WALIYOSE wakamba kusambira kuvina apo wakaŵa na vyaka 5. Tose tikakhumbanga kuti tizakaŵe ŵakaswiri pa kuvina. Tikaŵa nadi ŵakaswiri, kweni tikaleka. Chifukwa wuli?

David: Nkhababika 1945 ku Shropshire, England. Tikakhalanga ku mizi ndipo adada ŵakaŵa na famu yikuru ya viŵeto. Para nawera ku sukulu nkhapweleleranga mberere na ng’ombe, kweniso kutolera masumbi para nkhuku zatayira. Para sukulu zajara nkhagwiranga ntchito za ku famu ndipo nyengo zinyake nkhendeskanga thirakitala.

Adada ŵakamanya kuti nkhutemwa kuvina. Ntheura apo nkhaŵa na vyaka 5 ŵakanituma ku sukulu ya kusambizga kuvina. Msambizgi wane nayo wakawona kuti nili na luso lwa kuvina. Apo nkhaŵa na vyaka 15, nkhawina mpikisano wa kuvina ndipo ŵakanitumizga ku sukulu yapachanya ya kusambizga kuvina ya Royal Ballet ku London. Uku ndiko tikakumana na Gwen ndipo tikaviniranga lumoza.

Gwen: Nkhababika 1944 mu msumba wa London. Nkhamba kugomezga Chiuta nichali muchoko. Nkhaŵerenganga Baibolo kweni palije icho nkhapulikangapo. Nane nkhamba kusambira kuvina nili na vyaka 5. Apo nkhaŵa na vyaka 11, nkhawina mpikisano wa kuvina uwo ukachitika mu Britain. Ŵakanituma ku sukulu yapachanya chomene ya kusambizga kuvina ya Royal Ballet. Sukulu iyi yili ku White Lodge, mu Georgian mansion ku Richmond Park, London. Kukaŵa ŵasambizgi ŵaluso chomene ndipo nkhasambira kuvina mwakupambanapambana. Apo nkhaŵa na vyaka 16, nkhaŵa pafupi kumalizga masambiro pa sukulu iyi. Pa nyengo iyi ndipo tikakumana na David. Pakati pajumpha myezi yichoko waka, tikamba kuvinira lumoza ku Royal Opera House mu Covent Garden, London.

David: Pakuti tose tikamanyanga kuvina, tikalutanga ku Royal Opera House na ku London Festival Ballet (sono ni English National Ballet) kukavina. Msambizgi munyake wa ku sukulu ya Royal Ballet wakambiska gulu la kuvina ku Wuppertal, Germany. Ine na Gwen tikasankhika kuti tiŵe mu gulu ili. Pa nyengo iyo, tikenda mu vyaru vinandi ndipo tikavinanga na ŵanthu ŵakutchuka nga Margot Fonteyn na Rudolf Nureyev. Waliyose wakakhumbanga kuluska ŵanyake. Ntheura maghanoghano ghithu ghose ghakaŵa pa kuvina.

Gwen: Mtima wane wose ukaŵa pa kuvina. Ine na David tikakhumbanga kuti kuvina tifike nako patali. Nkhakondwanga chomene para ŵanthu  ŵakunipa vyawanangwa nga ni maluŵa na vinthu vinyake. Nkhajipulikanga makora chomene usange ŵanthu ŵakunikuŵira mapi. Ŵanandi awo tikaviniranga lumoza ŵakatemwanga uzaghali, kukhweŵa hona, uloŵevu na kugomezga vinthumwa. Nane nkhagomezganga chomene vinthumwa.

David: Pakati pajumpha vyaka vinandi, nkhavuka na kwendakwenda. Nkhakulira kukaya, ntheura nkhamba kughanaghana kuti niwelere waka kwithu. Mu 1967, nkhaleka kuvina ndipo nkhamba kugwira ntchito pa famu yinyake kufupi na kukaya kwithu. Nkhachitanga lenti kwa mwenecho wa famu. Zuŵa linyake nkhamwimbira foni Gwen na kumuphalira kuti nkhumukhumba. Wakazomera nyengo yeneyiyo yayi, chifukwa wakaŵa kuti wafika patali na vyakuvinavina. Pakati pajumpha nyengo tikatorana, ndipo tikamba kukhala kukaya. Aka kakaŵa kakwamba kuti Gwen wayambe kukhala ku mizi.

Gwen: Vikanitolera nyengo kuti nizgoŵere umoyo wa kukaya. Nkhamanyanga yayi kusenga mkaka, kulyeska nkhumba, kweniso kupwelelera nkhuku. Nkhachita kusambira ntchito izi. David wakamba kuluta ku sukulu ya kusambizga ulimi wa viŵeto. Wakasambira kwa myezi 9. Phukwa likanikoranga chomene chifukwa zuŵa lililose wakizanga usiku pa nyumba. Apa tikaŵa kuti tili na mwana wakwamba, Gilly. David wakanisambizga kwendeska galimoto. Zuŵa linyake nkhaluta ku tawuni ndipo nkhakumana na Gael. Tikamanyana na Gael apo wakagwiranga ntchito mu shopu yinyake.

Gael wakanichemera ku nyumba kwake. Wakanilongora vithuzi vya ukwati wake. Pa chithuzi chinyake pakaŵa ŵanthu ŵanandi pawaro pa Nyumba ya Ufumu. Nkhamufumba kuti ni tchalitchi wuli ilo likawonekanga pa chithuzithuzi. Nkhakondwa chomene kupulika kuti iyo na mfumu wake Mbakaboni ŵa Yehova. Nkhakumbuka kuti ankhazi ŵane nawo Mbakaboni ŵa Yehova. Adada ŵakakwenyeleranga chomene kuti ankhazi Mbakaboni ŵa Yehova ndipo ŵakatayanga mabuku ghawo ku nkhando. Nkhamanyanga yayi chifukwa icho adada ŵakachitiranga nthena.

Nkhapulikiska chifukwa icho vigomezgo vya Ŵakaboni ŵa Yehova vikupambanirana na vya matchalitchi ghanyake. Gael wakanisambizga  ivyo Baibolo likuyowoya. Nkhamanya kuti chisambizgo cha Utatu, kweniso chakuti mzimu ukufwa yayi, ni vyautesi. (Muph. 9:5, 10; Yoh. 14:28; 17:3) Gael wakanilongora zina la Yehova mu Baibolo ndipo kakaŵa kakwamba kuti nimanye zina la Chiuta.—Ex. 6:3.

David: Gwen wakaniphalira ivyo wakasambira. Nkhakumbuka kuti apo nkhaŵa mwana adada ŵakaniphalira kuti niŵazgenge Baibolo. Gael na mfumu wake, Derrick, ŵakamba kutisambizga Baibolo. Pamasinda tikasamukira ku Oswestry, Shropshire uko tikachitanga lenti famu. Deirdre ndiyo wakalutilizga kusambira nase Baibolo. Pakwamba tikatangwanikanga chomene chifukwa cha kupwelelera viŵeto. Ntheura vikatitolera nyengo kuti unenesko ujinthe misisi mu mitima yithu. Ndipouli, mwapachokopachoko tikamba kuchita makora mwauzimu.

Gwen: Suzgo likuru likaŵa lakuti nkhagomezganga chomene vyamizimu, ndipo vikanisuzga kuti nileke. Nkhalutilira kulomba, ndipouli pakajumpha nyengo kuti nitaye vinthumwa vyose. Lemba la Yesaya 65:11 likanovwira chomene kumanya kuti Yehova wakutinkha ‘awo ŵakunozgera thebulu chiuta wa Mwaŵi.’ Nkhamanya kuti Yehova wakukhumba ŵanthu ŵakujiyuyura. Baibolo likuti: “Yose uyo wakujikwezga wazamuyuyulika, ndipo yose uyo wakujiyuyura wazamukwezgeka.” (Mat. 23:12) Nkhakhumbanga kuteŵetera Chiuta uyo wakutipwelelera chomene ndipo wali kutipa sembe yakuwombora. Tikaŵaso na mwana munyake msungwana. Nkhakondwa chomene kumanya kuti nizamukhala mu paradiso pamoza na mbumba yane.

David: Nkhapulikiska uchimi uwo ukusangika mu Mateyu 24 na mu buku la Daniel umo uzamufiskikira. Nkhakhorwa kuti nasanga unenesko. Nkhamanya kuti kuŵa paubwezi na Yehova ni mwaŵi wapadera. Ntheura nkhasintha ivyo nkhaghanaghananga kuchita. Nkhamanya kuti muwoli wane ndiposo ŵana ŵane mbakuzirwa chomene. Pakwamba nkhajighanaghaniranga nekha ndiposo nkhakhumbanga kuŵa na famu yikuru. Lemba la Ŵafilipi 2:4 likanovwira kuti nisinthe ndipo nkhawona kuti kuteŵetera Yehova ndiko kukwenera kuŵa pakwamba. Nkhaleka kukhweŵa. Pakuluta ku maungano tikendanga mtunda wa makilomita 10. Kweni maungano ghakachitikanga pa nyengo iyo tikeneranga kusenga mkaka. Ntheura chikaŵa chipusu yayi kuti nyengo zose tisangikenge pa maungano. Ndipouli, Gwen wakanovwira chomene kuti nyengo zose tilutenge ku maungano. Tikapharazganga pa Sabata mulenji uliwose para tamalizga kusenga mkaka.

 Ŵabali ŵithu ŵakuthupi ŵakakondwa yayi kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova. Adadavyara ŵakaleka kuyowoya na muwoli wane vyaka 6. Ŵapapi ŵane nawo ŵakakondwa yayi.

Gwen: Yehova wakatovwira kuti tizizipizge. Ŵabali na ŵadumbu ndiwo ŵakaŵa ŵabali ŵithu ndipo ŵakatovwira chomene. (Luka 18:29, 30) Tikajipeleka kwa Yehova na kubatizika mu 1972. Nkhakhumbanga kovwira ŵanthu ŵanandi kuti ŵamanye unenesko, ntheura nkhamba upayiniya.

David: Tikasambizga ŵana ŵithu kutemwa Yehova nangauli tikatangwanikanga chomene pa famu. Tikaleka ulimi chifukwa boma likaleka kovwira ŵalimi. Tikaŵavya nyumba, nkhagwiranga ntchito yayi, kweniso mwana wachitatu wakaŵa na chaka chimoza. Tikalomba Yehova kuti watovwire. Tikajura malo ghakuvinirako kuti tisangirengeko mchere. Kweni tikakhumbanga chomene kuŵika dankha vya ufumu pakwamba. Chakukondweska ntchakuti ŵana ŵithu ŵati ŵamalizga sukulu, wose ŵakamba upayiniya. Muwoli wane nayo wakaŵa mupayiniya, ndipo ŵakenderanga lumoza mu upharazgi.

Gilly na Denise ŵakati ŵatengwa, tikajara malo ghakuvinirako. Tikakhala na mwana yumoza, Debbie. Ntheura tikalembera kalata ku ofesi ya munthavi kuti ŵatiphalire uko tingakateŵetera. Ŵakatituma kumwera cha kumafumiro gha dazi kwa England. Nane nkhamba upayiniya. Pakati pajumpha vyaka 5, ŵakatituma kuti tikawovwire mpingo unyake kumpoto kwa England. Debbie wati watengwa, tikamba uteŵeti wa kuzenga. Tateŵeterapo ku Zimbabwe, Moldova, Hungary, na Côte d’Ivoire. Ntchito iyi takachita kwa vyaka 10. Pamasinda tikawelera ku England, ndipo tikawovwira kuzenga Beteli ya ku London. Pakuti nkhamanyanga vyaulimi, nkhagwiranga ku famu ya pa Beteli. Pasono tikuchita upayiniya kumpoto cha kumanjiliro gha dazi kwa England.

Gwen: Apo tikalimbikiranga chomene kuvina tikaŵa ŵakukondwa kweni viŵi yayi. Mazuŵa ghano tikukondwa chomene chifukwa tikuteŵetera Yehova. Kale tikaviniranga lumoza kweni sono tikuchitira lumoza upayiniya. Tili ŵachimwemwe chifukwa tikovwira ŵanthu kumanya Yehova. Iyi ni ntchito yapadera chomene kuluska kumanyikwa mu charu ichi. Ŵanthu awo ŵasambira unenesko ŵali nga ni “makalata gha malumbo” kwa ise. (2 Kor. 3:1, 2) Tilekenge kumanya unenesko mphanyi sono tikukumbukira waka ivyo tikachitanga, vithuzi, na vinthu vinyake ivyo tikaŵa navyo pa nyengo iyo tikavinanga.

David: Umoyo withu wasintha chomene chifukwa cha kuteŵetera Yehova. Pasono ndine mfumu ndiposo dada muwemi. Baibolo likuti Miriyamu, Themba Davide, ndiposo ŵanthu ŵanyake ŵakavina chifukwa ŵakakondwa. Nase tizamudenya chomene mu charu chiphya.—Ex. 15:20; 2 Sam. 6:14.