NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 35
LISIMU 123 Hi Tiveka Hansi Ka Yehovha
Madoda Ma Nga Va Pfunisa Ku Yini Lava Nga Susiwa Bandleni?
“Ku ta tsakiwa hintamu tilweni loko mudjohi mun’we a tisola, ku tlula lava 99 lava nga lulama naswona swi kalaka swi nga lavi swaku va tisola.” — LUK. 15:7.
LESWI HI NGA TA SWI DJONDZA
Hi ta djondza swaku hi mhaka muni vanhu van’wanyani swi lava va susiwa bandleni ni swaku madoda ma nga va pfunisa ku yini vanhu lava leswaku va tisola, va tlhelela ka Yehovha.
1-2. a) Yehovha a titwisa ku yini hi vanhu lava yendlaka xidjoho xaxikulu va gama va nga tisoli? b) I yini leswi Yehovha a lavaka leswaku lava nga yendla xidjoho xaxikulu va swi yendla?
A HI mahanyelo hinkwawu lawa ma tsakisaka Yehovha, hikusa wa xi nyenya xidjoho. (Ps. 5:4-6) Hi mhaka leyo, a hi nyike minawu ya yena ya ku lulama leyi nga tsaliwa ka Rito la yena ku nga Bibele. Kambe leswi a swi tivaka swaku hina hi psaliwa ni xidjoho, wa swi twisisa swaku minkama in’wani hi ta phazama, hi yendla swilo swa ku kala swi nga li swinene. (Ps. 130:3, 4) Phela Yehovha wa swi nyenya ku vona ‘vanhu lava kalaka va nga mu hloniphi, lava tirhisaka timpsalu ta yena tatikulu swaku va va ni mahanyelo ya tingana’. (Yud. 4) Naswona Bibele li vula swaku vanhu volavo va ta helisiwa ka nyimpi ya Armajedoni. — 2 Pe. 3:7; Nhl. 16:16.
2 Yehovha a nga swi naveli leswaku ku helisiwa ni munhu ni mun’we. Hilani hi nga swi vona hi kona ka tinhlokomhaka leti nga hundza, Yehovha “a lava leswaku vanhu hinkwavu va txintxa.” (2 Pe. 3:9) Madoda ma tekelela xikombiso xa Yehovha hi ku zama ku pfuna vanhu hinkwavu lava nga yendla xidjoho xaxikulu, leswaku va txintxa va tlhelela ka Yehovha. Hambileswo, a hi minkama hinkwayu vanhu lava nga yendla xidjoho xaxikulu va pfumelaka ku tshika mahanyelo ya vona leswaku va tlhelela ka Yehovha. (Esa. 6:9) Kambe minkama yin’wani va langa ku tama va yendla xidjoho hambileswi madoda ma nga zama hintamu swaku ma va pfuna. Se i mpsini leswi faneleke swi yendliwa loko munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a nga pfumeli ku txintxa?
“SUSANI MUNHU WA KU BIHA XIKARHI KA N’WINA”
3. a) Bibele li li ku fanele ku yendliwa yini hi munhu lweyi a yendlaka xidjoho xaxikulu a gama a nga tisoli? b) Hi mhaka muni hi vula swaku munhu lweyi a susiwaka bandleni a va na a tshovela leswi a nga swi byala?
3 Loko munhu lweyi a nga djoha a nga tisoli, madoda ma yendla leswi buku la 1 Vakorinto 5:13 li swi vulaka, leli nge: “Susani munhu wa ku biha xikarhi ka n’wina.” Leswo swi lava ku vula swaku loko munhu o za a susiwa bandleni a va na a tshovela leswi a nga swi byala. (Gal. 6:7) Hi mhaka muni hi vula leswo? Hi vula leswo hikusa munhu yelweyo a yo yala ku txintxa mahanyelo ya yena nkama lowu madoda ma nga zama ku mu pfuna swaku a tisola. (2 Tih. 17:12-15) Phela a yo yala hi maxivomu ku yingisa minawu leyi yi nga ka Bibele. — Det. 30:19, 20.
4. Hi mhaka muni ku yendliwa xitiviso loko munhu a susiwa bandleni?
4 Loko munhu a susiwa bandleni, madoda ma tivisa bandla leswaku munhu yelweyo a nga ha li Mboni ya Yehovha. a Phela leswo a swi yendleliwi kuva munhu yelweyo a ta danisiwa. Kambe swi yendleliwa swaku ku basopisiwa bandla leswaku li ta “tshika ku titlhanganisa” na yena, hikusa Bibele li li “hambi ku dla mi nga dli na yena munhu yelweyo.” (1 Ko. 5:9-11) Kasi hi mhaka muni Bibele li vula leswo? Mupostolo Pawulo a te: “Fermentu lalitsongo li kukumukisa mbila hinkwayu.” (1 Ko. 5:6) Leswi vulaka swaku loko vamakwerhu va tama va tipatsa ni munhu lweyi a nga susiwa bandleni, swi nga yendla swaku va nga ha yi nyiki lisima minawu ya Yehovha va tlhela va nga yi yingisi. — Swiv. 13:20; 1 Ko. 15:33.
5. Hi fanele hi mu vonisa ku yini munhu lweyi a nga susiwa bandleni naswona hi mhaka muni?
5 Hi fanele hi mu vonisa ku yini munhu lweyi a nga susiwa bandleni? I ntiyiso swaku a hi fanelanga hi titlhanganisa na yena munhu yelweyo, kambe a hi fanelanga hi pimisa swaku a nga ta tshuka a tlhelela bandleni hikusa wa ha li wa lisima ka Yehovha. Bibele li mu fanisa ni nyempfu leyi nga lahleka. Se hi fanele hi khumbuka swaku munhu yelweyo a tinyiketelile ka Yehovha kambe lexi nga yendla leswaku a susiwa bandleni hileswi a kalaka a nga ha hanyi hi minawu leyi Yehovha a hi nyikaka yona. (Eze. 18:31) Phela Yehovha a tinyimisele ku mu yamukela nkama lowu a nga ta lava ku tlhelela bandleni. Se a madoda ma nga mu pfunisa ku yini munhu lweyi a nga susiwa bandleni?
MADODA MA NGA VA PFUNISA KU YINI LAVA NGA SUSIWA BANDLENI?
6. I mpsini leswi madoda ma swi yendlaka leswaku ma pfuna lweyi a nga susiwa bandleni?
6 Loko munhu a susiwa bandleni, madoda ma tama ma mu pfuna swaku a tlhelela ka Yehovha, hikusa siku leli ma mu byelaka hi lona swaku a ta susiwa bandleni ma tlhela ma mu tlhamusela leswi a nga swi yendlaka leswaku a ta kota ku tlhelela. Xin’wani lexi ma xi yendlaka i ku mu byela swaku ma ta tlhela ma kumana na yena loko se ku hundze tiwhetinyana leswaku ma ta vona swaku se a tisolile a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena. Loko ma kuma swaku a nga se na tisola funtshi a nge se na txintxa mahanyelo, madoda a ma godoli. Kambe ma ta tama ma mu pfuna ma tlhela ma mu byela swaku ma ta tsakela ku tlhela ma bula na yena ka nkama lowu taka leswaku ma mu pfuna.
7. Madoda ma mu tekelelisa ku yini Yehovha nkama ma pfunaka munhu lweyi a nga susiwa bandleni? (Yeremiya 3:12)
7 Madoda ma tekelela Yehovha hi ku va ma kombisa timpsalu loko ma pfuna munhu lweyi a nga susiwa bandleni. Hi xikombiso, ankameni wa Vayisrayele, Yehovha a nga nyimelanga leswaku Vayisrayele va tisola se hi kona a nga ta kota ku va pfuna. Kambe a rhange a va pfuna hambileswi a va nga se yendla nchumu lexi kombisaka leswaku va tisola. Hilani hi nga swi vona hi kona ka nhlokomhaka ya wumbirhi ka Murindzi lweyi, Yehovha a swi kombisile leswaku i Xikwembu lexi nga tala hi timpsalu nkama lowu a nga byela Hosiya leswaku a tlhelelana ni nsati wa yena Gomeri hambileswi a wa ha tama a mbuyeta ni vavanuna van’wani. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Se na wona madoda, ku fana na Yehovha ma swi lava hintamu leswaku munhu lweyi a nga susiwa bandleni a tlhelela. Hi mhaka leyo, ma yendla hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma mu pfuna leswaku a tlhelela na ma nga karhatisi timhaka. — Lerha Yeremiya 3:12.
8. Xitoriya lexi Yesu a nga xi kontarela, xi hi pfuna ku twisisa swaku Yehovha a titwisa ku yini hi vanhu lava nga susiwa bandleni? (Luka 15:7)
8 Ka nhlokomhaka ya wumbirhi ka Murindzi lweyi, hi djondze hi xikombiso xa Yesu, xa n’wana lweyi a nga suka kaya ka papayi wa yena a ya tlanga hi male leyi a a li na yona. Khumbuka swaku nkama papayi wa yena a nga mu vona na a vuya kaya a yo “tsutsuma a mu tlhangaveta a fika a mu barasara a mu bejara.” (Luk. 15:20) Phela papayi lwiyani a nga nyimelanga swaku n’wana wa yena a sungula hi ku kombela rivalelo kumbe a tlhamusela swaku a a li kwini. Papayi lweyi hi yena a nga sungula a tlhangaveta n’wana wa yena a tlhela a mu yamukela, hikusa a a mu rhandza hintamu. Phela hi leswo Yehovha a titwisaka xiswona hi vanhu lava nga susiwa bandleni; a lava leswaku va tlhelela ka yena. Na wona madoda ma swi lava hintamu swaku lava nga susiwa bandleni va tlhelela funtshi ma yendla hinkwaswu leswi ma nga swi kotaka leswaku ma va pfuna. Ka Yehovha vanhu lava nga susiwa bandleni va fana ni tinyempfu leti nga lahleka naswona a lava leswaku hinkwavu va vuya kaya. (Luk. 15:22-24, 32) Phela loko munhu lweyi a nga susiwa bandleni a tlhelela, Yehovha na Yesu ni tintsumi va tsaka hintamu swinene funtshi vamakwerhu hinkwavu abandleni na vona va tsaka! — Lerha Luka 15:7.
9. Yehovha a lava leswaku lava nga yendla swidjoho swaswikulu va yendla yini?
9 Hilani hi nga djondza hi kona, Yehovha a nga swi rhandzi ku vona vanhu va yena na va hanya hi xidjoho. Kambe a nga va tsukuli vanhu volavo, a lava leswaku va tlhelela ka yena. Buku la Hosiya 14:4 li kombisa leswi Yehovha a titwisaka xiswona hi vanhu lava nga yendla xidjoho xaxikulu va gama va tisola, lona li li: “Ni ta daha ku kala ku tshembeka ka vona. Ni ta va rhandza na swi sukela mbilwini, hikusa a na ha va kwatelanga.” Phela ku tiva leswi, swi pfuna madoda kuva ma zama ku vona swilo leswi swi yendliwaka hi munhu lweyi a nga djoha leswi kombisaka swaku se wa tisola a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena. Swi tlhela swi pfuna vanhu lava nga yendla swidjoho swaswikulu ku vona swaku Yehovha wa va rhandza naswona a lava leswaku va tlhelela ka yena hi xihantla.
10-11. Madoda ma nga va pfunisa ku yini lava nga ni malembe ya manyingi na va susiwe bandleni?
10 Ku ni vanhu van’wani lava nga susiwa bandleni lava se va nga ni malembe ya manyingi na va susiwile. Vanhu volavo swi nga yendleka va nga ha khumbuki swaku hi mhaka muni va susiwile funtshi van’wani swi nga yendleka se va xi tshikile xidjoho lexi nga yendla leswaku va susiwa bandleni. Madoda ma fanele ma va lavetela leswaku ma va pfuna leswaku va tlhelela bandleni. Nkama lowu ma bulaka na vona ma fanele ma va byela swaku loko va swi lava ma nga khongela na vona ma kombela leswaku Yehovha a va pfuna leswaku va tlhelela bandleni. Phela loko munhu se a ni malembe ya manyingi na a tihambanisile ni bandla, swi nga yendleka lipfumelo la yena li nga ha tiyanga. Se madoda ma nga ha mu byela swaku loko a swi lava a nga ha tlhela a fambiseliwa djondzo ya Bibele hambiloko a nge se na tlhelela bandleni. Phela madoda hi wona ma faneleke ma langa munhu lweyi a nga ta djondza na yena Bibele.
11 Leswi madoda ma tekelelaka Yehovha lweyi i nga Xikwembu lexi nga tala hi timpsalu, ma yendla hinkwaswu ma nga swi kotaka swaku ma pfuna vanhu va vanyingi lava nga susiwa bandleni leswaku va tlhelela. Se loko munhu lweyi a nga susiwa bandleni a tisola a tlhela a txintxa mahanyelo ya yena a yendla swaswinene, madoda a ma fanelanga ma hlwelisela ku mu tlhelisela bandleni. — 2 Ko. 2:6-8.
12. a) Hi swihi swiyimu leswi madoda ma faneleke ma swi kambela kahle loko ma lava ku tlhelisela munhu lweyi a nga susiwa bandleni? b) Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi pimisa swaku vanhu van’wani a va nge rivaleliwi hi Yehovha? (Vona ntlhamuselo.)
12 Madoda ma fanele ma tivonela hintamu loko ma kambisisa timhaka ta vanhu van’wani lava nga susiwa bandleni. Hi xikombiso, loko ku li swaku munhu wa kona a pfinye xin’wanani kumbe a djikele nhlengeletanu kumbe a zame maplanu ya ku divhorsiyara ni nuna kumbe nsati wa yena, madoda ma fanele ma sungula hi ku tiyiseka swaku munhu yelweyo a tisolile hikakunene. (Mal. 2:14; 2 Tm. 3:6) Phela madoda ma fanele ma vhikela vamakwerhu abandleni, kambe ma fanele ma khumbuka swaku loko munhu lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu a tisola, Yehovha a ta mu rivalela a tlhela a mu yamukela bandleni. Se hambileswi madoda ma faneleke ma tivonela loko ma kambisisa mhaka ya vanhu lava nga yendla swidjoho swaswikulu, a ma fanelanga ma pimisa swaku munhu yelweyo a yendle xidjoho xaxikulu lakaku Yehovha a nge tshuki a mu rivalela. b — 1 Pe. 2:10.
LESWI BANDLA LI FANELEKE LI SWI YENDLA
13. a) Hi fanele hi yendla yini loko hi tivisiwa swaku ku ni makwerhu lweyi a nga soliwa? b) Hi fanele hi yendla yini loko hi tivisiwa swaku ku ni lweyi a nga susiwa bandleni?
13 Hilani hi nga swi vona hi kona ka nhlokomhaka leyi nga hundza, loko hi tivisiwa swaku makwerhu manyani a soliwile, a hi fanelanga hi tshika ku titlhanganisa na yena hikusa makwerhu yelweyo se a tisolile a tlhela a tshika swilo swa ku biha leswi a a swi yendla. (1 Tm. 5:20) Naswona loko makwerhu a li ka xiyimu lexo a swi lava hintamu ku tiyisiwa hi hina, se hi fanele hi yendla swoleswo hi tlhela hi khumbuka swaku makwerhu yelweyo wa ha tama a lumba bandla. (Heb. 10:24, 25) Kambe swi hambanile ni loko hi tivisiwa swaku makwerhu manyani a susiwile bandleni, ka xiyimu lexo hi fanele hi “tshika ku titlhanganisa ni munhu” yelweyo, ‘hambi ku dla na yena a hi dli na yena’. — 1 Ko. 5:11.
14. Hi xini xiboho lexi mun’wani ni mun’wani wa hina a nga tiyendlelaka xona loko a tiva munhu lweyi a nga susiwa bandleni? (Vona mufoto.)
14 Ku nga va swaku loko munhu a susiwa bandleni a hi nga ha ta tshuka hi mu losa kumbe ku mu yangula? A swi vuli swona. Kambe leswi munhu yelweyo a nga susiwa bandleni a ha ha fanelanga hi heta nkama wa wunyingi na hi li na yena kumbe hi va vanghanu va yena. I ntiyiso swaku loko munhu lweyi a nga susiwa bandleni a a li munghanu wa hina kumbe a li xaka la hina, hi nga tirhisa lipfalu la hina leli nga djondzisiwa hi Bibele swaku hi yendla xiboho xa leswaku hi ta mu rhamba swaku a ta mintlhanganwini kumbe nada. Se loko a ta mintlhanganwini ke, hi ta yendla yini? Ni ka xiyimu lexi, hi nga tirhisa lipfalu la hina swaku hi yendla xiboho xa leswaku hi ta mu losa kumbe a hi nga ta mu losa. Kambe hambiloko hi yendla xiboho xa leswaku hi ta mu losa munhu yelweyo kumbe ku mu yangula, a hi fanelanga hi heta nkama wa wunyingi na hi bula na yena.
15. I vamani vadjohi lava ku vulavuliwaka hi vona ka buku la 2 Yohani 9-11? (Vona kwadru leli nge “ Yohani Na Pawulo A Va Vulavula Hi Swidjoho Swoleswi Swa Swin’we?”)
15 Van’wani va nga ha chava ku losa munhu lweyi a nga susiwa bandleni hikusa Bibele li li munhu “lweyi a mu xowetaka a seketela mintirho ya yena ya ku biha.” (Lerha 2 Yohani 9-11.) Kambe hi fanele hi khumbuka swaku ka ndzimana leyi, Bibele a li vulavuli hi vanhu hinkwavu lava nga susiwa bandleni kambe li vulavula hi vanhu lava nga djikela nhlengeletanu kumbe lava hlohlotelaka van’wani swaku va va ni mahanyelo ya ku biha. (Nhl. 2:20) Se loko ku li swaku munhu a susiwile hi mhaka leswi a nga djikela nhlengeletanu kumbe hi mhaka leswi a hlohlotelaka van’wani ku yendla swilo swa ku biha, madoda a ma fanelanga ma mu yendzela swaku ma mu pfuna. I ntiyiso swaku munhu yelweyo swi nga yendleka siku lin’wani a txintxa a tlhelela ka Yehovha. Kambe loko a nga se na txintxa, a hi fanelanga hi mu losa, hi mu yangula kumbe hi mu rhamba swaku a ta mintlhanganwini.
TEKELELA TIMPSALU NI NTWELAWUSIWANA WA YEHOVHA
16-17. a) Yehovha a lava leswaku lava nga djoha va yendla yini? (Ezekiyele 18:32) b) Madoda ma nga yendla yini leswaku ma tirhisana na Yehovha loko ma pfuna lweyi a nga yendla xidjoho xaxikulu?
16 I yini leswi hi nga swi djondza ka 5 wa tinhlokomhaka ta Murindzi lweyi? Hi djondze leswaku Yehovha a nga lavi leswaku ni wa mun’we a helisiwa! (Lerha Ezekiyele 18:32.) Yehovha a lava leswaku lava va nga djoha va tlhela va va vanghanu va yena. (2 Ko. 5:20) Hambi khale Yehovha a a pfuna vanhu swaku va tlhelela ka yena, se ninamuntlha wa ha va pfuna lava nga yendla swidjoho swaswikulu swaku va tisola va tlhela va tlhelela ka yena. Madoda ma tirha xikan’we na Yehovha hi ku va ma pfuna lava va nga djoha swaku va tlhelela ka yena. — Rom. 2:4; 1 Ko. 3:9.
17 Loko munhu lweyi a nga susiwa bandleni a tlhelela, Yehovha a tsaka hintamu swinene! Kambe a hi yena ntsena lweyi a tsakaka. Yesu ni tintsumi na vona va tsaka. Ku pimisa hi lirhandzu, timpsalu ni ntwelawusiwana wa Yehovha swi hi yendla hi ya hi mu rhandza hintamu Papayi wa hina lweyi a nga tilweni. — Luk. 1:78.
LISIMU 111 Leswi Swihi Yendlaka Hi Tsaka
a Rito leli nge munhu a tsemiwe bandleni a ha ha li tirhisi, kambe hi tirhisa leli nge a susiwile bandleni, hi ku ya hi leswi Pawulo a nga swi tsala ka buku la 1 Vakorinto 5:13.
b Bibele li vula swaku swidjoho swin’wani a swi nge rivaleliwi. Swidjoho leswo hi leswi swi yendliwaka hi vanhu lava nga tinyimisela ku lwa na Yehovha hi ku kongoma funtshi va kalaka va nga txintxi. Kambe ko va Yehovha na Yesu ntsena lava nga ni mfanelo ya ku vula swaku munhu a ta rivaleliwa kumbe a nga ta rivaleliwa. — Mar. 3:29; Heb. 10:26, 27.