Winston, uwu kumise kuyini ntiyiso?

Ni psaliwe axihlaleni xa Queensland, atikweni la Austrália. Va le kaya avanga khongeli. Leswi ahi tshama ka ndhawu ya le kule, ani tiva vanhu vatsongo. Lava ani heta nkama wunyingi na vona aku li va ndjangu wa mina. Loko ni li ni kolomuya ka 12 wa malembe, ni sungule kulavetela Xikwembu. Ni khongelile ka xona leswaku xini pfuna kutiva ntiyiso hi xona. Hi wugamu ni tshike masimu ivi ni sungula kulavetela ntirho adoropeni la Adeláide, dzongeni ka Austrália. Loko ni li ni 21 wa malembe ni tive Pam na ni li ka maferiya adoropeni la Sydney. Yena ani byele hi ntlawa wun’we wa Vanghiza lava ava huma ka lixaka la Vayisrayele. Vona ava tibyela leswaku Vanghiza va huma ka tinyimba ta Israyele leti lahlekeke. Hi kuvula ka vona, tinyimba ta 10 ta N’walungu wa le Israyele ti yisiwe wukhumbini hi 740 A.E.C. Se loko ni tlhelile ka doropa la Adeláide, ni sungule kubula hi mhaka leyi ni mutirhikuloni lweyi a asungule kudjondza Bibele ni Timboni ta Yehovha. Ni vulavule na yena mawora nyana matsongo. Hi vulavule swinene hi tidjondzo ta Timboni ta Yehovha. Ndzhaku ka bulu la hina, ni tsumbule leswaku xikhongelo lexi nixi yendleke loko naha li mutsongo axi hlamuliwile. Ani djondze ntiyiso hi Muvumbi wa hina ni Mfumu wa yena! Kunene, ani kume “perola ya lisima swinene.” — Mat. 13:45, 46.

Pam, na wena u sungule kulavetela ntiyiso ka ntanga leyi fanaka. Ungahi byela leswaku uwu kumise kuyini?

Ni kulele aCoffs Harbour, aNova Gales wa le Dzongeni. A kaya ahi khongela. Vapsali ni maxaka ya mamani wa mina ava kholwa ka tidjondzo ta ntlawa wa Vanghiza lowu awu huma ka lixaka la Vayisrayele. Mina, vamakwavu va mina vambirhi ni vaprimu vanyingi hi kule na hi djondzisiwa leswaku Xikwembu axi tsakela vanhu lava ava lumba lixaka la Vanghiza ntsena. Kambe mina aningaswi kholwi leswo naswona aninga titwi ni li kusuhi ni Xikwembu. Loko ni li ni 14 wa malembe, ni pfuxele tikereke tinyingi, kupatsa ni kereke ya Anglicana, ya Batista ni ya Adventista do Sétimo Dia. Tikereke hinkwatu  leti atini pfunanga kuyaka wunghanu ni Xikwembu.

Ndjangu wa ka hina wu game wu rhurha wuya tshama Sydney. Ni tive Winston koseniyani loko a li ka maferiya ya yena. Hilaha se a hlamuseleke ha kona, mabulu lawa ahi li na wona hi Bibele ma game mamu susumetela kudjondza Bibele ni Timboni. Ndzhaku ka nkama nyana, mapapila lawa aani tsalela wona ama tale hi tindzimana ta Bibele. Akusunguleni aswingani tsakisi naswona aswini hlundzukisa swinene. Kambe hakatsongotsongo ni tsumbule leswaku leswi aaswi tsala aku li ntiyiso hi Xikwembu.

Hi 1962 ni rhurhile niya tshama Adeláide leswaku nita va kusuhi na Winston. Winston a yendle malulamiselo leswaku niya tshama na Thomas na Janice Sloman, Timboni ta Yehovha leti ati tshame ti va varhumiwa aPápua Nova Guiné. Hi nkama wolowo, ano va ni 18 wa malembe ntsena kambe vona vani khome kahle swinene naswona vani pfunile kudjondza swotala hi Yehovha. Leswo swi yendle leswaku na mina ni sungula kudjondza Bibele. Hi kutsongokutsongo, niyi ni tiyiseka leswaku leswi aniswi djondza aku li ntiyiso. Ndzhaku ka loko mina na Winston hi chadile, hi tekele kunghenela ntirho wa nkama hinkwawu. Hambileswi hi kumaneke ni swikarhato swotala hi ve ni minkateko yinyingi. Wutomi leli hi veke na lona li yendle leswaku hiya hiyi nyika lisima perola leyi ahiyi kumile.

Winston, hi kombela uhi byela malunghelo lawa uma kumeke antirhweni wa Yehovha ndzhaku ka loko mi khuvuliwile.

Ndzhaku nyana ka loko mina na Pam hi khuvuliwile, Yehovha ahi nyike malunghelo yotsakisa antirhweni wa yena. (1 Kor. 16:9) Jack Porter, lweyi a ali mulanguteli wa hina wa xifundza (naswona swoswi hi tirhaka xikan’we ka huvu ya filiyali ya Australásia) ani khutazile leswaku ni ba gansu la kusungula. Yena ni nsati wa yena, Roslyn, vahi khutazile leswaku hi nghenela ntirho wa wuphayona. Hiwu nghenelile naswona kuringana 5 wa malembe hiwu tsakele hintamu swinene. Loko ni li ni 29 wa malembe, mina na Pam hi rhambiwile leswaku hiya tirha tani hi valanguteli va xifundza ka swihlala swa le Dzongeni wa Pacífico, leswi hi kufamba ka nkama swi voneleliweke hi filiyali la Fiji. Swihlala swa kona aswi katsa Samoa wa le América, Samoa, Kiribati, Nawuru, Niwuwe, Tokelawu, Tonga, Tuvalu ni Vanuatu.

Amasikwini wolawo, vanhu van’wana va swihlala leswi avangati tshembi Timboni ta Yehovha. Hi mhaka leyo, ahi fanele hi yendla swilo hi wuxiyaxiya. (Mat. 10:16) Mabandla ama li matsongo naswona van’wana ava tsandzeka kuhi kumela ndhawu ya kuyetlela ka yona. Hi mhaka leyo, hi kombele vahanyi va swihlala swoleswo leswaku vahi pfuna kukuma ndhawu ya kutshama ka yona. Minkama hinkwayu avahi pfuna swinene.

Uwu rhandza hintamu ntirho wa kuhundzuluxela. Ungahi byela leswaku i mpsini leswi yendleke leswaku uwu tsakela?

Ankameni wolowo, vamakwerhu va xihlala xa le Tonga avo va ni swibukwana ni swiphephana switsongo hi lirimi la Xitonga. Antirhweni wa kuchumayela, ava tirhisa buku la Xinghiza leli ali ni nhlokomhaka leyinge The Truth That Leads to Eternal Life. Kambe ka xikola xa madoda, lexi tekeke 4 wa mavhiki, madoda manharhu ma tinyiketelile leswaku mali hundzuluxela hi Xitonga hambileswi Xinghiza xa wona ako va xolexiya. Pam hi yena a atsala ka muchini naswona loko li helile, li rhumeliwile afiliyali la Estados Unidos leswaku liya gandlisiwa. Ntirho hinkwawu wu teke kolomuya ka tiwheti timbirhi. Hambileswi wuhundzuluxeli la kona ako va loleliyani, vanyingi va djondze ntiyiso hi buku leli. Mina na Pam ahi vahundzuluxeli kambe ntirho lowuyani wuhi yendle hi tsakela ntirho wa kuhundzuluxela.

Pam, hingahi byela: A wutomi la le swihlaleni ali fana ni leli awu hanya lona Austrália?

Nada. Ali hambana! Hambileswi aswi ya hi tindhawu ta kona, ahi kumana ni swikarhato swofana ni kudliwa hi tinsuna, kuhisa, hunguva, makhondlo ni mavabyi. Minkama yin’wana ahinga na swakudla leswi yenelaka. Kambe hambi ka swiyimu leswi, loko li chona, aswi tsakisa kuvona lwandle na hi tshamile hi ku gee akaya la hina leli alinga na makhumbi naswona ali fuleliwe hi byanyi. Yindlo ya  kutshamisa xileswi ayi vitaniwa fale hi Xisamowa. Masiku man’wana a n’weti awu ku baa niwusiku, wu yendla swi koteka leswaku hi vona mincindzu ni kutlhela wu phatimisa lwandle. Swilo swofana ni leswi aswihi susumetela kuyanakanyisisa hi Yehovha ni kukhongela ka yena. Leswo swihi pfunile leswaku hinga tshameli kupimisa hi swikarhato swa hina kambe hi pimisa hi swilo leswinene leswi Yehovha aahi yendlela swona.

Ahiva rhandza vatsongwana. Ava hlekisana naswona ava hlamala loko va vona valungu va tiko lin’wanyana. Khambi lin’wana loko hi yendzele doropa la Niwuwe, xifanyetana xin’wana xi sungule kukhomakhoma mavoya ya mavoko ya Winston ivi xi ku: “Nayi rhandza misisi ya wena.” Swi le rivaleni leswaku xifanyetana lexi axingasi tshama xi vona mavoya ya kutshamisa xileswi naswona axingaswi tivi leswaku xitaswi vitanisa kuyini.

Aswihi vavisa kuvona leswaku vanhu a va li swisiwana naswona ava hlupheka hintamu. Hambileswi miganga ya kona ayi sasekile, avanga na mati lama yeneleke naswona avanga li na xipfunu lexi lavekaka loko va vabya. Hambi ka swiyimu hinkwaswu leswi, vamakwerhu avanga karhateki. Se ava tolovelile. Ava tsaka hileswi ava tshama ni mindjangu ya vona, hileswi a va ni ndhawu ya kugandzela Yehovha ka yona ni hileswi ava tshunxekile leswaku va dzunisa Yehovha. Xikombiso xa vona xihi pfunile kutshamela kupimisa hi leswi swinga swa lisima swinene awuton’wini ni kuhanya wutomi lowolova.

Minkama yin’wana awu boheka kutiswekela ni kutikhela mati ka swiyimu leswi awungaswi tolovelanga. Uswi kotise kuyini?

Nimu tlangela swinene papayi hi leswi ani djondziseke. Ani fundhise minchumu yinyingi, yofana ni kutlhavika ndzilo, kusweka ni kuhanya hambiloko unga na swilo swinyingi. Khambi lin’wana hinga pfuxela Kiribati, hi tshame ka yindlo yayitsongo leyi ayi fuleliwe hi byanyi, ayi ni makhumbi ya musengere naswona ahansi ayi sindziwe hi swiribyana switsongo leswi yendliwaka hi swilo leswi kumekaka ka lwandle. Akuva ni sweka, ani cela xikhele hansi leswaku ni hamba xitiko. Ndzhaku, ani tshivela ndzilo hi makopa ya makhokho. Leswaku ni kha mati, mina ni vavasati van’wana va le mugangeni ahi fola bixa leswaku hi kha mati ka xihlovo. Ani pimisa leswaku swi vevukile. Kambe a nkama kunga fika khambi la mina, ni cukumetele xikelelo makhambi manyingi kambe axo mbekuka. Ndzhaku ka loko ni hlekiwile hi vavasati vanyingi, wansati mun’wana ani pfunile. Vahanyi va Kiribati vani khatalelile va tlhela vani komba lirhandzu minkama hinkwayu.

Hi wumbirhi la n’wina mixi tsakelile xiyavelo xa n’wina aswihlaleni. Mingahi byela swin’wana swa leswinene miswi khumbukaka?

Winston: Swi teke nyana nkama leswaku hi twisisa mikhuva yin’wana. Hi xikombiso, loko vamakwerhu vahi phamela swakudla, hakanyingi avahi nyika hinkwaswu leswi avaswi swekile. Kusunguleni ahingaswi tivi leswaku ahi fanele hiva siyela. Kutani ahi dla hinkwaswu leswi avaswi veka mahlweni ka hina! Kambe swi game swi cinca. A nkama hingaswi twisisa leswaku swi yendlisiwa kuyini, hi game hi sungula kuva siyela swakudla. Kunga khataliseki swihoxo swa hina, vamakwerhu avahi twisisa. Khambi lin’wana ni lin’wana loko hi tlhela hi vuya ndzhaku ka 6 wa tiwheti, vamakwerhu ava tsaka swinene hi kutlhela vahi vona. Vamakwerhu lava avangasi tshama va hlangana ni Timboni ta mabandla man’wana. Avo tiva hina ntsena ahiva yendzela.

Mayendzo ya hina ama nyikela wumboni lelinene amugangeni. Vanhu vanyingi ava pimisa leswaku Timboni ta Yehovha atova xintlawana nyana lexi axo kumeka ka xihlala xa vona ntsena. Kambe loko va vona mina ni nsati wa mina Pam, vanhu va tiko lin’wana, hi yendzela Timboni ta kolaho, vaswi twisisile leswaku hakunene Timboni ti ni nhlengeletanu naswona ta khatalelana. Leswo swiva hlamalise swinene.

Pam: Lexingani tsakisa hintamu xi humelele aKiribati, laha aku ni bandla leli ali ni vamakwerhu vatsongo. Doda la lin’we leli ali li kona, leli vitaniwaka Itinikai Matera, lihi khatalele hintamu swinene. Siku lin’wana ani tele ni ndzhava lowu awo va ni tandza lin’we ntsena. Ankameni wolowo, matandza ama kala. Xihiwa lexi ani nyikeke xona xini khumbe swinene.

 Ndzhaku ka malembe nyana, Pam, u luzekeliwe hi n’wana. Ungahi byela leswiku pfuneke kutiyisela xiyimu lexi?

Ni kume nyimba hi 1973 nkama lowu mina na Winston ayaha li ka Pacífico wa le Dzongeni. Hi mhaka leyo, hi bohe kutlhelela Austrália, laha ndzhaku ka 4 tiwheti n’wana wa hina a luzeke. Mina na Winston hi tshoveke mbilu. Kuvava loku aniku twa kuye kupumbeka hi kufamba ka nkama. Kambe lexini thoveke mbilu swinene kuve “Swivutiso Swa Vahlayi” leswi humesiweke ka Xihondzo Xo Rindza xa 15 ka Abril wa 2009. Nhlokomhaka ya kona ayi ku: “Xana ku ni ntshembo wa leswaku n’wana loyi a faka a ha ri endzeni ka mbeleko wa mana wakwe u ta pfuxiwa?” Rungula leli lini pfune kuvona leswaku Yehovha hi yena aswi tivaka leswi angataswi yendla hi n’wana wa mina naswona leswi aswi bohaka i swinene minkama hinkwayu. Ata susa kuvaviseka hinkwaku loku hi kumanaka na kona namuntlha ka misava leyi yobiha. Lirhandzu leli anga na lona hi hina litamu susumutela kurhuma N’wana wa yena leswaku ‘ahitshunxa ka mintirho ya Diyavulosi’. (1 Yoh. 3:8) Nhlokomhaka leyi yini yendle ni tama ni nyika lisima “perola” leyi hinga na yona hileswi hinga Timboni ta Yehovha! Aku na xin’wana lexihi thovaka xi tlhela xihi nyika ntamu wa kulangutana ni swikarhato swa misava leyi loko kunga li ntshembo wa Mfumu wa Xikwembu.

Ndzhaku ka loko hi luzekeliwe hi n’wana wa hina, hi tlhelelile ka ntirho wa nkama hinkwawu. Hi tirhe tiwheti nyana ka filiyali la Austrália naswona swingasi fika kwihi hi tlhelele ka ntirho wa xifundza. Hi 1981, ndzhaku kotirha 4 wa malembe aNova Gales wa le Dzongeni ni le Sydney, hi rhambiwile leswaku hiya tirha ka filiyali la Austrália, hilaha aku vitanisiwa xiswona khale, naswona kuta fika namuntlha haha tirhela kona.

Winston, u vona swaku ntokoto lowu u veke na wona aPacífico wa le Dzongeni wuku pfunile a kuhetisiseni ka xiyavelo xa wena tani xirho xa Huvu ya Filiyali ya le Australásia?

Ina, wuni pfunile hi tindlela totala. Akusunguleni, Austrália a avonelela Samoa ni Samoa wa le América. Ndzhaku, filiyali la Nova Zelândia li patsiwile ni la Austrália. Swowi a filiyali la Australásia li vonelela Austrália, Samoa, Samoa wa le América, swihlala swa Cook, Nova Zelândia, Niwuwe, Timor-Leste, Tokelawu ni Tonga. Ni ve ni mukhandlu wa kuyendzela tinyingi ta tindhawu leti tani hi muyimeli wa filiyali. Ntokoto lowu ni veke na wona ni vamakwerhu votshembeka ka swihlala leswi wani pfuna leswi se ni tirhaka tani hi xirho xa huvu ya filiyali.

Akuva ni gimeta, ni tsakela kuvula leswaku kuringana malembe yotala mina na Pam hi tsumbule leswaku ahi vanhu lava kulu ntsena va laveteleka Xikwembu. Hina hi hoxe hi swikombiso swa swona leswo. Vampsha na vona va lavetela ‘perola ya lisima swinene’, hambiloko maxaka ya vona manga li na mhaka. (2 Tiho. 5:2, 3; 2 Tikro. 34:1-3) Kuvula ntiyiso, Yehovha i Xikwembu xa lirhandzu lexi lavaka leswaku hinkwavu, lava kulu ni lava tsongo, va kuma wutomi lelinga heliki!

Loko mina na Pam hi sungule kulavetela ntiyiso ka 50 wa malembe lama hundzeke, ahingaswi tivi nikatsongo leswaku kulavetela loku akutahi yisa kwihi. Aku na nchumu lexinga ni lisima lalikulu swinene kutlula ntiyiso wa Mfumu wa Xikwembu. Hi tiyimiselile kukhoma swi tiya ka perola leli hi ntamu wa hina hinkwawu!