1, 2. Bibele yi profete yini hi ku andza ka vanhu va Yehovha?

EMISAVENI hinkwayo, ku ni nhlengeletano leyi vumbiwaka hi vanhu lava rhandzaka Yehovha ni lava lavaka ku n’wi tirhela. Vanhu lava i Timbhoni ta Yehovha. Hambileswi va endlaka swihoxo, Yehovha wa va kongomisa hi ku tirhisa moya lowo kwetsima. A hi kambisiseni tindlela tin’wana leti a va katekiseke ha tona.

² Hi 1914, a ku ri ni vanhu vatsongo lava gandzelaka Yehovha. Kambe Yehovha u katekise ntirho wo chumayela. Hikwalaho ka sweswo, vanhu va timiliyoni va dyondze ntiyiso naswona va ve Timbhoni takwe. Yehovha u hlamusele ku andza loku, loku hlamarisaka loko a ku: “Lontsongo u ta va gidi, kasi lontsongo ngopfu u ta va tiko ra matimba. Mina Yehovha, ndzi ta swi hatlisisa hi nkarhi wa swona.” (Esaya 60:22) Namuntlha swi lo dlaa, leswaku vuprofeta lebyi byi hetisekile. Vanhu va Yehovha va fana ni tiko lerikulu. Entiyisweni, ku ni matiko yo tala emisaveni hinkwayo lama nga ni vaaki vatsongo loko ma ringanisiwa ni nhlayo ya vanhu va Yehovha.

3. Malandza ya Xikwembu ma ri kombise njhani rirhandzu?

 ³ Enkarhini lowu wa makumu, Yehovha u pfune vanhu vakwe leswaku va ya va rhandzana swinene. “Xikwembu i rirhandzu” naswona va xi tekelela. (1 Yohane 4:8) Yesu u lerise valandzeri vakwe leswaku va “rhandzana.” U tlhele a va byela leswi: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:34, 35) Sweswinyana, malandza ya Yehovha ma kombisane rirhandzu leri hambiloko matiko ma lwa. Hi xikombiso, eka nyimpi ya vumbirhi ya misava, ku dlayiwe vanhu va kwalomu ka 55 wa timiliyoni. Kambe vanhu va Yehovha a va dlayanga munhu eka nyimpi yoleyo. (Hlaya Mikiya 4:1, 3.) Leswi swi va pfunile leswaku va tshama va “basile engatini ya vanhu hinkwavo.”​—Mintirho 20:26.

4. Ha yini ku andza ka vanhu va Yehovha ku hlamarisa?

⁴ Vanhu va Xikwembu va ya emahlweni va andza hambileswi va nga ni nala loyi a nga ni matimba swinene, ku nga Sathana. I “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” (2 Vakorinto 4:4) Sathana u lawula tinhlengeletano ta tipolitiki ta misava leyi, ni vahaxi va mahungu naswona u tirhisa swilo leswi leswaku a sivela ntirho wo chumayela mahungu lamanene. Kambe a nge swi koti ku wu sivela ntirho lowu. Hambiswiritano, Sathana wa swi tiva leswaku u saleriwe hi nkarhi lowutsongo, kutani u ringeta hi tindlela hinkwato leswaku a hi tshikisa ku gandzela Yehovha.—Nhlavutelo 12:12.

5. Ha yini minkarhi yin’wana vanhu van’wana va hi twisa ku vava? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

⁵ Malandza ya Xikwembu ma dyondza leswaku i swa nkoka swinene ku rhandza Xikwembu ni vanhu van’wana. Yesu u te: “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo. Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’” (Matewu 22:35-39) Hambiswiritano, Bibele yi kombisa leswaku vanhu hinkwavo va velekiwa va nga hetisekanga hikwalaho ka xidyoho xa Adamu. (Hlaya Varhoma 5:12, 19.) Kutani minkarhi yin’wana van’wana evandlheni va nga vula kumbe ku endla nchumu lowu nga ta hi twisa ku vava. Loko ku endleka leswi, hi ta endla yini? Xana ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona yi ta tshama yi tiyile? Xana hi ta tshembeka eka yena ni le ka vanhu vakwe? Bibele yi hi byela hi malandza man’wana ya Xikwembu lama vuleke kumbe ku endla swilo leswi twiseke vanhu van’wana ku vava. A hi voneni leswi hi nga swi dyondzaka eka leswi va humeleleke.

6. Eli u tsandzeke hi ndlela yihi ku tshinya vana vakwe?

⁶ Hi xikombiso, Eli a ri muprista lonkulu wa le Israyele, kambe vana vakwe vambirhi va majaha a va nga yi yingisi milawu ya Yehovha. Bibele yi ri: “Vana va Eli a va ri vanhu lava nga pfuniki nchumu; a va nga ri na mhaka na Yehovha.” (1 Samuwele 2:12) Eli a a swi tiva leswaku vana vakwe a va endla swilo swo biha swinene. Nilokoswiritano, a nga tiyisanga voko. Hi ku famba ka nkarhi, Yehovha u xupule Eli ni vana vakwe. Naswona endzhaku ka sweswo, a nga ha va pfumelelanga vatukulu va Eli leswaku va va vaprista lavakulu. (1 Samuwele 3:10-14) Loko a wu hanye enkarhini wa Eli naswona u swi tiva leswaku u pfumelela  vana vakwe ku endla swilo swo biha swinene, xana a wu ta khunguvanyeka? Xana xiyimo lexi a xi ta va xi tsanise ripfumelo ra wena eka Yehovha naswona hikwalaho ka sweswo, a wu ta va u tshike ku n’wi tirhela?

7. Hi xihi xidyoho lexikulu lexi Davhida a xi endleke naswona Xikwembu xi endle yini loko a ta va a dyohile?

⁷ Davhida a a ri ni timfanelo letinene naswona sweswo hi swona swi endleke leswaku Yehovha a n’wi rhandza swinene. (1 Samuwele 13:13, 14; Mintirho 13:22) Nilokoswiritano, Davhida u endle nchumu wo biha ngopfu. Loko Uriya a ye enyimpini, Davhida u etlele na Bati-xeba, nsati wa Uriya naswona u tikile. Davhida a a nga swi lavi leswaku mhaka leyi yi tiveka. Kutani u lerise leswaku ku vitaniwa Uriya ivi a n’wi byela leswaku a ya ekaya kakwe. Davhida a a ehleketa leswaku Uriya a ta etlela na Bati-xeba leswaku vanhu va ta ehleketa leswaku Uriya hi yena a nga tikisa nsati wakwe. Kambe Uriya u ale ku ya ekaya. Kutani Davhida u endle leswaku Uriya a dlayiwa enyimpini. Hikwalaho ka swidyoho leswi leswikulu, Davhida ni ndyangu wakwe va xanisekile swinene. (2 Samuwele 12:9-12) Kambe Yehovha u n’wi kombe tintswalo kutani a n’wi rivalela. A a swi tiva leswaku Davhida a a lava ku endla leswi nga swinene. (1 Tihosi 9:4) Loko a wu hanye hi nkarhi wolowo, a wu ta va u titwe njhani hi leswi Davhida a swi endleke? Xana a wu ta va u tshike ku tirhela Yehovha?

8. (a) Muapostola Petro u tsandzeke njhani ku hetisisa leswi a swi tshembiseke? (b) Ha yini Yehovha a nga tshikanga ku tirhisa Petro hambileswi a endleke xihoxo?

⁸ Xikombiso xin’wana xa le Bibeleni i xa muapostola Petro. Yesu u n’wi hlawule leswaku a va muapostola. Hambiswiritano, minkarhi yin’wana Petro u vule kumbe ku endla  swilo leswi a swi nga ri swinene. Hi xikombiso, Petro u vule leswaku a nge pfuki a landzule Yesu hambiloko lavan’wana vo endla tano. (Marka 14:27-31, 50) Kambe endzhaku ka loko Yesu a khomiwile, vaapostola hinkwavo ku katsa na Petro va n’wi fularherile. Kutani ku ringana kanharhu Petro u vule leswaku a nga n’wi tivi Yesu. (Marka 14:53, 54, 66-72) Hambiswiritano, Petro u twe ku vava swinene hileswi a swi endleke. Kutani Yehovha u n’wi rivalerile ivi a ya emahlweni a n’wi tirhisa. Loko a wu ri mudyondzisiwa hi nkarhi wolowo naswona u tiva leswi Petro a swi endleke, xana a wu ta ya emahlweni u tshemba Yehovha?

9. Ha yini u tiyiseka leswaku Xikwembu xi endla leswinene minkarhi hinkwayo?

⁹ Eka swikombiso leswi, hi xiya leswaku malandza man’wana ya Yehovha ma endle swilo swo biha leswi twiseke van’wana ku vava swinene. Loko leswi swo endleka eka wena namuntlha, u ta endla yini? Xana u ta tshika ku ya eminhlanganweni kumbe u tshika Yehovha ni vanhu vakwe hi ku helela? Kumbe u ta xiya leswaku Yehovha u ni musa naswona u rindzele leswaku munhu yoloye a hundzuka? Kambe minkarhi yin’wana munhu la endleke swidyoho leswikulu a nga ha kombisa moya wo ka a nga tisoli eka leswi a swi endleke. Xana u ta tshemba leswaku Yehovha wa swi tiva naswona u ta swi lunghisa hi nkarhi lowu faneleke? Loko swi fanerile, a nga ha susa munhu yoloye evandlheni. Xana wa tiyiseka leswaku Yehovha u ta endla leswinene minkarhi hinkwayo?

10. Yesu u twisise yini hi swihoxo swa Yudasi Iskariyota na Petro?

¹⁰ EBibeleni, hi hlaya hi vanhu vo tala lava va tshameke va tshembekile eka Yehovha ni le ka vanhu vakwe hambileswi van’wana va vona va endleke swihoxo. Yesu u hi vekele xikombiso lexinene emhakeni leyi. Endzhaku ka loko a khongele vusiku hinkwabyo leswaku Tata wakwe a n’wi pfuna, u hlawule vaapostola vakwe va 12. Kambe un’wana wa vona ku nga Yudasi Iskariyota hi ku famba ka nkarhi u n’wi xengile. Nakambe muapostola Petro u landzule Yesu. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Yesu a nga solanga Yehovha kumbe vaapostola lavan’wana loko van’wana va vona va n’wi landzula. Ku ri na sweswo, Yesu u tshame a ri ekusuhi ni Tata wakwe ni ku ya emahlweni a n’wi tirhela hi ku tshembeka. Hikwalaho ka sweswo, Yehovha u n’wi katekise hi ku n’wi pfuxa naswona endzhaku u n’wi endle Hosi ya Mfumo wakwe wa le tilweni.—Matewu 28:7, 18-20.

11. Bibele yi profete yini hi leswi malandza ya Yehovha ma nga ta swi endla namuntlha?

¹¹ Xikombiso xa Yesu xi hi dyondzisa ku tshembeka eka Yehovha ni le ka vanhu vakwe. Naswona hi ni swivangelo leswi twalaka swo endla tano. Ha swi xiya leswaku Yehovha u kongomisa vanhu vakwe enkarhini lowu wa makumu. U va pfuna leswaku va chumayela ntiyiso emisaveni hinkwayo naswona hi vona ntsena va endlaka ntirho lowu. Va ni vun’we naswona va tsakile hi swilo hinkwaswo leswi Yehovha a va dyondzisaka swona. Yehovha u  ri: “Maswivo! Malandza ya mina ma ta huwelela hi ku tsaka hikwalaho ka xiyimo lexinene xa mbilu.”​—Esaya 65:14.

12. Hi fanele hi swi teka njhani swihoxo swa van’wana?

¹² Ha tsaka swinene hikuva Yehovha wa hi kongomisa ni ku hi pfuna leswaku hi endla swilo swo tala leswinene. Ku hambana ni sweswo, vanhu emisaveni leyi ya Sathana a va na ntsako naswona a va na ntshembo wa xiviri hi vumundzuku. Kutani ku ta va ku nga ri vutlhari ku tshika Yehovha ni vanhu vakwe hileswi munhu wo karhi evandlheni a nga endla kumbe ku vula nchumu lowu nga riki wunene! Ku ri na sweswo, hi fanele hi tshama hi tshembekile eka Yehovha ni ku landzela nkongomiso wakwe. Hi fanele hi tlhela hi dyondza ndlela yo languta swihoxo swa vanhu van’wana.

13, 14. (a) Ha yini hi fanele hi lehiselana mbilu? (b) Hi xihi xitshembiso lexi hi faneleke hi xi tsundzuka?

¹³ U fanele u endla yini loko makwerhu a vula kumbe ku endla leswi ku twisaka ku vava? Bibele yi hi nyika xitsundzuxo lexi nge: “U nga hatliseli ku hlundzukisiwa emoyeni wa wena, hikuva ku khunguvanyisiwa ku tshama exifuveni xa swihunguki.” (Eklesiasta 7:9) Hinkwerhu a hi hetisekanga hi endla swihoxo. Hikwalaho a hi nge languteli leswaku vamakwerhu va endla kumbe ku vula swilo leswinene minkarhi hinkwayo. Nakambe a hi swinene ku va hi tshamela ku ehleketa hi swihoxo swa vona. Sweswo swi ta endla leswaku hi tirhela Yehovha hi nga tsakanga. Kasi xo biha no tlurisa, swi nga tsanisa ripfumelo ra hina naswona hi nga ha tshika nhlengeletano ya Yehovha. Hikwalaho hi nga lahlekeriwa hi ntshembo wa hina wo hanya laha misaveni ni ku tirhela Yehovha.

¹⁴ I yini leswi nga ku pfunaka leswaku u tirhela Yehovha u tsakile hambiloko u khunguvanyisiwa? Minkarhi hinkwayo tsundzuka marito lawa lama chavelelaka: “Hikuva ndzi tumbuluxa matilo lamantshwa ni misava leyintshwa; swilo swo sungula a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti.” (Esaya 65:17; 2 Petro 3:13) Yehovha u ta ku nyika mikateko leyi loko u tshama u tshembekile eka yena.

15. I yini leswi Yesu a vuleke leswaku hi swi endla loko van’wana va hi khunguvanyisa?

¹⁵ I ntiyiso leswaku a hi si fika emisaveni leyintshwa. Kutani loko hi khunguvanyisiwa hi fanele hi anakanyisisa hi leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla. Hi xikombiso, Yesu u te: “Loko mi rivalela vanhu swivi swa vona, Tata wa n’wina wa le tilweni na yena u ta mi rivalela; kasi loko mi nga va rivaleli vanhu swivi swa vona, na yena Tata wa n’wina a nge mi rivaleli swivi swa n’wina.” Nakambe loko Petro a vutisa Yesu loko hi fanele hi rivalela “ka nkombo” Yesu u te: “Ndzi ri eka wena, ku nga ri ka nkombo, kambe, ka 77.” Yesu u hi dyondzise leswaku hi fanele hi  tshama hi tiyimisele ku rivalela vanhu van’wana minkarhi hinkwayo.​—Matewu 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Hi xihi xikombiso lexinene lexi Yosefa a hi vekeleke xona?

¹⁶ Xikombiso xa Yosefa xi hi dyondzisa ndlela leyi hi faneleke ku tikhoma ha yona loko hi hetiwa matimba. Yosefa ni makwavo wakwe lontsongo a ku ri vona ntsena vana va Yakobe na Rahele. Yakobe a a ri ni vana van’wana va khume, kambe a a rhandza Yosefa ku tlula hinkwavo. Leswi swi endle leswaku va vondzoka Yosefa. Entiyisweni, a va n’wi venga swinene lerova va n’wi xavisile leswaku a ya va hlonga, kutani u yisiwe aEgipta. Endzhaku ka malembe yo tala, hosi ya le Egipta yi endle Yosefa leswaku a va wa vumbirhi eka yona emfun’weni wa tiko rero hikwalaho ka leswi yi tsakisiweke hi leswi Yosefa a swi endleke. Kutani endzhaku ka nkarhi vamakwavo va Yosefa va ye aEgipta leswaku va ya xava swakudya hikwalaho ka leswi a ku ri ni dyandza. Loko va vona Yosefa, a va nga ha n’wi tivi kambe yena a a va tiva. Hambileswi va n’wi khomeke hi ndlela yo biha, a nga tirihiselanga. Ku ri na sweswo, u va ringile a lava ku vona loko hakunene va cincile. Loko Yosefa a xiya leswaku va cincile, u va byele leswaku hi yena makwavo wa vona. Kutani a va chavelela a ku: “Mi nga chavi. Mina ndzi ta hambeta ndzi mi nyika swakudya ni vana va n’wina lavatsongo.”​—Genesa 50:21.

17. U ta endla yini loko van’wana va ku khunguvanyisa?

¹⁷ Tsundzuka leswaku leswi hinkwerhu hi endlaka swihoxo, na wena u nga ha khunguvanyisa van’wana. Kutani loko u xiya leswaku u khunguvanyise un’wana, tirhisa xitsundzuxo lexi nga eBibeleni. N’wi kombele leswaku a ku rivalela, u tlhela u endla ku rhula na yena. (Hlaya Matewu 5:23, 24.) Swa hi tsakisa loko vanhu van’wana va hi rivalela. Kutani na hina hi fanele hi va rivalela. Vakolosa 3:13 yi ri: “Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo.” Loko hi rhandza vamakwerhu a hi nge tshameli ku hlundzukisiwa hi swilo leswi va swi endleke enkarhini lowu hundzeke. (1 Vakorinto 13:5) Loko hi rivalela van’wana, na Yehovha u ta hi rivalela. Loko van’wana va hi khunguvanyisa, onge hi nga va komba tintswalo ku fana ni Tata wa hina, Yehovha, loyi a hi kombaka tintswalo.​—Hlaya Pisalema 103:12-14.