1, 2. I yini leswi Yehovha aswi navelelaka mindjangu?

YEHOVHA XIKWEMBU hi yena anga vumba wukati losungula. Bibele lihi byela leswaku a yendle wansati wosungula a gama “amu tisa ka wanuna.” Adamu a atsake swinene lakakuva a vula leswi: “Akuheteleleni lweyi i rhambu la marhambu ya mina ni nyama ya nyama ya mina.” (Genesa 2:22, 23) Leswi swihi byela leswaku Yehovha a lava leswaku lava chadeke va tsaka.

² Lexi twisaka kuvava, vanhu votala avase tshama va va ni ntsaku amindjangwini ya vona. Hambileswo, Bibele li ni matshinya ya minawu lamanga pfunaka munhu mun’wana ni mun’wana andjangwini kuva a yendla xokarhi leswaku ndjangu wu humelela ni kutlhela wu tikhorisa hi kuva xikan’we. — Luka 11:28.

3, 4. a) Nuna a fanele amu khomisa kuyini nsati wa yena? b) Hi mhaka muni swi ni lisima kuva nuna na nsati va rivalelana?

³ Bibele li vula leswaku nuna lweyi anga munene a fanele a khoma nsati wa yena hi lirhandzu ni xihloniphu. Hi kombela u lerha Vaefesa 5:25-29. Minkama hinkwayu nuna a fanele a khoma nsati wa yena hi ndlela ya lirhandzu. A fanele amu sirhelela, amu hlayisa naswona anga yendli nchumu lexingamu twisaka kuvava.

⁴ Kambe, nuna a fanele a yendla yini loko nsati wa yena a yendla swihoxo? Vavanuna va byeliwa leswi: ‘[“Tamani,” NM] mi rhandza vasati va n’wina, mingatshameni hi kukho mivaholovela.’ (Vakolosa 3:19) Vavanuna, khumbukani leswaku na n’wina ma phazama. Kutani loko mi lava  leswaku Xikwembu ximi rivalela, na n’wina mi fanele mi rivalela vasati va n’wina. (Matewu 6:12, 14, 15) Loko nuna na nsati va tinyimisela kurivalelana, switava pfuna leswaku va va ni wukati leli tsakeke.

5. Nuna a fanele a nyika xindzhuti nsati wa yena hi mhaka muni?

⁵ Yehovha a nyimela leswaku nuna a nyika nsati wa yena xindzhuti. Nuna a fanele aswi tekela nhlokweni swilaveko swa nsati wa yena. Mhaka leyi ayi fanelanga yi tekeliwa hansi. Loko nuna angamu khomi kahle nsati wa yena, Yehovha angaha tshika kuyingisa swikhongelo swa yena. (1 Petro 3:7) Yehovha anga teki vavanuna va li va lisima kutlula vavasati. Hinkwavu lavamu rhandzaka i va lisima ka Yena.

6. Swi vula yini kuva nuna na nsati va va “nyama yin’we”?

⁶ Yesu a hlamusele leswaku nuna na nsati “avahali vambirhi, kambe i nyama yin’we ntsena.” (Matewu 19:6) Kutani va fanele va tshembeka ka muchadu wa vona naswona vanga tshuki va mbuyeta. (Swivuriso 5:15-21; Vaheveru 13:4) Vavanuna ni vavasati va fanele vaswi tekela nhlokweni swilaveko swa vona swa timhaka ta masangu. (1 Vakorinto 7:3-5) Nuna a fanele a khumbuka leswaku ‘akusitshama kuva ni munhu lweyi avengaka nyama ya yena, kambe wayifihluta [ni] kuyikufumeta’. Hi mhaka leyo, nuna a fanele a rhandza nsati wa yena ni kumu hlayisa. Leswi nsati aswi lavaka ka nuna wa yena kutlula hinkwaswu i kuva amu kombisa musa ni lirhandzu. — Vaefesa 5:29.

7. Hi mhaka muni ndjangu wu fanele wu va ni mulumuzana?

⁷ Ndjangu wun’wana ni wun’wana wu fanele wu va ni mulumuzana. Ka 1 Vakorinto 11:3, Bibele li vula leswi: ‘Kriste i nhloko ya wanuna mun’wana ni mun’wana, xileswo wanuna i nhloko ya wansati, Xikwembu i nhloko ya Kriste.’

8. Nsati angaxi kombisisa kuyini xihloniphu xoyenta ka nuna wa yena?

⁸ Nuna mun’wana ni mun’wana wa hoxa. Kambe loko  wansati a seketela swiboho swa nuna wa yena naswona a tirhisana na yena hi kuswi rhandza, ndjangu hinkwawu wa pfuneka. (1 Petro 3:1-6) Bibele li vula leswi: “Wansati aave ni xichavu ka nuna wa yena.” (Vaefesa 5:33) Kasi kufanele kuyendleka yini loko wanuna anga pfumelelani ni leswi nsati wa yena a kholwaka ka swona? Nsati a fanele a tama a kombisa xihloniphu ka nuna wa yena. Bibele li li: ‘N’wina vavasati lavatekiweke: Titsongahateni ka vanuna va n’wina, leswaku van’wana vakokiwa hi mahanyela ya n’wina vasati va vona, hambi loko vangayingisi Rito avangabyeliwi hi munhu, hikuva vatavona xichavu xa n’wina ni kutenga ka n’wina.’ (1 Petro 3:1, 2) Xikombiso lexinene xa nsati xinga pfuna nuna wa yena leswaku a twisisa ni kuhlonipha lipfumelo la yena.

9. a) Nsati a fanele a yendla yini loko anga pfumelelani ni xiboho xa nuna? b) Hi xihi xitsundzuxo lexi yaka ka vavasati lavanga chadiwa lexinga ka buku la Tito 2:4, 5?

⁹ I yini leswi nsati a faneleke aswi yendla loko anga pfumelelani ni xiboho xa nuna wa yena? A fanele a hlamusela mavonelo ya yena hi ndlela ya xihloniphu. Hi xikombiso, Sara a vule nchumu lexi Abrahama a kalaka angaxi  tsakelanga, kambe Yehovha amu byele leswi: “Mu yingisi”. (Genesa 21:9-12) Leswi swi kalaka swinga tolovelekanga kuva nuna lweyi anga Mukreste a yendla xiboho lexi lwisanaka ni leswi Bibele liswi vulaka, nsati a fanele a seketela swiboho swa nuna wa yena. (Mintirho 5:29; Vaefesa 5:24) Nsati lweyi anga munene a hlayisa ndjangu wa yena. (Lerha Tito 2:4, 5.) Loko nuna wa yena ni vana va vona ndlela leyi a tirhaka hi yona andjangwini, vata ya vamu rhandza va tlhela vamu hlonipha swinene. — Swivuriso 31:10, 28.

10. Bibele li vula yini hi kutshikana ni kudlaya wukati?

¹⁰ Minkama yin’wana lava chadeke va hantlisela kutshikana kumbe kudlaya wukati. Hambiswilitanu, Bibele li vula leswaku “nsati angatshuki ahambana ni nuna” ni leswaku “nuna na yena angatshuki atshika nsati.” (1 Vakorinto 7:10, 11) Ku ni swiyimu swokarhata leswi lavanga chada vangaha bohaka kutshikana, kambe lexi i xiboho lexikulu swinene. Kuvuliwa yini hi kudlaya wukati? Bibele li vula leswaku i xivangelo xin’we ntsena lexinga yendlaka leswaku nuna kumbe nsati a boha kudlaya wukati: loko nuna kumbe nsati a mbuyeta. — Matewu 19:9.

11. I yini leswi vana vaswi lavaka kutlula hinkwaswu?

¹¹ Vapsali, mi fanele mi heta nkama wotala ni vana va n’wina hilaha minga kotaka hi kona. Vana va n’wina vami lava naswona xa lisima kutlula ka hinkwaswu va lava leswaku miva djondzisa hi Yehovha. — Deteronoma 6:4-9.

12. I yini leswi vapsali va faneleke vaswi yendla leswaku va sirhelela vana va vona?

¹² Misava ya Sathana yi tama yi biha swinene, naswona ku ni vanhu lavangaha lavaka kuvavisa vana va hina kumbe kuva pfinya. Vapsali van’wana swava karhatela kubula  hi timhaka leti. Kambe vapsali va fanele va pfuna vana va vona leswaku va tivonela ka vanhu volavo naswona va fanele vava djondzisa tindlela tofambela kule na vona. Vapsali, mi fanele mi sirhelela vana va n’wina. * — 1 Petro 5:8.

13. Vapsali va fanele vava djondzisisa kuyini vana va vona?

¹³ Vapsali va ni wutihlamuleli lodjondzisa vana va vona ndlela yohanya hi yona. Ungava djondzisa kuyini? Phela va fanele va djondzisiwa va tlhela va layiwa, kambe awu fanelanga uswi yendla hi ndlela ya mona kumbe ya kuva  hlupha. (Yeremiya 30:11) Hi mhaka leyo, unga tshuki u laya vana va wena na u hlundzukile. Maritu ya wena ama fanelanga ma fana ni “xipada lexi tlhavaka” naswona mava vavisa. (Swivuriso 12:18) Djondzisa vana va wena kutwisisa leswaku hi mhaka muni va fanele va yingisa. — Vaefesa 6:4; Vaheveru 12:9-11; vona Nhlamuselo 30.

14, 15. Hi mhaka muni vana va fanele va yingisa vapsali va vona?

¹⁴ Minkama hinkwayu Yesu a ayingisa Papayi wa yena hambiloko swinga vevuki. (Luka 22:42; Yohane 8:28, 29) Yehovha a nyimela leswaku vana na vona va yingisa vapsali va vona. — Vaefesa 6:1-3.

¹⁵ Vana, hambiloko mi titwa naswimi karhatela kuyingisa vapsali va n’wina, khumbukani leswaku loko mi yendla leswo mi tsakisa Yehovha ni vapsali va n’wina. * — Swivuriso 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. a) Sathana a zama kuxenga vampsha leswaku va yendla leswobiha hi ndlela yihi? b) Hi mhaka muni swi li swa lisima kulanga vanghanu lava rhandzaka Yehovha?

¹⁶ Sathana angaha tirhisa vanghanu va wena ni vampsha van’wana leswaku va zama kuku xenga leswaku u yendla swilo swobiha. Waswi tiva leswaku swingaku karhatela kutiyisela kuxengeteliwa koloko. Hi xikombiso, n’wana wa Yakobe wa ntombhi kunga Dina a ani vanghanu lava avangamu rhandzi Yehovha. Leswo swimu vangele swikarhato yena ni ndjangu waka vona. (Genesa 34:1, 2) Vanghanu lavangamu rhandziki Yehovha vangaha zama kuku xengetela kuyendla swilo leswi aswi nyenyaka. Leswo aswita yendla leswaku u koka kuvava, wena ni ndjangu wa wena. Nakambe aswitamu kwatisa swinene Yehovha. (Swivuriso 17:21,  25) Hi mhaka ya leswo, i swa lisima kulava vanghanu lava rhandzaka Yehovha. — 1 Vakorinto 15:33.

17. Hi lihi wutihlamuleli leli mun’wana ni mun’wana anga na lona andjangwini?

¹⁷ Loko swirho swa ndjangu swi landzela nkongomiso wa Xikwembu, swi tivhikela ka swikarhato ni tinghozi totala. Hi mhaka leyo, loko u li nuna, rhandza nsati wa wena naswona mu khomi hi ndlela ya lirhandzu. Loko u li nsati, hlonipha nuna wa wena u tlhela u tiveka hansi ka yena naswona tekelela xikombiso xa nsati lweyi kuvulavuliwaka hi yena ka buku la Swivuriso 31:10-31. Loko u li mupsali, djondzisa vana va wena leswaku va rhandza Xikwembu. (Swivuriso 22:6) Loko u li papayi, ‘fambisa khwatsi’ ndjangu wa wena. (1 Timotiya 3:4, 5; 5:8) Naswona vana, yingisani vapsali va n’wina. (Vakolosa 3:20) Khumbukani leswaku hinkwenu andjangwini minga phazama, hi mhaka leyo, ti vekeni hansi naswona kombelani kurivaleliwa loko mi phazama. Hakunene, Bibele linga kongomisa mun’wana ni mun’wana andjangwini.