Jack na Marie-Line va ve eka ntirho wa nkarhi hinkwawo swin’we ku sukela hi 1988. Leswi a va tiveka hi ku hatla va tolovela xiyimo, va rhumeriwe etindhawini to hambanahambana eGuadeloupe ni le French Guiana. Matiko lamambirhi sweswi ma languteriwa hi rhavi ra le Furwa. I nge hi vutisa Jack na Marie-Line swivutiso swi nga ri swingani.

I yini lexi endleke u nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo?

Marie-Line: Loko ndza ha kula eGuadeloupe, hakanyingi a ndzi heta siku hinkwaro ndzi ri ensin’wini na manana, loyi a chivirika. Ndzi rhandza vanhu, hi yona mhaka loko ndzi heta xikolo hi 1985, ndzi sunguleke ku phayona.

Jack: Loko ndza ha ri jaha, a ndzi tala ku tshama ni vamakwerhu lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo lava a va rhandza nsimu. Loko xikolo xi pfala, a ndzi teka vuphayona bya nkarhinyana. Mikarhi yin’wana, hi mahelovhiki a hi famba hi bazi hi ya chumayela ni maphayona man’wana ensin’wini ya wona. A hi chumayela siku hinkwaro, hi gimeta hi ku ya tlanga elwandle. A ku tsakisa hi nkarhi wolowo!

Endzhaku ka loko ndzi cate Marie-Line hi 1988, ndzi tibyele leswi, ‘A hi khomekanga hi nchumu, hikwalaho ka yini hi nga endli leswi engetelekeke ensin’wini?’ Ndzi joyine nghamu eka vuphayona. Endzhaku ka lembe, hi ye exikolweni xa maphayona kutani loko xi hela hi komberiwe ku va maphayona yo hlawuleka. Hi tiphinile hi swiavelo swo hlayanyana eGuadeloupe loko hi nga si komberiwa ku ya eFranch Guiana.

Mi cinciwe swiavelo ko tala. I yini lexi mi pfuneke mi kota ku hatla mi tolovela swiyimo? 

Marie-Line: Vamakwerhu va le Bethele ya le French Guiana, a va swi tiva leswaku tsalwa leri hi ri rhandzaka ngopfu i Esaya 6:8. Loko va hi fonela, a va rhanga hi ku hi tlangisa va ku, “Ma ha ri tsundzuka tsalwa leri mi ri rhandzaka ngopfu?” Se a hi swi tiva leswaku hi ta kuma xiavelo lexintshwa hikwalaho a hi hlamula hi ku, “Hi hina lava! Hi rhume!”

A hi papalata ku fanisa xiavelo lexintshwa ni swa khale hikuva ku endla tano a swi ta endla hi nga xi tlangeli xiavelo lexi hi nyikiwaka xona. Nakambe  a hi teka goza ro hatla hi tiva vamakwerhu loko hi fika.

Jack: Enkarhini lowu hundzeke, vamakwerhu van’wana a va nga swi lavi leswaku hi famba hi va siya kutani va ringete ku hi heta matimba. Kambe loko hi rhurha eGuadeloupe, makwerhu un’wana u hi tsundzuxe marito ya Yesu lama tsariweke eka Matewu 13:38, lama nge: “Nsimu i misava.” Loko hi cinciwa swiavelo, a hi tibyela leswaku ha ha tirha nsimu yin’we, swi nga ri na mhaka leswaku hi le kwihi. Xa nkoka eka hina, i vanhu ni nsimu!

Loko hi fika ensin’wini leyintshwa, a hi xiya leswaku ku na van’wana lava tshamaka kwalaho naswona va tsakile. Na hina a hi ringeta ku hanya ku fana ni vanhu va ndhawu yoleyo. Hambiloko swakudya swa kona hi nga swi tolovelanga, a hi dya leswi va dyaka swona ni ku nwa leswi va nwaka swona, hi ri karhi hi landzela switsundzuxo swa ta rihanyo. A hi vulavula kahle hi xiavelo xin’wana ni xin’wana.

Marie-Line: A hi dyondza swo tala eka vamakwerhu lava tshamaka kwalaho. Ndzi tsundzuka loko ha ha ku fika eFrench Guiana. Mpfula a yo halaka kunene kutani hi tibyele leswaku inge hi yimanyana yi yima hi kona hi nga ta ya ensin’wini. Makwerhu un’wana wa xisati u ndzi vutisile a ku, “Hi nga famba?” Ndzi hlamarile, ivi ndzi ku, “Njhani?” Hiloko a ku, “Teka xambhulele hi ta famba hi swikanyakanya.” Ndzi dyondze ku fambisa xikanyakanya hi hala tlhelo ndzi khome xambhulele. Loko a ndzi nga dyondzanga, a ndzi ta va ndzi nga swi kotanga ku chumayela hi nkarhi wa timpfula!

Mi rhurhe kwalomu ka 15. Xana swi kona switsundzuxo leswi mi nga swi tsundzuxaka van’wana loko swi ta emhakeni ya ku rhurha?

Marie-Line: Ku rhurha a swi olovi. Kambe i swa nkoka ku va ni ndhawu yo tshama leyi u nga ta kota ku wisa eka yona loko u vuya hi le nsin’wini.

Jack: Hakanyingi loko hi fika endlwini leyintshwa a hi yi penda endzeni. Loko vamakwerhu erhavini va xiya leswaku a hi nge tshami nkarhi wo leha, mikarhi yin’wana a va ku, “Jack, u nga tikarhati hi ku penda sweswi!”

Marie-Line swa ku paka i swa yena! U longela hinkwaswo emabokisini a ma tsala leswaku “swo hlamba,” “swa le kamareni,” “swa le khixini” ni swin’wana. Loko hi fika ekaya lerintshwa, a swi hi olovela ku veka nhundzu emakamareni lama faneleke. A tsala leswi nga ebokisini ha rin’we leswaku hi ta kuma leswi hi swi lavaka hi ku olova.

 Marie-Line: Leswi hi dyondzisiweke ku hleleka, a hi kota ku namba hi sungula nsimu ha ha ku fika.

Mi wu hlela njhani nkarhi wa n’wina leswaku mi kota ku “hetisisa vutirheli bya [n’wina] hi xitalo”?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Hi Musumbhunuku, ha wisa hi lunghiselela leswi hi nga ta swi dyondza etinhlengeletanweni ta vandlha. Ku sukela hi Wavumbirhi hi va hi ri ensin’wini.

Jack: Hambileswi hi faneleke hi fikelela tiawara to karhi kambe a hi ehleketi ngopfu hi swona sweswo. Xa nkoka swinene eka hina i ku chumayela. Loko hi huma ekaya hi tikarhatela ku vulavula ni vanhu hinkwavo lava hi hlanganaka na vona.

Marie-Line: Hi xikombiso, loko hi ya eka pikiniki, mikarhi hinkwayo ndzi longa swiphephana. Van’wana a va ta eka hina va kombela tibuku, hambiloko hi nga va byelanga leswaku hi Timbhoni ta Yehovha. Mikarhi hinkwayo hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka ni ku tikhoma kahle. Vanhu va swi xiya sweswo.

Jack: Mahanyelo ya hina na wona a ma chumayela vaakelani va hina. A ndzi rholela maphepha, ndzi humesa bini ni ku basisa rivala. Vaakelani va hina va swi xiya sweswo, mikarhi yin’wana u twa va ku, “Ndzi kombela Bibele loko mi ri na yona.”

Mikarhi yo tala mi chumayela ensin’wini ya le kule. Xana ku na swo hlawuleka leswi mi swi tsundzukaka loko mi ri karhi mi teka maendzo yo tano?

Jack: EGuiana swa tika ku fikelela tindhawu tin’wana. Mikarhi yo tala, evhikini a hi famba 600 wa tikhilomitara emagondzweni lama nga fambekiki. Riendzo ra hina ro ya eSt. Élie, ekhwatini ra Amazon a ri rivaleki. Swi hi tekele tiawara to tala ku fika hambileswi a hi famba hi movha wa mavhilwa lamakulu ni xikepe lexi nga ni rivilo. Vo tala lava a va tshama kwalaho a va tirha emayini. Leswi ava tlangela tibuku ta hina, van’wana va kale va nyikela hi nsuku wutsongo! Nimadyambu hi va tlangele yin’wana ya tivhidiyo ta nhlangano. Vo tala lava tshamaka kwalaho va tile va ta hlalela.

Marie-Line: Ku nga ri khale Jack wa ha ku komberiwa ku andlala mbulavulo wa Xitsundzuxo eCamopi. Swi hi tekele mune wa tiawara ku ya fika kona, a hi famba hi xikepe eNambyeni wa Oyapock. A swi tsakisa ngopfu.

Jack: Laha mati ya nambu ma hobomulanaka kona hi rivilo ka chavisa. Swa tsakisa ku ma vonela ekusuhi loko ma hobomulana. Mufambisi wa xikepe u fanele a tiva timhaka takwe loko a hundza kwalaho. Kambe a ku ri ntokoto wo tsakisa swinene. Hambileswi a ku ri ni Timbhoni ta tsevu, kwalomu ka 50 wa vanhu va tile eXitsundzuxweni, ku katsa ni ma Amerindians man’wana!

Marie-Line: Vantshwa lava tiyimiseleke ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha na vona va nga tiphina hi mitokoto leyi fanaka. Loko u ri eka swiyimo swo fana ni leswi, u fanele u tshemba Yehovha naswona ripfumelo ra wena ri ta tiya. Yehovha u hi pfunile.

Mi dyondze tindzimi to tala. Mi yo velekiwa na swona swa ku dyondza tindzimi?

Jack: Doo! Ndzi dyondze tindzimi leti hikuva a ku ri ni xilaveko xo endla tano. A ndzi boheka ku fambisa Xihondzo Xo Rindza hi Xisranantongo * ndzi nga si andlala ni mbulavulo wa ku hlayiwa ka Bibele! Ndzi vutise makwerhu un’wana leswaku ndzi xi fambise njhani. U te, “Mikarhi yin’wana a hi nga swi twi leswi a wu swi vula kambe xona u xi fambise kahle.” Vana va ve mpfuno lowukulu. Loko ndzi endla xihoxo, a va ndzi byela kambe lavakulu a va nga ndzi byeli. Ndzi dyondze swo tala eka vana.

Marie-Line: Eka nsimu yin’wana, a ndzi dyondzisa vanhu lava vulavulaka Xifurwa, Xiputukezi ni Xisranantongo Bibele. Makwerhu un’wana wa xisati u ringanyete leswaku ndzi sungula hi ririmi leri ndzi tikelaka ngopfu, ndzi hetelela hi leri nga tikiki. Swi nga siya kwihi, ndzi swi xiyile leswaku a a tiyisile.

Siku rin’wana ndzi dyondzise munhu loyi a vulavulaka Xisranantongo Bibele, loko ndzi heta ndzi ya dyondzisa loyi a vulavulaka Xiputukezi. Loko ndzi sungula dyondzo ya vumbirhi, makwerhu wa xisati  loyi a ri na mina, u te, “Marie-Line, ku ta va ni xiphiqo!” Ndzi xiye leswaku a ndzi vulavula ni wansati wa le Brazil hi Xisranantongo, ematshan’weni ya Xiputukezi!

Vanhu lava mi tshameke mi tirha na vona va mi rhandza. Mi swi kotise ku yini ku tolovelana ni vamakwerhu?

Jack: Swivuriso 11:25 yi ri: “Moyaxiviri lowu hananaka wu ta nonisiwa.” A hi tinyika nkarhi wo va na van’wana ni ku va pfuna. Loko ku fanele ku khathaleriwa Holo ya Timbhoni, van’wana a va ku eka mina: “Tshika vahuweleri va swi endla.” Kambe ndzi hlamule ndzi ku: “Na mina ndzi muhuweleri. Loko ku ri na leswi faneleke swi endliwa, na mina ndzi ta swi endla.” Hambileswi hinkwerhu hi lavaka nkarhi wo wisa, a hi tshamela ku titsundzuxa leswaku a hi lavi leswaku nkarhi wo wisa wu hi sivela ku pfuna van’wana.

Marie-Line: Hi endla matshalatshala yo komba vamakwerhu leswaku ha va rhandza. Hi ndlela yoleyo a hi tiva ni loko un’wana a lava ku saleriwa ni vana kumbe ku landzeriwa vana exikolweni. Kutani a hi hlela swiyimo swa hina leswaku hi ta kota ku ya pfuna. Sweswo swi endle hi va ni vuxaka lebyinene ni van’wana hikuva a hi tshama hi lunghekele ku va pfuna loko va lava ku pfuniwa.

Hi yihi mikateko leyi mi yi kumeke hikwalaho ko tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu?

Jack: Hi kume mikateko yo tala hikwalaho ka leswi hi nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo. Hi tiphinile hi ku vona vuxongi bya ntumbuluko wa Yehovha. Hambi loko hi langutana ni mintlhontlho, hi ni ku rhula ka mianakanyo hikuva ha swi tiva leswaku kun’wana ni kun’wana laha hi nga kona vanhu va Xikwembu va ta hi seketela.

Loko ndza ha ri jaha, ndzi pfaleriwile eFrench Guiana hikwalaho ka leswi a ndzi nga katseki eka swa tipolitiki. A ndzi nga swi lorhi leswaku siku rin’wana ndzi ta tlhelela kona se ndzi ri murhumiwa, ndzi tlhela ndzi nyikiwa mpfumelelo wo ya chumayela swivochwa. Hakunene Yehovha hi lonene!

Marie-Line: Lexi ndzi tsakisaka ngopfu i ku pfuna van’wana. Ha tsaka leswi hi tirhelaka Yehovha. Nakambe swi tiyise rirhandzu ra hina. Mikarhi yin’wana, Jack a kombela leswaku hi rhamba vatekani lava lavaka ku khutaziwa hi ta tiphina hi swakudya na vona. Hi xitalo a ndzi hlamula ndzi ku, “U hlaye miehleketo ya mina!” Mikarhi yo tala a hi ehleketa swilo leswi fanaka.

Jack: A hi khale madokodela ma ndzi byele leswaku ndzi khomiwe hi khensa ya vaxinuna. Hambileswi Marie-Line a nga swi rhandziki ku vulavula hi mhaka leyi, ndzi n’wi byele leswi: “Nkatanga, niloko ndzo fa mundzuku, ndzi ta va ndzi fe ‘ndzi nga dyuhalanga.’ Kambe ndzi ta va ndzi tsakile hi ku tiva leswaku ndzi endle hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya mina entirhweni wa Yehovha.”—Gen. 25:8.

Marie-Line: Yehovha u hi nyike ntirho lowu a hi nga lorhi leswaku hi nga pfuka hi wu endlile. Hi tiphinile hi swilo swo tala leswinene evuton’wini. Leswi hi tshembaka Xikwembu hi timbilu ta hina hinkwato, ku n’wana ni ku n’wana laha nhlangano wa xona wu nga ta hi kombela leswaku hi ya kona, hi ta ya!