1. Ntchitemwa wuli icho ntchapadera chomene? Chifukwa wuli? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.)

CHITEMWA cha a·gaʹpe, ntchawanangwa chakufuma kwa Yehova. Yehova ndiyo ni mweneko wa chitemwa ichi. (1 Yoh. 4:7) Chitemwa cha a·gaʹpe ntchapadera chomene. Munthu uyo wali na chitemwa ichi wakuŵa walusungu kweniso wachiwuravi. Wakujighanaghanira yekha yayi, kweni wakuchita vinthu ivyo vingawovwira ŵanyake. Buku linyake likuti chitemwa cha a·gaʹpe “chikuwoneka mu vyakuchita.” Tikuŵa ŵakukondwa kweniso umoyo ukunozga para tikumutemwa munyithu kwambura upusikizgi kweniso para nayo ndimo wakuchitira.

2, 3. Kasi Yehova wakalongora wuli kuti wakutemwa ŵanthu?

² Yehova wakamba kutemwa ŵanthu pambere wandalenge Adamu na Eva. Wakalenga dankha charu chapasi kuti ŵanthu ŵakhalemo. Wakachilenga kuti ŵanthu ŵakhalengemo kwamuyirayira. Kweniso wakaŵikamo vinthu vyakukondweska kuti ŵakondwenge. Wakachita nthena kuti wasangirepo phindu yayi, kweni kuti ise ndise tikondwenge. Wakalongoraso kuti wakutemwa ŵanthu chifukwa wakaŵalenga kuti ŵakhalenge kwamuyirayira mu Paradiso uyo wakaŵanozgera.

 ³ Adamu na Eva ŵakati ŵagaluka, Yehova wakalongoraso chitemwa chikuru. Wakanozga sembe yakuwombora kuti ŵana ŵa Adamu na Eva ŵagowokereke zakwananga. Yehova wakamanya kuti ŵanyake mwa ŵana ŵa Adamu ŵazamuŵa ŵawemi. (Gen. 3:15; 1 Yoh. 4:10) Kufuma waka panyengo iyo wakalayizgira kuti wazamuwombora ŵanthu, Yehova wakaŵa nga kuti wapeleka kale sembe yakuwombora. Pakati pajumpha vyaka pafupifupi 4,000 kufuma apo wakalayizgira, Yehova wakajikomora chomene na kupeleka Mwana wake wapadera yekha kuti wawombore ŵanthu. (Yoh. 3:16) Tikumuwonga chomene Yehova chifukwa cha chitemwa chake.

4. Ntchivichi chikulongora kuti ŵanthu ŵangaŵa na chitemwa chakujipata?

⁴ Nase tikulongora chitemwa chakujipata chifukwa tili kulengeka mu chikozgo cha Chiuta. Pakuti tili kuhara kwananga kufuma kwa Adamu na Eva, nyengo zinyake vikutisuzga kutemwa ŵanyithu. Nangauli tili ŵakwananga kweni tingaŵatemwa ŵanyithu. Abelu wakamutemwanga chomene Chiuta lekani wakapeleka sembe yiwemi chomene pa ivyo wakaŵa navyo. (Gen. 4:3, 4) Nowa wakalongora kuti wakatemwanga chomene ŵanthu. Wakapharazga uthenga wa Chiuta nyengo yitali nangauli ŵanthu ŵakategherezganga yayi. (2 Pet. 2:5) Abrahamu wakatemwanga chomene Chiuta kuluska ivyo wakakhumbanga. Wakazomera kupeleka sembe mwana wake Yisake. (Yak. 2:21) Nga ni Abelu, Nowa, na Abrahamu, nase tikwenera kuŵa na chitemwa nangauli tikusangana na masuzgo.

5. Kasi tingalongora wuli chitemwa chanadi?

⁵ Baibolo likuti chitemwa chanadi chikulongoreka mu “mazgu pera yayi nesi lulimi, kweni mu milimo na unenesko.” (1 Yoh. 3:18) Kasi fundo iyi yikung’anamura kuti tingamuphalira yayi munthu kuti tikumutemwa? Tingamuphalira. (1 Tes. 4:18) Fundo iyi yikung’anamura kuti chitemwa chithu chileke kuŵa waka chapamulomo. Kweni tikwenera kuchitapo kanthu para munyithu wasuzgika. Para Mkhristu munyithu wakukhumbikwira wovwiri wakuthupi, tikwenera kumovwira m’malo mwa kumukhumbira waka viwemi. (Yak. 2:15, 16) Para tikutemwa Yehova na ŵanyithu, tilimbikirenge kupharazga. Tipemphenge waka Chiuta “kuti watume ŵantchito ku vuna yake” yayi, kweni nase tilutenge kukapharazga.—Mat. 9:38.

6, 7. (a) Kasi “chitemwa chambura upusikizgi” chikuŵa wuli? (b) Zunurani ŵanthu awo ŵakaŵa na chitemwa chaupusikizgi na ivyo ŵakachita.

⁶ Mpositole Yohane wakalemba kuti titemwanenge “mu milimo na unenesko.” Fundo iyi yikulongora kuti chitemwa chithu chiŵe “chambura upusikizgi.” (Rom. 12:9; 2 Kor. 6:6) Ichi chikung’anamura kuti tileke kupusikizgira waka kuti tikuŵatemwa ŵanyithu, uku tikuŵatemwa yayi. Tingajifumba kuti, ‘Kasi munthu wangaŵa na chitemwa chaupusikizgi?’ Enya, wangaŵa nacho. Kweni ntchitemwa yayi.

⁷ Tiyeni tiwone ŵanyake awo ŵakaŵa na chitemwa chaupusikizgi. Mu munda wa Edeni, Satana wakawoneka nga wakumukhumbira viwemi Eva. Kweni ivyo wakachita vikalongora kuti wakajighanaghaniranga yekha kweniso wakaŵa mupusikizgi. (Gen. 3:4, 5) Ahitofeli wakamutemwanga mwaupusikizgi Davide. Ahitofeli wakamwendera mphiska Davide. Wakachita nthena kuti vinthu vimwendere. (2 Sam. 15:31) Mazuŵa ghano, ŵakugaluka na ŵanthu ŵanyake awo ŵakukhumba kuti ŵabali ŵaleke kukolerana mu mpingo ŵakutemwa kuyowoya “mazgu ghakukopa kweniso kayowoyero kakumyatika.” Ŵakuwoneka nga ŵali na chitemwa, uku ŵakujighanaghanira ŵekha.—Rom. 16:17, 18.

8. Kasi tikwenera kujifumba mafumbo wuli?

 ⁸ Chitemwa chaupusikizgi ntchiheni chomene chifukwa chikupambana na chitemwa chakujipata icho Chiuta wakukhumba. Ŵanthu tingaŵapusika na chitemwa chaupusikizgi, kweni Yehova tingamupusika yayi. Nakuti Yesu wakati awo mbapusikizgi ‘ŵazamulangika chomene.’ (Mat. 24:51) Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakwenera yayi kuŵa na chitemwa chaupusikizgi. Tikwenera kujifumba kuti, ‘Kasi nyengo zose nkhulongora chitemwa chanadi? Kasi ntchambura kujighanaghanira nekha panji ntchaupusikizgi?’ Tiyeni tidumbiskane nthowa 9 izo tingalongolera chitemwa “chambura upusikizgi.”

9. Kasi para tili na chitemwa chanadi tichitenge wuli?

⁹ Muchitenge uteŵeti winu na mtima wose nanga ŵanthu ŵangaleka kuwona ivyo mukuchita. Usange tingafiska tikwenera kuŵa na mtima wakovwira ŵabali ŵithu ‘mwachisisi,’ panji kuleka kuphalira ŵanthu ivyo tachitira munyithu. (Ŵerengani Mateyu 6:1-4.) Hananiya na Safira ŵakatondeka kuchita nthena. Iwo ŵakajilongoranga ku ŵanthu kuti ŵapelekenge, kweni ŵakapeleka yayi, ŵakateta. Ntheura upusikizgi wawo ukaŵakomeska. (Mil. 5:1-10) Kweni chitemwa chanadi chikutovwira kuti titeŵeterenge ŵabali na ŵadumbu ŵithu kwambura ŵanthu kumanya ivyo tikuchita. Mwachiyelezgero, ŵabali awo ŵakovwira Wupu Wakulongozga kunozga chakurya chauzimu, ŵakuchita mwachisisi. Ŵakujilongora yayi panji kuphalira ŵanyawo milimo iyo ŵakuchita.

10. Kasi tingachita wuli kuti tambenge ndise kuchindika ŵanyithu?

¹⁰ Yambani ndimwe kulongora ntchindi ku ŵanyinu. (Ŵerengani Ŵaroma 12:10.) Yesu wakachitanga milimo yapasi kulongora kuti wakachindikanga ŵanyake. Nase tingasambirako kwa iyo. (Yoh. 13:3-5, 12-15) Tikwenera kuyezgayezga kuŵa ŵakujiyuyura kuti tichindikenge ŵanyithu nga ni Yesu. Ŵapositole ŵakapulikiskanga yayi umo Yesu wakachitiranga vinthu m’paka apo ŵakapokera mzimu utuŵa. (Yoh. 13:7) Tingachindika ŵanyithu para tikuleka kujighanaghanira mwakujumphizga chifukwa cha masambiro ghithu, chuma chithu, panji mauteŵeti agho tikuchita mu gulu la Yehova. (Rom. 12:3) M’malo mwa kuchitira sanje ŵanyithu awo ŵalumbika, tikondwenge nawo nangauli tikuwona kuti tose teneranga kulumbika, panji kuwongeka pa ivyo tachita.

11. Chifukwa wuli tikwenera kuwonga ŵanyithu kufumira pasi pamtima?

¹¹ Wongani ŵabali kufumira pasi pamtima. Tikwenera kusanga nyengo yakuwongera ŵanyithu chifukwa “mazgu ghawemi ghakuzenga.” (Efe. 4:29) Kweni tikwenera kuwonga kufumira pasi pamtima. Para tingaleka kuwonga, tingamba kumuwonga vyautesi panji kutondeka kumupa ulongozgi wakwenelera. (Zinth. 29:5) Tikwenera yayi kuwonga munthu para walipo na kwamba kuyowoya viheni vya iyo para wawukapo. Uwu mbupusikizgi. Mpositole Paulosi wakachitanga nthena yayi. Wakaŵawonganga ŵanyake kufumira pasi pa mtima, kulongora kuti wakaŵatemwanga nadi. Nase ndimo tikwenera kuchitira. Nyengo yinyake Paulosi wakawonga Ŵakhristu ŵa ku Korinte chifukwa ŵakaŵa na nkharo yiwemi. (1 Kor. 11:2) Kweni para ŵandachite makora, wakaŵaphaliranga mwalusungu kweniso mwakupulikikwa makora.—1 Kor. 11:20-22.

12. Kasi tingalora wuli chitemwa chanadi para tikupokelera ŵalendo?

¹² Mupokelerenge ŵalendo. Yehova wakukhumba kuti tiŵapengeko ŵabali na ŵadumbu ŵithu ivyo tili navyo. (Ŵerengani 1 Yohane 3:17.) Kweni tikwenera kuŵa na maghanoghano ghawemi na kuleka kujighanaghanira  tekha. Tingajifumba kuti: ‘Kasi nkhutemwa kupokelera waka ŵabwezi ŵane, ŵanthu ŵasambazi, panji awo ŵangazakaniwezgera viwemi ivyo naŵachitira? Panji kasi nkhuyezgayezga kupokelera ŵabali na ŵadumbu awo nkhuŵamanya makora yayi panji awo ŵalije chilichose icho ŵanganiwezgera?’ (Luka 14:12-14) Tiyelezgere kuti Mkhristu munyithu wasoŵa pakukora chifukwa wakachita mwamahara yayi vinthu vinyake panji wandatiwonge pa ivyo tikamuchitira. Para vyaŵa nthena, tikwenera kulondezga ulongozgi wakuti: “Mupokeleranenge kwambura kudinginyika.” (1 Pet. 4:9) Para mungalondezga ulongozgi uwu, muŵenge ŵakukondwa chifukwa cha kupeleka na maghanoghano ghakwenelera.—Mil. 20:35.

13. (a) Chifukwa wuli tikwenera kuzikira na ŵakulopwa? (b) Tingachita wuli kuti tovwire ŵakulopwa?

¹³ Wovwirani ŵakulopwa. Tingalongora kuti tili na chitemwa chanadi para tikupulikira dango la mu Baibolo lakuti “mukhozge ŵakulopwa, longorani kuzikira ku wose.” (1 Tes. 5:14) Nangauli ŵakulopwa ŵanandi ŵakuzakaŵa na chipulikano chakukhora kunthazi, kweni ŵanyake mwa iwo ŵakukhumbikwira kuzikira nawo na kulutilira kuŵawovwira. Tingaŵaphalirako fundo za mu Malemba, kuŵapempha kuti tikapharazge nawo, panji kuchezga nawo na kuŵategherezga para ŵakuyowoya. Kweniso, m’malo mwa kudumura waka kuti mubali panji mudumbu munyake “ngwakukhora” panji “ngwakulopwa” mwauzimu, tikwenera kukumbuka kuti pali vinthu vinyake ivyo tose tikuchita makora kweniso ivyo tikutondeka. Nanga ni mpositole Paulosi wakamanyanga kuti wakatondekanga vinyake. (2 Kor. 12:9, 10) Fundo iyi yikulongora kuti tose tikwenera kukhozgeka na Ŵakhristu ŵanyithu.

14. Tingachita vichi kuti tiŵe pamtende na ŵabali ŵithu?

¹⁴ Muŵe na mtende. Tikwenera kuyezgayezga kuŵa pamtende na ŵabali ŵithu nangauli tikuwona kuti ŵandatipulikiske panji ŵatibudira. (Ŵerengani Ŵaroma 12:17, 18.) Tikwenera kumuphepiska uyo tamukhuŵazga. Kweni tikwenera kuphepiska kufumira pasi pamtima. Mwachiyelezgero, m’malo mwa kuyowoya kuti, “Phepa kuti ndimo ukujipulikira,” mungayowoya kuti “Phepa kuti ivyo nkhayowoya vyakukhuŵazga.” Mtende ngwakuzirwa chomene mu nthengwa. Mfumu na muwoli ŵaleke kutetezgera kuti ŵakutemwana para pali ŵanthu, kweni para ŵali kwaŵekha ŵakuyowoyeskana yayi, ŵakunenana, panji kutimbana.

15. Kasi kugowokera na mtima wose chikung’anamurachi?

¹⁵ Gowokerani na mtima wose. Kugowokera zanadi munthu uyo watibudira ni para tikuleka kumusungira vyakusingo. Tingaŵagowokera awo ŵatibudira kwambura kumanya para ‘tikuzizipizgirana mu chitemwa. Tikuyezgayezga kusungilira umoza wa mzimu mu chakukakira cha mtende.’ (Efe. 4:2, 3) Kuti tigowokerenge ŵanyithu kufumira pasi pamtima, tikwenera kujikora pa ivyo tikughanaghana kuti ‘tileke kusunga vyakusingo.’ (1 Kor. 13:4, 5) Para tikusunga  vyakusingo panji kuti chimbimbiza, tingananga ubwezi withu na ŵabali na ŵadumbu ŵithu. Kweniso ubwezi withu na Yehova ungamara. (Mat. 6:14, 15) Tingalongoraso kuti tikugowokera ŵanyithu kufumira pasi pamtima para tikuŵalombera awo ŵatibudira.—Luka 6:27, 28.

16. Kasi tikwenera kughawona wuli mauteŵeti mu gulu la Yehova?

¹⁶ Mughanaghanirenge ŵanyinu. Para tapika mauteŵeti mu gulu la Yehova, tikwenera kuwona kuti ni mwaŵi wakulongolera chitemwa ku ŵanyithu, na ‘kuleka kupenja icho ntchachandulo kwa [ise], kweni icho ntchachandulo kwa munthu munyake.’ (1 Kor. 10:24) Mwachiyelezgero, pa maungano ghithu gha dera na gha chigaŵa, ŵalinda ŵakufika luŵiro pa malo agha pambere tose tindafike. M’malo mwa kuwona kuti uteŵeti wawo ukuŵapa mwaŵi wa kusanga malo ghawemi na mabanja ghawo, ŵanandi ŵa iwo ŵakukhala pa malo ghawemi viŵi yayi. Ivyo ŵakuchita ŵabali aŵa vikulongora kuti ŵali na chitemwa chambura kujighanaghanira ŵekha. Kasi tingasambirako vichi ku ŵabali aŵa?

17. Kasi Mkhristu uyo wali na chitemwa chanadi wakuchita wuli para wachita zakwananga zikuru?

¹⁷ Zomerani na kuleka zakwananga izo mukuchita kwamwekha. Ŵakhristu ŵanyake awo ŵachita zakwananga zikuru ŵakubisa kuti soni zileke kuŵakora panji ŵaleke kukhuŵazga ŵanyawo. (Zinth. 28:13) Kweni ichi ntchitemwa yayi chifukwa ŵakujipweteka ŵekha kweniso ŵanyawo. Mtende ungatimbanizgika mu mpingo kweniso mzimu wa Chiuta ungatondeka kugwira makora ntchito. (Efe. 4:30) Para Ŵakhristu awo ŵachita zakwananga zikuru ŵakuphalira ŵalara kuti ŵaŵawovwire, ŵakulongora kuti ŵali na chitemwa chanadi.—Yak. 5:14, 15.

18. Chifukwa wuli chitemwa chanadi ntchakuzirwa?

¹⁸ Chitemwa chikuluska mikhaliro yose iyo tingaŵa nayo. (1 Kor. 13:13) Chifukwa chakuti tili na chitemwa tikumanyikwa kuti tili ŵalondezgi ŵa Yesu kweniso tikuyezga Yehova, uyo ni Mweneko wa Chitemwa. (Efe. 5:1, 2) Paulosi wakalemba kuti: “Usange . . . nilije chitemwa,” nili kanthu yayi. (1 Kor. 13:2) Tiyeni tilutilire kutemwa ŵanyithu mu “mazgu” kweniso “mu milimo na unenesko.”