XEME n’wana wa Nowa u ponile loko ku lovisiwa xitukulwana xo sungula lexi a a hanya eka xona, kutani a hanya eka lexi landzeleke. Xana wa swi tiva leswaku ha yini xitukulwana xo sungula lexi Xeme a a hanya eka xona xi lovisiwile, nileswaku yena swin’we ni ndyangu wa ka vona hinkwawo va swi kotise ku yini ku hanya eka xitukulwana lexi landzeleke?— * A hi buleni hi mhaka leyi.

Loko Xeme a ha ri ntsongo, Bibele yi vula leswaku “vubihi bya munhu” a byi ri byikulu. Swilo hinkwaswo leswi vanhu a va swi anakanya a swi “bihile nkarhi hinkwawo.” Hikwalaho, xana wa swi tiva leswaku Xikwembu xi endle yini?— Xi tise ndhambi leyi loviseke xitukulwana xexo xo homboloka. Muapostola Petro u tsale a ku: “Misava ya nkarhi wolowo yi lovisiwile ha wona loko mati [ya ndhambi] ma yi khubumeta.”—Genesa 6:5; 2 Petro 3:6.

Xana wa swi twisisa leswaku ha yini Xikwembu xi lovise xitukulwana xexo?—  Vanhu a va hombolokile naswona leswi a va swi anakanya a swi “bihile nkarhi hinkwawo.” Yesu u vulavule hi mhaka leyi. U vule leswaku “[e]mahlweni ka ndhambi,” vanhu a va tiphina hikuva a ‘va dya va tlhela va nwa’ naswona “vavanuna va teka . . . vavasati va hlomisiwa.” Yesu u engetele a ku: ‘A va lemukangi nchumu ku fikela loko ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavo.’—Matewu 24:37-39.

Xana i yini leswi vanhu volavo va tsandzekeke ku swi lemuka kumbe ku swi vona?— Nowa, tata wa Xeme a a ri “muchumayeri wa leswo lulama,” kambe vanhu a va n’wi yingisanga. Nowa u yingise Xikwembu kutani a aka ngalava, ku nga nchumu lowu phaphamalaka lowu a wu ta sirhelela yena swin’we ni ndyangu wakwe eka Ndhambi. Yena ni nsati wakwe swin’we ni vana va vona, ku nga Xeme, Hamu na Yafeta ni vasati va vona, hi vona ntsena lava lemukeke leswi Xikwembu a xi lava leswaku va swi endla. Kasi vanhu lavan’wana hinkwavo a va tiendlela leswi va swi rhandzaka, kutani va kukuriwe hi Ndhambi.—2 Petro 2:5; 1 Petro 3:20.

Kwalomu ka lembe endzhaku ka loko Ndhambi yi sungurile, loko Xeme ni ndyangu wakwe va huma engalaveni misava a yi omile. Vanhu hinkwavo vo homboloka va lovisiwile, kambe sweswo a swi tlhaveriwanga hi dyambu. Kanana, n’wana wa Hamu buti wa Xeme, u endle nchumu wo karhi wo biha lerova Nowa a kala a ku: “A ku rhukaniwe Kanana.” Nimrodo, ntukulu wa Hamu na yena a a hombolokile. U kanete Yehovha Xikwembu  xa ntiyiso ni ku byela vanhu leswaku va aka xihondzo xo leha lexi vuriwaka Babele leswaku va tiendlela ndhuma. Xana u ehleketa leswaku mhaka leyi yi n’wi khumbe njhani Xeme ni tata wakwe?—Genesa 9:25; 10:6-10; 11:4, 5.

Leswi swi twise vona na Yehovha ku vava. Xana wa swi tiva leswi Yehovha a swi endleke?— U pfilunganye ririmi ra vanhu leswaku va nga ha twanani. Xisweswo vanhu va boheke ku tshika ku aka kutani va hangalaka va ya etindhawini to hambana-hambana ni vanhu lava vulavulaka ririmi leri fanaka ni ra vona. (Genesa 11:6-9) Kambe Xikwembu a xi ri cincanga ririmi ra Xeme ni ndyangu wakwe. Kutani a va ta kota ku tshama swin’we naswona va pfunana leswaku va xi tirhela. Xana u tshame u tivutisa leswaku Xeme u tirhele Yehovha nkarhi wo tanihi kwihi?—

Malembe hinkwawo lama Xeme a ma hanyeke a ma ri 600. U hanye malembe ya 98 emahlweni ka Ndhambi ivi endzhaku ka yona a hanya malembe ya 502. Hi nga tiyiseka leswaku u pfune Nowa ku aka ngalava ni ku lemukisa vanhu hi Ndhambi leyi a yi ri eku teni. Kambe xana u ehleketa leswaku Xeme u endle yini eka malembe yo tlula 500 lama a ma hanyeke endzhaku ka Ndhambi?— Nowa u vitane Yehovha tanihi “Xikwembu xa Xeme.” Xeme u fanele a hambete a tirhela Yehovha ni ku pfuna swirho swa ndyangu wa ka vona ku endla hilaha ku fanaka. Endzhakunyana, ndyangu wa Xeme wu katse Abrahama, Sara na Isaka.—Genesa 9:26; 11:10-31; 21:1-3.

Sweswi anakanya hi xitukulwana xa namuntlha lexi yaka emahlweni xi nyanya ku endla vuhomboloki ku sukela esikwini ra Xeme. I yini leswi nga ta humelela eka xona?— Bibele yi vula leswaku xa “hundza.” Kambe xiya xitshembiso lexi nge: “Loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.” Kutani loko hi endla ku rhandza ka Xikwembu, hi nga ha va exikarhi ka lava nga ta pona kutani va nghena emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Hikwalaho ko pfuniwa hi Xikwembu hi nga swi kota ku hanya hilaha ku nga heriki hi tsakile emisaveni!—1 Yohane 2:17; Pisalema 37:29; Esaya 65:17.