NOWA na ŵamumbumba yake ŵakwenera kuti ŵakakhala pamoza apo civula cankhongono cikalokwanga. Muŵe nga mukuŵawona mukamdima nangauli muli kanyali. Ŵakwenera kuti ŵakaŵa na wofi pakupulika kupoma kwa maji agho ghakathikanga kufuma pacanya pa cingalaŵa. Pakwenera kuti pakaŵa congo cazanimuwone.

Nowa wakwenera kuti wakakondwa comene apo wakalaŵiskanga ŵanthu ŵakugomezgeka ŵamumbumba yake. Pa nyengo yakusuzga iyi, Nowa wakwenera kuti wakakhozgekanga pakuwona kuti wali na ŵamumbumba yake. Wose ŵakaŵa ŵakuvikilirika. Wakwenera kuti wakalomba pamoza na mbumba yake kuwonga Ciuta, ndipo wakwenera kuti wakakwezga comene mazgu kuti ŵamupulike makora.

Nowa wakaŵa na cipulikano cikuru. Ndipo cifukwa ca cipulikano ici, Yehova Ciuta wakamuvikilira pamoza na mbumba yake. (Ŵahebere 11:7) Kweni kasi ŵakeneranga kuleka kuŵa na cipulikano vula yati yamba kulokwa? Yayi, cifukwa cipulikano cikaŵa cakukhumbikwa comene mu mazuŵa ghakusuzga gha munthazi. Ndimo nase tikwenera kucitira mu mazuŵa ghakusuzga agha. Ntheura, tiyeni tiwone ivyo tingasambirako kwa Nowa.

Civula camucapwacapwa cikalutilira kwa ‘mazuŵa 40 muhanya na usiku.’ (Genesis 7:4, 11, 12) Ndipo maji ghakalutilira kukwera. Apo ivi vikacitikanga, Nowa wakawonanga kuti Yehova Ciuta wakuvikilira ŵanthu ŵarunji na kuparanya ŵaheni.

Ciwowota cikamazga ucigaluka uwo ŵangelo ŵanji ŵakambiska. Mwakulongozgeka na Satana, ŵangelo ŵanandi “ŵakaleka malo ghawo ghakwenelera” kucanya na kutora ŵanakazi pa caru capasi ndipo ŵakababa viŵana vyankhongono vyakucemeka Ŵanefili. (Yuda 6; Genesis 6:4) Satana wakwenera kuti wakakondwa comene ucigaluka uwu wati wawoneka pakweru cifukwa ukayuyuranga munthu, uyo nchilengiwa capadera comene ca Yehova.

Apo maji ghakazuranga, ŵangelo ŵakugaluka aŵa ŵakacicizgika kuleka mathupi ghawo gha wunthu na kuwelera kucanya. Kweni ŵangajizgoraso yayi kuti ŵaŵe na mathupi gha wunthu. Ndipo ŵawoli na ŵana ŵawo ŵakafwa na maji pamoza na ŵanthu wose.

Vilimika pafupifupi 700 kufuma mu nyengo ya Enoki, Yehova wakacenjezgerathu kuti waparanyenge ŵanthu ŵaheni ŵambura kumopa. (Genesis 5:24; Yuda 14, 15) Kufuma nyengo iyo, ŵanthu ŵakalutilira kucita uheni, ndipo caru cikazura na nkhaza. Kweni nyengo yikakwana kuti Yehova waŵaparanye. Kasi Nowa na mbumba yake ŵakakondwa na kuparanyika kwa ŵaheni?

Yayi, nanga ni Ciuta uyo ngwalusungu wakakondwa yayi. (Ezekiel 33:11) Yehova wakacita vyose ivyo vikakhumbikwanga kuti waŵaponoske. Wakatuma Enoki kuti waŵacenjezge, kweniso Nowa kuti wazenge cingalaŵa. Nowa na mbumba yake ŵakafwilirapo kucita mulimo ukuru uwu kwa vilimika vinandi, nakuti ŵanthu ŵanandi ŵakawonanga. Kweniso cakuzirwa nchakuti Yehova wakasora  Nowa kuti waŵe “mupharazgi wa urunji.” (2 Petrosi 2:5) Nga ni Enoki, nayo wakacenjezga ŵanthu za ceruzgo ico cikaŵa pafupi kwiza. Kasi ŵanthu ŵakacita wuli? Yesu uyo wakawonanga ivi vikucitika apo wakaŵa kucanya, wakayowoya vya ŵanthu ŵa mu nyengo ya Nowa kuti: “Ŵakaŵikako mahara cara mpaka ciwowota cikiza na kuŵayora wose.”—Mateyu 24:39.

Ghanaghanirani waka umo vinthu vikwenera kuti vikaŵira kwa Nowa na mbumba yake mu cingalaŵa kwa mazuŵa 40 Yehova wati wajara cijaro. Civula cikalutilira kulokwa muhanya usiku, ŵanthu ŵankhondi na ŵatatu aŵa ŵakwenera kuti ŵakamba kuzgoŵera kucita milimo yinyake ya zuŵa na zuŵa. Ŵakapwelelerananga, kupwelelera vipinda vyawo, kweniso vinyama. Kweni pa nyengo yinyake, maji ghakanyamura cingalaŵa cikuru ici. Apo maji ghakakweranga, naco cikayenjamanga “pacanya.” (Genesis 7:17) Ici cikulongora kuti Yehova Ciuta wali na nkhongono zapadera comene.

Nowa wakwenera kuti wakawonga comene Yehova cifukwa ca kumuponoska pamoza na mbumba yake, kweniso kuŵalongora lusungu pakuŵapa mulimo wakucenjezga ŵanthu. Apo ŵakazenganga cingalaŵa na kupharazga, vikawonekanga nga ŵakuphyoka pawaka. Ŵanthu ŵakaŵikangako mahara yayi. Nowa wakwenera kuti wakaŵa na ŵakuru, ŵanung’una, ŵadumbu, ŵavyara panji ŵaphwa, kweni palije uyo wakamupulikira kupaturako ŵamumbumba yake. (Genesis 5:30) Apo ŵanthu 8 aŵa ŵakaŵa mu cingalaŵa, ŵakwenera kuti ŵakakhozgekanga para ŵakughanaghanira nyengo yose iyo ŵakamalira kucenjezga ŵanthu kuti ŵapone.

Kufuma mu nyengo ya Nowa, Yehova wandasinthe. (Malaki 3:6) Yesu wakati mazuŵa ghithu ghakuyana waka na “mazuŵa gha Nowa.” (Mateyu 24:37) Ise tili mu nyengo yakusuzga comene, cifukwa caru ciheni ici cili pafupi kuparanyika. Mazuŵa ghano napo, ŵanthu ŵa Ciuta ŵakucenjezga ŵanthu wose. Kasi mupulikirenge? Para muli kuzomera kale uthenga wakupa umoyo uwu, kasi namwe mucitengeko mulimo wa kupharazga? Nowa na mbumba yake nchakuwonerapo ciwemi pa nkhani iyi.

Apo cingalaŵa cikayenjamanga pa maji agho ghakazgoka nyanja yikuru, awo ŵakaŵamo ŵakwenera kuti ŵakapulikanga majigha ghakutimba cingalaŵa. Kasi Nowa wakafipa mtima cifukwa cakuti majigha ghakaŵa ghakuru panji kughanaghana kuti cingalaŵa ciswekenge? Yayi. Nowa wakakayikirapo yayi, kweni ŵanthu mazuŵa ghano ndiwo ŵangacita nthena. Baibolo likuti: “Na cipulikano, Nowa . . . wakazenga ngalaŵa.” (Ŵahebere 11:7) Wakaŵa na cipulikano pa vici? Yehova wakacita nayo phangano kuti wamuponoskenge pamoza na mbumba yake. (Genesis 6:18, 19) Kasi Mlengi wa caru na vyose ivyo vilimo mphanyi wakatondeka kuvikilira cingalaŵa? Yayi, Nowa wakaŵa na cigomezgo cose kuti Yehova wafiskenge phangano lake. Ndipo nadi, Nowa na mbumba yake “ŵakayegheka makoraghene pa maji.”—1 Petrosi 3:20.

Mazuŵa 40 ghakati ghajumphapo, vula yikaleka. Mwakuyana na kalendara yithu, tingati mukaŵa mu Disembala 2370 B.C.E. Kweni mu cingalaŵa ŵakafuma nyengo yeneyiyo yayi. Cinthu cekha ico cikawonekanga pa maji cikaŵa cingalaŵa ico mukaŵa vyamoyo. (Genesis 7:19, 20) Nowa na ŵana ŵake ŵakwenera kuti ŵakaŵa na mulimo ukuru comene kupwelelera vinyama. Nakuti Ciuta uyo wakazikiska vinyama kuti vinjire makora mu cingalaŵa, ndiyoso wakawovwira kuti vikhale makora nyengo yose ya ciwowota. *

Nowa wakwenera kuti wakalembanga vyose ivyo vikacitikanga. Ivyo wakalemba vikulongora nyengo iyo vula yikambira na kumara. Vikuvumburaso kuti maji ghakabizga caru kwa mazuŵa 150. Pamasinda maji ghakamba kuphwa. Zuŵa linyake cingalaŵa cikakhazikika pa “mapiri gha Ararati” agho ghali mu caru ico pasono cikucemeka Turkey. Pakati pajumpha mazuŵa 73, ca mu Juni, mitu ya mapiri yikamba kuwoneka. Myezi yitatu yikati yajumphapo, mu Seputembala, Nowa wakapankhula kacigaŵa kanyake ka mtenje wa cingalaŵa ndipo tumphepo tuwemi kweniso ungweru vikanjira mukati. Kweni pambere wandacite ivi wakacitapo kanthu kuti wasimikizgire usange caru cikaŵa cakuti ŵangakhalamo. Wakatuma caholi uyo wakadukangadukanga kuwaro kwa nyengo yicoko waka. Ndipo wakwenera kuti wakadekanga pa cingalaŵa para wawerako. Pamasinda wakatuma nkhunda iyo nayo yikasanga yayi pakudeka, ntheura yikaweleraso kwa Nowa. Kweni wakati wayitumaso kaumaliro yikasanga pakudeka.—Genesis 7:24–8:13.

Nowa wakwenera kuti nyengo zose wakadangizganga vinthu vyauzimu. Iyo na mbumba yake ŵakwenera kuti nyengo zose ŵakawungananga pamoza na kulomba kweniso kudumbiskana na Dada wawo wakucanya. Ndipo para wakukhumba kusankha cinthu cakuzirwa wakagomezganga Yehova. Nanga ni apo Nowa wakawona kuti ‘caru cawomira,’ wakajura yayi cijaro kuti wafumire kuwaro, nangauli ŵakakhala mu cingalaŵa kwa nyengo yakujumpha caka cimoza. (Genesis 8:14) Kweni wakalindilira Yehova.

Mitu ya mbumba yingatorako sambiro likuru kwa munthu wakugomezgeka uyu. Wakacitanga vinthu mu ndondomeko, wakalimbikiranga nchito, wakaŵa wakuzika, kweniso wakavikiliranga mbumba yake. Kweni pa vyose wakadangizganga khumbo la Ciuta. Para tingaŵa na cipulikano nga ni Nowa pa vigaŵa ivi, tizamutumbikika pamoza na ŵakutemweka ŵithu.

Pamasinda Yehova wakaphalira Nowa kuti: “Fuma mu cingaraŵa, iwe, na muwoli wako, na ŵana ŵako, na ŵakamwana ŵako pamoza nawe.” Mbumba iyi yikadangira ndipo vinyama vikizanga pamasinda. Ŵakafuma wuli? Kasi pakaŵa cipwilikiti? Napacoko pose. Baibolo likuti: “[Vinyama] mtundu na mtundu, vikafuma mu cingalaŵa.” (Genesis 8:15-19) Ŵakati ŵafuma ŵakamba kuthuta tumphepo tuwemi kufuma mu mapiri gha Ararati. Nowa na mbumba yake ŵakawona kuti caru catozgeka. Mukaŵavya Ŵanefili, nkhaza, ŵangelo ŵakugaluka kweniso ŵanthu ŵaheni. * Ŵakambaso umoyo uphya.

 Nowa wakamanya cakucita. Wakamba na kusopa Ciuta. Wakazenga jochero na kutorapo vinyama ivyo Ciuta wakaviwonanga kuti ni vyakuryeka ivyo vikanjiranga “vinkhonde na viŵiri,” ndipo wakavipeleka sembe yakocha kwa Yehova. (Genesis 7:2; 8:20) Kasi ivyo wakacita vikamukondweska Yehova?

Baibolo likuzgora na mazgu ghakukhozga. Likuti: ‘Yehova wakamba kupulika sungu liwemi.’ Ntheura, sungu liwemi ili likamazga citima cose ico Ciuta wakaŵa naco cifukwa ca ŵanthu ŵaheni awo ŵakazuzga caru na nkhaza. Wakakondwa na mbumba yake yakugomezgeka ya pa caru capasi iyo yikaŵa yakukhumbisiska kucita khumbo lake. Yehova wakakhazganga kuti ŵacitenge vinthu mwakufikapo yayi. Vesi lenelili likuti: “Maghanoghano gha mtima wa munthu ngaheni kwamba ku wanici wake.” (Genesis 8:21) Ghanaghaniraniso umo Yehova wakalongolera lusungu ku ŵanthu.

Ciuta wakawuskapo nthembo pa caru. Adamu na Eva ŵati ŵamugalukira, Ciuta wakacitemba caru, ntheura kulima kukaŵa kwakusuzga. Lameki wakathya mwana wake zina lakuti Nowa ilo likwenera kuti likung’anamura “Kupumula” panji “Cipembuzgo.” Ndipo wakayowoyerathu kuti mwana uyu wazamupumuzga ŵanthu ku nthembo iyi. Nowa wakwenera kuti wakakondwa kuwona kuti ucimi uwu wafiskika kweniso kuwona kuti caru cikaŵaso ciwemi kulimapo. Lekani nyengo yicoko waka Nowa wakamba kulima.—Genesis 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Pa nyengo yeneyiyi Yehova wakapeleka malango ghapusu ku mphapu ya Nowa kuti ghaŵalongozgenge. Mwaciyelezgero, wakaŵakanizga kukomana na kugwiliskira nchito uheni ndopa. Ciuta wakacitaso phangano na ŵanthu, wakaŵalayizga kuti wazamuparanyaso yayi vyamoyo vyose pa caru na maji. Ntheura wakapeleka ciŵingavula kuŵa ukaboni. Ntheura, ciŵingavula cikutikumbuska layizgo la Yehova ili.—Genesis 9:1-17.

Nkhani ya Nowa yiŵenge kuti nchidokoni waka, mphanyi yikamalira pa ciŵingavula. Kweni Nowa wakaŵako nadi ndipo wakakhalanga umoyo wakusuzga. Kale ŵanthu ŵakakhalanga vilimika vinandi. Ntheura Nowa wakeneranga kuzizipizga masuzgo kwa vilimika vinyake 350. Ndipo vikwenera kuti vikamukwenyerezga comene. Nyengo yinyake Nowa wakacita ubudi ukuru cifukwa wakaloŵera. Kweni vinthu vikanangikirathu apo muzukuru wake Kenani wakacita ubudi ukuru comene uwo ukiziska masuzgo pa mbumba yake [Kenani] yose. Nowa wakakhala umoyo utali mwakuti wakawona apo mphapu yake yikacitanga zakwananga nga nkhusopa vikozgo na kucita nkhaza mu nyengo ya Nimurodi. Nangauli vikaŵa nthena, Nowa wakawonaso kuti mwana wake Shemu wakalongora cipulikano cankhongono.—Genesis 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Nga ni Nowa nase tikwenera kulutilira kugomezgeka para tikusangana na masuzgo. Nanga ŵanji ŵangaŵa kuti ŵakuŵikako mahara yayi ku unenesko wa Ciuta panji kuleka kumuteŵetera, ise tikwenera kulutilira kugomezgeka nga umo Nowa wakacitira. Yehova wakutumbika awo ŵakuzizipizga mwakugomezgeka. Yesu Khristu wakati, “uyo wazizipizga mpaka pa umaliro ndiyo wazamuponoskeka.”—Mateyu 24:13.