Baibolo Lingamovwirani Kusanga Cimwemwe

NANGAULI Baibolo ni buku lakusambizga vya minkhwara yayi, kweni likuyowoyapo kuti cimwemwe panji citima vingakondweska panji kulwariska munthu. Baibolo likuti: “Mtima wakusangwa ndi munkhwara uwemi, kweni mtima wambura kusangwa ukomizga viwangwa.” Tikuŵazgaso kuti: “Usange ukulopwa mu zuŵa la soka nkhongono zako nzicoko.” (Zintharika 17:22; 24:10) Nkhongono zingatimalira usange tagongowa, tingalopwa comene nakuti tingakhumba yayi kusintha nesi kupenja wovwiri.

Kweniso munthu wangapwetekeka mwauzimu cifukwa ca kugongowa. Ŵanthu awo ŵakujiwona kuŵa ŵawakawaka ŵakughanaghana kuti vingacitika yayi kuti ŵaŵe pa wene na wene na Ciuta nakuti iyo wangaŵatumbika yayi. Simone uyo wazunurika mu nkhani yajumpha, wakakayikanga kuti iyo wakaŵa “munthu wakuti Ciuta wangamutemwa.” Kweni para tikusambira Mazgu gha Ciuta, Baibolo, tikuwona kuti Ciuta wakuŵatemwa awo ŵakukhumba kumukondweska.

Ciuta Wakupwelelera Nadi

Baibolo likutiphalira kuti “Yehova wali pafupi na awo mbakuphyoka mu mtima, ndipo wakuponoska awo mbamzimu wakupera.” Ciuta wakuyuyura yayi “mtima wakuphyoka na kupera,” kweni wakulayizga ‘kuwuskaso mzimu wa wakujiyuyura na kupaso umoyo ku mtima wa wakuphyoka.’—Salmo 34:18; 51:17; Yesaya 57:15.

Zuŵa linyake, Yesu, Mwana wa Ciuta, wakawona kuti nchiwemi kuŵalongosolera ŵasambiri ŵake fundo yakuti Ciuta wakuwona viwemi mu ŵateŵeti ŵake. Wakaŵayowoyera ntharika, ndipo wakalongosora kuti Ciuta wakuwona para kampheta kawa pasi, cinthu ico  munthu wangaciwona kuti nchambura kuzirwa. Wakalongosoraso kuti Ciuta wakumanya kalikose pa ŵanthu, na unandi wa masisi gha ku mitu yawo wuwo. Pakumalizga ntharika yake, Yesu wakati: “Ntheura mungopanga [cara]; imwe muli ŵakuzirwa kwakuluska tumpheta tunandi.” (Mateyu 10:29-31) a Yesu wakalongora kuti nanga ŵanthu ŵangajiwona kuŵa ŵambura kwenelera wuli, kweni awo ŵali na cipulikano mbakuzirwa pamaso pa Ciuta. Nakuti mpositole Petrosi wakutikumbuska kuti ‘Ciuta ndi mulumbacisko cara: kweni mu mitundu yose uyo wakumopa na kucita urunji ngwamapokelereko na iyo.’—Milimo 10:34, 35.

Jiwonani Mwakwenelera

Mazgu gha Ciuta ghakuticiska kuti tijiwonenge mwakwenelera. Mwakovwirika na nkhongono ya mzimu, mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Mu ucizi uwo ukapika kwa ine, nkhunena na munthu yose uyo wali mwa imwe, kuti waleke kujighanaghanira comene kwakuluska umo wakwenelera kughanaghanira; kweni pakughanaghana waghanaghanenge na ciziza, kwakuyana na umo Ciuta wali kumugaŵira munthu yose cipulikano uyu cake uyu cake.”—Ŵaroma 12:3.

Tikukhumba cara kujighanaghanira comene na kwamba kujitukumura; nesi kujikayikira comene na kwamba kujiwona kuŵa wawakawaka. Kweni tikwenera kujiwona mwakwenelera, timanyenge ivyo tikucita makora na ivyo tikutondeka. Mwanakazi munyake Mkhristu wakati: “Nili munthu muheni yayi; nesi wapadera kuluska ŵanyane. Pali vinthu ivyo nkhucita makora na ivyo nkhutondeka, nakuti ndimo waliyose waliri.”

Nchipusu kukhumba kuti tijiwonenge mwakwenelera, kweni nkhani yagona pa kucita. Tikwenera kulimbikira kuti tifumyemo maghanoghano gha kujikayikira agho taŵa nagho vilimika vinandi. Ndipouli, na wovwiri wa Ciuta tingasintha wunthu withu kweniso umo tikuwonera umoyo. Nakuti ndivyo Mazgu gha Ciuta ghakuticiska kuti ticitenge. Tikuŵazga kuti: “Muvure munthu mukoloŵere uyo wakunangika kwakuyana na vikhumbisko vya kupusika; ndipo . . . muzgoke ŵaphya mu mzimu wa mano ghinu, ndipo muvware munthu muphya, mweneuyo wali kulengeka umo waliri Ciuta mu urunji na mu utuŵa wa unenesko.”—Ŵaefeso 4:22-24.

Para tingalimbikira kusintha ‘mzimu wa mano ghithu,’ panji maghanoghano gha mu mtima withu, tingasintha wunthu withu na kuleka kujikayikira comene na kwamba kujiwona makoraghene. Lena uyo wazunurika mu nkhani yajumpha, wakamanya kuti wakenera kuvura dankha maghanoghano ghakuti palije uyo wangamutemwa panji kumovwira. Cifukwa usange watondeka kucita nthena suzgo lake lingamara yayi. Kasi ni ulongozgi wuli mu Baibolo uwo ukamovwira Lena, Simone, na ŵanyake kuti ŵasinthe na kwamba kujiwona mwakwenelera?

 Fundo za mu Baibolo Zakusangira Cimwemwe

“Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo Iye tiwakufighilire.” (Salmo 55:22) Cakwamba, lurombo lungatovwira kuti tisange cimwemwe ceneko. Simone wakuti: “Para namba kugongowa, mbwenu nkhulomba Yehova kuti wanovwire. Nyengo zose nkhuwona kuti wakunipa nkhongono kweniso wakunilongozga.” Apo mlembi wa salmo wakuticiska kuti katundu withu timuyeghiske Yehova, comene wakutikumbuska kuti Yehova wakutipwelelera kweniso wakuwona munthu waliyose kuŵa wakwenelera kumovwira na kumufighilira. Mu usiku wa Paska mu 33 C.E., ŵasambiri ŵa Yesu ŵakaŵa na citima cifukwa cakuti iyo wakaŵaphalira kuti kwakhala pacoko kuti walekane nawo. Yesu wakaŵaciska kuti ŵalombenge kwa Awiske, ndipo wakasazgirapo kuti: “Lombani, ndipo muti mupokerenge, kuti cimwemwe cinu cifiskike.”—Yohane 16:23, 24.

‘Muli cimwemwe cikuru mu kupa kwakuluska kupokera.’ (Milimo 20:35, NW) Umo Yesu wakasambizgira, kupa ni nthowa yikuru yakusangira cimwemwe ceneko. Para tikupulikira fundo iyi ya mu Baibolo, citovwirenge kuŵika mtima pa kovwira ŵanyithu kuluska kughanaghanira comene ivyo tikupeleŵera taŵene. Usange tikovwira ŵanthu na kuwona kuti ŵakupokelera na kuwonga, tikujipulika makora. Lena wakuti para wakuphalirako ŵazengezgani ŵake makani ghawemi gha mu Baibolo wakovwirika mu nthowa ziŵiri. Iyo wakuti: “Cakwamba, nkhusanga cimwemwe na kukhorwa umo Yesu wakayowoyera. Caciŵiri, ŵanthu ŵakunitegherezga makora comene, ico cikunovwira kuti niŵe wacimwemwe.” Usange nase tikujipeleka, tizamuwona kuti mazgu gha pa Zintharika 11:25 agho ghakulongosora kuti uyo wakuŵacitira uwemi ŵanyake nayo ŵamkumucitira uwemi, ngaunenesko.

“Mazuŵa ghose gha munthu wakusuzgika ngaheni, kweni mtima wakusangwa uli na ciphikiro lutaluta.” (Zintharika 15:15) Tose tikucita kusankha umo tingajiwonera kweniso umo tingawonera vinthu. Tingaŵa ŵakujikayikira pa vyose na kusuzgika mu mtima, panji kukhomezga, kujipulika ‘wakusangwa mu mtima,’ na kukondwa nga ni para tili pa ciphikiro. Simone wakuti: “Nkhuyezga kujiwona mwakwenelera nyengo zose. Nkhutangwanika na sambiro la ndamwene na uteŵeti, ndiposo nkhulomba kwambura kuleka. Kweniso nkhutemwa kucezga na ŵanthu awo mbakukondwa, ndipo nkhuŵa wakunozgeka kuwovwira ŵanyane.” Mtima wanthena ukovwira kusanga cimwemwe ceneko, umo Baibolo likuticiskira kuti: “Kondwani mwa Yehova, sekelerani imwe mwa ŵarunji, pomani na cimwemwe, mose imwe mwa ŵakunyoroka mu mtima.”—Salmo 32:11.

“Mwanase wakutemwa nyengo zose, ndipo mwanamunyako wakubabiwira kovwira mu suzgo.” (Zintharika 17:17) Para tingaphalirako wakutemweka panji munthu wakugomezgeka  citovwirenge kuti timazge maghanoghano ghaheni na kughafumyamo pambere ghandatigongoweske. Kuyowoya na ŵanji kungatovwira kuti tiwonenge vinthu mwakwenelera. Simone wakuti: “Kuyowoya umo ukujipulikira kukovwira comene. Ukwenera kuphalirako munthu munyake umo ukujipulikira. Kanandi ico cikukhumbikwa nkhuyowoya ico cili mu mtima.” Para mwacita nthena muzamuwona kuti ntharika iyi njaunenesko: “Kuzingiziwa kukuwusindamiska mtima wa munthu, kweni lizgu liwemi likumukondwereska.”—Zintharika 12:25.

Ico Mungacita

Talongosora fundo ziwemi zicoko waka kufuma mu Baibolo izo zingamovwirani kuti mufumyemo maghanoghano ghaheni na kusanga cimwemwe ceneko. Usange namwe mukujiwona kuŵa ŵakupeleŵera, tikumuciskani kuti musande makora Mazgu gha Ciuta, Baibolo. Sambirani kujiwona mwakwenelera ndiposo umo mukuwonera ubwezi winu na Ciuta. Tili na cigomezgo cose kuti na ulongozgi wa mu Mazgu gha Ciuta, musangenge cimwemwe ceneko pa vyose ivyo mukucita.

[Mazgu ghamusi]

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Munthu wakuŵa wacimwemwe para wakulongozgeka na fundo za mu Baibolo.