1, 2. (a) I yini leswi nga endlaka hi vutisa xivutiso lexi nge: “Ku fikela rini?” (b) Swikombiso swa malandza yo tshembeka ya khale swi nga hi khutaza njhani namuntlha?

“KU FIKELA rini?” Xivutiso xexo xi vutisiwe hi vaprofeta vo tshembeka ku nga Esaya na Habakuku. (Esa. 6:11; Hab. 1:2) Hilaha ku fanaka loko Hosi Davhida a tsala Pisalema 13, u vutise xivutiso lexi nge: “Ku fikela rini?” ku ringana ka mune. (Ps. 13: 1, 2) Hosi ya hina Yesu Kreste na yena u tshame a vutisa vanhu va le nkarhini wakwe xivutiso lexi fanaka. (Mat. 17:17) Kutani a hi fanelanga hi tivona nandzu loko mikarhi yin’wana hi vutisa xivutiso lexi.

² I yini leswi nga endlaka hi vutisa xivutiso lexi nge: “Ku fikela rini?” Kumbexana hi tshame hi twisiwa ku vava hi ndlela yo karhi. Kumbe hi langutana ni swiphiqo leswi vangiwaka hi ku dyuhala, mavabyi kumbe maxangu man’wana hikwalaho ka leswi hi hanyaka emikarhini ya “mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” (2 Tim. 3:1) Kumbexana hi hetiwa matimba hi swilo swo biha leswi endliwaka hi vanhu lava hi tshamaka na vona. Hambiswiritano, swa khutaza ku tiva leswaku ni malandza ya Yehovha yo tshembeka ya khale ma tshame ma vutisa xivutiso lexi, lexi na hina xi hi karhataka naswona a ma tshinyiwanga hikwalaho ka sweswo.

3. I yini lexi nga hi pfunaka loko hi langutana ni swiyimo swo tika?

 ³ Kambe i yini lexi nga hi pfunaka loko hi langutana ni swiyimo swo tano swo tika? Mudyondzisiwa Yakobo, makwavo wa Yesu hi manana u tsale a ku: “Hikokwalaho, lehisani mbilu, vamakwerhu, ku fikela enkarhini wa vukona bya Hosi.” (Yak. 5:7) Swi le rivaleni leswaku hinkwerhu hi fanele hi lehisa mbilu. Kambe swi katsa yini ku lehisa mbilu?

4, 5. (a) Swi katsa yini ku lehisa mbilu? (b) Mudyondzisiwa Yakobo u yi hlamusela njhani mfanelo ya ku lehisa mbilu? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁴ Hi ku ya hi Bibele, ku lehisa mbilu hi wun’wana wa mihandzu ya moya lowo kwetsima naswona handle ko pfuniwa hi Xikwembu swa tika leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va lehisa mbilu. Ku lehisa mbilu i nyiko leyi humaka eka Xikwembu naswona i ndlela ya nkoka yo kombisa leswaku ha xi rhandza. Nakambe hi kombisa leswaku hi rhandza van’wana loko hi va lehisela mbilu. Loko hi nga lehisi mbilu rirhandzu leri nga kona exikarhi ka hina ni vanhu van’wana ri nga ha hela. (1 Kor. 13:4; Gal. 5:22) Ku lehisa mbilu swi fambisana ni timfanelo tin’wana ta Vukreste. Hi xikombiso, ku lehisa mbilu swi fambisana ni ku tiyisela, leswi endlaka leswaku hi kota ku tiyisela swiyimo swo tika handle ko heleriwa hi ntsako. (Kol. 1:11; Yak. 1:3, 4) Ku lehisa mbilu swi nga tlhela swi katsa ku tshama hi tshembekile loko hi xanisiwa, ku nga tlheriseli swo biha hi swo biha ku nga khathariseki swiyimo leswi hi langutanaka na swona. Ku engetela kwalaho, Bibele yi hi khutaza ku hlakulela moya wo rindza. Mfanelo leyi ya ku lehisa mbilu yi hlamuseriwe eka Yakobo 5:7, 8. (Yi hlaye.)

⁵ Ha yini hi fanele hi lehisa mbilu hi rindzela Yehovha leswaku a teka goza? Yakobo u fanisa xiyimo xa hina ni xa murimi. Hambileswi murimi a tirhaka hi matimba loko a byala, a nga swi koti ku lawula maxelo ni ndlela leyi swimilana swakwe swi kulaka ha yona. A nge swi koti ku hatlisisa nkarhi. Wa swi tiva leswaku u fanele a lehisa mbilu a rindzela “mbhandzu wa misava lowu nga wa nkoka.” Hilaha ku fanaka loko ha ha rindzele leswaku Yehovha a hetisisisa switshembiso swakwe hi ta hlangana ni swiyimo leswi hi nga kotiki ku swi lawula. (Mar. 13:32, 33; Mint. 1:7) Hi fanele hi lehisa mbilu ku fana ni murimi.

6. Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa muprofeta Mikiya?

⁶ Swiyimo leswi hi langutanaka na swona namuntlha swa fana ni swa le nkarhini wa muprofeta Mikiya. U hanye hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Akazi, laha a ku endleka vubihi bya mixaka hinkwayo. Entiyisweni, vanhu hi nkarhi wolowo a va tolovele ‘ku endla leswo biha.’ (Hlaya Mikiya 7:1-3.) Mikiya u swi xiyile leswaku a nge swi koti ku cinca vanhu va le nkarhini wakwe. Kutani a a ta endla yini? U hi byela leswi: “Loko ku ri mina, ndzi ta tshama ndzi rindzele Yehovha. Ndzi ta kombisa moya wo rindza eka Xikwembu lexi xi ndzi ponisaka. Xikwembu xanga xi ta ndzi yingisa.” (Mik. 7:7) Ku fana na Mikiya na hina hi fanele hi va ni “moya wo rindza.”

7. I yini leswi hi faneleke hi swi endla loko ha ha rindzele leswaku Yehovha a hetisisa switshembiso swakwe?

⁷ Loko hi ri ni ripfumelo ro fana ni ra Mikiya hi ta rindzela Yehovha hi ku swi rhandza. Xiyimo xa hina a xi fani ni xa mukhotsiwa loyi a gweviweke rifu. U boheka ku rindza kambe a nga swi lavi leswaku siku ra ku dlayiwa kakwe ri fika. Kambe a swi tano hi hina! Hi rindzela Yehovha hi ku swi rhandza hikuva ha swi tiva leswaku u ta hetisisa xitshembiso xakwe xo hi nyika vutomi lebyi nga heriki hi nkarhi lowu faneleke! Kutani hi “tiyisela hi ku helela ni ku va ni mbilu yo leha  hi ntsako.” (Kol. 1:11, 12) Yehovha a nge tsaki nikatsongo loko hi rindza hi ri karhi hi gungula hileswi hi vonaka onge wa hlwela.—Kol. 3:12.

8. I yini leswi hi faneleke hi tivutisa swona loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi swikombiso swa malandza ya Yehovha yo tshembeka ya khale?

⁸ Hi ta tiyimisela ku rindza loko hi anakanyisisa hi swikombiso swa malandza yo tshembeka lama lehiseke mbilu ma rindzela Yehovha leswaku a hetisisa switshembiso swakwe. (Rhom. 15:4) Loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi swikombiso swa wona, i swinene ku va hi tivutisa leswi: Ma rindze nkarhi wo tanihi kwihi? Ha yini a ma tiyimisele ku rindza? Hi yihi mikateko leyi ma yi kumeke hikwalaho ko rindza?

9, 10. Abrahama na Sara va rindze nkarhi wo tanihi kwihi leswaku Yehovha a hetisisa xitshembiso xakwe?

⁹ Anakanya hi xikombiso xa Abrahama na Sara. I van’wana va “lava [dyeke] ndzhaka ya switshembiso hikwalaho ka ripfumelo ni ku lehisa mbilu.” Matsalwa ma hi byela leswaku “loko Abrahama a kombise ku lehisa mbilu,” Yehovha u n’wi tshembise leswaku u ta n’wi katekisa ni ku tlhela a andzisa vatukulu vakwe. (Hev. 6:12, 15) Ha yini Abrahama a a ha fanele a lehisa mbilu? Hikwalaho ka leswi a swi ta teka nkarhi wo leha ku va switshembiso sweswo swi hetiseka. Ntwanano lowu Yehovha a wu endleke na Abrahama wu sungule ku hetiseka hi Nisani 14, 1943 B.C.E. Sweswo swi endleke loko Abrahama na Sara ku katsa ni ndyangu wa vona va tsemakanya Nambu wa Yufrata kutani va nghena eTikweni leri Tshembisiweke. Abrahama a a fanele a rindza malembe ya 25 leswaku Isaka n’wana wakwe a velekiwa hi 1918 B.C.E., naswona a a fanele a tlhela a rindza malembe man’wana ya 60 leswaku vatukulu vakwe, ku nga Esawu na Yakobe va velekiwa hi 1858 B.C.E.—Hev. 11:9.

 ¹⁰ Xana Abrahama u kume tiko ro tanihi kwihi? Bibele yi ri: ‘Yehovha a nga n’wi nyikanga Abrahama hambi ku ri ndhawunyana leyi ringanaka ni nkondzo; kambe u tshembise ku n’wi nyika rona ri va ra yena, ni leswaku endzhaku ka yena u ta ri nyika mbewu yakwe, kasi enkarhini wolowo a a nga ri na n’wana.’ (Mint. 7:5) Vatukulu va Abrahama va kume ndzhaka ya tiko leri tshembisiweke endzhaku ka malembe ya 430 Abrahama a tsemakanye Nambu wa Yufrata.—Eks. 12:40-42; Gal. 3:17.

11. Ha yini Abrahama a lehise mbilu a rindzela Yehovha naswona hi yihi mikateko leyi a nga ta yi kuma enkarhini lowu taka?

¹¹ Abrahama u lehise mbilu a rindzela Yehovha hileswi a a ri ni ripfumelo eka Yena. (Hlaya Vaheveru 11:8-12.) Hambileswi a nga swi vonangiki hinkwaswo switshembiso leswi Yehovha a n’wi tshembiseke swona, u rindze a tsakile. Kambe anakanya ntsako lowu Abrahama a nga ta va na wona loko a pfuxiwa eparadeyisini. U ta hlamala loko a hlaya hi ta vutomi byakwe ni bya vatukulu vakwe eka tindzima to tala ta Bibele. * Anakanya ndlela leyi a nga ta tsaka ha yona loko a twa leswaku leswi a swi endleke swi ve swa nkoka eku hetisiseni ka xikongomelo xa Yehovha mayelana ni mbewu leyi tshembisiweke! A swi kanakanisi leswaku u ta swi xiya leswaku ku rindza kakwe a ku vanga ka hava.

12, 13. Ha yini Yosefa a a fanele a lehisa mbilu naswona hi rihi langutelo lerinene leri a ri na rona?

¹² Yosefa, ntukuluxinghuwe wa Abrahama na yena u lehise mbilu a rindzela Yehovha. U khomiwe hi ndlela yo biha swinene. Loko a ri ni malembe ya 17, vamakwavo vakwe va n’wi xavisile leswaku a ya va hlonga. Ivi endzhaku, a hehliwa hileswaku a a lava ku pfinya nsati wa Potifaro, leswi endleke leswaku a pfaleriwa ekhotsweni. (Gen. 39:11-20; Ps. 105:17, 18) Hambileswi a a ri munhu lonene, swi tikomba onge swilo a swi n’wi fambela ximatsi. Kambe endzhaku ka malembe ya 13, swilo swi cince hi xihatla. U ntshunxiwile ekhotsweni naswona u nyikiwe xikhundlha lexi tlakukeke swinene e-Egipta.—Gen. 41:14, 37-43; Mint. 7:9, 10.

¹³ Xana maxangu wolawo ma endle leswaku Yosefa a hlundzuka? Xana u tshike ku tshemba Yehovha Xikwembu xakwe? Nikatsongo. I yini lexi pfuneke Yosefa leswaku a lehisa mbilu a rindzela Yehovha? I ripfumelo rakwe eka Yehovha. U xiye leswaku Yehovha a n’wi seketela. Leswi hi swi vona eka leswi a swi byeleke vamakwavo vakwe loko a ku: “Mi nga chavi, xana ndzi le matshan’weni ya Xikwembu? Loko ku ri n’wina a mi ndzi anakanyele swo biha. Xikwembu a xi ndzi anakanyele vunene hi xikongomelo xa ku endla hilaha xi endleke hakona namuntlha leswaku ku londzovotiwa vanhu vo tala va hanya.” (Gen. 50:19, 20) Eku heteleleni, Yosefa u byi vonile vuyelo byo va a lehise mbilu.

14, 15. (a) Davhida u lehise mbilu a rindzela Yehovha hi ndlela yihi? (b) I yini leswi pfuneke Davhida leswaku a lehisa mbilu a rindzela Yehovha?

¹⁴ Hosi Davhida na yena u tshame a khomiwa hi ndlela yo biha. Hambileswi a totiweke hi Yehovha leswaku a va hosi ya Israyele loko a ha ri xifanyetana, u boheke ku rindza malembe ya 15 a nga si nyikiwa vuhosi. (2 Sam. 2:3, 4) Eka malembe wolawo, Hosi Sawulo loyi a nga tshembekanga u hlotane na Davhida a lava ku n’wi dlaya. * Hikwalaho ka sweswo, Davhida u boheke ku hanya tanihi mubaleki, mikarhi yin’wana a balekela ematikweni man’wana ni ku tumbela emabakweni emananga. Niloko se Sawulo a dlayiwile enyimpini, Davhida a ha fanele a rindza  malembe man’wana ya nkombo a nga si nyikiwa vuhosi hinkwabyo.—2 Sam. 5:4, 5.

¹⁵ Ha yini Davhida a a tiyimisele ku lehisa mbilu a rindzela Yehovha? Davhida u hi nyika nhlamulo ya kona eka Pisalema leyi eka yona a vutiseke ka mune, a ku: “Ku fikela rini?” U ri: “Loko ku ri mina, ndzi tshembe musa wa wena wa rirhandzu; mbilu ya mina a yi tsake hi ku ponisa ka wena. Ndzi ta yimbelelela Yehovha, hikuva u tirhisane na mina hi ndlela leyi vuyerisaka.” (Ps. 13:5, 6) Davhida a a tiyiseka leswaku Yehovha wa n’wi rhandza. A a swi langutele hi mahlongati ku ponisiwa hi Yehovha naswona u anakanyisise hi ndlela leyi Yehovha a tshameke a n’wi katekisa ha yona. Swi le rivaleni leswaku Davhida u swi xiyile leswaku ku rindza a swi ta va ni vuyelo lebyinene.

16, 17. Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va hi vekele xikombiso xihi lexinene emhakeni yo tiyimisela ku rindza?

¹⁶ Yehovha na yena u lehisa mbilu. U hi vekela xikombiso lexinene ngopfu xo rindza ni ku lehisa mbilu. (Hlaya 2 Petro 3:9.) Yehovha u rindze malembe yo tala leswaku ku xandzuka loku veke kona entangeni wa Edeni ku ta lulamisiwa hi ndlela leyi nga siyiki ku kanakana. U “tshama a [wu] langutele” hi mahlongati nkarhi lowu vito rakwe ri nga ta kwetsimisiwa hilaha ku heleleke. Sweswo swi ta endla leswaku a katekisa lava “tshamaka va n’wi languterile.”—Esa. 30:18.

¹⁷ Ku sukela khale Yesu na yena a a tiyimisele ku rindza. Hambileswi a koteke ku hlula miringo loko a ha ri laha misaveni ni ku tlhela a nyika Yehovha gandzelo ra nkutsulo wakwe hi 33 C.E., a a fanele a rindza kukondza ku fika 1914 leswaku a ta sungula ku fuma. (Mint. 2:33-35; Hev. 10:12, 13) Ku tlula kwalaho, Yesu wa ha fanele a rindza ku fikela loko ku hela Malembe ya Gidi ya ku Fuma kakwe ku ri kona valala vakwe hinkwavo va nga ta herisiwa. (1 Kor. 15:25) U ta va a rindze nkarhi wo leha kambe ha tiyiseka leswaku ku rindza koloko a hi ka hava.

18, 19. I yini leswi nga ta hi pfuna ku lehisa mbilu hi rindzela Yehovha?

¹⁸ A swi kanakanisi leswaku hinkwerhu ka hina hi fanele kombisa moya wo rindza. Kambe i yini leswi nga ta hi pfuna ku endla tano? Hi fanele hi khongela eka Xikwembu leswaku xi hi nyika moya wa xona. Tsundzuka leswaku ku lehisa mbilu i yin’wana ya timfanelo ta moya lowo kwetsima. (Efe. 3:16; 6:18; 1 Tes. 5:17-19) Kombela Yehovha leswaku a ku pfuna u lehisa mbilu.

¹⁹ Tsundzuka leswi pfuneke Abrahama, Yosefa na Davhida leswaku va kota ku rindzela Yehovha kukondza a hetisisa switshembiso swakwe. Va pfuniwe hi ripfumelo ra vona ni hileswi a va n’wi tshemba. A va nga lavi leswi vuyerisaka vona ntsena. Loko hi anakanyisisa hi mikateko leyi va yi kumeke, na hina hi ta va ni moya wo rindza.

20. Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

²⁰ Hambileswi mikarhi yin’wana hi langutanaka ni miringo, hi tiyimisele ku kombisa “moya wo rindza.” Mikarhi yin’wana hi nga ha twa ku vava lerova hi ku: “Hi ta rindza ku fikela rini, Yehovha?” (Esa. 6:11) Kambe moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu ta hi pfuna hinkwerhu ka hina leswaku hi titwa ku fana na Yeremiya loyi a nga te: “Yehovha i xiavelo xa mina . . . Hi yona mhaka leyi ndzi nga ta va ni moya wo rindza eka yena.”—Swir. 3:21, 24.