Sara * wakuti: “Mwakawiro, ndine munthu wasoni, ndipo nkhujikayikira pakuchita vinthu. Ntheura nkhufwatuka yayi na ŵanthu awo ŵakujigomezga chomene kweniso ŵakali. Kweni nkhufwatuka na munthu uyo ngwakuzika ndiposo wakujiyuyura. Munthu wanthena, ningamuphalira masuzgo ghane kweniso umo nkhujipulikira. Ŵabwezi ŵane ŵapamtima ndimo ŵaliri.”

Ivyo wakayowoya Sara vikulongora kuti para tili ŵakuzika, ŵanthu ŵanyake ŵakhumbenge kuŵa nase paubwezi. Kweniso Yehova wakukondwa para ndise ŵakuzika. Mazgu ghake ghakutichiska kuti: “Vwarani mtima wa . . . kuzika.” (Kol. 3:12) Kasi kuzika ni vichi? Kasi Yesu wakalongora wuli kuzika? Ndipo kasi mukhaliro uwu ungatovwira wuli kuŵa ŵakukondwa?

Kuzika ni mukhaliro uwo munthu wakuŵa nawo para ngwamtende. Munthu wakuzika wakuchita vinthu na ŵanji mwakuzikira, mwalusungu, kweniso wakukalipa yayi para ŵanji ŵamwavya.

Para munthu ngwakuzika chikung’anamura kuti ngwambura nkhongono yayi. Mu Baibolo, lizgu Lachigiriki ilo lili kung’anamulika kuti kuzika likulongosora vya hachi ilo lasambizgika kuŵa la chikanga. Hachi ndankhongono kweni likusambizgika waka kujikora. Mwakuyana waka, para ndise ŵakuzika, tikujikora ndipo tikuŵa pamtende na ŵanji.

Nyengo zinyake tingaghanaghana kuti, ‘Mwakawiro, ndine wakuzika yayi.’ Tikukhala mu charu icho ŵanthu ŵanandi mbakali kweniso mbambura kuzikira. Ntheura chingaŵa chakusuzga kuŵa ŵakuzika. (Rom. 7:19) Apa ntchakuwonekerathu kuti pakukhumbikwa kuyezgayezga kuti tiŵe ŵakuzika. Kweni mzimu utuŵa wa Yehova utovwirenge kuti tiŵe ŵakuzika. (Gal. 5:22, 23) Chifukwa wuli tikwenera kuyezgayezga kuti tiŵe ŵakuzika?

Ŵanthu ŵakutemwa munthu wakuzika. Nga ni Sara uyo tamuzunura pakwambilira, nase tikutemwa kukhala na munthu wakuzika. Yesu ntchiyelezgero chiwemi chomene pa nkhani yakuzika na lusungu. (2 Kor. 10:1) Nanga ni ŵana awo ŵakamumanyanga makora yayi ŵakakhumbanga kuŵa nayo pafupi.—Mrk. 10:13-16.

Kuzika nkhuwemi kwa ise na ŵanyithu wuwo. Para ndise ŵakuzika, tikukalipa luŵiro yayi panji kukhuŵara. (Zinth. 16:32) Ivi vikovwira kuti tileke kukhuŵazga ŵanji, kusazgapo na awo tikuŵatemwa, ntheura tingajiyimba mulandu yayi. Kweniso  ŵanyithu ŵakusanga chandulo para tikujikora chifukwa ŵakumanya kuti tingaŵapweteka yayi.

Nangauli Yesu wakatangwanikanga chomene, kweni wakaŵa wakuzika ku wose. Ŵanandi mu nyengo yake ŵakasuzgikanga na kunyekezgeka, ndipo ŵakakhumbikwiranga kusanguluskika. Ŵakwenera kuti ŵakapembuzgika chomene apo Yesu wakaŵaphalira kuti: “Zani kwa ine, . . . pakuti nili wakuzika na wakujiyuyura mu mtima.”—Mat. 11:28, 29.

Kasi tingachita wuli kuti tiŵe ŵakuzika nga umo Yesu wakaŵira? Tikwenera kusambira Mazgu gha Chiuta kuti timanye umo Yesu wakachitiranga vinthu na ŵanthu kweniso umo wakachitiranga mu nyengo yakusuzga. Ntheura para nase takumana na suzgo ilo lingayezga kuzika kwithu, tichitenge nga ni Yesu. (1 Pet. 2:21) Wonani vinthu vitatu ivyo vikawovwira Yesu kuŵa wakuzika.

Yesu wakaŵa wakujiyuyura mu mtima. Yesu wakayowoya kuti wakaŵa “wakuzika na wakujiyuyura mu mtima.” (Mat. 11:29) Baibolo likuzunura mikhaliro yiŵiri iyi pamoza chifukwa chakuti kuzika na kujiyuyura vikwenderana.—Efe. 4:1-3.

Kujiyuyura kukutovwira kuti tileke kukhuŵara luŵiro. Kasi Yesu wakaŵazgora wuli awo ŵakamunenanga kuti “wakutemwa kurya na kumwa vinyo”? Ivyo wakazgora vikalongora kuti uwu ukaŵa utesi. Chifukwa chakuti wakaŵa wakujiyuyura, wakaŵazgora mwakuzika, ndipo wakati “vinjeru vikuwoneka vyaurunji na milimo yake.”—Mat. 11:19.

Usange munyake wakumunyozani chifukwa cha mtundu winu, panji pakuti ndimwe mwanalume panji mwanakazi, panji umo muli kukulira, mwalekerachi kumuzgora mwakuzika? Peter, uyo ni mubali mulara ku South Africa wakuti: “Para munyake wanikwiyiska chifukwa cha ivyo wayowoya, nkhujifumba kuti, ‘Kasi waŵenge Yesu mphanyi wanguchita wuli?’” Iyo wakutiso: “Nasambira kuti ningakhuŵaranga waka chilichose yayi.”

Yesu wakamanya kuti ŵanthu mbambura kufikapo. Ŵasambiri ŵa Yesu ŵakakhumbanga kuchita icho ntchiwemi, kweni nyengo zinyake ŵakatondekanga chifukwa chakuti ŵakaŵa ŵambura kufikapo. Mwachiyelezgero, pa usiku wakuti machero ghake Yesu wafwenge, Petrosi, Yakobe, na Yohane ŵakatondeka kulutilira kuŵa maso apo Yesu wakaŵaphalira kuti ŵaŵe maso. Yesu wakamanya chifukwa icho ŵakatondekera kuŵa maso apo wakayowoya kuti “mzimu ngwakukhumbisiska nadi, kweni thupi ndakulopwa.” (Mat. 26:40, 41) Pakuti wakamanya kuti mbambura kufikapo, Yesu wakaŵakwiyira yayi ŵapositole ŵake.

Mandy wakatemwanga chomene kusanga vifukwa mu ŵanji, kweni sono wakuyezgayezga kuchita nga ni Yesu pa nkhani ya kuzika. Iyo wakuti: “Nkhuyezgayezga kukumbuka kuti ŵanthu wose mbambura kufikapo ndipo nkhuyezgayezga kuwona viwemi mu ŵanji, nga umo Yehova wakuchitira.” Yesu wakachitanga vinthu mwakuzikira na ŵanthu chifukwa chakuti wakamanyanga kuti mbambura kufikapo. Kasi namwe fundo iyi yingamovwirani kuti muchitenge vinthu mwakuzikira na ŵanji?

Yesu wakaŵikanga vyose mu mawoko gha Chiuta. Apo Yesu wakaŵa pa charu chapasi wakazizipizga vinthu vyambura urunji. Ŵanthu ŵakamupulikiskanga yayi, ŵakamutinkhanga, na kumutambuzga. Ndipouli, Yesu wakalutilira kuŵa wakuzika chifukwa “wakajipeleka kwa uyo wakweruzga mwaurunji.” (1 Pet. 2:23) Yesu wakamanyanga kuti Adada ŵake ŵakuchanya ŵamovwirenge kuzizipizga ndipo panyengo yakwenelera ŵazamulanga awo ŵakamuchitiranga vinthu mwambura urunji.

Usange ŵanji ŵatichitira vinthu mwambura urunji, para tingakwiya na kuchitapo kanthu ndipo tinganangirathu vinthu. Lekani Malemba ghakutikumbuska kuti: “Ukali wa munthu ukulongora urunji wa Chiuta yayi.” (Yak. 1:20) Nanga tingaŵa na chifukwa chakwenelera chakukwiyira, kweni chifukwa chakuti ndise ŵambura kufikapo tingananga vinthu.

Mudumbu munyake wa ku Germany zina lake Cathy wakaghanaghananga kuti, ‘Para ukutondeka kujivikilira, mbwenu palije munyake uyo wangakuvikilira.’ Kweni wati wasambira kugomezga Yehova, wakasintha maghanoghano ghake. Iyo wakuti: “Sono ni nyengo zose yayi apo nkhukhumbikwira kujivikilira. Nkhuchita vinthu mwakuzika chifukwa  nkhumanya kuti Yehova wazamunozga vinthu vyose vyakubudika mu charu.” Usange namwe vinthu vyambura urunji vili kumuchitikiranipo, mulutilirenge kuŵa ŵakuzika para mugomezgenge Chiuta nga ni umo Yesu wakachitira.

Yesu wakati usange tikukhumba kuŵa ŵakukondwa, tikwenera kuŵa ŵakuzika. Iyo wakati: “Mbakukondwa awo mbakuzika.” (Mat. 5:5) Wonani umo kuzika kukovwilira pa vinthu vyakulondezgapo ivi.

Kuzika kukovwira para mu nthengwa muli masuzgo. Robert, mubali wa ku Australia wakuti: “Nkhayowoya vinthu vinandi vyakukhuŵazga kwa muwoli wane mwambura kughanaghanirapo. Kweni para munthu wamara kukalipa ungajikhungulufya yayi nga ni para kuti wangukalipa yayi. Chitima chikanikora nati nawona umo nkhamukhuŵazgira muwoli wane.”

“Tose tikukhuŵara nyengo zinandi” mu kayowoyero, ndipo mazgu agho tayowoya mwambura kughanaghaniranipo ghangatimbanizga nthengwa yithu. (Yak. 3:2) Para ivi vyachitika, kuzika kungatovwira kuti tikore lulimi lwithu.—Zinth. 17:27.

Robert wakafwilirapo kuti waŵe wakuzika na wakujikora. Kasi paŵa uwemi wuli? Iyo wakuti: “Sono para tapambana maghanoghano na muwoli wane, nkhuyezga kumutegherezga chomene, kuyowoya mwakuzika na kuleka kukalipa. Sono tikutemwana chomene.”

Kuzika kukutovwira kuti tikoleranenge na ŵanyithu. Ŵanthu awo kanandi ŵakukhuŵara luŵiro ŵakuŵa na ŵabwezi ŵanandi yayi. Kweni kuzika kukutovwira ‘kusungilira mtende.’ (Efe. 4:2, 3) Cathy uyo tangumuzunura kukwambilira wakuti: “Kuzika kwanovwira kuti nikoleranenge na ŵanyane, nangauli ntchipusu yayi kuchita vinthu na ŵanthu ŵanyake.”

Kuzika kukutovwira kuŵa na mtende wa mu mtima. Baibolo likuti “vinjeru vyakufuma kuchanya” vyakuzika kweniso vyamtende. (Yak. 3:13, 17) Munthu wakuzika wakuŵa na “mtima wakuzikira.” (Zinth. 14:30) Martin, uyo wafwilirapo kuti waŵe wakuzika, wakuti: “Sono nkhugwamira pa maghanoghano ghane yayi kuti vinthu vichitikenge umo ine nkhukhumbira, ndipo nili wakukondwa chifukwa nili na mtende wa mu mtima.”

Tikwenera kuŵikapo mtima kuti tiŵe ŵakuzika. Mubali munyake wakuti: “Kuyowoya unenesko, nyengo zinyake nkhuthukira chomene.” Kweni Yehova uyo wakutichiska kuti tipenje kuzika, watovwirenge kuti tiŵe na mukhaliro uwu. (Yes. 41:10; 1 Tim. 6:11) ‘Wamalizgenge kutisambizga,’ ndipo ‘watizgorenge ŵankhongono.’ (1 Pet. 5:10) Para nyengo yajumphapo, nga ni mpositole Paulosi, tiyezgenge “kuzika na lusungu lwa Khristu.”—2 Kor. 10:1.