Yehovha U Lava Leswaku U ‘Hlayiseka Naswona U Hanya Kahle’
Yehovha U Lava Leswaku U ‘Hlayiseka Naswona U Hanya Kahle’
LOKO xiendlakalo lexi nga ni khombo swinene xo sungula, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi ta tiyiseka leswaku hinkwavo lava amukelekaka eka xona va “pona.” (Yuw. 2:32) Kambe, entiyisweni Yehovha minkarhi hinkwayo u lava ku sirhelela vanhu va yena ekhombyeni. Tanihi leswi ku nga “[yena] xihlovo xa vutomi,” vanhu hinkwavo u va teka va ri va risima naswona va faneriwa hi ku sirheleriwa.—Ps. 36:9.
Malandza ya Xikwembu yo tshembeka ya khale na wona a ma teka vutomi hi ndlela yoleyo. Hi ku ya hi Genesa 33:18, Yakobe ni ndyangu wakwe va hete riendzo leri nga ni khombo va ‘hlayisekile naswona va hanye kahle.’ Yakobe a a tshembe ku sirheleriwa hi Yehovha, kambe u teke magoza yo karhi leswaku a sirhelela hinkwavo lava a va famba na yena. (Gen. 32:7, 8; 33:14, 15) Loko u tirhisa milawu ya le Bibeleni, u nga antswisa vuhlayiseki bya wena ni bya van’wana. A hi voneni leswaku leswi swi tirha hi ndlela yihi eka lava akaka Tiholo ta Mfumo ni lava endlaka mintirho leyi fanaka ni leyi, ni lava tirhaka ku phalala.
Vuhlayiseki eHansi Ka Nawu Wa Muxe
Nawu wa Muxe a wu lava leswaku vanhu va Xikwembu va landzela milawu ya vuhlayiseki. Hi xikombiso, Muisrayele loyi a a aka yindlu a a fanele a endla guma elwangwini, rirhangu ro koma kumbe swisirhelelo leswi akiweke emakumu ka lwangu. Leswi vanhu a va tolovele ku tshama eka malwangu ya tiyindlu ta vona, maguma a ma va sirhelela leswaku va nga wi. (1 Sam. 9:26; Mat. 24:17) Loko ko tshuka ku humelela mhangu hikwalaho ka leswi nawu lowu wa vuhlayiseki wu nga landzeleriwangiki, Yehovha a a teka n’wini wa yindlu a ri ni nandzu.—Det. 22:8.
Swileriso leswi swa Nawu a swi tirha ni loko vanhu va vavisiwe hi swifuwo. Loko nkunzi yo dlaya munhu hi ku n’wi tlhava hi timhondzo, n’wini wa yona a a fanele a yi dlaya leswaku vanhu van’wana va ta sirheleleka. Leswi a a nga ta yi dya nyama ya yona kumbe ku yi xavisela van’wana, ku dlaya xiharhi xolexo a ku ri ku lahlekeriwa lokukulu. Kambe a hi nge endzhaku ka loko nkunzi yi vavise munhu, n’wini wa yona a nga tshami a yi veke tihlo. Xana a ku ta humelela yini? Loko nkunzi yoleyo yo dlaya munhu endzhaku ka kwalaho, yona ni n’wini wa yona a va fanele va dlayiwa. Nawu wolowo a wu pfuna lava nga riki na mhaka ni swifuwo swa vona leswaku va tivonela.—Eks. 21:28, 29.
Nakambe Nawu a wu khutaza vanhu leswaku va tirhisa switirho hi ndlela leyinene. Vaisrayele vo tala a va tirhisa swihloka leswaku va tsema tihunyi. Loko xihloka xo tshuka xo huma eka mbhinyi wa xona kutani xi dlaya munhu loyi a a yime kwalaho, munhu la tsemaka tihunyi a a fanele a balekela emutini wa vuchavelo. A a fanele a tshama kona ku kondza ku fa muprista lonkulu, leswi a swi ta vula leswaku munhu la nga dlayangiki hi vomu a a ta va ekule ni ndyangu wakwe swin’we ni kaya rakwe ku ringana malembe yo tala. Lunghiselelo rero ri dyondzise tiko rero leswaku vutomi bya kwetsima eka Tinhl. 35:25; Det. 19:4-6.
Yehovha. Munhu loyi a a ri ni langutelo leri fanaka ni ra Xikwembu hi vutomi a a tiyiseka leswaku switirho swakwe swi tshama swi ri exiyin’weni lexinene naswona a a swi tirhisa hi ndlela leyi nga riki na khombo.—Hi ku tirhisa milawu yoleyo, Yehovha u swi veke erivaleni leswaku a a lava leswaku vanhu vakwe va tirha hi ndlela leyi sirhelelekeke loko va ri ekaya ni loko va nga ri ekaya. Lava va dlayeke kumbe va vaviseke van’wana, hambiloko ku nga ri hi vomu a va fanele va tihlamulela eka yena. Langutelo ra Yehovha malunghana ni vuhlayiseki a ri si cinca. (Mal. 3:6) Wa ha lava leswaku vanhu va papalata ku tivavisa ni ku vavisa vanhu van’wana. Sweswo swi tano ngopfu-ngopfu loko hi aka ni ku khathalela miako leyi tirhiseriwaka vugandzeri byakwe bya ntiyiso.
Vuhlayiseki eNtirhweni Wo Aka
Hi swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku aka ni ku khathalela Tiholo ta Mfumo, Tiholo ta Tinhlengeletano ni miako ya rhavi. Ku nga ha vuriwa leswi fanaka malunghana ni ntirho lowu hi wu endlaka loko ku phalariwa. Minkarhi hinkwayo, hi lava ku endla ntirho wa hina hi vutshila hikuva loko hi endla ntirho lowu hi nga riki na vuswikoti eka wona hambiloko wu nga nyawuli, sweswo swi nga ha va ni khombo eka hina ni le ka van’wana. (Ekl. 10:9) Hakunene, loko hi hlakulela ku tirha hi ku hlayiseka, hi nga papalata ku tivavisa kumbe ku vavisa van’wana.
Bibele yi ri: “Ku saseka ka majaha i matimba ya wona, naswona ku vangama ka vakulukumba i mpunga wa vona.” (Swiv. 20:29) Matimba ya vuntshwa ma laveka leswaku ku endliwa mintirho yo tika. Kambe vatirhi lava nga timpunga—lava nga ni ntokoto eka mintirho yo aka—va hetisa mintirho leyin’wana leyi saleke hi mavoko ya vona ni hi switirho. Naswona lava sweswi se va dyuhaleke va tshame va tirhisa matimba ya vona ya vuntshwa leswaku va endla mintirho yo tika. Loko u ri mutirhi wa ku tirhandzela loyi a ha ku sungulaka ku endla ntirho wolowo, languta ndlela leyi lava nga ni ntokoto va tirhaka ha yona naswona u landzela swiletelo swa vona. Loko u tiyimiserile ku dyondza, vamakwerhu lava nga ni ntokoto eka ntirho wo aka va ta ku dyondzisa swilo swo tala. Leswi swi katsa ndlela leyi sirhelelekeke yo tirhisa switirho leswi nga ni khombo ni ndlela yo tlakula swilo swo tika. Hikwalaho u ta tirha hi ndlela leyi vuyerisaka, leyi hlayisekeke naswona u tsakile.
Vatirhi lava tirhaka endhawini leyi ku akiwaka eka yona va fanele va tshama va xalamukile. Swiyimo swi cinca hi xihatla. Endhawini leyi a yo va rivala ntsena u nga ha kuma leswaku se ku ni mugodi. Van’wana lava u tirhaka na vona swi nga ha endleka se va suse xitepisi, pulanga kumbe bakiti ra pende. Loko wo kavanyetiwa hi swo karhi, u nga vaviseka hi ku olova. Milawu ya vuhlayiseki hakanyingi yi lava leswaku vatirhi va ambala swilo swo tisirhelela ha swona. Manghilazi yo sirhelela mahlo, makarapa ni tintangu leti faneleke to tirha ha tona swi nga ku sirhelela eka makhombo yo tala loko u ri endhawini leyi ku akiwaka eka yona. Kambe u nga sirheleleka ntsena loko swilo sweswo swo tisirhelela ha swona swi tshama swi ri eka xiyimo lexinene naswona u swi ambala.
Hambileswi switirho swo tala swi vonakaka swi olova ku swi tirhisa, leswaku hi swi tirhisa hi ndlela leyi nga riki na khombo ni hi vutshila swi lava leswaku hi leteriwa naswona hi tolovela ku swi tirhisa. Loko u nga ri na vutivi malunghana ni matirhiselo ya xitirho xo karhi lexi u lavaka ku xi tirhisa, byela makwerhu loyi a rhangelaka. Yena u ta endla malunghiselelo ya leswaku u leteriwa hi ndlela leyinene. Ku titsongahata kumbe ku tiva leswaku ku ni swilo leswi u tsandzekaka ku swi endla i mfanelo leyinene. Entiyisweni, mfanelo yoleyo ya laveka loko u ta papalata ku tivavisa kumbe ku vavisa van’wana endhawini leyi ku akiwaka eka yona.—Swiv. 11:2.
Swilo leswi waka hi swona swi talaka ku vavisa vanhu eka ntirho wo aka. Loko u nga si khandziya xitepisi kumbe xikefula, tiyiseka leswaku swilo sweswo swo khandziya eka swona swi ni swilo swo tisirhelela ha swona ni leswaku swi le xiyin’weni lexinene. Loko u ta tirha eka xikefula kumbe elwangwini, swiletelo swi nga ha lava leswaku u boha mabandhi yo tisirhelela ha wona leswaku u nga wi kumbe u tiyiseka leswaku tinsimbi to tisirhelela ha tona ti kona. Vutisa mulanguteri wa ntirho loko u ri ni swivutiso malunghana ni ku tirha etindhawini leti nga le henhla. *
Tanihi leswi nhlayo ya lava tirhelaka Yehovha yi andzaka emisaveni hinkwayo, ni xilaveko xo aka Tiholo ta Mfumo swin’we ni miako yin’wana leyi tirhiseriwaka vugandzeri bya ntiyiso xa kula. Lava langutelaka ntirho eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo ni mintirho leyi fanaka ni yoleyo va ni vutihlamuleri byo sirhelela tinyimpfu ta Yehovha ta risima leti tirhaka ehansi ka nkongomiso wa vona. (Esa. 32:1, 2) Loko u ri ni lunghelo ro langutela vamakwenu eka ntirho wo aka, u nga rivali nkoka wa vuhlayiseki. Tiyiseka leswaku ndhawu leyi mi tirhelaka eka yona yi basile naswona a ku na swilo leswi hangalakeke. Hi musa hlamusela lava lavaka switsundzuxo malunghana ni ndlela yo tirha hi ku hlayiseka. U nga pfumeleli vana kumbe vanhu lava nga riki na ntokoto leswaku va nghena etindhawini leti nga ni khombo swinene. Vona ka ha ri emahlweni makhombo lawa vatirhi va nga ta langutana na wona naswona u va letela leswaku va tirha hi ku hlayiseka. Tsundzuka leswaku xikongomelo xa hina i ku heta ntirho wa hina ku nga vavisekanga munhu.
Ndlela Leyi Rirhandzu Ri Pfunaka Ha Yona
Ku aka Tiholo ta Mfumo ni miako yin’wana leyi tirhisiwaka evugandzerini bya ntiyiso swi katsa ku endla ntirho lowu nga ha vaka ni khombo. Hikwalaho, lava hlanganyelaka eku endliweni ka mintirho yoleyo va fanele va tirha hi vukheta. Loko u xixima milawu ya le Bibeleni, u yingisa swiletelo swa ntirho leswi tsariweke naswona u va ni langutelo lerinene, u ta papalata makhombo naswona u ta sirhelela vatirhi-kuloni leswaku na vona va nga vaviseki.
I yini lexi hi susumetelaka leswaku hi teka vuhlayiseki byi ri bya nkoka swinene? I rirhandzu. Ina, ku rhandza Yehovha swi hi susumetela leswaku hi teka vutomi byi ri bya risima hilaha na yena a byi langutaka hakona. Naswona ku rhandza vanhu swi hi pfuna leswaku hi nga endli swilo leswi nga vavisaka vanhu van’wana handle ko khathala. (Mat. 22:37-39) Hikwalaho, a hi endleni leswi nga le matimbeni ya hina leswaku vanhu lava hi tirhaka na vona va ‘hlayiseka naswona va hanya kahle.’
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 14 Vona bokisi leri nge, “Ku Tirha Hi Ndlela Leyi Sirhelelekeke Loko U Khandziye Switepisi,” eka tluka 30.
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 30]
Ku Tirha Hi Ndlela Leyi Sirhelelekeke Loko U Khandziye Switepisi
Ku nga ri khale ngopfu le United States, vatirhi lava tlulaka 160 000 va vavisekile hikwalaho ko wa eka switepisi. Ku engetela kwalaho, va kwalomu ka 150 va file hikwalaho ko wa eka switepisi. Hi leswi swiletelo swin’wana leswi nga ku pfunaka leswaku u papalata ku wa eka xitepisi, ku nga ha va laha u tshamaka kona ni le ntirhweni.
◇ U nga tirhisi xitepisi lexi tsekatsekaka kumbe lexi onhakeke naswona u nga xi lunghisi xitepisi xexo. Namba u xi tshovelela.
◇ Switepisi hinkwaswo swi ni ntiko wo karhi lowu swi nga kotaka ku wu rhwala. Tiyiseka leswaku ntiko wa wena ni ntiko wa switirho swa wena a swi tluli mpimo lowu xitepisi xa wena xi nga kotaka ku wu rhwala.
◇ Veka xitepisi xa wena endhawini leyi ringanaka, eka vuandlalo lebyi tiyeke. U nga xi veki endhawini leyi nga tiyangiki, yo tanihi le henhla ka xikefula kumbe ehenhla ka mabakiti ni le henhla ka mabokisi.
◇ Nkarhi hinkwawo loko u khandziya kumbe u xika exitepisini u nga xi fularheli.
◇ U nga yimi kumbe u tshama eka swo khandziya ha swona swimbirhi swo hetelela swa xitepisi xin’wana ni xin’wana.
◇ Tirhisa xitepisi ntsena loko xi hundza hi mitara yin’we lwangu leri u tirhaka eka rona kumbe khumbi leri u xi tshegeke ha rona. Sivela milenge ya xitepisi leswaku yi nga rheti hi ku yi boha ehansi kumbe hi ku belela pulanga emahlweni ka yona. Loko u nga swi koti ku sirhelela xitepisi hi ndlela yoleyo, kombela munhu wo karhi leswaku a xi khoma loko u ri karhi u tirha. Boha xitepisi ehenhla leswaku xi nga tshuki xi rhetemukela etlhelo.
◇ U nga veki mapulanga ya xikefula ehenhla ka swilo swo khandziya ha swona exitepisini leswaku u tirha u yime ehenhla ka wona.
◇ Loko u tshambuluta mavoko kumbe milenge hikwalaho ka leswi xitepisi xa wena xi nga ekule ni laha u tirhelaka kona, sweswo swi nga ha endla leswaku xitepisi xa wena xi tsekatseka. Papalata ku tirhela endhawini leyi nga le kule ni xitepisi lexi u nga khandziya eka xona. Tshineta xitepisi laha u tirhelaka kona nkarhi wun’wana ni wun’wana loko swi laveka.
◇ Loko u fanele u tirha u khandziye eka xitepisi lexi nga le mahlweni ka rivanti leri pfariweke, veka xilemukiso eka rivanti rero naswona u ri lotlela. Loko swi nga koteki leswaku u ri lotlela, veka munhu wo karhi leswaku a lemukisa lava lavaka ku hundza kwalaho.
◇ Pfumelela munhu un’we ntsena leswaku a khandziya ehenhla ka xitepisi handle ka loko xi endleriwe leswaku ku khandziya vatirhi vambirhi. *
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 33 Nxaxamelo wa switsundzuxo swin’wana malunghana ni ku tirha eka xitepisi swi nga kumeka eka Xalamuka! (ya Xinghezi) ya August 8, 1999, tluka 22.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]
Nawu wa Muxe a wu lava leswaku malwangu ya tiyindlu lama andlalekeke ma va ni maguma