Temizlik Neden Bu Kadar Önemli?

Salgın hastalıklar binlerce yıldır insanlığı kasıp kavuruyor. Bazıları bunların Tanrı’nın gazabının alameti olduğunu ve günahkârların hastalıklar yoluyla cezalandırıldığını düşündü. Fakat yüzlerce yıl boyunca sabırla yapılan gözlemler ve titizlikle yürütülen araştırmalar sonucunda, genelde asıl suçluların etrafımızda yaşayan küçük canlılar olduğu anlaşıldı.

Tıbbi araştırmalar yapanlar fare, sıçan, sinek ve sivrisineklerin hastalık bulaştırabileceğini keşfetti. Ayrıca insanların, sırf hijyene yeterince önem vermemekle hastalıklara sıkça davetiye çıkardığı anlaşıldı. Görünen o ki, temizlik yaşam ya da ölüm anlamına gelebilir.

Elbette temizlik standartları âdet ve koşullara göre değişir. Su tesisatının bulunmadığı ya da kanalizasyon sisteminin yetersiz olduğu yerlerde hijyeni korumak büyük bir zorluk olabilir. Fakat Tanrı eski İsraillilere çölde yolculuk ederken, yani hijyen sağlamanın en zor olduğu koşullar altındayken bile uygulayabilecekleri, temizlikle ilgili bazı talimatlar vermişti.

Tanrı temizliğe neden önem veriyor? Temizlikle ilgili makul görüş nedir? Hastalık riskini azaltmak için siz ve aileniz ne gibi basit önlemler alabilirsiniz?

KAMERUN’DA paydos zili çalar, küçük Max * eve döner. İyice acıkmış ve susamış olan Max, mütevazı evlerine girer, kapıda bekleyen köpeğini kucaklar, çantasını yemek masasının üzerine koyar ve oturup sabırsızlıkla yemeğin gelmesini beklemeye başlar.

O sırada mutfakta iş yapan annesi, Max’ın geldiğini duyar ve ona bir tabak sıcak fasulye ile pilav götürür. Fakat temiz masanın üzerinde çantayı görünce yüz ifadesi değişiverir. Oğluna bakıp sakince tek bir kelime söyler: “Maaaax!” Çocuk annesinin ne demek istediğini hemen anlar, çabucak çantasını kaldırır ve ellerini yıkamaya koşar. Birazdan, iyice acıkmış bir halde geri gelir. Suçlu suçlu, “Affedersin anneciğim unutmuşum” diye mırıldanır.

 Ailesiyle ilgilenen bir anne sağlık ve temizliğin korunması için çok şey yapabilir, ancak tüm ailenin işbirliği içinde olması gerekir. Max’ın durumunda gördüğümüz gibi, uzun vadeli bir eğitim gereklidir, çünkü temiz olmak sürekli çaba harcamayı gerektirir ve çocukların daima hatırlatmalara ihtiyacı vardır.

Max’ın annesi yiyeceklere birçok yolla mikrop bulaşabileceğini biliyor. Bu yüzden yiyeceklere dokunmadan önce ellerini yıkamakla yetinmeyip, sineklerin yemeğe mikrop saçmasını engellemek için kabın ağzını kapatıyor. Yiyecekleri açıkta bırakmayan ve evi derli toplu, temiz tutan annenin fareler, sıçanlar ve hamamböcekleriyle pek fazla sorunu kalmıyor.

Max’ın annesinin bu kadar hassas davranmasının önemli bir nedeni Tanrı’yı memnun etmek istemesi. O şöyle diyor: “Kutsal Kitap, Tanrı’nın toplumunun kutsal olması gerektiğini çünkü Tanrı’nın kutsal olduğunu söylüyor” (1. Petrus 1:16). “Kutsallık ve temizlik birbirine benzer şeyler” diye ekliyor. “Bu nedenle evimin temiz olmasını ve ailemin temiz görünmesini istiyorum. Tabii bunu ailedeki herkesin yardımı sayesinde başarabiliyoruz.”

Ailece İşbirliği Yapmak Şart

Max’ın annesinin söylediği gibi, ailede hijyen sağlanması için tüm aile çaba göstermelidir. Bazı aileler zaman zaman hep birlikte oturup bu konuda neye ihtiyaçları olduğunu ve hem evin hem de çevrelerinin daha temiz olması için neler yapabileceklerini konuşurlar. Bu ayrıca her bireye diğerlerinin iyiliği için kendi üzerine düşen sorumluluğu hatırlatır ve böylece ailenin birliğine katkıda bulunur. Örneğin anne, evin büyük çocuklarına tuvaletten çıkınca veya para gibi şeylere dokunduktan sonra neden ellerini yıkamaları gerektiğini açıklayabilir. Onlar da küçüklerin bu konuyu ciddiye alması için kendi paylarına düşeni yaparlar.

Ailede bir iş bölümü yapılabilir. Ailece düzenli olarak her hafta evi temizlemeye karar verebilir ve yılda bir iki kez dip köşe temizlik yapmak için tarih belirleyebilirler. Evin dışındaki yerler için ne denebilir? Çevre korumacı Stewart L. Udall, Amerika Birleşik Devletleri’nden söz ederken şöyle dedi: “Güzelliklerin yok olduğu, çirkinliklerin arttığı, açık  alanların azaldığı, kirlilik ve gürültünün günbegün tüm çevreyi mahvettiği bir ülkede yaşıyoruz.”

Siz de çevreniz hakkında böyle mi düşünüyorsunuz? Orta Afrika’da eskiden (hatta bazı kasabalarda şimdi bile) bir tellal insanların dikkatini çekmek için çan çalardı. Kent sakinlerine yüksek sesle kenti temizlemelerini, lağımı (yöreye bağlı olarak kanalizasyon ya da atık su kanalları) boşaltmalarını, ağaçları budayıp şekillendirmelerini, yabani otları yolmalarını ve çöpleri atmalarını hatırlatırdı.

Dünyanın her yerinde çöpler sorun yaratıyor ve bazı hükümetler için bu tam bir kâbus. Bazı belediyeler çöpleri zamanında toplamıyor ve sokaklarda yığın yığın çöp birikiyor. Bu konuda bazen yöre sakinlerinden yardım istenir. İsa’nın takipçileri iyi vatandaşlar olmak istediklerinden, yetkililerin yaptığı düzenlemelere yakınmadan uymaya dikkat ederler (Romalılar 13:3, 5-7). İsa’nın gerçek takipçileri bu konudaki çalışmaları desteklemek için talep edilenden fazlasını yapmaya isteklidirler. Onlar çevrenin temiz olmasına önem verirler ve bir tellalın hatırlatmasına gerek duymadan çevreyi temizlemek için üstlerine düşeni yaparlar. Temizliğin iyi bir eğitimin ve sorumluluk bilincinin göstergesi olduğunu bilirler. Toplumun temizliği bireylerin ve ailelerin temiz olmasıyla başlar. Yaşadığımız çevrede hijyen ve temizlik için gereken basit şeyleri yapmak, hem sağlığa katkıda bulunur hem de oturduğumuz yere daha hoş bir görünüm kazandırır.

Kişisel Temizlik Tapındığımız Tanrı’yı Yüceltir

Temiz ve saygın görünüm, tapınmamızın bir kısmıdır ve genelde insanların dikkatini çeker. Şu örneği düşünelim: Fransa’nın Toulouse kentinde, Yehova’nın Şahitlerinin bir bölge ibadetinden sonra, yaklaşık 15 kişilik kızlı erkekli grup bir restorana girdi. Yanlarındaki masada oturan yaşlı çift başta en kötü ihtimali düşündü, şimdi bu grup gürültü yapıp onları rahatsız edecekti. Fakat düzgün giyimli bu gençlerin ölçülü davranışları ve hoş sohbetleri onları etkiledi. Grup kalkmak üzereyken bu çift, iyi davranışlarından ötürü onları övdü ve gençlerden birine bu günlerde böyle örnek davranışların nadiren görüldüğünü söyledi.

Yehova’nın Şahitlerinin bürolarını, matbaalarını ve buralarda çalışanların evlerini ziyaret edenler genelde bu binaların temizliğinden etkilenir. Bu binalarda yaşayan ve çalışanlardan temiz giyinmeleri, düzenli olarak yıkanmaları ve duş almaları beklenir. Deodoran ve parfüm kullanmak, vücudu temiz tutmanın yerini alamaz. Yehova’nın Şahitlerinin faaliyetlerini desteklemek için gönüllü olarak tamgün hizmet eden bu kimseler, akşamları veya hafta sonları komşularıyla iyi haberi paylaşır ve temiz görünümleri, taşıdıkları mesaj hakkında hoş bir izlenim bırakır.

“Tanrı’ya Benzemeye Çalışın”

Kutsal Kitap İsa’nın takipçilerini “Tanrı’ya benzemeye çalışın” diye teşvik eder (Efesoslular 5:1). İşaya peygamberin kaydettiği bir görüntüde melekler Yaratıcıyı “kutsaldır, kutsaldır, kutsaldır” diye tanıtmışlardı (İşaya 6:3). Bu ifade Tanrı’nın en üst düzeyde pak ve temiz olduğuna dikkat çeker. Bu nedenle Tanrı Kendisine hizmet edenlerden de kutsal ve temiz olmalarını ister. Onlara “Sizler kutsal olacaksınız, çünkü Ben kutsalım” der (1. Petrus 1:16).

Kutsal Kitap İsa’nın takipçilerini “düzgün kıyafetler” giymeye teşvik eder (1. Timoteos 2:9). Vahiy kitabında “parlak, temiz, has keten” ifadesiyle Tanrı’nın kutsal saydığı kişilerin doğru işlerinin temsil edilmesi yerindedir (Vahiy 19:8). Öte yandan Kutsal Yazılarda günah genellikle leke veya pislikle tasvir edilir (Özdeyişler 15:26; İşaya 1:16; Yakup 1:27).

Bugün milyonlarca insan fiziksel, ahlaksal ve manevi açıdan temiz kalmak için mücadele verilmesi gereken yerlerde yaşamak zorunda. Tanrı ‘her şeyi yeni yaptığında’ bu sorun kesin bir çözüme kavuşacak (Vahiy 21:5). Bu vaat gerçekleşince her tür pislik ve kirlilik sonsuza dek ortadan kalkacak.

[Dipnot]

 [Sayfa 10’daki çerçeve]

Tanrı Temizlik Talep Eder

İsrailoğulları çölde yolculuk ederken insan dışkısı konusunda çok dikkatli olmaları yönünde bazı talimatlar aldılar. Örneğin ihtiyaçlarını gidermek için ordugâhın dışına çıkmalı ve dışkıyı toprakla örtmeliydiler (Tekrar 23:12-14). Ordugâhta yaklaşık üç milyon kişi olduğundan herhalde bu zor bir işti, fakat bu uygulamanın tifo ve kolera gibi hastalıkların önlenmesinde büyük rol oynadığına şüphe yok.

Hayvan ölüsüne temas eden her şeyi yıkamaları veya imha etmeleri halka emredilmişti. İsrailoğulları bu kanunun nedenini anlamamış olabilirlerse de bunu uygulamaları enfeksiyon ve hastalıklardan korunmalarına yardımcı oldu (Levioğulları 11:32-38).

Ayrıca kâhinlerin toplanma çadırındaki işlerine başlamadan önce hem ellerini hem de ayaklarını yıkamaları gerekiyordu. Bu amaçla kullanılan bakır kazanı doldurmak herhalde pek kolay değildi, ama yıkanmak çok ciddi bir talepti (Çıkış 30:17-21).

[Sayfa 11’deki çerçeve]

Bir Doktorun Tavsiyeleri

Su yaşam için vazgeçilmezdir, fakat kirli su, hastalık ve ölüme neden olabilir. Kamerun’un Douala limanında revir sorumlusu olan doktor J. Mbangue, bir söyleşide herkesin uygulayabileceği bazı önerilerde bulundu.

“İçme suyunuzu kaynatın” diyen doktor şöyle uyardı: “Çamaşır suyu veya başka kimyasal temizlik maddeleri kullanmak genelde sorun yaratmasa da bunlar doğru şekilde saklanıp kullanılmazsa çok tehlikeli olabilirler. Yemekten önce ve tuvaletten çıkınca ellerinizi mutlaka su ve sabunla yıkayın. Bir kalıp sabun pahalı değildir, bu nedenle yoksul olanların bile sabun almaya gücü yeter. Giysilerinizi sık sık yıkayın ve cilt problemleri yaşıyor ya da hastalanıyorsanız yıkama sırasında sıcak su kullanın.”

Doktor, “evin içinde ve çevresinde hijyen olmasına ailedeki herkes çok dikkat etmeli” diye devam ediyor. “Evin içindeki ve dışındaki tuvaletler genelde ihmal edilir ve dolayısıyla böyle yerler hamamböcekleriyle sineklerin uğrak yeri haline gelir.” Doktor çocuklarla ilgili önemli bir uyarıda da bulunuyor: “Onları küçük derelerde yıkamayın çünkü böyle su birikintileri mikrop yuvasıdır. Akşam yatmadan önce evde yıkanın, dişlerinizi fırçalayın ve cibinlikle uyuyun.” Özetle, hijyeni koruyabilmek için neler yapabileceğinizi düşünüp plan yapın, planınızı uygulayın ve sağlık sorunlarından korunun.

[Sayfa 10’daki resim]

Giysilerinizi yıkamanız cilt problemlerini ve hastalıkları önler

[Sayfa 10’daki resim]

İsa’nın takipçileri çevrelerini temiz tutmak için üstlerine düşeni yapar

[Sayfa 10’daki resim]

Ailesiyle ilgilenen bir anne, ev halkının temizliği için çok şey yapabilir