1. (a) Hi wihi ntirho lowu Xikwembu xi wu nyikeke Adamu? (b) Ku sukela enkarhini wolowo, vanhu va Xikwembu va yi tirhise njhani nyiko yo vulavula?

YEHOVHA XIKWEMBU u nyike vanhu nyiko yo vulavula. Entangeni wa Edeni, Xikwembu xi nyike Adamu ntirho wo thya swiharhi hinkwaswo mavito. Adamu u thye xiharhi xin’wana ni xin’wana vito leri nga ni nhlamuselo. (Genesa 2:19, 20) Ku sukela kwalaho, vanhu va Xikwembu va tirhise nyiko leyi yo vulavula leswaku va dzunisa Yehovha ni ku byela van’wana ha yena. Sweswinyana, vanhu va Xikwembu va tirhise nyiko leyi ku va va hundzuluxela Bibele leswaku vanhu vo tala va ta dyondza hi xona.

2. (a) Hi yihi milawu leyi landzeleriweke hi swirho swa Komiti ya Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Misava Leyintshwa? (b) Hi ta dyondza yini exihlokweni lexi?

² Ku ni Tibibele to tala swinene, kambe eka tona ku ni tin’wana leti pakanisaka ku tlula tin’wana. Leswaku Bibele yi hundzuluxeriwa hi ndlela leyi pakanisaka, Komiti ya Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Misava Leyintshwa yi endle xiboho xo landzela milawu yinharhu ya nkoka ku nga: (1) Ku xixima vito ra  Xikwembu ni ku ri tirhisa eRitweni ra xona hilaha a swi ri hakona eka matsalwa yo sungula. (Hlaya Matewu 6:9.) (2) Ku hundzuluxela rungula rero hi rito hi rito hilaha a ri ri hakona eku sunguleni loko swi koteka. Loko swi nga koteki ku fanele ku hundzuluxeriwa mongo. (3) Ku tirhisa ririmi leri twisisekaka ni ku tlhela ri hlayeka hi ku olova. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) (Hlaya Nehemiya 8:8, 12.) Milawu leyi yinharhu yi tirhisiwe hi vahundzuluxeri va Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi tindzimi to tlula 130. Eka xihloko lexi, hi ta dyondza hilaha milawu leyi yi tirhisiweke hakona eka Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa leyi pfuxetiweke ya 2013 ni ndlela leyi yi hundzuluxeriwaka ha yona hi tindzimi tin’wana.

3, 4. (a) Xana Tetragrammaton yi kumeka kwihi? (b) Ku endleke yini hi vito ra Xikwembu eTibibeleni to tala?

³ Vito ra Xikwembu ri yimeriwa hi maletere ya mune lama vuriwaka Tetragrammaton. Hi nga kuma Tetragrammaton eka matsalwa ya khale yo tala lama tsariweke hi voko ya Xiheveru, yo tanihi Tibukunsongwa ta le Lwandle leri Feke. Yi tlhela yi humelela eka tikopi tin’wana ta Septuagint ya Xigriki. Tikopi leti ti kandziyisiwe eku sunguleni ka malembe ya 200 Yesu a nga si velekiwa ku ya fikela eku heleni ka malembe ya 100 Yesu a file. Vanhu vo tala va tsaka loko va vona ndlela leyi vito ra Xikwembu ri humelelaka ha yona minkarhi yo tala eka matsalwa ya khale lama tsariweke hi voko.

⁴ Swi le rivaleni leswaku vito ra Xikwembu ri fanele ri va kona eBibeleni. Hambiswiritano, Tibibele to tala a ti na rona vito ra Xikwembu. Hi xikombiso, eka malembe mambirhi ku humesiwe Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki, ku humesiwe Bibele leyi pfuxetiweke ya American Standard Version. Bibele leyi humesiweke hi 1901 a yi ri ni vito ra Xikwembu kambe leyi humesiweke hi 1952 a yi nga ri na rona. Ha yini? Vahundzuluxeri va yona va vule leswaku “a swi amukeleki” ku tirhisa vito ra Xikwembu. Tibibele to tala ta Xinghezi ni ta tindzimi tin’wana a ti na rona vito ra Xikwembu.

5. Ha yini swi ri swa nkoka ku tirhisa vito ra Xikwembu eBibeleni?

⁵ Xana swi ni mhaka ku va vahundzuluxeri va tirhisa vito ra Xikwembu? Ina, Yehovha Mutsari wa Bibele, u lava leswaku vanhu va tiva vito rakwe. Muhundzuluxeri lonene u fanele a tiva leswi mutsari a swi lavaka naswona sweswo swi fanele swi khumba swiboho leswi a nga ta swi teka. Matsalwa yo tala ma kombisa leswaku vito ra Xikwembu i ra nkoka ni leswaku ri fanele ri vangamisiwa.  (Eksoda 3:15; Pisalema 83:18; 148:13; Esaya 42:8; 43:10; Yohane 17:6, 26; Mintirho 15:14) Yehovha u huhutele vatsari va Bibele leswaku va tirhisa vito rakwe minkarhi ya magidi eka matsalwa ya khale lama tsariweke hi voko. (Hlaya Ezekiyele 38:23.) Hikwalaho loko vahundzuluxeri va susa vito ra Yehovha, va va va nga n’wi xiximi.

6. Ha yini ku engeteriwe nhlayo leyi vito ra Xikwembu ri humelelaka ha yona eBibeleni leyi pfuxetiweke ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa?

⁶ Namuntlha, ku ni vumbhoni byo tala lebyi kombisaka leswaku hi fanele hi tirhisa vito ra Yehovha. Bibele leyi pfuxetiweke ya 2013 ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa yi tirhisa vito ra Xikwembu minkarhi ya 7 216. Kutani ri engeteleke minkarhi ya tsevu eka nhlayo leyi a ri humelela ha yona eka Bibele ya khale. Ku engeteleka loku ku ve kona hikwalaho ka leswi vito ra Xikwembu ri humelelaka eka Tibukunsongwa ta le Lwandle leri Feke leta ha ku tshuburiwaka. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Eka Bibele leyi pfuxetiweke ku engeteleka loku ku kumeka eka 1 Samuwele 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16 ni le ka Vaavanyisi 19:18. Eka buku ya Vaavanyisi ri hoxiwe hikwalaho ka ndzavisiso lowu engetelekeke lowu endliweke eka matsalwa ya khale lama tsariweke hi voko ya Bibele.

7, 8. Xana vito leri nge Yehovha ri vula yini?

⁷ Vakreste va ntiyiso va swi teka swi ri swa nkoka ku yi twisisa hilaha ku heleleke nhlamuselo ya vito ra Xikwembu. Vito ra xona ri vula leswaku “Xi Endla Leswaku Swi Va Kona.” * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Khale minkandziyiso ya hina yi hlamusele nhlamuselo ya vito ra Xikwembu hi ku tirhisa Eksoda 3:14 leyi nge: “Ndzi Ta Tikombisa Ndzi Ri Lexi Ndzi Nga Ta Tikombisa Ndzi Ri Xona.” Bibele ya 1984 yi hlamusele leswaku Yehovha u tiendla lexi a lavaka ku va xona leswaku a hetisisa swikongomelo swakwe. * (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Kambe, Bibele leyi humesiweke hi 2013 yi ri: “Hambileswi vito leri nge Yehovha ri nga ha katsaka ni leswi, a nga na swipimelo swa leswaku u hlawula ku tiendla yini. Nakambe ri katsa leswi a swi endleke leswaku ntumbuluko wakwe wu hetisisa xikongomelo xakwe.”

⁸ Yehovha u endla leswaku ntumbuluko wakwe wu va leswi a lavaka swona. Hi xikombiso, Xikwembu xi endle leswaku Nowa a va muaki wa ngalava, Bezalele a va muvatli loyi a nga ni vutshila, Gidiyoni a va nhenha ya nyimpi na Pawulo leswaku a va murhumiwa. Vanhu va Xikwembu va yi teka yi ri ya xiviri nhlamuselo ya vito ra Xikwembu naswona hi yona mhaka Komiti ya Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Misava Leyintshwa yi tirhiseke vito ra Xikwembu eBibeleni.

9. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku Bibele yi hundzuluxeriwa hi tindzimi tin’wana?

⁹ Tibibele to tala a ti na rona vito ra Xikwembu. Ti tirhisa xithopo lexi nge “Hosi” kumbe Xikwembu. Leswi hi swona swi endleke leswaku Huvo leyi Fumaka yi vona swi ri swa nkoka leswaku vanhu va tindzimi hinkwato va va ni Bibele leyi vangamisaka vito ra Xikwembu. (Hlaya Malakiya 3:16.) Ku ta fikela sweswi, vito ra Yehovha  ra tirhisiwa eka Tibibele ta Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi tindzimi to tlula 130.

10, 11. Hi swihi swiphiqo leswi veke kona loko ku hundzuluxeriwa Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi tindzimi tin’wana?

¹⁰ A swi olovi ku hundzuluxela Bibele ya Xinghezi ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi tindzimi tin’wana. Hi xikombiso, Bibele ya Xinghezi yi tirhise rito ra Xiheveru leri nge “Sheol” eka Eklesiasta 9:10 ni le ka tindzimana tin’wana. Rito leri ra tirhisiwa ni le ka Tibibele tin’wana ta Xinghezi. Hambiswiritano, rito leri a ri nge tirhisiwi eka tindzimi to tala hikwalaho ka leswi vahlayi va nga ri tiviki. A ri kona eka swihlamuselamarito, kasi van’wana a va ehleketa leswaku i vito ra ndhawu yo karhi. Hikwalaho ka sweswo, vahundzuluxeri va nyikiwe mpfumelelo wo hundzuluxela rito ra Xiheveru leri nge “Sheol” ni ra Xigriki leri nge “Hayidesi” va ri siva hi leri nge “Sirha.” Hi ku tirhisa rito leri swi endla leswaku yi pakanisa ni ku tlhela yi twisisekaka.

¹¹ A swi olovi ku hundzuluxela rito ra Xiheveru ni Xigriki leri nge “moya” hi tindzimi tin’wana. Hi tindzimi teto, rito “moya” hakanyingi ri vula xipuku kumbe nchumu lowu humaka loko munhu a fa. Leswaku vahundzuluxeri va nga pfilunganyi vahlayi, va nyikiwe mpfumelelo wo hundzuluxela rito “moya” hi ku ya hi mongo. Tinhlamuselo to hambanahambana ta rito “moya” ti kumeka eka xiengetelo xa Bibele ya New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Ku ni tinhlamuselo ta marito leti pfunaka ku twisisa marito lawa ya Xiheveru ni ya Xigriki eBibeleni leyi pfuxetiweke leswaku yi ta  hlayeka hi ndlela yo olova ni leyi twisisekaka.

12. Hi kwihi ku antswisiwa kun’wana loku endliweke eka Bibele leyi humesiweke hi 2013?

¹² Swivutiso leswi vutisiweke hi vahundzuluxeri swi kombise leswaku vanhu van’wana va nga ha twisisa Bibele hi ndlela leyi hoxeke. Kutani hi September 2007, Huvo leyi Fumaka yi nyike mpfumelelo wa leswaku ku pfuxetiwa Bibele ya Xinghezi. Komiti yi kambisise swivutiso swa magidi leswi humaka eka vahundzuluxeri va Bibele loko yi pfuxetiwa. Marito ya khale ya Xinghezi ma siviwe hi marito lamantshwa leswi endlaka leswaku yi olova ku yi hlaya ni ku tlhela yi twisiseka kambe yi ri leyi pakanisaka. Tibibele leti se ti hundzuluxeriweke hi tindzimi tin’wana ti endle leswaku ku antswisiwa ya Xinghezi.—Swivuriso 27:17.

13. Vanhu vo tala va titwa njhani hi Bibele leyi humesiweke hi 2013?

¹³ Vanhu vo tala va titwa njhani hi Bibele leyi pfuxetiweke ya Xinghezi? Vamakwerhu va rhumele mapapila ya magidi yo kombisa ku tlangela entsindza wa Timbhoni ta Yehovha eBrooklyn, le New York. Vo tala va titwa ku fana ni makwerhu un’wana wa xisati loyi a tsaleke a ku: “Bibele yi fana ni bokisi ra xuma leri teleke hi swilo swa nkoka swinene. Loko u hlaya marito ya Yehovha hi ku tirhisa Bibele leyi swi nga fanisiwa ni ku kambisisa swilo swa kona ha xin’wexin’we, ku xiya ndlela leyi xi endliweke ha yona, muvala wa xona ni ku saseka ka xona. Matsalwa lama tsariweke hi ndlela yo olova ma ndzi pfunile leswaku ndzi tiva Yehovha ku antswa, loyi a fanaka na tatana loyi a ndzi vukarhaka loko a ri karhi a ndzi hlayela marito lama ndzi khumbaka mbilu.”

14, 15. Xana vanhu va titwa njhani hi Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa ya hi tindzimi ta vona?

¹⁴ Vanhu lava nga vulavuriki Xinghezi na vona va yi tlangela. Wanuna un’wana la dyuhaleke wa le Sofia, eBulgaria, u vule leswi hi Bibele ya Xibulgaria: “Ndzi hlaye Bibele ko tala, kambe a ndzi si tshama ndzi hlaya Bibele leyi twisisekaka naswona yi khumbaka  mbilu ku fana ni leyi.” Hilaha ku fanaka makwerhu wa xisati wa Mualbania u tsale a ku: “Swa tsakisa leswi Rito ra Xikwembu ri twisisekaka hi Xialbania. I lunghelo ku va Yehovha a vulavula na hina hi ririmi ra manana!”

¹⁵ Ematikweni yo tala, Tibibele ti durha ngopfu kumbe a swi olovi ku ti kuma. Ku va munhu a kuma Bibele i nkateko! Xiviko lexi humaka eRwanda xi te: “Ku ringana nkarhi wo leha, vanhu vo tala lava vamakwerhu a va dyondza na vona a va nga endli nhluvuko hi tlhelo ra moya hileswi a va nga ri na Tibibele. A va nga swi koti ku xava Bibele leyi xavisiwaka hi kereke ya kwalaho. Naswona minkarhi yin’wana a va nga ti twisisi tindzimana tin’wana leswi endleke leswaku va nga endli nhluvuko.” Loko ndyangu wun’wana wa le Rwanda lowu nga ni vantshwa va mune wu kuma Bibele ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi ririmi ra wona, wu te: “Ha n’wi khensa swinene Yehovha ni hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha hi leswi va hi nyikeke Bibele leyi. Hi swisiwana naswona a hi nge swi koti ku xavela xirho xin’wana ni xin’wana xa ndyangu Bibele. Kambe sweswi un’wana ni un’wana wa hina u na Bibele yakwe. Ku komba Yehovha leswaku ha yi tlangela, ha yi hlaya tanihi ndyangu siku ni siku.”

16, 17. (a) I yini leswi Yehovha a swi lavaka eka vanhu vakwe? (b) Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

¹⁶ Bibele leyi pfuxetiweke ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa yi ta kumeka hi tindzimi to tala enkarhini lowu taka. Sathana u ringeta ku yimisa ntirho lowu, kambe ha swi tiva leswaku Yehovha u lava leswaku vanhu vakwe hinkwavo va n’wi yingisa loko a vulavula na vona, hi ririmi leri twisisekaka. (Hlaya Esaya 30:21.) Ku nga ri kahle, “misava yi ta tala hi ku tiva Yehovha kukota mati lama funengetaka lwandle.”—Esaya 11:9.

¹⁷ Onge hi nga tiyimisela ku tirhisa nyiko yin’wana ni yin’wana leyi humaka eka Yehovha, ku katsa ni Bibele leyi vangamisaka vito rakwe. N’wi pfumelele a vulavula na wena siku ni siku hi ku tirhisa Rito rakwe. U swi yingisela hi vukheta swikhongelo hinkwaswo swa hina. Ndlela leyi yo vulavula na yena yi ta hi pfuna leswaku hi tiva Yehovha ku antswa naswona ndlela leyi hi n’wi rhandzaka ha yona yi ta ya yi kula.—Yohane 17:3.