1. I yini swi nga ha vaka swi ku hlamalisile nkama lowu u nga sungula ku byela van’wana hi ntiyiso wa Bibele?

WA KHUMBUKA nkama lowu u nga tiva ntiyiso? U vhele u swi vona swaku leswi a wu swi djondza swa twisiseka naswona u game u navela swaku vanhu hinkwavu va pfumela leswi a wu swi kholwa. U tlhele u tiyiseka swaku leswi Bibele li swi vulaka swi nga yampsisa wutomi la vona swoswi swi tlhela swi va nyika ntshembo wa ku hlamalisa wa leswi nga ta yentxeka ka nkama lowu taka. (Pis. 119:105) Hi ku tsaka u byele vanghanu va wena ni maxaka ya wena hi ntiyiso lowu u nga wu kuma. Kambe lexi hlamalisaka hi leswaku vanyingi va vona a va wu tsakelanga ntiyiso lowu u nga va byela wona.

2-3. A nkama lowu Yesu na a li lani misaveni vanhu va ku tala a va mu vonisa ku yini?

² A hi fanelanga hi hlamala loko vanhu va vanyingi va nga kholwi leswi hi swi chumayelaka. Ka minkama ya Yesu vanyingi a va mu yingisanga, hambileswi a a yentxa masingita lawa a ma kombisa swaku a a pfuniwa hi Xikwembu. Hi xikombiso, Yesu a pfuxe Lazaru ku feni, ku nga singita leli hambi lava a va nga kholwi ka yena a va nge te swi kota ku li kaneta. Hambileswo, varhangeli va Vayuda a va pfumelanga swaku Yesu a a li Mesiya. Kambe va lave ku dlaya Yesu na Lazaru! — Yoh. 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Yesu a a swi tiva swaku vanhu va ku tala a va nga ta pfumela swaku yena hi Mesiya. (Yoh. 5:39-44) A byele vadjondzisiwa va Yohani a ku: “Wa tsaka lweyi a kalaka a nga kanakani nchumu hi mina.” (Mat. 11:2, 3, 6) Hi mhaka muni vanhu va vanyingi va nga kholwanga ka Yesu?

4. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?

⁴ Ka nhlokomhaka leyi ni leyi taka hi ta vona swaku hi mhaka muni vanhu va vanyingi ka nkama wa Yesu a va nga kholwi ka  yena. Hi ta tlhela hi vona swaku hi mhaka muni vanhu vanyingi namuntlha va nga kholwi ka Yesu. Xa lisima hintamu, hi ta djondza swaku i yini lexi nga hi pfunaka swaku hi va ni lipfumelo la ku tiya ka Yesu ni swaku hi nga tshiki ku mu landzela.

5. I yini lexi nga yentxa vanhu va nga kholwi swaku Yesu a a li Mesiya lweyi a nga tshembisiwa?

⁵ Vanhu vanyingi a va kholwanga ka Yesu hi mhaka lomu a nga kulela kona. A va pfumela swaku Yesu a a li mudjondzisi wa munene ni swaku a a yentxa masingita. Kambe a va mu vona a li n’wana wa Yosefa, lweyi a a tirha hi mapulangu ntsena. Naswona a a li wa Nazareta, ku nga doropa leli a li tekeliwa hansi swinene. Hambi Nataniyeli, lweyi a nga gama a va mun’we wa vadjondzisiwa va Yesu, ku sunguleni a te: “Indje ku nga huma nchumu xa xinene aNazareta?” (Yoh. 1:46) Swi nga yentxeka Nataniyeli a a li tekela hansi doropa leli Yesu a a tshama ka lona. Kumbe swi nga yentxeka a a pimisa hi wuprofeta leli nga ka Mikiya 5:2, leli a li vula swaku Mesiya a ta psaliwa Betlehema, ku nga li aNazareta.

6. I yini lexi a xi ta va xi pfune vanhu ku vona swaku Yesu a a li Mesiya?

⁶ I yini leswi Matsalwa ma swi vulaka? Muprofeta Esaya a vule swaku valala va Yesu a va nga ta “lavetela swaku a huma kwini.” (Esa. 53:8) A ku ni wuprofeta la linyingi leli a li vulavula hi Mesiya. Loko vanhu volavo a va yo tinyika nkama wa ku li kambisisa, a va ta swi kuma swaku Yesu a psaliwe aBetlehema naswona i ntukulu wa Davhida. (Luk. 2:4-7). Ndhawu leyi Yesu a nga psaleliwa ka yona ya pfumelelana ni wuprofeta leli kumekaka ka Mikiya 5:2. Se hi xini xikarhatu a va li na xona? Vanhu volavo va tsutsumele ku yavanyisa mhaka na va nga rhanganga hi ku yi kambela. Hi mhaka leyo, a va kholwanga ka Yesu.

7. Hi mhaka muni vanhu va vanyingi va nga ti rhandzi Timboni ta Yehovha?

⁷ Ni namuntlha hi kumana ni xikarhatu lexi fanaka. Ku tala ka vanhu lava tirhelaka Yehovha namuntlha a va ganyanga, hi mhaka leyo va voniwa na va li vanhu lava kalaka va nga ‘djondzanga hintamu naswona va li vanhu va ku toloveleka ntsena.’ (Mint. 4:13) Vanhu va ku tala va vula swaku a hi faneleki ku djondzisa Bibele hi leswi hi kalaka hi nga yanga ka swikola swa lisima swa wukhongeli. Van’wana va vula swaku Timboni ta Yehovha i “wukhongeli la vanhu va América,” kambe ntiyiso wa mhaka, hi leswaku ku tala ka Timboni ta Yehovha a ti tshami América. Vanhu van’wana va byeliwe swaku Timboni ta Yehovha a ti kholwi ka Yesu. Se i khale na vanhu va vula swaku vanhu va Yehovha i “swipiao swa Estados Unidos.” Swilo leswi hinkwaswu swi yentxa vanhu va vanyingi va nga swi lavi ku va Timboni ta Yehovha hikusa a va wu tivi ntiyiso hinkwawu hi hina.

8. Hi ku ya hi Mintirho 17:11, i yini leswi vanhu va faneleke va swi yentxa swaku va va tiva kahle vanhu va Yehovha?

⁸ I yini lexi nga hi pfunaka ku hlula xikarhatu lexo? Vanhu va fanele va kambisisa mhaka. Leswi hi swona leswi Luka a a tinyimisele ku swi yentxa. A kambisise timhaka hinkwatu “ku sukela ku sunguleni.” (Luk. 1:1-4) Vayuda lava a va tshama aBereya a va fana na Luka. Loko va twe mahungu ya ku tsakisa hi Yesu, va kambisise ka Matsalwa ya Xiheberu leswaku va tiyiseka hi leswi a va byeliwa swona. (Lerha Mintirho 17:11.) Ni namuntlha, vanhu va fanele va kambisisa timhaka. Ku fana Vayuda lava a va tshama aBereya, va fanele va kambisisa swaku leswi va swi djondzaka swa twanana ni Matsalwa. Va fanele va djondza hi leswi vanhu va Yehovha va nga swi yentxa ka masiku ya hina. Ku fana ni mutholi lweyi a mu kambelaka kahle munhu lweyi a lavaka ku tirha ka komponi ya  yena swaku a tiyiseka swaku wa faneleka, vanhu va fanele va kambisisa ntiyiso wa mhaka hinkwawu swaku va tiyiseka hi leswi va swi djondzaka, akuva va nga kanganyisiwi hi leswi van’wana va nga ta swi vula.

9. Ku yentxeke yini loko Yesu a yalile ku yentxa singita leli a li ta hi tilweni?

⁹ Ka van’wana, tidjondzo ta Yesu a ti nga yenelanga naswona a va lava swa ku tlula leswo. A va lava swaku a va komba swaku i Mesiya hi ku va yentxela “singita leli humaka tilweni”. (Mat. 16:1) Swi nga yentxeka a va lava singita lolelo hi leswi a va nga li twisisi wuprofeta leli li nga ka Daniyele 7:13, 14. Hambileswo, a wu nga li wona nkama lowu Yehovha a a wu vekile swaku wuprofeta lolelo li hetiseka. Leswi Yesu a a swi djondzisa a swi fanele swi va kholwisile swaku yena a a li Mesiya. Kambe loko Yesu a yalile ku va yentxela singita, a va pfumelanga ka yena. — Mat. 16:4.

10. Yesu a xi hetisise ku yini xiprofeto xa Esaya lexi a xi vulavula hi Mesiya?

¹⁰ I yini leswi Matsalwa ma swi vulaka? Muprofeta Esaya a tsale lewi hi Mesiya: “A nga ta bonga kumbe a tlakusa rito la yena, rito la yena a li nge te twala tindleleni.” (Esa. 42:1, 2) Yesu a yentxe ntirho wa yena hi ku rhula ni ku tiveka hansi. A nga yakanga tempele ya ku hlamalisa kumbe ku yambala mpahla ya wukhongeli leyi a yi ta mu hambanisa ni vanhu van’wana kumbe ku vitaniwa hi mavito ya ku hlonipheka ya wukhongeli. Nkama lowu na a thethisiwa hi Heroda, Yesu a yalile ku mu komba singita. (Luk. 23:8-11) Hambileswi Yesu a nga yentxa masingita, xa lisima hintamu ka yena a ku li ku chumayela mahungu ya ku tsakisa. A byele vadjondzisiwa va yena a ku: “Hi leswo ni nga tela swona.” — Marku 1:38.

11. Hi wani mavonelo ya ku biha lawa vanhu va vanyingi va nga na wona?

¹¹ Ni namuntlha hi kumana ni xikarhatu lexi fanaka. Vanhu va vanyingi namuntlha va hlamalisiwa hi tiyindlo ta tikulu ta wukhongeli, leti nga xongisiwa hi minchumu ya ku durha ngopfu va tlhela va hlamalisiwa hi varhangeli lava nga ni mavito ya ku twala ingaku i ya lisima, va tlhela va hlamalisiwa hi swihena swa wukhongeli leswi vanhu va vanyingi va nga  khohlwa swaku a swi fambisani ni Wukreste. Kambe vanhu lava yaka ka wukhongeli leli, a va djondzi nchumu hi Xikwembu ni leswi xi lavaka ku swi yentxa. Kambe lava yaka ka mintlhanganu ya hina ya Wukreste, va djondza leswi Yehovha a lavaka swaku hi swi yentxa va tlhela va hanya hi swona. Hambileswi Tiyindlo ta hina ta Wugandzeli ti kalaka ti nga hlamalisi, ti hlayisekile ti tlhela ti basa. Vamakwerhu lava rhangelaka a va yambali mpahla ya ku hambana ni ya van’wana funtshi a va vitaniwi hi ndlela ya ku hlawuleka, hikusa hinkwaswu leswi hi swi yentxaka swi fambelana ni leswi Rito la Xikwembu li swi djondzisaka. Hambileswo, vanhu vanyingi namuntlha a va hi yingisi hikusa a hi yentxi swihena leswi va swi rhandzaka, naswona leswi hi swi djondzisaka a swi fambisani ni leswi va lavaka ku swi twa.

12. Hi ku ya hi Vaheberu 11:1, 6, hi nga li tiyisisa ku yini lipfumelo la hina?

¹² I yini lexi nga hi pfunaka ku hlula xikarhatu lexo? Mupostolo Pawulo a byele Vakreste lava a va tshama Roma a ku: “Phela munhu a rhanga hi ku twa se hi kona a pfumelaka. Rito li twiwa loko munhu a vulavule hi Kreste.” (Rom. 10:17) Hi mhaka leyo, hi nga tiyisa lipfumelo la hina hi ku djondza Bibele, ku nga li ku hlangamela ka swihena swa wukhongeli hambiloko swi tikomba ingaku swa tsakisa. Hi fanele hi tiyisa lipfumelo la hina hi ku djondza ntiyiso lowu kongomeke lowu nga ndzeni ka Bibele hikusa ‘loko hi nga na lipfumelo a hi nge swi koti ku xi tsakisa kahle Xikwembu.’ (Lerha Vaheberu 11:1, 6.) Hi mhaka leyo, a swi lavi hi vona xikombiso xa ku hlamalisa xa ku ta hi tilweni leswaku hi kholwa swaku hi kume ntiyiso. Kambe leswaku hi tiyisa lipfumelo la hina hi tlhela hi susa ku kanakana swo lava hi djondza Bibele.

13. Hi mhaka muni vanhu va vanyingi va tshike ku landzela Yesu?

¹³ A nkama lowu Yesu a a li lani misaveni vadjondzisiwa va Yohani Mutsakamisi va hlamalile loko va vona swaku vadjondzisiwa va Yesu a va nga titsoni swakudla. Kambe Yesu a va tlhamuselile swaku a xi kona xivangelo xa ku va titsona swakudla. (Mat. 9:14-17) Hambileswo, Vafarisi ni vakaneti van’wana va Yesu va mu  kwatelile loko va vona swaku a a nga swi landzeleli swihena swa vona. Naswona va tlhele va mu kwatela hintamu loko va mu vona a hanyisa vanhu hi Sabadu. (Marku 3:1-6; Yoh. 9:16) Phela, hambileswi vanhu lava a va vula swaku va hlayisa minawu ya Sabadu, a va tolovela ku hamba manegosiyu atempeleni hi Sabadu. Hi mhaka leyo, swi va kwatise hintamu loko Yesu a va byela swaku leswi a va swi yentxa a swi bihile. (Mat. 21:12, 13, 15) Naswona, lava Yesu a nga va chumayela asinagogeni aNazareta va kwate hintamu loko Yesu a tirhisa swikombiso swa nkama wa Vayisrayele leswi a swi kombisa swaku a va na lipfumelo funtshi va yentxa minchumu ya ku biha. (Luk. 4:16, 25-30) Phela vanhu va vanyingi va tshike ku mu landzela Yesu, hikusa a nga swi yentxanga leswi na va swi nyimelile. — Mat. 11:16-19.

14. Hi mhaka muni Yesu a nga pfumelelananga na vona lava a va landzela swihena swaku a swi fambisani ni Matsalwa?

¹⁴ I yini leswi Matsalwa ma swi vulaka? Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Yehovha a vule leswi: “Vanhu lava vo hlaya hi nomo ntsena swaku va ni rhandza, va ni hlonipha hi nomo ntsena, kambe a swi humi mbilwini, wugandzeli leli va li yentxaka li seketeliwe ka swihena leswi va nga swi djondza ka vanhu.” (Esa. 29:13) Yesu a a nga hembi loko a va byela swaku swihena swa vona leswi a va swi yentxa a swi nga fambisani ni Bibele. Lava a va hanya hi swihena leswo a va nga na mhaka ni leswi Matsalwa a ma swi vula naswona va tshike ku yingisa Yehovha ni N’wana wa yena.

15. Hi mhaka muni vanhu va vanyingi va nga ti rhandzi Timboni ta Yehovha?

¹⁵ Ni namuntlha hi kumana ni xikarhatu lexi fanaka. Vanhu va vanyingi, va kwata loko va vona Timboni ta Yehovha ti nga hlangameli na vona ka swihena leswi kalaka swi nga fambisani ni Matsalwa, swa ku fana ni mafexta ya ku tlhanganisa malembe ni lawa ma yentxiwaka loko ku hela lembe. Van’wana va kwata loko va vona Timboni ta Yehovha ti nga hlangameli ka mafexta ya maferiyadu kumbe ka swihena leswi yentxiwaka loko ku fa munhu. Lava va yentxeka swihena hinkwaswu leswi va nga ha pimisa leswaku va gandzela Xikwembu hi ndlela ya yinene, kambe va nge swi koti ku xi tsakisa Xikwembu loko va yentxa swihena leswi lwisanaka ni Matsalwa. — Marku 7:7-9.

16. Hi ku ya hi Tipisalema 119:97, 113, 163-165, i yini leswi hi faneleke hi swi yentxa, ni leswi hi kalaka hi nga fanelanga hi swi yentxa?

¹⁶ I yini lexi nga hi pfunaka ku hlula xikarhatu lexo? Hi fanele hi mu rhandza hintamu Yehovha hi tlhela hi yingisa minawu ya yena. (Lerha Tipisalema 119:97, 113, 163-165.) Loko hi mu rhandza Yehovha, a hi nga ta hlangamela ka swihena leswi mu kwatisaka. Naswona a hi nge pfumeleli nchumu xi wonha wunghanu la hina na Yehovha.

17. I yini leswi vanhu va vanyingi ka masiku ya Yesu a va nyimele swaku a swi yentxa?

¹⁷ Nkama lowu Yesu na a li lani misaveni vanhu van’wana a va lava swaku mfumu lowu na wu va fuma wu txintxiwa. A va nyimele swaku Mesiya a ta va chunsa ka mfumu wa Varoma lowu na wu va hlupha. Kambe, nkama lowu va nga zama ku yentxa Yesu swaku a va hosi, a yalile. (Yoh. 6:14, 15) Vanhu van’wana ku patsa ni vaprista, a va chava swaku Yesu a ta txintxa mfumu wa Varoma, naswona a va chava swaku loko leswo swo yentxeka, Varoma a va ta tekeliwa wurhangeli leli a va li na lona tikweni. Ku vilela koloko ku yentxe swaku Vayuda va ku tala va nga pfumeli ka Yesu.

18. Hi lini wuprofeta leli a li vulavula hi Mesiya leli Vayuda a va nga li nyiki lisima?

¹⁸ I yini leswi Matsalwa ma swi vulaka? Hambileswi wuprofeta la linyingi ka Bibele li kombisaka  swaku Mesiya a a ta va Hosi leyi hlulaka, kambe wuprofeta lin’wana li kombisa swaku a a ta rhanga hi ku fela swidjoho swa hina. (Esa. 53:9, 12) Se hi mhaka muni Vayuda a va li ni mavonelo ya ku biha hi Mesiya? Hi mhaka Vayuda a va nga li nyiki lisima wuprofeta leli a li vula swaku Mesiya a nga ta helisa swikarhatu swa vona hi xihantla. — Yoh. 6:26, 27.

19. I yini lexi yentxaka vanhu va vanyingi va nga li yingisi rungula la hina?

¹⁹ Ni namuntlha hi kumana ni xikarhatu lexi fanaka. Vanhu va vanyingi namuntlha a va hi rhandzi hikusa a hi li ngheneleli politika. Naswona va lava swaku hi vhota. Kambe, ha swi tiva swaku loko hi langa munhu swaku a hi fuma, hi ta va na hi yala ku fumiwa hi Yehovha. (1 Sam. 8:4-7) Leswi vanhu va vanyingi va lavaka ku hi vona na hi seketela ku yaka ka swikola, swibedlele ni ku pfuna vanhu lava nga swisiwana, va kwata hintamu loko va hi vona na hi chumayela mahungu ya ku tsakisa ku nga li ku lulamisa swikarhatu swa misava leyi.

20. Hi ku ya hi marito ya Yesu lawa ma nga ka Matewu 7:21-23, hi wini nchumu wa lisima ka hina?

²⁰ I yini lexi nga hi pfunaka ku hlula xikarhatu lexo? (Lerha Matewu 7:21-23.) Xa lisima ka hina i ku yentxa ntirho lowu Yesu a nga hi rhuma swaku hi wu yentxa. (Mat. 28:19, 20) A hi fanelanga hi pfumelela swaku politika kumbe ku zama ku lunghisa swilo swa misava leyi swi hi phazamisa ku hetisisa ntirho lowu Yesu a nga hi nyika wona. Ha va rhandza vanhu, naswona hi va twela wusiwana loko va humeleliwa hi swikarhatu, kambe ndlela ya yinene ya ku va pfuna i ku va djondzisa hi Mfumu wa Xikwembu ni ku va pfuna swaku va va ni wunghanu la kusuhi na Yehovha.

21. I yini leswi hi faneleke hi tinyimisela ku swi yentxa?

²¹ Ka djondzo leyi hi vone 4 wa minchumu leyi hi faneleke hi fambela kule na yona leyi nga yentxa swaku vanhu va nga mu rhandzi Yesu ka nkama wa yena naswona ni namuntlha yi yentxaka swaku vanhu va nga va rhandzi valandzeli va Yesu. Ka djondzo leyi landzelaka hi ta tlhela hi vona 4 wa minchumu leyi hi faneleke hi fambela kule na yona swaku yi nga hi phazamisi. Hinkwerhu a hi tinyimiseleni ku tama hi landzela Yesu hi tlhela hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka leswaku hi tiyisa lipfumelo la hina!