• Ntirho wa tata wa wena wu koxa leswaku ndyangu wa ka n’wina wu rhurhela kun’wana.

• Munghana wa wena lonkulu u rhurhela ekule.

• Makwenu wa wena lonkulu u rhurha ekaya hi leswi a nghenelaka vukati.

U nga swi kota njhani ku amukela ku cinca ko tano?

Nsinya lowu voyamaka loko ku ba moya hakanyingi wu tala ku pona loko ku ri ni xidzedze. Ku fana ni nsinya wolowo na wena u nga dyondza ku amukela ku cinca ka swiyimo leswi u nga ta ka u nga swi koti ku swi lawula. Kambe hi nga si kambisisa ndlela leyi u nga swi endlaka ha yona sweswo, xiya swilo swi nga ri swingani leswi u faneleke u swi tiva hi ku cinca ka swiyimo..

Ku cinca ka swiyimo a ku siveleki. Loko Bibele yi vulavula hi ntiyiso wolowo malunghana ni vanhu yi ri: ‘Swiendlakalo leswi nga languteriwangiki swa va wela hinkwavo.’ (Eklesiasta 9:11) Swi nga si ya kwihi, u ta ku vona ku hetiseka ka marito wolawo. I ntiyiso a hi swiendlakalo hinkwaswo leswi nga languteriwangiki swi nga swo biha. Naswona ku cinca kun’wana ka swiyimo loku eku sunguleni ku nga vonakaka ku bihile, ku nga ha cinca ku va loku pfunaka. Hambiswiritano, vanhu vo tala va swi kota ku langutana ni xiyimo hambiloko swi tika ku xi tiyiselela.

Ku cinca ka swiyimo swi nga vanga ntshikilelo eka vantshwa. Ha yini? Jaha leri vuriwaka Alex * ri ri: “Hi nkarhi wolowo u va u langutane ni ntshikilelo hikwalaho ka ku cinca ka miri. Ku cinca ka swiyimo swi nyanyisa ntshikilelo wolowo.”

Xivangelo xin’wana hi lexi: Loko vanhu lavakulu va langutana ni ku cinca ka swiyimo, va nga ha tsundzuka ndlela leyi va koteke ku langutana ni ku cinca ko tano enkarhini lowu hundzeke. Kambe vantshwa a va si langutana ni ku cinca ko tala evuton’wini.

U nga dyondza ku amukela xiyimo. Ku tiyisela i vuswikoti byo hlakarhela eka swilo swo biha leswi endlekeke kumbe ku fambisana na ku cinca. Munhu loyi a kotaka ku tiyisela swiyimo a nga koti ku hlula swiyimo leswintshwa ntsena, kambe a nga kota ku vona nchumu lowu nga vaka xihinga ivi a kuma ndlela yo huma. Vantshwa lava tiyiselaka swiyimo a va kuceteleki hi ku olova leswaku va tirhisa swidzidziharisi kumbe ku nwa byala loko va ri hansi ka ntshikilelo.

Amukela xiyimo. A swi kanakanisi leswaku a wu ta swi tsakela ku lawula vutomi bya wena, kambe sweswo a swi koteki. Vanghana va wena va ta rhurha kumbe va nghenela vukati; vamakwenu va ta kula ivi va huma miti; swiyimo swi nga ha endla leswaku ndyangu wa ka n’wina wu rhurha, ivi u hambana ni vanghana ni swilo hinkwaswo leswi u swi toloveleke. Ematshan’weni yo pfumelela langutelo leri hoxeke ri ku vangela ntshikilelo, amukela xiyimo.—Nsinya wa Nawu wa le Bibeleni: Eklesiasta 7:10.

Anakanya hi leswi u nga ta swi endla enkarhini lowu taka. Ku anakanya hi swilo leswi hundzeke swi fana ni ku chayela egondzweni lerikulu u honolele exivonini lexi kombaka swilo swa le ndzhaku. Ku pfa u xi languta swa pfuna, kambe u fanele u languta ndlela. U fanele u endla leswi fanaka loko u langutane ni ku cinca ka swiyimo. Ringeta ku dzikisa mianakanyo ya wena eka swilo swa nkarhi lowu taka. (Swivuriso 4:25) Hi xikombiso, hi yihi pakani leyi u nga tivekelaka yona eka n’hweti leyi taka kumbe tin’hweti ta tsevu leti nga ta landzela?

Dzikisa mianakanyo ya wena eka swilo leswinene. Nhwanyana la vuriwaka Laura u ri: “Ku tiyisela swi fambisana ni ndlela leyi u langutaka swilo ha yona. Vana ni langutelo lerinene hi xiyimo lexi u nga eka xona.” Xana u nga tsala nchumu wun’we lowu nga ku pfunaka eka xiyimo xexo lexintshwa?—Nsinya wa Nawu wa le Bibeleni: Eklesiasta 6:9.

Nhwanyana la vuriwaka Victoria u tsundzuka leswaku loko a ha ri ntsongo, vanghana vakwe va rhurhile. U ri: “Ndzi titwe ndzi ri ni xivundza naswona a ndzi navela onge swilo a swi fanele swi nga cincanga. Kambe loko ndzi tsundzuka nkarhi wolowo, wu endle ndzi swi vona leswaku ndzi le ku kuleni. Ndzi xiye leswaku ku kula swi fambisana ni ku cinca ko karhi. Nakambe hi nkarhi wolowo ndzi sungule ku xiya leswaku ndzi nga swi kota ku kuma vanghana lavantshwa laha ndzi tshamaka kona.”—Nsinya wa Nawu wa le Bibeleni: Swivuriso 27:10.

Khathala hi vanhu van’wana. Bibele yi ri: “Mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Vafilipiya 2:4) Nchumu lowu nga ku pfunaka leswaku u kota ku langutana ni ku cinca koloko, i ku pfuna van’wana lava nga exiyin’weni lexi fanaka ni xa wena. Anna loyi a nga ni malembe ya 17, u ri: “Loko ndzi ri karhi ndzi kula, ndzi xiye leswaku loko ndzi kota ku pfuna lava nga exiyin’weni xo fana ni xa mina kumbe ku tlula xona, swa ndzi pfuna!”