Vuswikoti Byo Yingisela Hi Ndlela Ya Rirhandzu

“NDZA nkhensa leswi u ndzi yingiseleke.” Xana ku ni munhu loyi a ha ku ku byelaka marito wolawo? Wolawo i marito yo tlangela hakunene! Munhu la yingiselaka hi ndlela leyinene u tlangeriwa hi vanhu hinkwavo. Loko hi yingisela kahle, hi nga phyuphyisa vanhu lava nga ni gome kumbe lava tshikileriweke hi swiphiqo. Naswona ku va muyingiseri lonene swi hi pfuna leswaku hi tsakela vanhu. Evandlheni ra Vukreste, ku yingisa hi ndlela ya rirhandzu i xiphemu xa nkoka xo ‘khathalelana leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.’—Vaheveru 10:24.

Hambiswiritano, vanhu vo tala a hi vayingiseri lavanene. Va rhandza ku nyikela xitsundzuxo, va hlamusela leswi tshameke swi va humelela, kumbe va vula vonelo ra vona ematshan’weni yo yingisela leswi vuriwaka hi van’wana. Ku yingisela hakunene i vuswikoti. Hi nga swi dyondza njhani ku yingisela hi rirhandzu?

Xilotlelo Xa Nkoka

Yehovha i “Muleteri wa [hina] Lonkulu.” (Esaya 30:20) A nga hi dyondzisa swo tala malunghana ni ku yingisela. Xiya ndlela leyi Yehovha a pfuneke muprofeta Eliya ha yona. Leswi a a chavisiwa hi minxungeto ya Hosi ya Xisati Yezabele, Eliya u balekele emananga kutani a vula leswaku u navela ku fa. Loko a ri kwalaho ntsumi ya Xikwembu yi vulavule na yena. Yehovha u yingisile loko muprofeta loyi a hlamusela ku chava ka yena, kutani a kombisa matimba ya Yena lamakulu. Vuyelo byi ve byihi? Leswi a a nga ha chavi, Eliya u tlhelele exiavelweni xa yena. (1 Tihosi 19:2-15) Ha yini Yehovha a tinyika nkarhi wa ku yingisa leswi karhataka malandza ya yena? Hikuva wa ma khathalela. (1 Petro 5:7) Hi lowu nchumu wa nkoka lowu nga pfunaka leswaku u va muyingiseri lonene: Khathala hi van’wana, naswona u khumbeka swi huma embilwini.

Loko wanuna wa le Bolivia a endle xidyoho lexikulu, u tlangerile leswi a kumeke nkhathalelo wo tano eka mupfumeri-kulobye. Wanuna loyi u ri: “A ndzi ri enhlomulweni lowukulu. Loko a ku nga ri makwerhu un’wana la tinyikeke nkarhi a ndzi yingisela, a ndzi ta va ndzi tshike hi ku olova ku tirhela Yehovha. A nga vulanga swo tala, kambe swi ndzi tiyisile ku tiva leswaku wa khathala hi leswi a ndzi yingiseleke. A ndzi nga lavi ntlhantlho; a ndzi swi tiva leswi ndzi faneleke ndzi swi endla. A ndzi lava ku tiva leswaku munhu wo karhi wa khathala hi ndlela leyi a ndzi titwa ha yona. Ku ndzi yingisa ka yena swi ndzi pfunile leswaku ndzi nga hluriwi hi gome.”

Xikombiso lexikulu xa munhu loyi a nga ni vuswikoti bya ku yingisa hi rirhandzu i Yesu Kreste. Endzhakunyana ka ku fa ka Yesu, vadyondzisiwa va yena vambirhi a va ri endleleni va suka eYerusalema va ya eximutanini lexi a xi ri mpfhuka wa tikhilomitara ta 11. A swi kanakanisi leswaku a va hele matimba. Hiloko Yesu Kreste la pfuxiweke eku feni a sungula ku famba na vona. U vutise swivutiso leswi faneleke hi vukheta leswaku a ta twa leswi va karhataka, kutani vadyondzisiwa va n’wi hlamula. Va vule ntshembo lowu a va ri na wona ni ku hela matimba ni ku pfilunganyeka loku a va ri na kona sweswi. Yesu a a khathala hi vona, naswona ku yingisa ka yena hi rirhandzu ku endle vadyondzisiwa lavambirhi leswaku va lunghekela ku yingisela. Kutani Yesu u “hlamusel[e]  swilo leswi khumbaka yena eMatsalweni hinkwawo.”—Luka 24:13-27.

Ku yingisela ku sungula i ndlela ya rirhandzu yo endla van’wana leswaku va hi yingisela. Wansati un’wana wa le Bolivia u te: “Vatswari va mina ni vatswari va nuna wa mina a va lwisana ni ndlela leyi a ndzi kurisa vana va mina ha yona. Ndzi hlundzukisiwe hi leswi a va swi vula, kambe a ndzi nga titshembi tanihi mutswari. Hi wona nkarhi wolowo, ndzi endzeriwe hi Mbhoni ya Yehovha. Yi vulavule na mina hi switshembiso swa Xikwembu. Hambiswiritano, ndlela leyi a vutiseke vonelo ra mina ha yona yi ndzi pfune ku vona leswaku munhu loyi a a tiyimiserile ku yingisela. Ndzi n’wi byele leswaku a nghena, kutani ku nga ri kungani ndzi n’wi hlamusele xiphiqo xa mina. U ndzi lehisele mbilu a ndzi yingisa. U ndzi vutisile leswaku a ndzi va navelela yini vana va mina ni leswaku nuna wa mina a a titwa njhani hi sweswo. Ndzi titwe ndzi ntshunxekile ku va ni munhu loyi a a tiyimiserile ku ringeta ku ndzi twisisa. Loko a sungule ku ndzi kombisa leswi Bibele yi swi vulaka hi vutomi bya ndyangu, a ndzi swi tiva leswaku a ndzi vulavula ni munhu loyi a a khathala hi xiyimo xa mina.”

Bibele yi ri: “Rirhandzu . . . a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena.” (1 Vakorinto 13:4, 5) Kutani, ku yingisa hi rirhandzu swi vula leswaku hi rhangisa swilaveko swa van’wana. Leswi swi nga ha lava leswaku hi tima thelevhixini, hi veka phepha-hungu ehansi, kumbe hi tima selfoni loko van’wana va vulavula na hina hi mhaka ya nkoka. Ku yingisa hi rirhandzu swi vula ku va na mhaka swinene hi mianakanyo ya munhu un’wana. Swi lava leswaku hi papalata ku sungula ku vulavula hi hina vini hi vula swilo swo tanihi leswi, “Sweswo swi ndzi tsundzuxa leswi tshameke swi ndzi humelela.” Hambileswi marito yo tano ma nga manene loko hi bula hi timhaka ta xinghana, hi fanele hi rhangisa swilaveko swa van’wana loko munhu un’wana a hi byela xiphiqo xa yena lexikulu. Ku khathala ka xiviri hi vanhu van’wana ku nga tlhela ku kombisiwa na hi ndlela yin’wana.

Yingisela Leswaku U Ta Twisisa Ndlela Leyi Un’wana A Titwaka Ha Yona

Vanghana va Yobo va twe tinkulumo ta yena ta kwalomu ka khume. Nilokoswiritano, Yobo u te: “Onge loko a ndzi kume munhu la ndzi yingisaka!” (Yobo 31:35) Ha yini? Hikuva ndlela leyi a va yingisela hi yona a yi nga chaveleli. A va nga khathali hi Yobo naswona a va nga lavi ku twisisa ndlela leyi a titwaka ha yona. Entiyisweni a va nga ri na ntwela-vusiwana lowu kombisiwaka hi muyingiseri la twisisaka. Kambe muapostola Petro wa tsundzuxa: “Hinkwenu ka n’wina vanani ni mianakanyo leyi fanaka, mi kombisa ntlhaveko wa xinakulobye, mi va ni xinakulobye xa vumakwerhu, mi va ni ntsetselelo lowukulu, mi titsongahata emianakanyweni.” (1 Petro 3:8) Hi nga wu kombisa njhani ntlhaveko wa xinakulobye? Ndlela yin’wana i ku khathala hi ndlela leyi munhu un’wana a titwaka ha yona ni ku ringeta ku yi twisisa. Ndlela yin’wana yo kombisa leswaku ha khathala i ku vula marito yo kombisa ntwela-vusiwana yo tanihi lama nge “sweswo a swi hlundzukisa” kumbe “u vone u nga twisisiwanga kahle.” Ndlela yin’wanyana i ku vula leswi vuriwaka hi munhu loyi hi marito ya hina, xisweswo hi kombisa leswaku ha swi twisisa leswi a swi vuleke. Ku yingisela hi rirhandzu swi vula ku nyikela nyingiso eka marito ni le ka ndlela leyi munhu a titwaka hi yona leyi tumbeleke.

Robert * i mutirheli wa nkarhi hinkwawo la nga ni ntokoto loyi a nga Mbhoni ya Yehovha. U ri: “Ndzi tshame ndzi hetiwa matimba hi vutirheli bya mina nkarhi wun’wana. Kutani ndzi kombele ku vulavula ni mulanguteri la famba-fambaka.  U ndzi yingiserisisile kutani a ringeta ku twisisa ndlela leyi ndzi titwaka ha yona. A a vonaka a twisisa ni ku chava loku a ndzi ri na kona lerova u sole langutelo leri a ndzi ri na rona. Makwerhu loyi u ndzi tiyisekisile leswaku ndlela leyi a ndzi titwa ha yona a yi twisiseka, hikuva na yena u tshame a titwa hi ndlela leyi fanaka. Leswi swi ndzi pfunile hakunene leswaku ndzi ya emahlweni.”

Xana hi fanele hi pfumelelana ni leswi vuriwaka hikwalaho ka leswi hi nga le ku yingiseleni? Xana hi nga n’wi byela un’wana leswaku ha tlangela leswi a hi byeleke ndlela leyi a titwaka ha yona? Ina. Ku vuriwa yini loko n’wana wa mufana a lwa ni un’wana exikolweni kumbe n’wana wa nhwanyana wa kondlo-a-ndzi-dyi a fika ekaya a vula leswaku u rhandzana ni jaha ro karhi? Xana a hi swinene leswaku mutswari a yingisela kutani a ringeta ku twisisa ndlela leyi n’wana loyi a ehleketaka ha yona a nga si hlamusela mahanyelo lama faneleke ni lama nga fanelangiki?

Swivuriso 20:5 yi ri: “Xitsundzuxo lexi nga embilwini ya munhu xi fana ni mati yo enta, kambe munhu wa ku twisisa hi loyi a nga ta xi humesa.” Loko munhu la tlhariheke a tlhela a va ni ntokoto a nga tali ku nyikela xitsundzuxo loko a nga komberiwanga, hi nga ha boheka ku n’wi susumetela leswaku a xi vula. Swi tano ni loko hi yingisela hi ndlela ya rirhandzu. Leswaku hi endla munhu a vulavula hi fanele hi twisisa. Ku vutisa swivutiso swa pfuna, kambe hi fanele hi tivonela leswaku a hi vutisi timhaka ta le xihundleni. Swi nga ha pfuna ku ringanyeta leswaku loyi a vulavulaka a rhanga a vulavula hi timhaka leti swi n’wi olovelaka ku vulavula ha tona. Hi xikombiso, wansati loyi a lavaka ku vulavula hi swiphiqo swa le vukatini bya yena swi nga ha n’wi olovela ku rhanga hi ku vulavula hi ndlela leyi yena ni nuna wa yena va hlanganeke ha yona ivi va tekana. Munhu la holeke evutirhelini bya Vukreste swi nga ha n’wi olovela ku rhanga hi ku hlamusela ndlela leyi a dyondzeke ntiyiso ha yona.

Swa Tika Ku Yingisela Hi Rirhandzu

Swi nga tika ku yingisela munhu la hi hlundzukeleke, hikuva hi voyamele eku tiyimeleleni. Xana hi nga langutana njhani ni ntlhontlho lowu? Swivuriso 15:1 yi ri: “Loko nhlamulo yi olova, yi tlherisa vukarhi.” Ku kombela munhu yoloye hi ku titsongahata leswaku a vulavula kutani hi lehisa mbilu hi n’wi yingisela loko a ri karhi a phofula swivilelo swa yena, i ndlela yin’wana yo hlamula hi ndlela yo olova.

Mholovo leyikulu yi va kona loko vanhu vambirhi va phindha leswi se va swi vuleke. Munhu lowun’wana u ehleketa leswaku lowun’wanyana a nga yingiselanga. Swi nga va swinene loko un’wana wa vona o yingiserisisa hakunene! Ina, i swa nkoka ku tikhoma ni ku tiphofula hi ndlela ya vutlhari ni ya rirhandzu. Bibele yi hi byela leswi: “Loyi a tshamaka a kambela milomu yakwe u endla hi vutlhari.”—Swivuriso 10:19.

Vuswikoti bya ku yingisela hi rirhandzu a byi tiendlekeli. Hambiswiritano, i vuswikoti lebyi nga dyondziwaka loko hi tikarhata hi tlhela hi tidyondzisa. I vutshila lebyi hi faneleke hi va na byona. Hakunene loko hi yingisa loko van’wana va vulavula hi ta va hi kombisa rirhandzu. Swi tlhela swi hi tisela ntsako. Kutani, i vutlhari ku hlakulela vuswikoti bya ku yingisela hi rirhandzu!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Loko hi yingisela, hi fanele hi rhangisa swilaveko swa van’wana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Swi nga ha tika ku yingisela munhu la hi hlundzukeleke