oti ne fakatoka ke avaka ei a vaegā tagi penā. Kae kāti konei loa ana toe pati ma‵goi: Ne fakamasaua atu ne ia ki te vaitino me ko ‵tu atu latou i se tulaga fakamataku me e mafai o fakamasino latou mai lalo i te tulafono a te malo o Loma mō te fakamafuaga o te fakalavelave tenei. Mai konā, ne fakatonu atu ei a ia ke olo keatea a tino. E pelā eiloa mo te vave o te lotou kaitāua, e penā foki te vave o filemu latou ona ko pati ‵tonu kae aoga kolā ne fai atu ki a latou.—Galu. 19:35-41.

¹⁹ E se tenei te taimi muamua ke fai ei ne se tino maluga i te malo telā e ‵lei tena mafaufau, se faiga ke puipui ei a soko o Iesu, kae sē tenei foki te taimi fakaoti ke fai ei penā. E tonu, ne matea ne te apositolo ko Ioane i se fakaasiga me i aso fakaoti konei, ka folo ne te lalolagi, telā e fakaata mai i ei a malo saoloto o te lalolagi, a te vaitafe o fakasauaga telā e faka‵tafe atu ne Satani ki luga i soko o Iesu. (Faka. 12:15, 16) Ko oti ne fakatalitonu aka te mea tenā. Ko oti ne gasue‵sue a famasino kolā e paleni ‵lei o puipui a saolotoga o Molimau a Ieova, ke ‵kau fakatasi latou i olotou tapuakiga kae talai atu foki te tala ‵lei ki nisi tino. E tonu, e mafai foki o aofia ‵tou amioga i fakaikuga manumalo konā. Kāti ne āva a ofisa o te malo i Efeso ki amioga a Paulo, kae ne ma‵nako latou o puipui a ia. (Galu. 19:31) Ke fai foki ‵tou amioga mo ‵tou fakamaoni ke matea ne tino kolā e fetaui mo tatou. E se mafai o matea ne tatou a mea kolā e mafai o iku mai i ei.

20. (a) Ne a ou lagonaga e uiga ki te auala ne manumalo ei te muna a Ieova i te senitenali muamua, e pelā foki mo aso nei? (e) Ne a mea ka fakaiku aka ne koe ke fai ona ko te manumalo o Ieova i ‵tou aso nei?

²⁰ Se mea fakafiafia a te mafaufau ‵loto ki te auala “ne gasolo aka faeloa a te muna a Ieova kae manumalo foki” i te senitenali muamua. E penā foki eiloa te fiafia e maua māfai e matea atu ne tatou me ko Ieova eiloa telā e ‵lago mai ki ‵tou manumalo i aso nei. E a, e manako koe ki te tauliaga ke fai sou tamā tusaga i manumaloga konā? Tauloto la mai fakaakoakoga kolā ko oti ne sau‵tala tatou ki ei. Fakatumau te loto maulalo, olo tasi mo te fakapotopotoga saukātoa a Ieova telā e gasolo faeloa ki mua, tumau i te galue malosi, ‵teke atu ki faifaiga faivailakau, kae fai te ‵toe mea e mafai o fai ke tuku atu se molimau ‵lei e auala i au amioga ‵lei mo tou fakamaoni.