Yahuda Issız Kaldı mı?
Yahuda Issız Kaldı mı?
MUKADDES KİTAPTA, Yahuda Krallığı topraklarının Babilliler tarafından harap edileceği ve sürgündeki Yahudilerin dönüşüne kadar ıssız kalacağı önceden söylenmişti (Yeremya 25:8-11). Önceden bildirilen bu sözlerin gerçekleştiğine inanmak için en güçlü neden, ilk grubun sürgünden yurtlarına dönmesinden yaklaşık 75 yıl sonra kaydedilen ilham edilmiş tarihsel kayıttır. Bu kayıtta, Babil kralının “kılıçtan artakalanları Babile” sürdüğü ve Yahudilerin, “Fars kırallığı hâkimiyete geçinciye kadar, Babil kıralına ve oğullarına köle” oldukları belirtilir. Diyarla ilgili olarak da “harap [ıssız, YÇ] kaldığı bütün günler Sebt tuttu” diye kaydedilmiştir (2. Tarihler 36:20, 21). Bunu destekleyen herhangi bir arkeolojik kanıt var mı?
İbrani Üniversitesinde Filistin arkeolojisi profesörü Ephraim Stern, Biblical Archaeology Review dergisinde bu konu hakkında şöyle dedi: “Hem Asurlular hem de Babilliler eski İsrail’in büyük kısmını harap ettiler, ancak onların fetihlerinden sonrasına ait arkeolojik kanıtlar birbirinden çok farklı iki öykü sunuyor.” Şöyle açıklıyor: “Asurlular Filistin diyarında bulunduklarına dair çok bariz bir iz bırakmışken, Babillilerin yaptığı yıkımdan sonra garip bir boşluk bulunmaktadır. . . . . Persler dönemine dek burada ikâmet edildiğine dair bir kanıt bulamıyoruz. . . . . İkâmet edildiğini gösteren en ufak bir kanıt yok. Tüm o dönem boyunca Babilliler tarafından yıkılan şehirlerin hiçbirinde yeniden yerleşim olmadı.”
Harvard Üniversitesinden Profesör Lawrence E. Stager da bu konuda hemfikir. O, Babil kralının “Filistiye ve daha sonra Yahuda boyunca” uyguladığı “yakıp yıkma politikasının, Ürdün Irmağının batısında gerçekten de çorak bir arazi” oluşturduğunu söylüyor. Şunları da sözlerine ekliyor: “Ancak Babillilerin Persli ardılı olan Büyük Koreş’ten itibaren . . . . birçok Yahudi sürgünün yurtlarına döndüğü Yeruşalim’de ve Yahuda’da . . . . arkeolojik kayıtlar yeniden başlamaktadır.”
Yehova’nın Yahuda’nın ıssız kalacağı ile ilgili sözleri gerçekten yerine gelmiştir. Yehova’nın önceden söyledikleri her zaman gerçekleşir (İşaya 55:10, 11). Yehova’ya ve Sözü olan Mukaddes Kitapta kayıtlı vaatlere tüm yüreğimizle güvenebiliriz (2. Timoteos 3:16).