I Yini Ku Pfuxiwa Ka Vafi?
Nhlamulo ya Bibele
Xiga lexi nge “ku pfuxiwa ka vafi” eBibeleni xi hundzuluxeriwa xi huma eka rito ra Xigriki leri nge, a·naʹsta·sis leri vulaka “ku pfuka” kumbe “ku suka u yima nakambe.” Munhu loyi a pfuxiwaka eku feni, u pfuxiwa a ri ni vutomi lebyi a ri na byona.—1 Vakorinto 15:12, 13.
Hambileswi xiga lexi nge, “ku pfuxiwa ka vafi” xi nga riki kona eMatsalweni ya Xiheveru, lama vuriwaka Testamente ya Khale kambe dyondzo ya ku pfuka ka vafi ya kumeka eka wona. Hi xikombiso, hi ku tirhisa muprofeta Hosiya, Xikwembu xi tshembise leswi: “Ndzi ta va kutsula evokweni ra Sheol; ndzi ta va kutsula eku feni.”—Hosiya 13:14; Yobo 14:13-15; Esaya 26:19; Daniyele 12:2, 13.
Xana vanhu va ta pfuxeriwa ku ya hanya kwihi? Vanhu van’wana va pfuxeriwa ku ya hanya etilweni leswaku va ta fuma na Kreste tanihi tihosi. (2 Vakorinto 5:1; Nhlavutelo 5:9, 10) Bibele yi vula leswaku ‘i ku pfuxiwa ko sungula ka vafi,’ leswi kombisaka leswaku ku ta va ni ku pfuxiwa ka vafi kun’wana loku ku nga ta landzela. (Nhlavutelo 20:6; Vafilipiya 3:11) Ku pfuxiwa loku nga ta landzela, ku ta va ku pfuxeriwa ku ta hanya laha misaveni laha vanhu vo tala va nga ta tlhela va tsakela vutomi.—Pisalema 37:29.
Vanhu va ta pfuxiwa hi ndlela yihi? Xikwembu xi ta nyika Yesu matimba ya ku pfuxa vafi. (Yohane 11:25) Yesu u ta pfuxa “hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo” va ri hi ndlela leyi a va ri ha yona loko va nga si fa. (Yohane 5:28, 29) Lava pfuxeriwaka ku ya hanya etilweni va ni miri wa moya kasi lava nga ta hanya laha misaveni va ta va ni miri wa nyama lowu hetisekeke.—Esaya 33:24; 35:5, 6; 1 Vakorinto 15:42-44, 50.
I vamani lava nga ta pfuxiwa? Bibele yi vula leswaku “ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” (Mintirho 24:15) Lavo lulama va katsa vanhu vo tshembeka vo tanihi Nowa, Sara na Abrahama. (Genesa 6:9; Vaheveru 11:11; Yakobo 2:21) Lava nga lulamangiki va katsa vanhu lava tsandzekeke ku hanya hi milawu ya Xikwembu kambe va nga kumangiki nkarhi wo dyondza ni ku hanya ha yona.
Hambiswiritano, vanhu vo homboloka lava nga laviki ku cinca mahanyelo ya vona a va nge pfuxiwi. Loko vanhu vo tano va fa, a va ha ri ni ntshembo wa ku pfuxiwa.—Matewu 23:33; Vaheveru 10:26, 27.
Xana vafi va ta pfuxiwa rini? Bibele yi profete leswaku nkarhi wa ku pfuxiwa ka lava nga ta ya hanya etilweni ku ta endleka hi nkarhi wa vukona bya Kreste, loku sunguleke hi 1914. (1 Vakorinto 15:21-23) Ku pfuxeriwa ku hanya laha misaveni ku ta endleka hi nkarhi wa Ku Fuma Ka Gidi Ra Malembe ka Yesu Kreste, loko misava yi ta hundzuriwa yi va paradeyisi.—Luka 23:43; Nhlavutelo 20:6, 12, 13.
Xana swa twala ku pfumela leswaku vafi va ta pfuxiwa? Bibele yi nyikela vumbhoni bya ku pfuxiwa ka vanhu va kaye, laha eka xiendlakalo ha xin’we ku veke ni timbhoni leti swi voneke hi mahlo. (1 Tihosi 17:17-24; 2 Tihosi 4:32-37; 13:20, 21; Luka 7:11-17; 8:40-56; Yohane 11:38-44; Mintirho 9:36-42; 20:7-12; 1 Vakorinto 15:3-6) Ku va Yesu a pfuxe Lazaro ku ve nchumu lowu hlamarisaka swinene hikuva Lazaro se a a ri ni masiku ya mune a file naswona Yesu u endle singita leri emahlweni ka ntshungu. (Yohane 11:39, 42) Hambi ku ri vakaneti va Yesu a va yi kanetanga mhaka leyi, hikwalaho va lave ndlela ya ku n’wi dlaya swin’we na Lazaro.—Yohane 11:47, 53; 12:9-11.
Bibele yi kombisa leswaku Xikwembu xi na byona vuswikoti bya ku pfuxa vafi naswona xa swi lava ku endla tano. Emiehleketweni ya xona leyi nga pimekiki xi hlayisa vuxokoxoko bya munhu un’wana ni un’wana loyi xi nga ta n’wi pfuxa hi ku tirhisa matimba ya xona lamakulu. (Yobo 37:23; Matewu 10:30; Luka 20:37, 38) Xikwembu xi ni vuswikoti bya ku pfuxa vafi naswona xa swi lava ku endla tano! Loko Bibele yi hlamusela hi ku pfuxiwa ka vafi loku nga ta va kona, yi vula leswi hi Xikwembu: “U ta navela ntirho wa mavoko ya wena.”—Yobo 14:15.
Mhaka leyi nga riki ntiyiso malunghana ni ku pfuxiwa ka vafi
Mavunwa: Ku pfuxiwa ka vafi i ku hlanganisiwa ka moya ni miri.
Ntiyiso: Bibele yi dyondzisa leswaku munhu i moya-xiviri, ku nga ri xiphemu xo karhi lexi salaka xi hanya endzhaku ka rifu. (Genesa 2:7; Ezekiyele 18:4) Loko munhu a pfuxiwa a nga hlanganisiwi ni moya wa yena kambe u pfuxiwa a ri moya-xiviri lowu hanyaka.
Mavunwa: Vanhu van’wana va pfuxiwa kutani hi ku hatlisa va lovisiwa.
Ntiyiso: Bibele yi vula leswaku “lava a va hanya hi swilo swo biha” va ta “pfukela eku avanyisiweni.” (Yohane 5:29) Hambiswiritano, vanhu lava nga ta pfuxiwa va ta avanyisiwa hi ku ya hi leswi va nga ta swi endla loko va pfuxiwile, ku nga ri leswi a va swi endla khale loko va nga si fa. Yesu u te: ‘Vafi va ta twa rito ra N’wana wa Xikwembu kutani lava yingiseke va ta hanya.’ (Yohane 5:25) Lava yingisaka kumbe va ‘nyikela nyingiso’ eka swilo leswi va nga ta swi dyondza endzhaku ka loko va pfuxiwile, mavito ya vona ma ta tsariwa eka “buku-nsongwa ya vutomi.”—Nhlavutelo 20:12, 13.
Mavunwa: Loko munhu a pfuxiwa, u pfuka a ri ni miri lowu a a ri na wona loko a nga si fa.
Ntiyiso: Endzhaku ka loko munhu a file, miri wakwe wu va wu dyiwe hi misava.—Eklesiasta 3:19, 20.