MUTU 86
Mwana Wakuzgeŵa Wawera
-
NTHARIKA YA MWANA WAKUZGEŴA
Yesu wakwenera kuti wakaŵa mu Pereya apo wakayowoya ntharika ya mberere yakuzgeŵa na ndalama yakuzgeŵa. Malo agha ghakaŵa kumafumiro gha dazi kwa Mlonga wa Yorodani. Ntharika izi zikutisambizga kuti para munthu wakwananga wang’anamuka mtima na kuwelera kwa Chiuta, tisekelerenge. Ŵafarisi na ŵalembi ŵakasuskanga Yesu chifukwa chakuti wakapokeleranga ŵanthu ŵanthena aŵa. Kweni kasi ŵanthu aŵa ŵakasambirako kanthu ku ntharika za Yesu ziŵiri izi? Kasi ŵakamanya umo Dada withu kuchanya wakuchitira na ŵakwananga awo ŵang’anamuka mtima? Sono Yesu wakayowoya ntharika yinyake iyo yikakhozgera fundo yeneyiyi.
Ntharika iyi yikulongosora vya dada na ŵana ŵake ŵaŵiri. Mwana muchoko ndiyo wakuyowoyeka chomene. Ŵafarisi na ŵalembi, kweniso ŵanji awo ŵakapulikanga ivyo Yesu wakayowoyanga, ŵakeneranga kusambirako ku ivyo wakayowoya vyakukhwaskana na mwana muchoko uyu. Kweni ivyo Yesu wakayowoya vyakukhwaskana na dada na mwana mulara navyo ni vyakuzirwa kuvighanaghanira. Ivyo ŵanthu aŵa ŵakachita vingatisambizga kanthu kanyake. Ntheura apo tikuŵazga ntharika ya Yesu tighanaghanirenge ŵanthu ŵatatu aŵa.
Yesu wakati: “Munthu munyake wakaŵa na ŵana ŵaŵiri ŵanalume. Muchoko wakati ku awiske, ‘Adada, munipe katundu uyo wakwenera kuŵa chiharo chane.’ Ntheura wakaŵagaŵira ivyo wakaŵa navyo.” (Luka 15:11, 12) Mungawona kuti mwana muchoko uyu wakapempha chiharo chake chifukwa chakuti awiske ŵakafwa yayi. Awiske ŵakaŵa ŵamoyo. Kweni iyo wakakhumbanga chiharo nyengo yeneyira mwakuti wafwase na kuchita ivyo mwenecho wakhumba. Kasi wakachita vichi?
Yesu wakalongosora kuti: “Pamanyuma pa mazuŵa ghachoko waka, mwana muchoko yura wakawunjika vinthu vyose pamoza na kuluta ku charu chinyake chakutali, ndipo kura wakasakaza katundu wake mu makhaliro ghaheni.” (Luka 15:13) Mwana yura wakafumapo kuya ku charu chinyake, m’malo mwakuti wakhale pa nyumba, pamoza na awiske awo ŵakaŵa na ŵateŵeti ndipo ŵakatemwanga ŵana ŵawo na kuŵapwelelera. Wakati wafika ku charu chinyake, mwana yura wakasakaza chiharo chake chose mu makhaliro ghaheni, wakajigoneranga bweka na ŵanakazi. Pamanyuma, vinthu vikamusuzga. Yesu wakalutilira kulongosora, wakati:
“Wakati wasakaza vyose, mu charu chose chira mukawa njara yikuru, ndipo wakakavuka. Nakuti wakaluta na kujibatika kwa munthu munyake wa mu charu chira, ndipo munthu yura wakamutuma ku minda yake kukaliska nkhumba. Ndipo wakadokeranga kurya misekese iyo nkhumba zikaryanga, kweni pakaŵavya munthu uyo wakamupako kakurya kalikose.”—Luka 15:14-16.
Dango la Chiuta likatenge nkhumba ni zakufipirwa. Kweni mwana yura wakanjira ntchito ya kuliska nkhumba. Njara yikamufyapura, ndipo wakamba kudokera chakurya cha nkhumba izo wakaliskanga. Mwana yura wakati wawona kuti vyamusuzga, ‘wakajinyumwa.’ Kasi wakachitachi? Wakati mu mtima wake: “Adada ŵali na ŵantchito ŵanandi awo ŵakurya chingwa na kukhuta, apo ine kuno nkhufwa na njara! Niwukenge na kuluta kwa adada ndipo namuti kwa iwo: ‘Adada, nanangira kuchanya na imwe wuwo. Ndine wakwenelera chara kuchemeka mwana winu. Munizgore nga njumoza wa ŵantchito ŵinu.’” Ntheura wakawuka na kuluta kwa awiske.—Luka 15:17-20.
Kasi awiske ŵakachita wuli? Kasi ŵakamuchimbizga mwana wawo na kumukalipira chifukwa cha uchindere uwo wakachita pakufumapo pa nyumba? Kasi awiske ŵakamupokelera? Muŵenge imwe, mphanyi mukachita wuli? Kasi mphanyi mukachita wuli waŵenge kuti wachita ivi ni mwana winu mwanalume panji mwanakazi?
MWANA WAKUZGEŴA WASANGIKA
Yesu wakalongosora umo dada yura wakachitira, wakati: “Apo [mwana yura] wakaŵa patali, awiske ŵakamuwona ndipo chitima chikaŵakora. Ŵakachimbira na kumuvumbatira na kumufyofyontha.” (Luka 15:20) Dada yura wakamupokelera mwana wake, nangauli panyake wakapulika kuti mwana wake wakachitanga vinthu vyawakawaka. Ŵalongozgi Ŵachiyuda ŵakatenge ŵakumumanya Yehova ndipo ŵakumusopa. Kweni kasi ŵakawona mu ntharika iyi umo Dada withu wakuchanya wakuchitira na ŵakwananga awo ŵang’anamuka mtima? Kasi ŵakawamo kuti ndivyo Yesu wakachitanga?
Dada yura wakawona kuti mwana wake wapera nadi pakuwona umo chisko chake chikaŵira. Kweni chifukwa chakuti dada yura ndiyo wakadankha kumupokelera na kumutawuzga mwana, chikaŵa chipusu kwa mwana yura kuzomera kwananga kwake. Yesu wakati: “Mwana wakati kwa iwo, ‘Adada, nanangira kuchanya na imwe wuwo. Ndine wakwenelera chara kuchemeka mwana winu.’”—Luka 15:21.
Dada yura wakatuma ŵazga ŵake kuti: “Torani luŵiro munjilira uwemi chomene, mumuvwalike. Muvwalikaniso mphete pa woko lake na vilyato ku malundi ghake. Mutore tholi lakututuŵa, mukome ndipo tirye na kusangwa. Pakuti mwana wane uyu wakafwa ndipo sono waŵaso wamoyo. Wakazgeŵa ndipo wasangika.” Kufuma apo, “ŵakamba kusangwa.”—Luka 15:22-24.
Apo vyose ivi vikachitikanga, mwana mulara wa dada yura wakaŵa ku munda. Yesu wakati vya mwana yura: “Apo wakizanga kufupi na nyumba wakapulika ŵanthu ŵakwimba na kuvina. Ntheura wakachema yumoza wa ŵateŵeti na kumufumba icho chikachitikanga. Muteŵeti wakati kwa iyo, ‘Munung’una winu wiza, ndipo awiskemwe ŵakoma tholi lakututuŵa, chifukwa ŵamupokelera wamoyo.’ Kweni iyo wakakwiya ndipo wakakana kunjiramo. Penepapo awiske ŵakafuma na kwamba kumuŵeyelera. Awiske wakaŵazgora kuti, ‘Wonani, namuteŵeterani vyaka vinandi chomene ndipo nindaswepo dango linu, kweni mundanipepo kana ka mbuzi kuti nisangwe pamoza na ŵabwezi ŵane. Kweni wati wiza waka mwana winu uyu, uyo wakarya ivyo mukaŵa Luka 15:25-30.
navyo pamoza na mahule, mwamukomera tholi lakututuŵa.’”—Nga ni mwana mulara yura, kasi mbanjani awo ŵakasuskanga Yesu chifukwa chakuti wakapokeleranga na kuchitira lusungu ŵanthu bweka na ŵakwananga? Ŵakaŵa ŵalembi na Ŵafarisi. Yesu wakayowoya ntharika iyi chifukwa chakuti iwo ŵakamususkanga kuti wakupokelera ŵakwananga. Kweniso waliyose uyo wakususka para Chiuta walongora munthu wakwananga lusungu wasambirepo kanthu.
Pakumalizga ntharika yira, Yesu wakayowoya umo dada yura wakaŵeyera mwana wake mulara, wakati: “Mwana wane, nyengo zose waŵa pamoza nane, ndipo vinthu vyane vyose ni vyako. Kweni tikwenera kusangwa na kusekelera, chifukwa munung’una wako uyu wakafwa ndipo waŵaso wamoyo. Wakazgeŵa ndipo wasangika.”—Luka 15:31, 32.
Yesu wakalongosora yayi ivyo mwana mulara yura wakachita pamanyuma. Kweni Yesu wakati wafwa na kuwuka, “ŵasembe ŵanandi ŵakamba kuŵa na chipulikano.” (Milimo 6:7) Panji ŵanyake awo ŵakagomezga ni awo ŵakapulika apo Yesu wakayowoyanga ntharika ya mwana wakuzgeŵa. Nadi, vingachitika kuti nawo ŵakakhumbikwiranga kujinyumwa, kung’anamuka mtima, na kuwelera kwa Chiuta.
Kufuma nyengo yira kuya munthazi, ŵasambiri ŵa Yesu ŵakwenera kulondezga masambiro agho Yesu wakayowoya mu ntharika yiwemi iyi. Sambiro lakwamba ndakuti ntchamahara kukhala pamoza na ŵanthu ŵa Chiuta, pafupi na Dada withu uyo wakutitemwa na kutipwelelera, m’malo mwa kuyingisuka mu vinthu vyawakawaka vya mu “charu chakutali.”
Sambiro linyake ndakuti usange yumoza wa ise wapuluka mu nthowa ya Chiuta, wakwenera kuwelera kwa Dada withu mwakuti wambeso kutemweka.
Sambiro linyakeso tikulisanga para tawona mphambano iyo yikaŵapo pakati pa dada uyo wakaŵa wakugowoka na mwana mulara uyo wakaŵa wankhaza na wambura kugowoka. Ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakwenera kugowoka na kupokelera ŵanji awo ŵakapuluka ndipo sono wapera na kuwelera ku ‘nyumba ya Adada.’ Tiyeni tisekelere na mubali withu ‘uyo wakafwa ndipo waŵaso wamoyo’ kweniso uyo ‘wakazgeŵa ndipo wasangika.’