XANA YI LO ENDLIWA?
Milenge Ya Hanci
HANCI yi nga tsutsuma hi rivilo lerikulu ra kwalomu ka 50 wa tikhilomitara hi awara. Hambileswi ku tsutsuma hi rivilo ro tano swi lavaka matimba lamakulu kambe yona yi tirhisa matimba lamatsongo. Yi swi kotisa ku yini leswi? Yi pfuniwa hi milenge ya yona.
Xiya leswi endlekaka loko hanci yi tsutsuma. Loko milenge ya yona yi kandziya ehansi, misiha ya milenge yi va ni matimba bya xipiringi hikuva loko yi ba goza onge yo thamuka kunene.
Ku engetela kwalaho, loko hanci yi ri eku tsutsumeni, milenge ya yona yi rhurhumela ngopfu leswi nga endlaka leswaku misiha ya yona yi vaviseka. Kambe, misiha leyi nga emilengeni ya yona hi yona leyi endlaka leswaku yi nga vaviseki. Valavisisi va vitana endlelo leri “misiha yo hlawuleka leyi endliweke hi ndlela ya xiyimo xa le henhla” leyi kotaka ku endla leswaku hanci yi tsutsuma hi rivilo lerikulu ni ku yi nyika matimba.
Vanjhiniyara va ringeta ku kopela ndlela leyi milenge ya hanci yi endliweke ha yona leswaku va ta endla michini leyi nga ni milenge ya mune leyi milenge ya yona yi nga ta tirha ku fana ni ya hanci. Hambiswiritano, nhlangano wa Biomimetic Robotics Laboratory of the Massachusetts Institute of Technology, wu vula leswaku ndlela leyi yo rharhangana swinene a swi nge olovi ku yi tekelela hi switirhisiwa leswi nga kona ni vutivi lebyi vanjhiniyara va nga na byona sweswi.
U anakanya yini? Xana ndlela leyi milenge ya hanci yi nga xiswona, yi lo tiendlekela? Kumbe yi lo endliwa?
U Nga Ha Tsakela
XALAMUKA!
Swivumbeko Swa Swiphambati Swa Tihumba Ta Le Lwandle
Swivumbeko swa swiphambati swa tihumba ta le lwandle swa tisirhelela.
XALAMUKA!
Muhlovo Wo Saseka Wa Wasi Wa Muhandzu Wa Nhova Lowu Vuriwaka Pollia
Muhandzu lowu i wa wasi kambe a wu na tona tisele leti humesaka muhlovo wa wasi. I yini lexi endlaka leswaku muhandzu lowu wu va wa wasi?
XALAMUKA!
Voya Bya Otter Ya Le Lwandle
Swiharhi swin’wana leswi hanyaka ematini swi pfuniwa hi mafurha yo tala enyameni ya swona leswaku swi kufumela. Otter ya le lwandle yi tirhisa ndlela yin’wana leswaku yi kufumela.
XALAMUKA!
Vuswikoti Bya Nyoxi Byo Phatsama
I yini lexi endlaka leswaku ndlela leyi nyoxi yi phatsamaka ha yona yi tirha loko yi tirhisiwa eka tirhoboto to haha?
XALAMUKA!
Miri Wa Risokoti Ra Silivhere Ra Le Sahara Lowu Kotaka Ku Ri Sirhelela Eka Ku Hisa
Xitsotswana lexi hi xin’wana xa swihadyana leswi kotaka ku tiyiselela ku hisa. Ri swi kotisa ku yini ku tiyiselela ku hisa ko tano?
XALAMUKA!
Swivoyana Swa Mbatsana Ya Le Lwandle
Mbatsana yi kota ku namarhela hi ku tirhisa swivoyana. Ku twisisa ndlela leyi yi tirhaka ha yona swi nga pfuna eku endleni ka swilo swo aka ha swona ni ndlela yo hlanganisa misiha ni marhambu.
