Kale mabuku ghithu ghakatenge Gogi wa Magogi ni zina ilo likapika kwa Satana Dyabulosi wati waponyeka pa charu chapasi kufuma kuchanya. Tikayowoyanga nthena chifukwa buku la Uvumbuzi likuti Satana ndiyo wakulongozga pakuwukira ŵateŵeti ŵa Chiuta. (Uvu. 12:1-17) Ntheura tikatenge Gogi ni zina linyake la Satana.

Ndipouli, pakaŵa mafumbo ghanandi. Ghanaghanirani fundo iyi: Pakuyowoya za nyengo iyo Gogi wazamuparanyikira, Yehova wakati: ‘Nikupelekenge ku viyuni vyakukora nyama vyamtundumtundu, na ku vikoko vyakuthengere kuti vikurye.’ (Ezek. 39:4) Kweniso Yehova wakati: ‘Mu zuŵa ilo nimupenge Gogi malo gha malaro mwa Israyeli . . . Gogi na chiwuru chake chose tiŵasungike.’ (Ezek. 39:11) Kweni kasi vingachitika kuti Satana uyo ntchilengiwa chauzimu, waryeke na ‘viyuni na vikoko vya ku thengere’? Kasi Satana wangasungika mu ‘malaro’ pano pa charu chapasi? Baibolo likuti Satana wazamuponyeka mu chizongwe, ndipo wazamukhalamo vyaka 1,000. Iyo wazamulyeka na viyuni panji kusungika mu malaro yayi.—Uvu. 20:1, 2.

Para vyaka 1,000 vyajumpha, Satana wazamufwatulika mu chizongwe. Baibolo likuti: ‘Wazamuluta kukapuluska mitundu mu ngodya zinayi za charu chapasi, Gogi na Magogi, kuŵawunganyira nkhondo.’ (Uvu. 20:8) Usange Satana ndiyo ni Gogi, kasi wazamujipuluska yekha? Uwu mbukaboni wakuti “Gogi” ni Satana yayi.

Ipo kasi Gogi wa Magogi ni njani? Kuti tizgore fumbo ili, timanye dankha uyo wazamuwukira ŵateŵeti ŵa Chiuta. Baibolo likuyowoya za kuwukira kwa “Gogi wa Magogi,” “fumu ya ku mpoto,” na ‘ŵakaronga ŵa charu chapasi.’ (Ezek. 38:2, 10-13; Dan. 11:40, 44, 45; Uvu. 17:14; 19:19) Kasi gulu lililose lizamuwukira ŵanthu ŵa Chiuta palekha? Yayi. Nangauli Baibolo likuzunura magulu ghakupambanapambana kuti ghazamuwukira ŵanthu ŵa Chiuta, kweni gulu lililose lizamuwukira palekha yayi. Ghose ghazamukolerana pakuwukira ŵanthu ŵa Chiuta. Ntheura Baibolo likuyowoya za kuwukira kumoza. Chifukwa wuli tikuyowoya nthena? Chifukwa Baibolo likuti mitundu yose pa charu chapasi yizamukolerana kuti yiwukire ŵanthu ŵa Chiuta. Ivi vizamuchitika kuumaliro  wa suzgo yikuru panji kuti pambere nkhondo ya Haramagedoni yindambe.—Uvu. 16:14, 16.

Ntheura para tasanda makora malemba agho ghakuyowoya vya kuwukira kwa ŵanthu ŵa Chiuta, tikuwona kuti Gogi wa Magogi ni Satana yayi. Kweni Gogi wa Magogi wakwimira kukolerana kwa ŵamitundu awo ŵazamuwukira ŵanthu ŵa Chiuta. Kasi mitundu iyi yizamulongozgeka na “fumu ya ku mpoto”? Tikumanya makora yayi. Kweni fundo iyi yikukolerana na ivyo Yehova wakayowoya vya Gogi. Iyo wakati: ‘Iwe uti uwuke na kufuma ku malo ghako mu mphelerekezgo za ku mpoto, iwe na ŵamitundu ŵanandi pamoza nawe, wose pa ŵakavalo, mzinda ukuru, nkhondo yankhongono.’—Ezek. 38:6, 15.

Ntchimi Daniyeli, iyo yikaŵako pa nyengo ya Ezekiyeli, nayo yikalemba vya fumu ya ku mpoto. Yikati: ‘Mauthenga ghakufumira kumafumiro gha dazi na kumpoto ghazamulitimbanizga, ndipo lizamufuma na kutukutwa kukuru kuti likamare na kuparanya ŵanandi. Ndipo lizamujintha mahema ghake ghauthemba pakati pa nyanja yikuru na phiri lituŵa Lakutowa. Lizamufika kuumaliro wake, ndipo pazamuŵavya na waliyose wakuti walovwire.’ (Dan. 11:44, 45) Buku la Ezekiel nalo likuyowoya kuti ndivyo Gogi wakuchita.—Ezek. 38:8-12, 16.

Kasi ntchivichi chizamuchitika para ŵalwani ŵawukira ŵanthu ŵa Chiuta kaumaliro? Buku la Daniel likuti: ‘Nyengo yeneiyo wamkwima [pa Haramagedoni] Mikayeli [Yesu Khristu], karonga mukuru uyo wali na mazaza pa ŵanthu ŵakwinu [kwambira 1914]. Yizamuŵako nyengo ya suzgo, iyo kuti yikaŵako na kale chara umo kukaŵira mtundu wa ŵanthu kufika ku nyengo yira; kweni pa nyengo yira ŵanthu ŵakwinu ŵazamuthaskika, yose uyo zina lake lizamusangika mu buku.’ (Dan. 12:1) Ivyo buku la Daniel likuyowoya kuti Yesu wazamuchita, viliso pa Uvumbuzi 19:11-21.

Kasi Gogi na Magogi uyo wakuzunulika pa Uvumbuzi 20:8 ni njani? Pamasinda pa vyaka 1,000, wose awo ŵazamugalukira Yehova ŵazamulongora kuti ŵali na nkharo nga ya “Gogi wa Magogi.” Nawo ŵazamuwukira ŵanthu ŵa Chiuta awo ŵazamuŵa ŵakugomezgeka. Wose ŵazamuparanyika kwamuyirayira. (Uvu. 19:20, 21; 20:9) Ntheura mphake kuti wose awo ŵazamugaluka paumaliro wa vyaka 1,000, ŵazamuchemeka kuti “Gogi na Magogi.”

Tikulindilira kuti tizakawone uyo wazamufiska chigaŵa cha “ufumu wa kumpoto.” Tikumanya makora yayi uyo wazamudangilira kuti mitundu yikolerane kuwukira ŵateŵeti ŵa Chiuta. Kweni icho tikumanya ntchakuti, (1) Gogi wa Magogi na ŵasilikari ŵake ŵazamuparanyika, (2) Fumu yithu Yesu Khristu yizamuponoska ŵateŵeti ŵa Chiuta. Iwo ŵazamukondwa kwamuyirayira pa charu chapasi chamtende.—Uvu. 7:14-17.