Xana U Ta Tshama U Tshembekile?
Xana U Ta Tshama U Tshembekile?
“Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!”—YOBO 27:5.
1, 2. Hi wihi ntirho wo aka lowu hi faneleke hi wu endla, naswona hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?
A HI nge u le ku languteni ka pulani ya yindlu. U tsakisiwa hi ndlela leyi yi nga ta va yi ri xiswona loko se yi akiwile naswona u anakanya hi tindlela leti wena ni ndyangu wa wena mi nga ta tiphina ha tona loko se mi tshama eka yona. Kambe pulani yoleyo a yi nge ku pfuni nchumu handle ka loko wo aka yindlu yoleyo, u tshama eka yona u tlhela u yi hlayisa.
2 Hilaha ku fanaka, hi nga swi vona leswaku mfanelo ya ku tshembeka i ya nkoka naswona yi nga vuyerisa hina swin’we ni lava hi va rhandzaka. Kambe ku anakanya hi mfanelo leyi swi nge hi pfuni nchumu, handle ka loko hi tirha hi matimba leswaku hi va ni mfanelo leyi hi tlhela hi tshama hi tshembekile tanihi Vakreste. Namuntlha miako yo tala swa durha ku yi aka. (Luka 14:28, 29) Hilaha ku fanaka, leswaku munhu a va ni mfanelo leyi, u fanele a tinyika nkarhi naswona a endla matshalatshala, kambe a nge tisoli loko se a ri na yona. Kutani a hi kambisiseni swivutiso leswinharhu: I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tshembeka? I yini lexi nga hi pfunaka ku tshama hi tshembekile tanihi Vakreste? I yini leswi nga endliwaka loko munhu o tshuka a nga tshembeki?
I Yini Leswi Hi Nga Swi Endlaka Leswaku Hi Tshembeka?
3, 4. (a) Hi tihi tindlela leti Yehovha a hi pfunaka ha tona leswaku hi tshama hi tshembekile? (b) I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tshama hi tshembekile hilaha Yesu a swi kombiseke hakona?
3 Exihlokweni lexi hundzeke hi dyondze leswaku Yehovha u hi nyike lunghelo ro tiendlela xiboho xo va lava tshembekaka eka yena. Kambe lexi tsakisaka hileswaku a nga hi lahlelanga mavoko emhakeni leyi. U hi dyondzisa ndlela yo va ni mfanelo leyi ya risima, a tlhela a hi nyika moya wa yena wo kwetsima lowu hi pfunaka leswaku hi tirhisa leswi hi swi dyondzaka. (Luka 11:13) U tlhela a pfuna vanhu va yena leswaku vuxaka bya vona na yena byi nga heli, ntsena loko va tikarhatela ku tshama va tshembekile.—Swiv. 2:7.
4 Xana Yehovha u hi dyondzise njhani leswaku hi tshama hi tshembekile? Xa nkoka swinene u rhumele N’wana wakwe Yesu emisaveni. Yesu u yingise Yehovha hi ndlela leyi hetisekeke. U “yingis[e] ku ya fika eku feni.” (Filp. 2:8) Eka hinkwaswo leswi Yesu a a swi endla, u yingise Tata wakwe wa le tilweni hambiloko swi tika swinene. U byele Yehovha a ku: “Ku nga endleki ku rhandza ka mina, kambe a ku endleke ka wena.” (Luka 22:42) Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa xivutiso lexi nge, ‘Xana ndzi yingisa hi ndlela leyi fanaka?’ Loko hi tikarhatela ku yingisa hikwalaho ko susumetiwa hi mbilu leyinene, hi ta tshama hi tshembekile. A hi kambisiseni swiyimo swin’wana evuton’wini laha ku yingisa swi nga swa nkoka swinene.
5, 6. (a) Davhida u wu kandziyise njhani nkoka wa ku tshama hi tshembekile hambiloko vanhu van’wana va nga hi voni? (b) Hi yihi mintlhontlho leyi Vakreste namuntlha va langutanaka na yona malunghana ni ku tshembeka loko va ri voxe?
5 Hi fanele hi yingisa Yehovha hambiloko hi ri hexe. Mupisalema Davhida u swi vonile leswaku i swa nkoka ku va la tshembekaka hambiloko a ri swakwe. (Hlaya Pisalema 101:2.) Leswi Davhida a a ri hosi, minkarhi yo tala a a tshama a ri ni vanhu. A swi kanakanisi leswaku minkarhi yo tala a a tshama a ri ni madzana hambi ku ri magidi ya vanhu. (Ringanisa na Pisalema 26:12.) Ku tshembeka eminkarhini yo tano a swi ri swa nkoka tanihi leswi hosi a yi fanele yi vekela vanhu xikombiso lexinene. (Det. 17:18, 19) Hambiswiritano, Davhida u swi vonile leswaku hambiloko a ri swakwe ‘endzeni ka yindlu yakwe’ a ha fanele a tshembeka. Ku vuriwa yini hi hina?
6 Eka Pisalema 101:3 hi kuma marito ya Davhida lama nge: “A ndzi nge veki nchumu lowu nga pfuniki nchumu emahlweni ka mahlo ya mina.” Namuntlha ku ni swilo swo tala leswi nga pfuniki nchumu leswi minkarhi yo tala hi nga swi vonaka ngopfu-ngopfu loko hi ri hexe. Internet yi endle leswaku vanhu vo tala va wela ekhombyeni. Swa olova ku kanganyisiwa leswaku u languta swilo leswi khomisaka tingana, hambi ku ri ku languta swifaniso swo navetisa rimbewu. Kambe, xana ku endla tano swi kombisa leswaku hi yingisa Xikwembu lexi huhuteleke Davhida ku tsala marito wolawo? Swifaniso swo navetisa rimbewu swi thyakisa mianakanyo ya munhu, hikuva swi pfuxa ku navela ko biha ni makwanga, swi onha ripfalo, swi hahlula vukati naswona swi endla leswaku hinkwavo lava va swi langutaka va lahlekeriwa hi xindzhuti lexi a va ri na xona.—Swiv. 4:23; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5.
7. Hi wihi nawu lowu kongomisaka lowu nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tshembekile hambiloko hi ri hexe?
7 Entiyisweni a nga kona nandza wa Yehovha la nga vaka yexe. Tata wa hina la hi rhandzaka u tshama a hi langutile. (Hlaya Pisalema 11:4.) Anakanya ndlela leyi Yehovha a tsakaka ha yona loko a ku vona u lwisana ni ndzingo! Hi ku endla tano, u va u yingisa xitsundzuxo xa Yesu lexi nga eka Matewu 5:28. Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u nga languti swifaniso leswi nga ta ku ringa leswaku u wela exidyohweni. U nga tshiki ku tshembeka hikwalaho ko lava ku languta kumbe ku hlaya swilo leswi vulavulaka hi timhaka ta rimbewu!
8, 9. (a) Hi wihi ndzingo lowu Daniyele ni vanghana vakwe va langutaneke na wona lowu a wu ringa ku tshembeka ka vona? (b) Vantshwa lava nga Vakreste va n’wi tsakisa njhani Yehovha namuntlha swin’we Vakreste-kulobye?
8 Nakambe hi nga tshama hi tshembekile hi ku yingisa Yehovha niloko hi ri exikarhi ka vanhu lava nga riki Vakreste. Anakanya hi Daniyele ni vanghana vakwe vanharhu. Loko va ha ri vantshwa, va yisiwe evuhlongeni eBabilona. Leswi a va tshama ni vanhu lava a va nga tivi nchumu hi Yehovha, Vaheveru volavo va mune va ringiwile leswaku va dya swakudya leswi Nawu wa Xikwembu a wu swi yirisa. A a swi ta olova leswaku vafana volavo va tibyela leswaku sweswo a hi mhaka yikulu. Hi hala tlhelo, vatswari va vona, vanhu van’wana lavakulu ni vaprista a va nga ta swi vona leswi va swi endlaka. I mani loyi a a ta swi tiva? I Yehovha ntsena. Kutani va yime va tiyile, naswona va n’wi yingisile ku nga khathariseki ntshikilelo ni khombo leri a va langutane na rona.—Dan. 1:3-9.
9 Vantshwa lava nga Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo na vona va endla leswi fanaka, va namarhela milawu leyi Xikwembu xi yi vekeleke Vakreste naswona va lwisana ni ntshikilelo wa tintangha lowu nga ni khombo. Loko n’wina vantshwa mi ala ku tirhisa swidzidziharisi, ku hlanganyela eka madzolonga, ku rhuketela, ku tikhoma hi ndlela yo biha ni ku endla swiendlo swin’wana swo biha, mi va mi ri karhi mi yingisa Yehovha. Loko mi endla tano, mi le ku tshembekeni. Ku pfuneka n’wina naswona mi tsakisa Yehovha swin’we ni Vakreste-kuloni!—Ps. 110:3.
10. (a) I mavonelo wahi lama hoxeke malunghana ni vumbhisa lama endleke leswaku vantshwa van’wana va nga ha tshembeki? (b) Ku tshembeka swi hi pfuna njhani leswaku hi papalata vumbhisa?
10 Hi fanele hi yingisa nawu wa Xikwembu loko hi ri karhi hi tirhisana ni vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra hina. Ha swi tiva leswaku Rito ra Xikwembu ri ri hi nga endli vumbhisa. Nilokoswiritano, swa olova ku tshika ku yingisa kutani hi endla leswi humeke endleleni. Hi xikombiso, vantshwa van’wana va endle rimbewu ra nomu kumbe ra hala mahosi kumbe va tlangisa swirho swa rimbewu, va tibyela leswaku sweswo a swi bihanga helo hikuva a swi fani ni ku hlanganyela etimhakeni ta masangu hi ku kongoma. Vantshwa volavo va rivala kumbe va hlawula ku honisa mhaka ya leswaku rito ra le Bibeleni leri nge vumbhisa ri katsa swiendlo sweswo hinkwaswo, ku nga ku tikhoma loko biha loku nga ha endlaka leswaku munhu a susiwa eku hlanganyeleni. * Xo biha no tlurisa, va honisa ku va ni mfanelo ya ku tshembeka. Leswi hi tikarhatelaka ku tshama hi tshembekile, a hi ringeti ku lava swivangelo leswi nga twaliki leswi nga endlaka leswaku hi nga tshembeki. A hi ringeti ku va ekusuhi swinene ni ku endla xidyoho ivi hi langutela ku nga xupuriwi. A hi papalati xidyoho hikwalaho ka leswi hi chavaka ku susiwa ntsena. Kambe hi lava ku endla leswi tsakisaka Yehovha, hi papalata swilo leswi nga ta n’wi twisa ku vava. Minkarhi hinkwayo hi wa hi pfuka leswaku hi nga dyohi naswona hi ‘balekela vumbhisa.’ (1 Kor. 6:18) Hi ndlela yoleyo hi tikombisa hi ri lava tshembekaka.
I Yini Lexi Nga Hi Pfunaka Ku Tshama Hi Tshembekile?
11. Ha yini ku yingisa hambi ku ri eka swilo leswi nga ha tikombaka swi nga nyawuli ku ri ka nkoka? Kombisa.
11 Lexi nga hi pfunaka leswaku hi tshembeka i ku va lava yingisaka, hikwalaho hi tshama hi tshembekile hi ku tiyisela endleleni leyinene. Ku yingisa eka swilo swo karhi leswi nga nyawuliki swi nga ha tikomba swi nga vuli nchumu. Kambe hi ku famba ka nkarhi swiendlo sweswo swi endla munhu a va ni ndhuma leyinene. Hi xikombiso: Xitina xin’we xi nga ha tikomba xi nga pfuni nchumu, kambe loko ho swi hlanganisa swi tele hi nga aka yindlu leyinene. Kutani loko hi hambeta hi yingisa, hi ta tshama hi tshembekile.—Luka 16:10.
12. Hi xihi xikombiso lexi Davhida a hi vekeleke xona xo tshama hi tshembekile hambiloko hi khomiwa hi ndlela yo biha kumbe ya tihanyi?
12 Ku tshembeka ka hina ku vonaka kahle ngopfu loko hi tiyisela loko hi xanisiwa, hi khomiwa hi ndlela yo biha kumbe ya tihanyi. Xiya xikombiso xa Davhida lexi nga eBibeleni. Loko a ha ri jaha u tiyiselele ku xanisiwa hi hosi leyi a yi fanele yi yimela vulawuri bya Yehovha. Hambiswiritano, Yehovha se a a n’wi fularherile Hosi Sawulo loyi a a vondzoka Davhida loyi Xikwembu a xi n’wi rhandza. Kambe Sawulo u hambete a va hosi ku ringana nkarhi wo karhi naswona u rhumele vuthu ra Israyele leswaku ri hlongorisa ni ku xanisa Davhida. Yehovha u pfumelele Sawulo a ya emahlweni ni swiendlo swakwe swa tihanyi ku ringana malembe yo karhi. Xana Davhida u hlundzukele Xikwembu hikwalaho ka sweswo? Xana u hetelele a gimeta hileswaku a swi pfuni nchumu ku tiyisela? A swi tano nikatsongo. U hambete a xi xixima swinene xikhundlha xa Sawulo xa ku va mutotiwa wa Xikwembu, a ala ku tirihisela eka Sawulo hambiloko a pfulekeriwa hi nkarhi wo endla tano.—1 Sam. 24:2-7.
13. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tshembekile loko hi khunguvanyisiwile kumbe hi twisiwe ku vava?
13 Xikombiso xa Davhida xi nga hi pfuna ngopfu namuntlha. Hi swirho swa vandlha ra misava hinkwayo leri vumbiwaka hi vanhu lava nga hetisekangiki, kutani swi nga ha endleka leswaku un’wana wa vanhu volavo a nga hi khomi kahle kumbe a nga tshembeki. I ntiyiso leswaku hi katekile hi ku hanya enkarhini lowu ku nga riki vanhu hinkwavo va Yehovha lava nga ta tshika ku tshembeka. (Esa. 54:17) Kutani hi ta angurisa ku yini loko munhu un’wana a hi khomisa tingana kumbe a hi khunguvanyisa? Loko ho va ni xikhomela eka mugandzeri-kulorhi, vutshembeki bya hina eka Xikwembu byi nga va ekhombyeni. Ndlela leyi van’wana va tikhomaka ha yona a yi fanelanga yi endla leswaku hi hlundzukela Xikwembu kumbe hi nga ha tshembeki eka xona. (Ps. 119:165) Ku tiyisela hambiloko hi langutane ni miringo swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile.
14. Vanhu lava tshamaka va tshembekile va angula njhani loko ku va ni ku cinca ko karhi enhlengeletanweni niloko ku endliwa mindzulamiso yo karhi eka tidyondzo leti dyondzisiwaka?
14 Nchumu wun’wana lowu nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tshembekile i ku papalata moya wo xopaxopa swihoxo. Sweswo swi vula ku tshembeka eka Yehovha. U katekisa vanhu va yena ku tlula rini na rini. Vugandzeri bya ntiyiso laha misaveni a byi si tshama byi tlakusiwa ku fana ni namuntlha. (Esa. 2:2-4) Loko ku endliwa mindzulamiso eka ndlela leyi tindzimana tin’wana ta le Bibeleni a ti hlamuseriwe ha yona kumbe ndlela leyi swilo swi endliwaka ha yona, a hi nge tiomisi tinhloko. Ha tsaka loko hi vona vumbhoni bya leswaku ku vonakala ka Xikwembu ku hambeta ku hi voningela. (Swiv. 4:18) Loko swi hi tikela ku twisisa ku cinca ko karhi, hi fanele hi kombela Yehovha leswaku a hi pfuna leswaku hi ku twisisa. Kambe hi ta ya emahlweni hi yingisa ni ku tikarhatela ku tshama hi tshembekile.
I Yini Leswi Nga Endliwaka Loko Munhu Wo Karhi O Tshuka A Nga Tshembeki?
15. I mani loyi a nga endlaka leswaku u nga ha tshembeki?
15 Lexi i xivutiso lexi tlhontlhaka mianakanyo, a swi tano ke? Hilaha hi dyondzeke hakona exihlokweni lexi hundzeke, i swa nkoka ku tshembeka. Loko hi nga tshembeki, a hi nge vi na vuxaka na Yehovha naswona a hi nge vi na ntshembo hi vumundzuku. Tshama u ri karhi u anakanya hi leswi: Ku ni munhu un’we ntsena evuakweni loyi a nga endlaka leswaku u nga tshembeki. Hi wena n’wini. Yobo a a swi tiva kahle sweswo. U te: “Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!” (Yobo 27:5) Loko na wena u titwa hi ndlela leyi fanaka naswona u tshama u ri ekusuhi na Yehovha, sweswo swi ta ku pfuna leswaku u tshama u tshembekile.—Yak. 4:8.
16, 17. (a) Loko munhu a endle xidyoho lexikulu, i yini leswi a nga fanelangiki a swi endla? (b) I yini leswi a faneleke a swi endla?
16 Nilokoswiritano, van’wana va tsandzeka ku tshama va tshembekile. Vakreste van’wana namuntlha va tshamela ku endla swidyoho leswikulu ku fana ni le nkarhini wa vaapostola. Loko sweswo swo endleka eka wena, xana xiyimo xexo a xi nge lunghisiwi? Xi nga lunghisiwa. I yini leswi nga endliwaka? A hi rhangeni hi ku kambisisa leswi u nga fanelangiki u swi endla. Hakanyingi vanhu va ni mboyamelo wa ku lava ku tumbetela vatswari va vona, Vakreste-kulobye kumbe vakulu swidyoho swa vona. Kambe Bibele ya hi tsundzuxa: “Loyi a fihlaka ku tlula nawu kakwe a nge humeleli, kambe loyi a tiphofulaka kutani a tshika, u ta kombiwa tintswalo.” (Swiv. 28:13) Lava va ringetaka ku tumbeta swidyoho swa vona va endla xihoxo lexikulu, hikuva ku hava lexi va nga xi tumbetelaka Xikwembu. (Hlaya Vaheveru 4:13.) Van’wana va hanya vutomi bya mikoka mimbirhi, va tiendla onge va tirhela Yehovha kasi va le ku endleni ka xidyoho lexikulu. Loko munhu a hanya vutomi byo tano, u va a nga ha tshembeki. Yehovha a nga byi tsakeli vugandzeri bya vanhu lava tumbetaka swidyoho leswikulu. Vukanganyisi byo tano bya n’wi hlundzukisa.—Swiv. 21:27; Esa. 1:11-16.
17 Bibele yi swi veke erivaleni leswi Mukreste a faneleke a swi endla loko a endle xidyoho lexikulu. U fanele a ya lava mpfuno eka vakulu lava nga Vakreste. Yehovha u veke vakulu leswaku va pfuna vanhu volavo lava vuxaka bya vona na yena byi tsekatsekaka. (Hlaya Yakobo 5:14.) U nga chavi ku kombela mpfuno eka vakulu hileswi u anakanyaka leswaku swi nga ha endleka u xupuriwa kumbe u vuyisiwa endleleni. Munhu wo tlhariha loko a vabya a nge ali ku tlhaviwa nayiti kumbe ku endliwa vuhandzuri leswaku a tshunguriwa vuvabyi byakwe lebyi nga ni khombo.—Hev. 12:11.
18, 19. (a) Xikombiso xa Davhida xi swi kombisa njhani leswaku munhu a nga tlhela a tshembeka endzhaku ka loko a hundzukile exidyohweni? (b) U tiyimisele yini hi vutshembeki bya wena?
18 Xana munhu loyi a nga swi kota ku tlhela a va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu? Xana swi nga koteka leswaku a tlhela a va munhu wo tshembeka? A hi tlheleni hi kambisisa xikombiso xa Davhida. U endle xidyoho lexikulu. U navele nsati wa nuna un’wana, kutani a endla vuoswi na yena, a tlhela a endla kungu ra leswaku wanuna yoloye a dlayiwa. Swiendlo swoleswo a swi nga ta ku endla u teka Davhida tanihi munhu la tshembekeke, a hi swona ke? Kambe, xana a a swi nga ha ta koteka leswaku a tlhela a tshembeka? Davhida a a faneriwa hi ku tshinyiwa swinene naswona u tshinyiwile. Leswi a hundzukeke hi mbilu hinkwayo swi endle leswaku Yehovha a n’wi komba tintswalo. Ndzayo leyi Davhida a yi kumeke yi n’wi pfunile kutani u tlhele a va munhu la tshembekaka hi ku yingisa Xikwembu ni hi ku tiyisela hambiloko swi tika. Vutomi bya Davhida byi swi kombisa kahle leswi hi swi hlayaka eka Swivuriso 24:16: “Lowo lulama a nga ha wa ka nkombo, kunene u ta pfuka.” Vuyelo byi ve byihi? Xiya leswi Yehovha a swi byeleke Solomoni malunghana na Davhida loko se a file. (Hlaya 1 Tihosi 9:4.) Xikwembu xi vule leswaku Davhida a a ri munhu la tshembekaka. Hakunene Yehovha a nga va basisa vadyohi lava hundzukaka hambiloko va endle swidyoho leswikulu.—Esa. 1:18.
19 Ina, loko u yingisa Xikwembu hikwalaho ka leswi u xi rhandzaka u ta va u ri munhu la tshembekaka. Tshama u ri karhi u tiyisela naswona loko wo tshuka u wela exidyohweni lexikulu, hundzuka hi mbilu hinkwayo. Hakunene ku tshembeka ka hina i ka risima! Onge un’wana ni un’wana wa hina a nga tiyimisela ku fana na Davhida loyi a nga te: “Loko ku ri mina, ndzi ta famba hi vutshembeki bya mina.”—Ps. 26:11.
[Nhlamuselo ya le hansi]
U Nga Hlamula Njhani?
• I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u tshembeka?
• I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u tshama u tshembekile?
• U nga swi kota njhani ku tlhela u va munhu la tshembekaka endzhaku ka loko u hundzukile exidyohweni?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Bokisi leri nga eka tluka 8]
“HAKUNENE U NDZI KOMBISE TINTSWALO”
Wansati un’wana loyi a a ri ni tin’hweti ta ntlhanu a tikile, u vule marito lawa endzhaku ka loko wansati un’wana a n’wi kombe tintswalo a tlhela a tshembeka. A a ri endhawini leyi ku xavisiwaka kofi eka yona, naswona endzhaku ka nkarhi wo leha u xiye leswaku u siye xipachi xakwe kwalaho. Xipachi xa kona a xi ri ni mali yo ringana R16 000, ku nga mali yo tala swinene ku tlula leyi a a tolovele ku famba na yona. Endzhakunyana u byele munhu loyi a tirhaka eka phepha-hungu ra kwalaho a ku: “A ndzi hele matimba.” Kambe xipachi xexo xi thumbiwe hi wansati un’wana naswona u lave n’wini wa xona hi ku hatlisa. Loko a nga n’wi kumi, u teke xipachi xexo a xi yisa exitichini xa maphorisa naswona maphorisa ma hetelele ma n’wi kumile wansati yoloye la tikeke. Loko a xi kuma a a nga tikoti hi ku tsaka, hiloko a ku, “Hakunene u ndzi kombise tintswalo.” I yini lexi nga susumetela wansati loyi leswaku a famba a lavana ni n’wini wa mali yoleyo? Phepha-hungu ri vule leswaku leswi a nga Mbhoni ya Yehovha, u vule leswaku “vukhongeri lebyi a kuriseriweke eka byona, hi byona byi n’wi dyondziseke ku tshembeka.”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
Vantshwa va nga swi kota ku tshama va tshembekile hambiloko va ringiwa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Davhida u tshame a tsandzeka ku tshembeka, kambe u tlhele a tshembeka