1, 2. Se a te fakamaoniga e tasi o te lasi o te alofa o Iesu ki tino?

A TE tama toekimua a te Atua, ko te fakaasiga muamua kae sili o te poto lasi o te Atua. A ia ko te poto, telā ne fai mo fai te “tagata poto i te fakatūtū” i tafa o tena Tamana. E mafai eiloa o fakaataata ne tatou a te fiafia mo te lotomalie ne maua ne ia i “te taimi ne fakatulaga ei ne [tena Tamana] a te lagi” mo te “fakatakatoga ne ia o te fakavae o te lalolagi.” Kae ui eiloa ne loto fakafetai te Tama toekimua a te Atua ki mea ‵mate konei, ne sili atu tena “fia‵fia fakatasi mo tagata o te lalolagi.” (Faata. 8:22-31) E tonu, ne fiafia io me ne maua ne Iesu a te alofa ‵nau ki tino talu mai tena olaga i te lagi.

² Fakamuli ifo, ne fakamaoni atu ne tena alofa tumau mo tena alofa ki tena Tamana, e pela foki mo “tagata o te lalolagi,” me ne loto fiafia a te tama Toekimua a te Atua ke “tiaki ne ia tena tulaga mua” kae ke vau e pelā me se tagata. Ne ‵tau o fai penā a ia ko te mea ke fai ne ia te “togiola mō tino e tokouke.” (Fili. 2:5-8; Mata.20:28) Ko oko eiloa i te lasi o tena alofa ki tino! I te taimi ne nofo mai ei a Iesu i te lalolagi, ne tuku atu ne te Atua te ‵mana ki a ia ke fai ne ia a vavega kolā ne fakaasi atu ei te lasi o tena alofa ki tino. Ne fakaasi atu ei ne Iesu a vaegā mea fakaofoofogia kese‵kese kolā ko pili o fakaoko mai ki te lalolagi kātoa.

3. Se a te mea ka mafau‵fau nei tatou ki ei?

 ³ A te vau o Iesu ki te lalolagi ne mafai ei ne ia “o folafola atu. . .te tala ‵lei o te Malo o te Atua.” (Luka 4:43) Ne iloa ne Iesu me ka faka‵malu ne te Malo tenei a te igoa o tena Tamana kae ka faka‵lei aka foki i se auala tumau a fakalavelave katoa o tino. E sē se mea fakaofoofogia me i mea katoa ne fai i malaga talai a Iesu ne fakamaoniga o tena atafai tonu ki tino. Kaia e tāua ei ki a tatou te mea tenei? Ona ko akoakoga e tauloto ne tatou ka fakamalosi aka ei a te loto talitonu mo te fakamoemoega ki aso mai mua. Ke na iloilo aka ne tatou a vavega e fa a Iesu.

4. Fakamatala mai te taimi ne fetaui ei a Iesu mo se lepela.

⁴ Ne kau malosi atu a Iesu ki te galuega talai, kae ko te ‵toe koga ne galue a ia i ei, ko Kalilaia. I te fa‵kai e tasi i konā, ne fetaui a Iesu mo se tulaga fakaalofa. (Male. 1:39, 40) Ne tu atu eiloa i ana mua se tagata mo se masaki fakamataku, ko te lepela. I tena fakamatalaga e uiga ki te tulaga o te masaki o te tagata, ne fai mai a te tokita ko Luka me “ko ‵fonu eiloa i te lepela.” (Luka 5:12) “I te laveaga ne ia o Iesu, fakasiga ifo ei ki lalo [te lepela] kae fakatagi atu ki a ia, ana muna: ‘Te Aliki, kafai e manako koe ki ei, e mafai o fai ne koe au ke ‵ma.’” E seai se fakalotolotolua o te tagata me ne maua ne Iesu te ‵mana ke faka‵lei a ia, kae ko te mea e ‵tau o iloa ne ia, me e mata, e manako a Iesu ki ei? Ne saga atu pefea a Iesu ki te fakamolemole mai te ‵kano loto o te tagata tenā? Se a te mea ne mafaufau ki ei a Iesu i te taimi ne lavea ne ia a te tagata kāti ko masei valevale? E mata, ka fai a Iesu e pelā mo te Falesaio telā ne ati aka ne ia se kilokiloga sē alofa ki tino kolā e logo‵mae mai te masaki tenei? Ne a au mea ka fai moi ko koe tenā?

5. Se a te mea ne fakamalosi aka ei a Iesu ke fai atu “Au e manako ke ‵ma koe” i te taimi ne faka‵lei ei ne ia te lepela?

⁵ Kāti ne seki fia kalaga atu a te tagata lepela tenei “Se ‵ma! Se ‵ma!” e pelā mo te mea ne fakatonu mai i te Tulafono faka-Mose. Ne seki fakasae aka ne Iesu te mea tenā. I lō te fai penā, ne saga atu fua a ia ki te tagata mo te mea e manako ki ei. (Levi. 13:43-46) E se iloa tonu ne tatou a mea ne mafaufau ki ei a Iesu, kae e iloa ne tatou a mea i tena loto. Ona ko tena alofa atafai, ne fai ne Iesu se mea fakaofoofogia. Ne ‵fola atu tena lima, fakapatele ki te lepela, kae fai atu i se gaugaleo telā e fakaasi atu a te malosi mo te atafai: “Au e manako ke ‵ma koe.” I konā loa, “ne ‵lei ei tena lepela.” (Luka 5:13) A te ‵tonuga loa, ko te ‵mana eiloa o Ieova tenā—ne seki fai fua ke fai ne Keliso a vaegā vavega penā kae ke fakaasi atu foki a te lasi o te alofa o Iesu ki tino.—Luka 5:17.

6. Se a te mea e lavea atu e uiga ki vavega ne fai ne Iesu, kae se a te mea e fakaasi mai i ei?

⁶ Ne fai ne te ‵mana o te Atua ke mafai ne Iesu Keliso o fai a vaegā vavega fakaofoofogia valevale. Ne seki faka‵lei fua ne ia a te lepela kae e penā foki eiloa a vaegā masaki mo logo‵maega valevale o tino. Ne fai mai te tala: “Ne ofo masei a te vaitino i te laveaga ne latou a tino gūgū ko fai‵pati, a tino vae ma‵sei ko sa‵sale mo tino ‵kivi ko ‵kite.” (Mata. 15:31) Ke fai a vaegā galuega a‵lofa penā, ne seki manakogina ne Iesu ke tuku fakameaalofa atu ne tino a nonu ke faka‵lei aka ei. E faka‵lei aka eiloa ne ia a gakau io me ko vaega o te foitino kolā ko ma‵sei! Kae e faka‵lei fakavave aka ne ia a tino, i nisi taimi mai i se koga ‵mao. (Ioa. 4:46-54) Se a te mea e fakaasi mai i tala fakaofoofogia konei? Nei la, ko oti ne fai a Iesu mo fai te Tupu faka-te-lagi, kae e se maua fua ne ia a te ‵mana kae e penā foki a te manakoga ke na fai a faka‵leiga tumau. A te tauloto ki faifaiga a Iesu ki tino e tuku  mai i ei te loto talitonu me ka fakataunu eiloa te valoaga i te Tusi Tapu i te lalolagi fou: “E alofa a ia ki tino vāi‵vai mo tino ma‵tiva.” (Sala. 72:13) Ao, ka gasuesue eiloa a Iesu e ‵tusa mo tena manakoga ke fesoasoani atu ki tino logo‵mae katoa.

7, 8. Fakamatala mai a mea ‵tupu kolā ne takitaki atu ei a Iesu ki se tagata faka‵mate i te vai koukou o Petesa.

⁷ Ne ‵teka atu a nai masina mai tua o te taimi ne fetaui ei a Iesu mo te tagata lepela i Kalilaia. Ne faimalaga atu a ia mai Kalilaia ki Iutaia ke talai kae folafola atu te tala ‵lei o te Malo o te Atua. Kāti e lau i afe o tino ne otia i tena fekau mo ana faifaiga. E manino ‵lei me ne manako malosi a ia ke folafola atu te tala ‵lei ki tino ma‵tiva, ke fakasalalau atu a te fakasaolotoga o pagota, kae faka‵lei aka a tino loto mafatia.—Isa. 61:1, 2; Luka 4:18-21.

⁸ Ne oko atu ki te masina o Nisani. Ona ko te fakalogo ki te fakatonuga a tena Tamana, ne faimalaga atu a Iesu ki Ielusalema ki te Paseka. Ne ua‵te a te fa‵kai i te taimi ne oko atu ei a tino ki te fakamanatuga ‵malu tenei. I te feitu ki mātū o te faletapu, e tu i ei a te vai koukou o Petesa, kae ne fetaui ei a Iesu mo se tagata masaki.

9, 10. (a) Se a te mea ne fai ei ke olo atu a tino ki te vai koukou o Petesa? (e) Se a te mea ne fai ne Iesu i te vai koukou, kae se a te mea e akoako mai ne te mea tenei ki a tatou? (Onoono ki te ata i te kamataga.)

⁹ Ne maopoopo atu se vaitino o tino ma‵saki kae se katoatoa i Petesa. Se a te mea ne fai ei ke olo atu latou ki te koga tenei? Ona ko nisi pogai, ne tali‵tonu latou me kafai e fanatu se tino masaki ki loto i te vai koukou i te taimi e ‵lepu ei te vai, e mafai o faka‵lei fakavavega aka tou tagata. Mafaufau la ki lagonaga o tino i konā! A te manako malosi, manavase, lagonaga sē aoga, ko fai valevale fua. Kae se a te mea ne fai ei ke fanatu a Iesu ki konā, se tagata ‵lei katoatoa telā e seai sena masaki? Ona ko te loto alofa, ne fanatu ei a Iesu ki se tagata telā ne masaki i se taimi telā e leva atu i lō te taimi ne nofo ei a Iesu i te lalolagi.—Faitau te Ioane 5:5-9.

¹⁰ E mata, e mafai o fakaataata i tou mafaufau a te fanoanoa i mata o te tagata masaki i te taimi ne fesili atu ei a Iesu me e manako a ia ke ‵lei? Ne vave ‵ki tena tali. Ne manako malosi ke ‵lei tou tagata kae e se iloa ne ia me ka faka‵lei aka pefea a ia, me e seai se tino e fesoasoani atu ke tuku ifo a ia ki lalo i te vai koukou. Ne fakatonu atu ei a Iesu ki te tagata ke fai ne ia se mea telā e se mafai ne ia o fai—ke puke tena moega kae sasale. I te fakalogo ki pati a Iesu, ne puke aka ne te tagata tena moega kae kamata o sasale atu. Ko se faka‵tau eiloa i te fakamafanafana mai o te ata foliki o mea ka fai ne Iesu i te lalolagi fou! I te vavega tenei, e lavea foki ne tatou a te alofa atafai o Iesu. Ne taumafai a ia o fesoasoani atu ki tino ma‵tiva. E ‵tau o fakamalosi aka tatou ne te fakaakoakoga a Iesu ke tumau i te ‵sala atu ki tino i te ‵tou koga talai kolā e loto fanoa‵noa i mea ma‵sei konei e ‵tupu i te lalolagi.

11. Ne fakaasi atu pefea i te Maleko 5:25-34 a te loto atafai o Iesu ki tino kolā e logo‵mae i ma‵saki?

¹¹ Faitau te Maleko 5:25-34. Ne ola eiloa mo te mā se fafine i tausaga e 12. Kae ne pokotia tena olaga kātoa i tena masaki, e aofia i ei tena tapuakiga. E tiga eiloa “ne fakalogo‵mae a ia i taimi e uke ne tokita e tokouke kae ko oti foki ne fakaaoga ana tupe katoa,” ne gasolo aka eiloa o masei tena masaki. Kae i te aso e tasi, ne fai ne te fafine se aofaga fakaa‵tea ke ‵lei ei a ia. Ne taumafai eiloa tou fafine ke fakapilipili atu a ia ki te tagata e igoa ki a Iesu. Ne ulu atu a ia i vasia o te vaitino kae fakapatele atu ki te gatu ‵loa o Iesu. (Levi. 15:19, 25) Ne iloa ne Iesu me ne fano keatea mai i a ia a te  ‵mana, telā ne fesili atu ei me ko oi ne fakapatele atu ki a ia. “Ne mataku te fafine kae polepole, me e iloa ne ia te mea telā ko oti ne tupu ki a ia. Ne fanatu ei tou fafine, fakasiga ifo i ana mua kae fakaasi atu a mea katoa ki a Iesu.” Ona ko te mea ne iloa ne ia me ko tena tamana ko Ieova telā ne faka‵lei ne ia te fafine, ne atafai atu eiloa a ia mo te alofa ki tou fafine: “Taku tama, ko ‵lei tou masaki ona ko tou fakatuanaki. Fano mo te filemu mo te malosi mai tou masaki fakalogo‵mae tenā.”

12. (a) Mai i mea ko oti ne suke‵suke tatou ki ei, ka fakamatala mai pefea ne koe a Iesu? (e) Se a te fakaakoakoga ne tuku mai ne Iesu mō tatou?

¹² Ko oko eiloa i te lasi o te atafai o Iesu! E lavea ne tatou a te lasi o tena loto alofa ki tino kolā e logo‵mae i masaki. E manako Satani ke tali‵tonu tatou me e se alofagina kae se aoga tatou. E auala i ana vavega, ne fakamaoni faka‵lei atu ne Iesu me e atafai tonu eiloa a ia ki a tatou mo ‵tou fakalavelave. Ko se faka‵tau eiloa i te loto malamalama o te Tupu mo te Faitaulaga Sili! (Epe. 4:15) Kāti e se faigofie ke malamalama tatou i lagonaga o tino kolā e logo‵mae i se masaki tumau, maise eiloa māfai e seki maua eiloa ne tatou se vaegā masaki penā muamua. E ‵tau o tuku i ‵tou mafaufau me maua ne Iesu a te loto malamalama ki tino ma‵saki faitalia me ne seki masaki aka eiloa a ia. Ke na fakamalosi mai te fakaakoakoga a Iesu ke fai foki tatou penā, ki te ‵toe mea e mafai ne tatou o fai.—1 Pe. 3:8.

13. Se a te mea e fakaasi mai ne te fakatuakaga o Lasalo e uiga ki a Iesu?

¹³ Ne otia te loto o Iesu i logo‵maega o nisi tino. Ne otia malosi a ia i lagonaga o nisi tino i te mate o tena taugasoa ko Lasalo, telā ne “mafatia” kae “otia malosi” a Iesu. Ne fai eiloa penā ana lagonaga faitalia me e iloa ne ia me ka toe fakatu mai ne ia Lasalo ki te ola. (Faitau te Ioane 11:33-36.) Ne seki ma a Iesu ke fakaasi atu ana  lagonaga ‵tonu. Ne mafai o lavea ne tino maimoa a te lasi o te alofa o Iesu ki a Lasalo mo tena kāiga. Ko oko eiloa i te lasi o te alofa atafai ne fakaasi atu ne Iesu mai te fakaaogaga o tena ‵mana mai te Atua ke toe fakatu mai ki te ola tena taugasoa!—Ioa. 11:43, 44.

14, 15. (a) Se a te mea e fakaasi mai i ei me e manako malosi a Ieova ke fakagata a logo‵maega o tino? (e) Se a te sokoga i te faka‵tūakaga mo te mafaufau o te Atua?

¹⁴ E fakamatala mai te Tusi Tapu me i a Iesu e fai pelā me ko te “ata o te ‵malu o te Atua mo tena fakatusa tonu.” (Epe. 1:3) Tela la, e auala i ana vavega, ne fakamaoni mai ne Iesu me e ma‵nako lāua mo tena Tamana ke faka‵lei aka a te logo‵mae o masaki mo te mate. E uke atu a mea e fai ne te manakoga tenei i lō nai toetuga kolā e fakamau i te Tusi Tapu. Ne fai mai a Iesu: A “tino katoa kolā e i loto i tanuga” ka “ulu mai ei ki tua.”—Ioane 5:28, 29.

¹⁵ I te taimi ne fakasino atu ei a Iesu ki te pati “tanuga,” ne fakauiga loa a ia ki tino kolā ko ‵mate kae masaua faeloa latou. E tonu eiloa, me ne aofia i ei te mafaufau o te Atua. A te Atua Malosi Katoatoa, ko te tino telā ne faite ne ia te iunivesi kātoa, e mafai o masaua ne ia a fakamatalaga likiliki katoa e uiga ki tino pele katoa ko oti ne ‵mate, e aofia i ei olotou uiga masani mo nisi uiga. (Isa. 40:26) Kae e se fai fua pelā me e mafai ne ia o masaua kae e ma‵nako foki lāua mo tena Tama o fai te mea tenā. A te toe‵tuga o Lasalo mo nisi tino kolā ne fakamau i te Tusi Tapu e fakaata mai i ei a mea kolā ka ‵tupu ki te paneta kātoa i te lalolagi fou.

16. Se a te tauliaga ka maua ne Kelisiano i aso nei kolā e tumau i te fakamaoni?

¹⁶ Kafai e fakatumau ne tatou a te ‵tou fakamaoni faka-Kelisiano, e mafai o molimau ne tatou a te ‵toe vavega fakaofoofogia—ko te ‵sao atu i te fakalavelave lasi. I se taimi pili mai tua o te taua o Amaketo, ka fai foki a nisi vavega, te ‵toe fakafokiga o tino ki se olaga ‵lei. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Faka. 21:4) Mafaufau ki te taimi ka ‵pei keatea ei ne tino a mata kilasi, tokotoko, nofoga fakatekateka, masini fesoasoani ki te fakalogologo, mo nisi mea penā. Ona ko pogai ‵lei, ka tuku atu ne Ieova ki tino kolā ka ‵sao atu i Amaketo a te olaga ‵lei. E isi se galuega e fai ne tino kolā ka ‵sao atu. Ka gasue‵sue eiloa latou mo te loto finafinau i te faiga o te ‵tou paneta, se meaalofa mai te Atua, mo fai se palataiso i te lalolagi kātoa.—Sala. 115:16.

17, 18. (a) Se a te pogai tāua o vavega a Iesu? (e) Kaia e ‵tau ei o taumafai koe ke oko atu ki te lalolagi fou a te Atua?

¹⁷ E fakamalosi atu a faka‵leiga fakavavega ne fai ne Iesu i aso mua ki te “vaitino tokouke” i aso nei, me e momea aka ei te tali‵tonu ki te lotou fakamoemoega fakafiafia ke faka‵lei aka a fakalavelave katoa. (Faka. 7:9) E fakaasi mai i faka‵leiga fakavavega konā ana lagonaga ‵loto mo te lasi o te alofa o te Tama toekimua a te Atua ki tino. (Ioa. 10:11; 15:12, 13) E fakaata mai i te alofa atafai o Iesu a te mafaufau mo te alofa o Ieova ki ana tavini taki tokotasi.—Ioa. 5:19.

¹⁸ Ko mafatia a tino, ‵fonu i logo‵maega, kae ‵mate. (Lo. 8:22) E ma‵nako tatou ki te lalolagi fou a te Atua, me ka faka‵lei katoatoa ei a tino i te feitu faka-te-foitino telā ne folafola mai ne ia. E tuku mai ne te Malaki 4:2 a te pogai ke tali‵tonu tatou me i tino kolā e faka‵lei aka, ka “fia‵fia e pela me ne tamā pulumakau ko tala ki tua,” ona ko te fakasaolotoga o latou mai te ‵nofo pologa ki te tulaga sē ‵lei katoatoa. Ke na fakamalosi aka tatou ne te loto fiafia ki te Atua fakatasi mo te fakatuanaki sili ki ana folafolaga, ke fai ne tatou nei so se mea e manakogina ke fetaui ‵lei tatou ki te lalolagi fou tenā. Ko oko eiloa i te fakamalosi loto ke iloa atu me i vavega ne fai ne Iesu i te lalolagi, ne ata o te faka‵leiga tumau telā ka maua ne tino mai lalo i tena pulega faka-Mesia!