Ku Va Vachumayeri Lava Endlaka Nhluvuko Ni Lava Pfumelelanaka Ni Swiyimo

“Ndzi ve swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo, leswaku ndzi ponisa van’wana hi tindlela hinkwato.”—1 VAKORINTO 9:22.

1, 2. (a) Muapostola Pawulo a a ri muchumayeri la humelelaka hi ndlela yihi? (b) Pawulo u ri hlamusele njhani langutelo ra yena malunghana ni xiavelo xakwe?

A A TITWA a ntshunxekile loko a ri ni swidyondzeki ni vaendli va matende va xiyimo xa le hansi. A a vulavula hi ndlela leyi khorwisaka emahlweni ka vachaviseki va le Rhoma ni le ka vanhu lava nga dyondzekangiki va le Frigiya. Matsalwa yakwe a ma khumba Magriki ya timbilu to olova ni Vayuda lava namarhelaka ndhavuko. Tinhlamuselo takwe a ti nga kaneteki tanihi leswi a a vulavula hi ndlela leyi fikelelaka mbilu. A a ringeta ku kuma mhaka leyi a a pfumelelana ni vayingiseri vakwe eka yona leswaku a ta kota ku kokela van’wana va vona eka Kreste.—Mintirho 20:21.

² Wanuna yoloye a ku ri muapostola Pawulo, loyi handle ko kanakana a a ri muchumayeri la humelelaka ni la endlaka nhluvuko. (1 Timotiya 1:12) U kume xileriso lexi humaka eka Yesu xo “yisa vito ra [Kreste] eka matiko swin’we ni le ka tihosi ni le ka vana va Israyele.” (Mintirho 9:15) Xana a a xi teka njhani xiavelo lexi? U te: “Ndzi ve swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo, leswaku ndzi ponisa van’wana hi tindlela hinkwato. Kambe ndzi endla swilo hinkwaswo hikwalaho ka mahungu lamanene, leswaku ndzi ma avela van’wana.” (1 Vakorinto 9:19-23) Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa Pawulo lexi nga hi pfunaka leswaku hi humelela swinene loko hi chumayela ni ku dyondzisa?

Wanuna La Hundzukeke U Langutane Ni Ntlhontlho

3. Pawulo a a ri ni langutelo rihi hi Vakreste loko a nga si hundzuka?

³ Xana minkarhi hinkwayo Pawulo a a lehisa mbilu, a anakanyela van’wana a tlhela a xi fanelekela xiavelo lexi a nyikiweke xona? Nikatsongo! Sawulo (hilaha Pawulo a a tiviwa hakona ku sunguleni) u ve muxanisi wa tihanyi wa valandzeri va Kreste hikwalaho ko hisekela vukhongeri etlhelo. Loko a ha ri jaha, u amukele ku dlayiwa ka Stefano. Endzhaku ka sweswo, Pawulo u hlotane ni Vakreste hi ndlela ya tihanyi. (Mintirho 7:58; 8:1, 3; 1 Timotiya 1:13) U hambete a va ni mahika ya “nxungeto ni ku va dlaya hi vomu vadyondzisiwa va Hosi.” Leswi a a nga eneriseki hi ku lavana ni vapfumeri eYerusalema ntsena, u sungule ku lava ku ya endla tsima ra yena ra rivengo ku ya fika ni le n’walungwini eDamaska.—Mintirho 9:1, 2.

4. Hi wihi ndzulamiso lowu Pawulo a a fanele a wu endla leswaku a hetisisa xiavelo xa yena?

⁴ Xivangelo-nkulu xa Pawulo xo venga Vukreste swinene xi nga ha va xi vangiwe hileswi a ku pfumeriwa leswaku vukhongeri lebyi lebyintshwa a byi ta thyakisa tidyondzo ta Vuyuda hi ku ti pfanganisa ni tidyondzo ta vamatiko. Phela, Pawulo a ri “Mufarisi,” ku nga vito leri vulaka “loyi a tihambaniseke ni van’wana.” (Mintirho 23:6) Wa nga anakanya ndlela leyi Pawulo a faneleke a hlamale ha yona loko a twe leswaku Xikwembu xi n’wi hlawurile leswaku a chumayela hi Kreste eka Vamatiko! (Mintirho 22:14, 15; 26:16-18) Phela, Vafarisi a va ala hambi ku ri ku dya ni vanhu lava a va va teka va ri vadyohi! (Luka 7:36-39) A swi kanakanisi leswaku a a fanele ku endla matshalatshala lamakulu leswaku a cinca langutelo ra yena ni ku ri pfumelelanisa ni ku rhandza ka Xikwembu ka leswaku vanhu va mixaka hinkwayo va fanele va ponisiwa.—Vagalatiya 1:13-17.

5. Hi nga n’wi tekelela njhani Pawulo evutirhelini bya hina?

⁵ Hi nga ha boheka ku endla leswi fanaka. Loko hi hlangana ni vanhu vo hambana-hambana eka ntirho wa hina wo dyondzisa hi tindzimi to hambana-hambana ensin’wini ya hina, hi fanele hi ringeta hi matimba ku kambisisa langutelo ra hina, naswona hi simula timitsu tihi ni tihi ta xihlawuhlawu leti  nga vaka ti mirile eka hina. (Vaefesa 4:22-24) Hambi ha swi xiya kumbe e-e, hi kuceteriwa hi swiyimo swa laha hi tshamaka kona ni dyondzo leyi hi kurisiweke ha yona. Sweswo swi nga hi endla hi va ni moya wa xihlawuhlawu ni wa ku ala ku pfumelelana ni swiyimo. Hi fanele hi hlula langutelo ro tano loko hi lava ku humelela eku kumeni ni le ku pfuneni ka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu. (Varhoma 15:7) Sweswo hi leswi Pawulo a swi endleke. U amukele ntlhontlho wo ndlandlamuxa vutirheli bya yena. Leswi a a susumetiwa hi rirhandzu, u ve ni vutshila byo dyondzisa lebyi faneleke byi tekeleriwa. Hakunene, ku dyondza hi ta vutirheli bya “muapostola [loyi] eka matiko” swi kombisa leswaku a a ri ni vuxiyaxiya, a pfumelelana ni swiyimo naswona a a ri ni vutshila loko a chumayela ni ku dyondzisa. *—Varhoma 11:13.

Mutirhi Loyi A Humelelaka U Pfumelelana Ni Swiyimo

6. Xana Pawulo a ri ni vuxiyaxiya hi ndlela yihi eka ndhavuko wa vayingiseri vakwe, naswona sweswo swi ve ni vuyelo byihi?

⁶ Pawulo a a ri ni vuxiyaxiya eka tidyondzo ni ndhavuko wa vayingiseri va yena. Loko a vulavula na Hosi Agripa wa Vumbirhi, Pawulo u pfumerile leswaku hosi a yi “yi [tiva] khwatsi mikhuva hinkwayo swin’we ni minjhekanjhekisano leyi nga kona exikarhi ka Vayuda.” Kutani Pawulo hi vutlhari u tirhise leswi a a swi tiva leswaku Agripa u pfumela eka swona ivi a bula na yena hi timhaka leti hosi yi ti twisisaka kahle. Ndlela ya Pawulo yo veka timhaka ti twisiseka ni ku khorwisa ka yena swi susumetele Agripa ku vula a ku: “Hi nkarhi wo koma a wu ta ndzi kucetela leswaku ndzi va Mukreste.”—Mintirho 26:2, 3, 27, 28.

7. Xana Pawulo u ku kombise njhani ku pfumelelana ni swiyimo loko a chumayela ntshungu wo karhi eListra?

⁷ Nakambe Pawulo a a pfumelelana ni swiyimo. Xiya ndlela leyi xingheniso xakwe xi hambaneke ha yona loko a ringeta ku sivela ntshungu wa vanhu va le mutini wa Listra leswaku va nga n’wi gandzeli  yena na Barnaba tanihi swikwembu. Ku vuriwe leswaku vanhu lava, lava a va vulavula Xilikawoniya, a va tekiwa tanihi vanhu lava nga dyondzekangiki naswona a va pfumela swinene eka vukholwa-hava. Hi ku ya hi Mintirho 14:14-18, Pawulo u vulavule hi swilo leswi tumbuluxiweke ni tinyiko ta ntumbuluko tanihi vumbhoni bya vukulu bya Xikwembu xa ntiyiso. Mhaka ya kona a yi twisiseka, kutani handle ko kanakana yi ‘sivele mintshungu ku endlela Pawulo na Barnaba switlhavelo.’

8. Pawulo u swi kombise hi tindlela tihi leswaku u pfumelelana ni swiyimo ku nga khathariseki leswi minkarhi yin’wana a pfa a siringeka?

⁸ Ina, Pawulo a a nga hetisekanga naswona minkarhi yin’wana a siringeka etimhakeni tin’wana. Hi xikombiso, siku rin’wana loko a hlaseriwe hi ndlela leyi khomisaka tingana ni ku pfumala vululami, u sapatele Muyuda la vuriwaka Ananiya. Kambe loko Pawulo a byeriwe leswaku u rhukane muprista lonkulu a nga swi tivi, xikan’we-kan’we u kombele ku rivaleriwa. (Mintirho 23:1-5) Le Atena, eku sunguleni a a “karhatek[ile] hi ku vona leswaku muti a wu tele swifaniso swa hava.” Kambe, loko a vulavula a ri eNtshaveni ya Mars, Pawulo a nga ku kombisanga ku karhateka ko tano. Ematshan’weni ya sweswo, u vulavule ni Vaatena enhlanganweni wa vona, a kanela exisekelweni lexinene hi ku vulavula hi altari ya vona “Eka Xikwembu Lexi Nga Tiviwiki” ivi a tshaha xin’wana xa switlhokovetselo swa vona.—Mintirho 17:16-28.

9. Xana Pawulo u swi kombise njhani leswaku u ni vutshila loko a tirhisana ni vayingiseri vo hambana-hambana?

⁹ Loko a tirhisana ni vayingiseri vo hambana-hambana, Pawulo u kombise kahle leswaku u ni vutshila swinene. U wu tekele enhlokweni ndhavuko ni xiyimo leswi kuceteleke ndlela leyi vayingiseri va yena va anakanyaka ha yona. Loko a tsalela Vakreste va le Rhoma, a a swi tiva kahle leswaku a va tshama entsindza wa mfumo lowu nga ni matimba lamakulu enkarhini wolowo. Yinhla-nkulu ya papila leri Pawulo a ri tsaleleke Vakreste va le Rhoma a ku ri leswaku matimba ya xidyoho xa Adamu yo onha, ma hluriwe hi matimba ya Kreste yo ponisa. U vulavule ni Vakreste va le Rhoma ni lava a va tshama ekusuhi na vona hi ririmi leri a va ta ri twisisa kahle.—Varhoma 1:4; 5:14, 15.

10, 11. Xana Pawulo u swi twananise njhani swifaniso swakwe ni vayingiseri va yena? (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.)

¹⁰ Xana Pawulo u endle yini loko a lava ku hlamusela ntiyiso wa Bibele lowu dzikeke eka vayingiseri vakwe? Muapostola loyi a a ri ni vutshila byo tirhisa swifaniso leswi tolovelekeke, leswi twisisekaka hi ku olova leswaku a hlamusela tidyondzo ta moya leti swi nga oloviki ku ti twisisa. Hi xikombiso, Pawulo a a swi tiva leswaku Varhoma a va ri toloverile fambiselo ra vuhlonga eMfun’weni wa Rhoma hinkwawo. Entiyisweni, vunyingi bya vanhu lava a a va tsalela kumbexana a va ri mahlonga. Hikwalaho Pawulo u tirhise vuhlonga tanihi xifaniso xo seketela mhaka yakwe malunghana ni ku hlawula ka munhu leswaku u yingisa xidyoho kumbe ku lulama.—Varhoma 6:16-20.

¹¹ Buku yin’wana ya tinhlamuselo yi ri: “Exikarhi ka Varhoma, n’wini a a ri ni matimba yo ntshunxa hlonga hi ku helela, kumbe hlonga a ri ta ntshunxeka hi ku hakela n’wini wa rona. Nakambe a swi koteka ku kuma ntshunxeko loko timfanelo ta n’wini ti hundziseriwe eka xikwembu.” Hlonga leri ntshunxiweke loko ri swi lava a ri hambeta ri tirhela n’wina wa rona ivi yena a ri hakela. Swi nga ha endleka leswaku Pawulo a a vulavula hi mukhuva lowu, loko a tsala hi ta n’wini loyi munhu a hlawulaka ku n’wi tirhela—xidyoho kumbe ku lulama. Vakreste va le Rhoma a va ntshunxiwile exidyohweni naswona se a va lawuriwa hi Xikwembu. A va ntshunxekile leswaku va nga tirhela Xikwembu, kambe loko va swi lava a va ntshunxekile ku hlawula ku tirhela xidyoho—n’wini loyi a va n’wi tirhela eku sunguleni. Xifaniso xexo xo olova kambe lexi tolovelekeke a xi ta susumetela Vakreste volavo va le Rhoma leswaku va tivutisa va ku, ‘Hi wihi n’wini loyi ndzi n’wi tirhelaka?’ *

 Ku Dyondza Eka Xikombiso Xa Pawulo

12, 13. (a) Ku fanele ku endliwa yini namuntlha leswaku ku fikeleriwa mbilu ya vayingiseri va hina vo hambana-hambana? (b) I yini leswi u voneke swi pfuna loko u ri karhi u chumayela vanhu va mindhavuko yo hambana-hambana?

¹² Ku fana na Pawulo, hi fanele hi va ni vuxiyaxiya, hi pfumelelana ni swiyimo ni ku va ni vutshila leswaku hi kota ku fikelela timbilu ta vayingiseri va hina vo hambana-hambana. Leswaku hi pfuna vayingiseri va hina va twisisa mahungu lamanene, a hi lavi ku va endzela leswaku hi hetisa nawu ntsena, hi va nyika rungula leri lunghiseleriweke, kumbe hi siya tibuku to karhi leti sekeriweke eBibeleni. Hi fanele hi tikarhatela ku twisisa swilaveko swa vona ni leswi va karhataka, leswi va swi rhandzaka nileswi va nga swi rhandziki ni leswi va swi chavaka ni leswi va swi vengaka. Hambileswi leswi swi lavaka ku anakanyisisa swinene ni matshalatshala lamakulu, vahuweleri va Mfumo emisaveni hinkwayo va endla sweswo hi ku hiseka. Hi xikombiso, hofisi ya rhavi ya Timbhoni ta Yehovha eHungary ya vika: “Vamakwerhu va xixima mindhavuko ni mahanyelo ya vanhu va tinxaka tin’wana naswona a va languteli leswaku va tekelela mikhuva ya kwalaho.” Timbhoni ta le tindhawini tin’wana ti tikarhatela ku endla leswi fanaka.

¹³ Etikweni rin’wana ra le Vuxa Mpfungwe, vanhu vo tala va karhateka ngopfu hi rihanyo, ku letela vana ni dyondzo. Vahuweleri va Mfumo va kwalaho va ringeta ku vulavula ngopfu hi mhaka leyi, ematshan’weni yo vulavula hi timhaka to tanihi swiyimo leswi nga dyisiki vanhu byi rhelela emisaveni hinkwayo kumbe swiphiqo leswikulu. Hilaha ku fanaka, vahuweleri va le dorobeni rin’wana lerikulu ra le United States va swi xiyile leswaku vanhu lava tshamaka endhawini yo karhi ensin’wini ya vona va karhateka hi timhaka to tanihi vukanganyisi, ntlimbano wa mimovha emagondzweni ni vugevenga. Timbhoni ta humelela loko ti vulavula hi timhaka leti leswaku ti sungula mabulo ya Bibele. Vadyondzisi va Bibele lava humelelaka va tiyiseka leswaku ku nga khathariseki leswaku va vulavula hi nhloko-mhaka yihi, va tshama va ri ni langutelo lerinene naswona va khutaza, va kandziyisa nkoka wa ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele sweswi ni ntshembo lowu tsakisaka lowu nga ta tisiwa hi Xikwembu enkarhini lowu taka.—Esaya 48:17, 18; 52:7.

14. Hlamusela tindlela leti hi nga ti tirhisaka ku pfumelelana ni swilaveko ni swiyimo swo hambana-hambana swa vanhu.

¹⁴ Nakambe swa pfuna ku cinca-cinca swingheniso swa hina ensin’wini, tanihi leswi vanhu va nga ni mindhavuko, tidyondzo ni vukhongeri byo hambana-hambana. Xingheniso xa hina eka vanhu lava pfumelaka eka Muvumbi kambe va nga pfumeli eka Bibele xi ta hambana ni lexi hi xi tirhiseke loko hi vulavula ni lava pfumelaka leswaku Xikwembu a xi kona. Eka munhu loyi a anakanyaka leswaku tibuku hinkwato ta vukhongeri i xitirho xa vukanganyisi, xingheniso xa hina xi ta hambana ni lexi hi xi tirhisaka eka loyi a amukelaka leswi Bibele yi swi dyondzisaka. Ku pfumelelana ni swiyimo swa laveka nakambe loko hi vulavurisana ni vanhu va tidyondzo to hambana-hambana lava hi hlanganaka na vona.  Vadyondzisi lava nga ni vutshila va ta anakanyisisa ni ku tirhisa swifaniso leswi faneleke eka xiyimo lexi va nga eka xona.—1 Yohane 5:20.

Ku Pfuna Vachumayeri Lavantshwa

15, 16. Ha yini ku ri ni xilaveko xo letela vachumayeri lavantshwa?

¹⁵ Pawulo a a nga karhateki ntsena hi ku antswisa tindlela takwe to dyondzisa. U vone xilaveko xo letela ni ku lunghiselela vantshwa vo tanihi Timotiya na Tito leswaku va va vachumayeri lava humelelaka. (2 Timotiya 2:2; 3:10, 14; Tito 1:4) Hilaha ku fanaka, namuntlha ku ni xilaveko xa xihatla xo nyika ni ku amukela ndzetelo.

¹⁶ Hi 1914, a ku ri ni vahuweleri va Mfumo va kwalomu ka 5 000 emisaveni hinkwayo; namuntlha, vhiki na vhiki ku khuvuriwa vanhu lavantshwa va kwalomu ka 5 000! (Esaya 54:2, 3; Mintirho 11:21) Loko vanhu lavantshwa va sungula ku hlanganyela ni vandlha ra Vukreste naswona va tsakela ku hlanganyela evutirhelini, va fanele va leteriwa va tlhela va kongomisiwa. (Vagalatiya 6:6) I swa nkoka leswaku hi tirhisa tindlela ta N’wini, Yesu, loko hi dyondzisa ni ku letela vadyondzisiwa. *

17, 18. Hi nga va pfuna njhani vanhu lavantshwa leswaku va va ni xivindzi evutirhelini?

¹⁷ Yesu a nga lo kuma ntshungu ivi a byela vaapostola vakwe leswaku va sungula ku dyondzisa. U rhange hi ku kandziyisa xilaveko xa ntirho wo chumayela kutani a va khutaza ku phikelela exikhongelweni malunghana ni ntirho wa vona. Kutani u endle malunghiselelo manharhu yo va pfuna: munhu wo tirha na yena, nsimu leyi va nga ta yi tirha ni rungula leri va nga ta ri chumayela. (Matewu 9:35-38; 10:5-7; Marka 6:7; Luka 9:2, 6) Na hina hi nga endla leswi fanaka. Ku nga khathariseki leswaku hi pfuna n’wana wa hina, xichudeni lexintshwa kumbe un’wana loyi a heteke nkarhi wo leha a nga si chumayela, i swa nkoka ku endla matshalatshala yo letela hi ndlela leyi.

¹⁸ Vanhu lavantshwa va lava mpfuno lowukulu leswaku va va ni xivindzi xo chumayela rungula ra Mfumo. Xana u nga va pfuna leswaku va lunghiselela ni ku titoloveta xingheniso lexi olovaka ni lexi kokaka rinoko? Loko mi ri ensin’wini, va endle va dyondza eka wena loko u vulavula eka tindlu ti nga ri tingani to sungula. U nga tekelela xikombiso xa Gidiyoni, loyi a byeleke masocha yakwe a ku: “Mi fanele mi dyondza hi ku languta mina, hi yona ndlela leyi mi faneleke mi endla ha yona.” (Vaavanyisi 7:17) Kutani nyika muhuweleri lontshwa nkarhi wo vulavula. Bumabumela vanhu lavantshwa eka matshalatshala lawa va ma endleke, naswona loko swi fanerile, nyikela swiringanyeto swo koma swa laha va nga antswisaka kona.

19. Xana u tiyimisele yini loko u ri karhi u lwela ku “hetisisa vutirheli bya wena hi xitalo”?

¹⁹ Leswaku hi hetisisa ‘vutirheli bya hina hi xitalo,’ hi tiyimisele ku pfumelelana swinene ni swiyimo eka swingheniso swa hina, naswona hi lava ku letela vachumayeri lavantshwa leswaku va endla leswi fanaka. Loko hi xiya nkoka wa pakani ya hina—ku hundzisela vutivi bya Xikwembu lebyi ponisaka evanhwini—ha tiyiseka leswaku swi lava matshalatshala lamakulu ku va “swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo, leswaku [hi] ponisa van’wana hi tindlela hinkwato.”—2 Timotiya 4:5; 1 Vakorinto 9:22.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Hi nga n’wi tekelela njhani Pawulo evutirhelini bya hina?

• Hi kwihi ku cinca ka ndlela leyi hi ehleketaka ha yona loku nga ha lavekaka?

• Hi nga endla leswaku rungula ra hina ri tshama ri ri leri akaka hi ndlela yihi?

• Vachumayeri lavantshwa va nga xi kuma njhani xivindzi?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 29]

Muapostola Pawulo a ri ni vuxiyaxiya, a pfumelelana ni swiyimo naswona a a ri ni vutshila loko a chumayela ni ku dyondzisa

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 31]

Yesu u endle malunghiselelo manharhu ya nkoka yo pfuna vadyondzisiwa va yena: munhu wo tirha na yena, nsimu leyi va nga ta yi tirha ni rungula leri va nga ta ri chumayela

[Swifaniso leswi nga eka tluka 28]

Pawulo u humelerile eku fikeleleni ka vayingiseri vo hambana-hambana hi ku pfumelelana ni swiyimo

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Vachumayeri lava humelelaka va yi tekela enhlokweni mindhavuko ya vayingiseri va vona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Vachumayeri lava pfumelelanaka ni swiyimo va pfuna vanhu lavantshwa leswaku va lunghiselela leswi va nga ta swi vula ensin’wini