Ku Tshama U Amukeleka Eka Xikwembu Hambiloko U Langutana Ni Ku Cinca eVuton’wini

XANA u langutane ni ku cinca ko karhi evuton’wini bya wena? Xana swa ku tikela ku amukela ku cinca koloko? Vo tala va hina hi tshame hi langutana ni ku cinca kumbe ha ha ta langutana na kona. Swikombiso swo karhi swa vanhu lava hanyeke enkarhini lowu hundzeke swi nga hi pfuna hi vona timfanelo leti nga ta hi pfuna leswaku hi langutana ni ku cinca koloko.

Hi xikombiso, anakanya hi Davhida ni ku cinca ko tala loku a bohekeke ku langutana na kona. Loko Samuwele a n’wi tota leswaku a va hosi ya nkarhi lowu taka, o va jaha leri nga murisi ntsena. Loko a ha ri ntsongo, u tinyikerile hi ku tirhandzela leswaku a ya lwa na Goliyadi xihontlovila xa Mufilista. (1 Sam. 17:26-32, 42) Davhida loyi a ha ri jaha u rhambiwile leswaku a ya tshama endlwini ya le vuhosini ya Hosi Sawulo a tlhela a vekiwa ku va murhangeri wa vuthu. Davhida a a nga si tshama a ehleketa hi ku cinca loku hinkwako loku veke kona evuton’wini bya yena; naswona a a nga swi tivi leswi a swi ta endleka endzhaku ka ku cinca ko karhi.

Sawulo u sungule ku venga Davhida swinene. (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10) Davhida u boheke ku heta malembe yo hlaya a ri karhi a hanya tanihi mubaleki leswaku a ponisa vutomi bya yena. Hambiloko a ha ri hosi etikweni ra Israyele, swiyimo swa yena swi cince swinene ngopfu-ngopfu endzhaku ka loko a endle vuoswi ivi endzhaku ka sweswo a dlaya, leswaku a ringeta ku fihla xidyoho xexo. Ndyangu wa yena wu weriwe hi makhombo hikwalaho ka swidyoho swa yena. Hi xikombiso, n’wana wakwe Absalomu u n’wi xandzukerile. (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14) Hambiswiritano, endzhaku ka loko Davhida a hundzukile eswidyohweni swa yena swa ku oswa ni ku dlaya, Yehovha u n’wi rivalerile kutani Davhida u tlhele a amukeriwa hi Xikwembu.

Swiyimo swa wena na swona swi nga ha cinca. Swiphiqo swa rihanyo, swiphiqo swa ikhonomi kumbe swiphiqo swa ndyangu—hambi ku ri swiendlo swa hina—swi endla leswaku ku va ni ku cinca evuton’wini bya hina. Hi tihi timfanelo leti nga hi pfunaka leswaku hi swi lunghekela kahle ku langutana ni ku cinca koloko?

Ku Titsongahata Ka Hi Pfuna

Ku titsongahata swi katsa ku tiveka ehansi. Ku titsongahata ka xiviri swi endla leswaku hi vona leswi hina hi nga swona hakunene ni leswi van’wana va nga swona. Loko hi nga ti languteli ehansi timfanelo ta van’wana ni swilo leswi va kotaka ku swi fikelela, hi ta swi  tlangela leswi va nga swona ni leswi va swi endlaka. Hilaha ku fanaka, ku titsongahata swi nga hi pfuna leswaku hi twisisa leswaku ha yini hi humeleriwe hi nchumu wo karhi ni leswaku hi nga langutana njhani na wona.

Yonathani n’wana wa Sawulo i xikombiso lexinene. Swiyimo swa yena swi cinciwe hi swiendlakalo leswi a a nga ta kota ku swi lawula. Loko Samuwele a byele Sawulo leswaku Yehovha a a ta n’wi tekela mfumo, a nga vulanga leswaku Yonathani hi yena a a ta va hosi. (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13) Xikwembu a xi hlawulanga Yonathani leswaku a va hosi leyi nga ta landzela ya Israyele kambe xi hlawule Davhida. Ku nga yingisi ka Sawulo ku ve ni vuyelo byo biha eka Yonathani. Hambileswi Yonathani a a nga ri na nandzu, a a nga ta n’wi tlhandlama tata wa yena. (1 Sam. 20:30, 31) Xana Yonathani u langutane njhani ni xiyimo lexi? Xana u karihile hileswi a lahlekeriweke hi lunghelo ra ku va hosi kutani a vondzoka Davhida? Doo. Hambileswi Yonathani a a ri nkulu swinene eka Davhida naswona a ri ni ntokoto lowukulu, u n’wi seketele hi ku tshembeka. (1 Sam. 23:16-18) Ku titsongahata swi n’wi pfune ku vona leswaku i mani loyi a katekisiweke hi Xikwembu, naswona a ‘nga tiehleketelelanga ku tlula mpimo lowu a faneleke ku tiehleketelela ha wona.’ (Rhom. 12:3) Yonathani u swi twisisile leswi Yehovha a a swi languterile eka yena a tlhela a amukela xiboho xa Yena emhakeni leyi.

I ntiyiso leswaku ku cinca ko tala ku endla leswaku ku va ni swiphiqo swo karhi. Ku tshame ku va ni nkarhi lowu Yonathani a bohekeke ku tirhisana ni vavanuna vambirhi lava a a va rhandza. Un’wana wa vona a ku ri Davhida, munghana wa yena loyi a a ta va hosi enkarhini lowu taka, loyi a a hlawuriwe hi Yehovha. Lowun’wana a ku ri Sawulo tata wakwe, loyi a a fularheriwe hi Yehovha kambe a a ha ri hosi. Xiyimo lexi xi fanele xi n’wi tshikilerile Yonathani kambe a a ringeta ku tshama a ri la amukelekaka eka Yehovha. Ku cinca loku hi faneleke hi langutana na kona ku nga endla leswaku hi karhateka naswona hi chava. Kambe loko hi ringeta ku twisisa ndlela leyi Yehovha a langutaka swilo ha yona, hi ta swi kota ku ya emahlweni hi n’wi tirhela hi ku tshembeka hi ri karhi hi langutane ni ku cinca koloko.

Nkoka Wa Ku Va Ni Xichavo

Ku va ni xichavo swi katsa ku va munhu a xiya leswaku swi kona leswi a tsandzekaka ku swi endla. Xichavo ni ku titsongahata a swi fani. Munhu la titsongahataka a nga ha va a nga swi xiyi hi ku helela leswaku ku na leswi a tsandzekaka ku swi endla.

Davhida a a ri ni xichavo. Hambileswi Yehovha a a n’wi hlawurile leswaku a va hosi, Davhida u hete malembe yo tala a nga si fuma tanihi hosi. Bibele a yi hi byeli leswaku Yehovha u n’wi hlamuserile Davhida xivangelo xa ku hlwela koloko. Kambe, xiyimo xexo, hambileswi a xi tikomba xi heta matimba a xi n’wi karhatanga. A a swi xiya leswaku a nge swi koti ku lulamisa xiyimo xexo naswona a a swi twisisa leswaku leswi Yehovha a pfumeleleke xiyimo xexo, u ta n’wi pfuna. Hikwalaho, hambiloko a a fanele a ponisa vutomi bya yena n’wini, Davhida a a nga ta n’wi dlaya Sawulo naswona u sivele munghana wa yena Abixayi leswaku a nga dlayi Sawulo.—1 Sam. 26:6-9.

Minkarhi yin’wana evandlheni ku nga ha va ni swiyimo leswi hi nga swi twisisiki kumbe leswi vonakaka swi nga lunghisiwanga kahle kumbe hi ndlela leyi hlelekeke hi ku ya hi vonelo ra hina. Xana hi xichavo hi ta swi xiya leswaku Yesu i Nhloko  ya vandlha ni leswaku u tirhisa huvo ya vakulu leyi a yi vekeke leswaku yi rhangela? Xana hi ta kombisa xichavo hi ri karhi hi swi tiva leswaku loko hi ta tshama hi ri karhi hi amukeleka eka Yehovha, hi fanele hi rindzela yena leswaku a hi kongomisa hi ku tirhisa Yesu Kreste? Xana hi ta n’wi rindzela hi xichavo hambileswi swi nga oloviki ku endla tano?—Swiv. 11:2.

Ku Va Lava Rhuleke Swi Hi Pfuna Leswaku Hi Va Ni Langutelo Lerinene

Ku va la rhuleke swi vula ku va ni moya wo rhula. Swi hi pfuna leswaku hi kota ku tiyisela hi ku lehisa mbilu loko hi vavisiwile naswona hi nga nyangatseki, hi nga vi na xikhomela kumbe hi rihisela. Ku va la rhuleke i mfanelo leyi swi tikaka ku yi hlakulela. Lexi tsakisaka, eka ndzimana yin’wana ya le Bibeleni “lavo rhula va misava” va rhambiwa leswaku va ‘lava ku rhula.’ (Sof. 2:3) Ku va la rhuleke swi fambisana ni ku titsongahata ni ku va ni xichavo, kambe swi tlhela swi katsa ni timfanelo tin’wana to tanihi vunene ni ku va ni moya wo rhula. Munhu la rhuleke u pfumela ku leteriwa naswona eku heteleleni a nga endla nhluvuko hi tlhelo ra moya.

Ku va lava rhuleke ku nga hi pfuna njhani leswaku hi langutana ni ku cinca evuton’wini bya hina? Swi nga endleka u swi xiyile leswaku vanhu vo tala va teka ku cinca tanihi nchumu wo biha. Entiyisweni, ku cinca koloko ku nga hi pfuna leswaku Yehovha a hi letela hilaha ku engetelekeke. Leswi endlekeke evuton’wini bya Muxe swa swi kombisa sweswo.

Loko Muxe a ri na malembe ya 40 se a a ri ni timfanelo leti rhandzekaka. U tikombise a ri la khathalaka hi swilaveko swa vanhu va Xikwembu naswona u kombise moya wo tinyikela. (Hev. 11:24-26) Kambe, loko Yehovha a nga si n’wi avela ku humesa Vaisrayele etikweni ra Egipta, Muxe u langutane ni swiyimo swo tika leswi antswiseke mfanelo ya yena ya ku va la rhuleke. U boheke ku baleka aEgipta kutani a ya tshama etikweni ra Midiyani ku ringana malembe ya 40 a ri murisi a nga ha ri na ndhuma. Vuyelo byi ve byihi? Ku cinca loku ku n’wi endle munhu wo antswa. (Tinhl. 12:3) U dyondze ku rhangisa swilaveko swa moya ematshan’weni yo rhangisa swilaveko swa yena.

Ku kombisa leswaku Muxe a a rhurile, a hi kambisiseni leswi humeleleke loko Yehovha a vule leswaku A a lava ku fularhela rixaka ra Israyele leri nga yingisiki kutani a endla vatukulu va Muxe va va tiko ra matimba. (Tinhl. 14:11-20) Muxe u vulavulele rixaka rolero. Leswi a swi vuleke swi kombisa leswaku a a karhateka hi ndhuma ya Xikwembu ni hi vuhlayiseki bya vamakwavo va yena, ku nga ri hi swilaveko swa yena n’wini. Xiavelo xa Muxe xa ku va murhangeri ni muvulavuleri wa rixaka rero, a xi fanele xi endliwa hi munhu la rhuleke. Meriyamu na Aroni va gungule mayelana na yena, kambe Bibele yi vula leswaku Muxe a a “rhule ku tlula vanhu hinkwavo.” (Tinhl. 12:1-3, 9-15) Swi tikomba onge Muxe u tiyiserile loko va n’wi tseketsela. Xana a ku ta va ku endleke yini loko Muxe a a nga ri munhu la rhuleke?

Moya wa Yehovha wu tshame wu va ehenhla ka vavanuna van’wana, wu va susumetela ku profeta. Yoxuwa nandza wa Muxe, a a vona onge Vaisrayele volavo a va nga fanelanga va  profeta. Kasi Muxe yena hi moya wo rhula a a languta swilo hi langutelo ra Yehovha naswona a a nga chavi ku lahlekeriwa hi vulawuri byakwe. (Tinhl. 11:26-29) Loko Muxe a a nga ri munhu wo rhula, xana a a ta va a ku amukerile ku cinca koloko eka lunghiselelo ra Yehovha?

Ku va ni moya wo rhula swi pfune Muxe leswaku a byi tirhisa kahle vulawuri lebyikulu lebyi a a nyikiwe byona, a tlhela a wu endla kahle ntirho lowu Xikwembu a xi n’wi nyike wona. Yehovha u n’wi rhambe leswaku a tlhandlukela eNtshaveni ya Horebe naswona a yima emahlweni ka vanhu a vulavula na vona. Xikwembu xi vulavule na Muxe hi ku tirhisa ntsumi naswona xi n’wi veke leswaku a va muvulavuleri wa ntwanano. Leswi Muxe a a ri munhu la rhuleke swi n’wi pfunile leswaku a amukela ku cinca loku lokukulu eka vulawuri naswona a tshama a amukeleka eka Xikwembu.

Ku vuriwa yini hi hina? Ku va ni moya wo rhula swi hi pfuna ngopfu leswaku hi kula hi tlhelo ra moya. Hinkwavo lava nga ni malunghelo ni vulawuri exikarhi ka vanhu va Xikwembu va fanele va va lava rhuleke. Ku va lava rhuleke swi hi pfuna leswaku hi nga tikukumuxi loko hi langutane ni ku cinca naswona swi hi endla leswaku hi kota ku langutana ni swiyimo hi ri ni langutelo lerinene. Ndlela leyi hi angulaka ha yona i ya nkoka. Xana hi ta ku amukela ku cinca koloko? Xana hi ta ku teka tanihi nkarhi wo antswisa timfanelo ta hina? Ku cinca koloko ku nga hi nyika nkarhi lowunene wo hlakulela ku va lava rhuleke.

Ku cinca ku ta tshama ku ri kona evuton’wini bya hina. Minkarhi yin’wana a swi olovi ku twisisa leswaku hikwalaho ka yini swilo swo karhi swi humelela. Ku tsandzeka ku endla swo karhi ni ku tshikileleka swi nga endla leswaku swi hi tikela ku tshama hi ri karhi hi languta swilo hi ndlela leyi Yehovha a swi langutaka ha yona. Nilokoswiritano, timfanelo to tanihi ku titsongahata, xichavo ni ku va lava rhuleke ti ta hi pfuna leswaku hi amukela ku cinca naswona hi tshama hi amukeleka eka Xikwembu.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 4]

Ku titsongahata ka xiviri swi endla leswaku hi vona leswi hina hi nga swona hakunene

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 5]

Ku va ni moya wo rhula swi hi pfuna ngopfu leswaku hi kula hi tlhelo ra moya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Muxe u boheke ku langutana ni swiphiqo leswi antswiseke mfanelo ya yena ya ku va la rhuleke