Yehova’nın Sözü Canlıdır

İkinci Krallar Kitabından Önemli Noktalar

BİRİNCİ KRALLAR kitabında anlatılan İsrail ve Yahuda tarihi, İkinci Krallar’da devam eder. Bu kitap, 12’si kuzeydeki İsrail krallığında, 17’si de güneydeki Yahuda krallığında olmak üzere, toplam 29 kralın kaydını içerir. İkinci Krallar kitabı ayrıca İlya, Elişa ve İşaya peygamberlerin yaptıklarını da anlatır. Olaylar tam bir kronolojik sırada olmasa da kayıt, Samiriye ve Yeruşalim’in yıkımına kadar devam eder. Peygamber Yeremya’nın tamamladığı İkinci Krallar, MÖ 920’den 580’e kadar süren 340 yıllık bir dönemi kapsar.

İkinci Krallar’ın bizim için değeri nedir? Kayıt, Yehova ve O’nun insanlara davranış tarzı hakkında bize neler öğretir? Kralların, peygamberlerin ve söz edilen diğer kişilerin davranışlarından hangi dersleri alabiliriz? Şimdi İkinci Krallar’dan neler öğrenebileceğimize bakalım.

ELİŞA İLYA’NIN ARDILI

(2. Krallar 1:1–8:29)

İsrail Kralı Ahazya evinde düşüp hastalanır. Öleceğine dair İlya peygamberden bir uyarı alır. Ahazya’nın ölümünden sonra kardeşi Yehoram tahta geçer. Bu sırada Yahuda’da Yehoşafat hüküm sürmektedir. İlya kasırgada göğe çıkarıldıktan sonra yardımcısı Elişa, peygamber olarak onun yerine geçer. Hizmetinin yaklaşık son 60 yılı boyunca Elişa birçok mucize yapar (“Elişa’nın Mucizeleri” başlıklı çerçeveye bakın).

Moab kralı İsrail’e karşı ayaklanınca Yehoram, Yehoşafat ve Edom kralı savaşmak üzere bir araya gelirler. Yehoşafat’ın sadakati onlara zafer kazandırır. Daha sonra Suriye kralı, İsrail’e karşı beklenmedik bir saldırı planlar. Ancak Elişa bu planın gerçekleşmesini önler. Öfkelenen Suriye kralı, Elişa’nın yakalanması için “atlar ve cenk arabaları ve çok asker” gönderir” (2. Krallar 6:14). O zaman Elişa iki mucize yapar ve Suriyelileri barış içinde geri gönderir. Bir süre sonra Suriye kralı Ben-hadad Samiriye’yi kuşatır. Bunun sonucu şiddetli bir kıtlık olur, ancak Elişa kıtlığın sona ereceğini söyler.

Daha sonra Elişa Şam’a gider. Bu sırada Kral Ben-hadad hastadır ve hastalığından kurtulup kurtulmayacağını öğrenmesi için Hazael’i gönderir. Elişa, kralın öleceğini ve yerine Hazael’in geçeceğini bildirir. Ertesi gün Hazael, ıslattığı bir ‘örtüyle’ kralı boğar ve tahta geçer (2. Krallar 8:15). Yahuda’da Yehoşafat’ın yerine oğlu Yehoram kral olur ve daha sonra oğlu Ahazya onun yerine geçer (“Yahuda ve İsrail Kralları” başlıklı çerçeveye bakın).

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları

2:9—Elişa neden ‘İlya’nın ruhundan iki pay’ istedi? İsrail’in peygamberi olarak sorumluluğunu yerine getirebilmesi için İlya’nın sergilediği cesur ve korkusuz ruha Elişa’nın ihtiyacı olacaktı. Bunun farkında olan  Elişa, İlya’nın ruhundan iki pay istedi. Elişa İlya’nın ardılı olarak atandı. Altı yıl boyunca Elişa İlya’ya hizmet ettiğinden onu manevi bir baba gibi gördü. İlya için de Elişa manevi açıdan ilk doğan bir oğul gibiydi. (1. Krallar 19:19-21; 2. Krallar 2:12). Gerçek anlamda ilk oğul babasının mirasından iki pay alma hakkına sahip olduğu gibi, Elişa da İlya’nın ruhi mirasından iki pay istedi ve bu ona verildi.

2:11—İlya’nın ‘kasırgada çıktığı gökler’ neresiydi? Orası ne fiziksel evrenin uzak bir köşesi ne de Tanrı ve meleklerinin bulunduğu ruhi mekândı (Tesniye 4:19; Mezmur 11:4; Matta 6:9; 18:10). İlya atmosferimizdeki “gökler”e çıktı (Mezmur 78:26; Matta 6:26). Ateşli bir savaş arabası, İlya’yı belli ki atmosferimizin içinde dünyanın bir başka yerine bıraktı ve İlya yaşamına bir süre orada devam etti. Gerçekten de yıllar sonra İlya, Yahuda kralı Yehoram’a bir mektup gönderdi (2. Tarihler 21:1, 12-15).

5:15, 16—Elişa Naaman’ın hediyesini neden kabul etmedi? Elişa hediyeyi reddetti, çünkü Naaman’ı iyileştiren mucizeyi kendi gücüyle değil Yehova’nın gücüyle yaptığının farkındaydı. Onun için Tanrı tarafından tayin edildiği görevinden kazanç elde etmesi düşünülemezdi. Bugün de Tanrı’ya hakikatle tapınanlar Yehova’ya yaptıkları hizmetten kişisel kazanç elde etmeye çalışmazlar. İsa’nın şu tembihine kulak verirler: “Ücretsiz aldınız, ücretsiz verin” (Matta 10:8).

5:18, 19—Naaman putperest bir davranışta bulunmak zorunda kaldığı için mi bağışlanma dilemişti? Suriye kralı herhalde yaşlı ve güçsüz olduğundan, destek almak için Naaman’a tutunmalıydı. Kral, Rimmon’a tapınmak için eğildiğinde Naaman da eğildi. O bu hareketi tapınmak amacıyla değil, sadece kralı tuttuğu için yaptı. Naaman işi gereği bu görevi yerine getirdiği için Yehova’dan af diliyordu. Naaman’ın sözlerine inanan Elişa ona, “Selametle git” dedi.

Alacağımız Dersler:

1:13, 14. Olaylardan ders almak ve alçakgönüllülük göstermek hayatlar kurtarabilir.

2:2, 4, 6. Elişa, altı yıl boyunca İlya’nın hizmetçisi olmasına rağmen, onu bırakmak istemedi. Vefa ve dostluk hakkında ne harika bir örnek! (Süleyman’ın Meselleri 18:24).

2:23, 24. Çocukların Elişa’yla alay etmelerinin başlıca nedeni, kel birinin İlya’nın resmi kıyafetini giymiş olmasıydı. Çocuklar Elişa’nın Yehova’nın temsilcisi olduğunun farkındaydılar ancak onu çevrelerinde görmek istemediler. Ona “çık” demekle Beytel’e çıkmaya devam etmesini ya da İlya gibi göklere çıkarılmasını kastediyorlardı. Öyle görülüyor ki çocuklar, ana babalarının düşmanca tavırlarını sergiliyorlardı. Ana babaların çocuklarına Tanrı’nın temsilcilerine saygı göstermeyi öğretmeleri ne kadar yaşamsal!

3:14, 18, 24. Yehova’nın sözü daima yerine gelir.

3:22. Gün ışığının yansıması suyu kan gibi göstermiş olabilir. Bunun nedeni yeni kazılmış hendekteki toprağın belki de kırmızı kil içermesiydi. Yehova amacını yerine getirmek için doğa olaylarını kullanabilir.

 4:8-11. Elişa’nın “mukaddes bir Allah adamı” olduğunu fark eden Şunemli kadın ona misafirperverlik gösterdi. Yehova’nın sadık hizmetkârlarına bizim de aynı şekilde davranmamız gerekmez mi?

5:3. İsrailli küçük kız Yehova’nın mucizeler yapabileceğine iman ediyordu. O imanı hakkında konuşmakta da cesurdu. Siz gençler Tanrı’nın vaatlerine duyduğunuz imanı güçlendirmeye çalışarak hakikati öğretmenleriniz ve sınıf arkadaşlarınızla paylaşma cesareti gösteriyor musunuz?

5:9-19. Naaman’ın örneği, gururlu birinin alçakgönüllülüğü öğrenebileceğini gösterir (1. Petrus 5:5).

5:20-27. Yalan söylemenin sonucunda ödenen ne acı bir bedel! İkili bir hayat yaşamanın sonucunda doğacak yürek acısı ve üzüntüyü dikkatle düşünmek, bu tür bir davranıştan kaçınmamıza yardımcı olacaktır.

İSRAİL VE YAHUDA SÜRGÜNE GİDİYOR

(2. Krallar 9:1–25:30)

Yehu İsrail’e kral olarak atanır. Hiç zaman kaybetmeden Ahab evini yok etmek üzere  harekete geçer. Yehu, “Baalı İsrailden yok” etmek konusunda başarılı olur (2. Krallar 10:28). Oğlu’nun Yehu tarafından öldürüldüğünü duyan Ahazya’nın annesi Atalya, ‘bütün kral zürriyetini yok eder’ ve tahtı zorla ele geçirir (2. Krallar 11:1). Sadece, Ahazya’nın o sırada bebek olan oğlu Yoaş hayatta kalır ve altı yıl saklandıktan sonra Yahuda’ya kral olarak atanır. Kâhin Yehoyada’dan eğitim alan Yoaş, Yehova’nın gözünde doğru olanı yapmaya devam eder.

Yehu’dan sonra İsrail’de hüküm süren tüm krallar Yehova’nın gözünde kötü olanı yaparlar. Yehu’nun torununun zamanında Elişa ölür. Yoaş’ın ardından Yahuda’nın dördüncü kralı olan Ahaz, ‘RABBİN gözünde doğru olanı yapmaz’ (2. Krallar 16:1, 2). Ancak oğlu Hizkiya ‘Yehova’ya bağlı’ bir kral olduğunu ispat eder (2. Krallar 17:20; 18:6). MÖ 740’ta Hizkiya Yahuda’da, Hoşea da İsrail’de hüküm sürdüğü sırada, Asur Kralı Şalmaneser ‘Samiriye’yi alır ve İsraili Aşur’a sürer’ (2. Krallar 17:6). Ardından İsrail bölgesine yabancılar yerleştirilir ve Samiriye dini doğar.

Yahuda’da Hizkiya’nın ardından gelen yedi kraldan sadece Yoşiya, diyarı sahte tapınmadan temizlemek üzere harekete geçer. En sonunda MÖ 607’de Babilliler Yeruşalim’i ele geçirir ve ‘Yahuda kendi toprağından sürülür’ (2. Krallar 25:21).

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:

13:20, 21—Bu mucize, bazı şeylerin kutsal sayılma fikrini destekler mi? Hayır. Mukaddes Kitap Elişa’nın kemiklerinin kutsal sayıldığından hiç bahsetmez. Elişa’nın hayattayken yaptığı mucizelerde olduğu gibi bu mucizenin de olmasını sağlayan Tanrı’nın gücüydü.

15:1-6—Yehova neden Azarya’yı (Uzziya, 2. Tarihler 26:1) cüzamla vurdu? “Kuvvet bulunca, [Uzziya’nın] yüreği öyle yükseldi ki, . . . . Allahı RABBE karşı hainlik etti; çünkü buhur mezbahı üzerinde buhur yakmak için RAB mabedine girdi.” Kâhinler Uzziya’ya ‘karşı durduklarında’ ve ona “makdisten çık” dediklerinde o, kâhinlere öfkelendi ve cüzamla vuruldu (2. Tarihler 26:16-20).

18:19-21, 25—Hizkiya gerçekten Mısır’la bir anlaşma yaptı mı? Hayır. Rabşake’nin bu suçlaması, Yehova’nın izniyle hareket ettiğini iddia etmesi gibi yalandı. Sadık Kral Hizkiya sadece Yehova’ya güveniyordu.

Alacağımız Dersler:

9:7, 26. Ahab evine verilen ağır hüküm, Yehova’nın sahte tapınmadan ve suçsuz kişilerin kanının dökülmesinden nefret ettiğini gösterir.

9:20. Yehu’nun savaş arabasını hızlı sürmesiyle ad yapması, onun görevini yerine getirmekteki gayretinin bir göstergesiydi. Siz de gayretli bir Krallık müjdecisi olarak tanınıyor musunuz? (2. Timoteos 4:2).

9:36, 37; 10:17; 13:18, 19, 25; 14:25; 19:20, 32-36; 20:16, 17; 24:13. Yehova’nın ‘ağzından çıkan sözün’ her zaman yerine geleceğinden emin olabiliriz (İşaya 55:10, 11).

10:15. Yehu’nun arabasına binme davetini tüm yüreğiyle kabul eden Yehonadab gibi, büyük kalabalık da çağdaş Yehu olan İsa Mesih’i ve onun meshedilmiş takipçilerini tüm yürekleriyle destekliyor (Vahiy 7:9).

10:30, 31. Yehu’nun yaşamı tamamen kusursuz olmasa da Yehova tüm yaptıklarından ötürü onu takdir ettiğini gösterdi. Gerçekten de Tanrı işlerimizi unutacak kadar ‘adaletsiz değildir’ (İbraniler 6:10).

13:14-19. Yehu’nun torunu Yoaş, fazla gayretli olmadığını oklarını sadece üç kere yere vurarak gösterdiğinden, Suriye’yi yenmek konusunda sınırlı ölçüde başarı elde etti. Yehova, verdiği işi tüm yürekle ve var gücümüzle yerine getirmemizi bekler.

20:2-6. Yehova “duayı işiten”dir (Mezmur 65:2).

24:3, 4. Manasse’nin işlediği kan suçundan ötürü Yehova Yahuda’yı “bağışlamak istemedi.” Tanrı masum insanların dökülen  kanına saygı duyar. Yehova’nın, masumların kanının öcünü, bundan sorumlu olanları yok ederek alacağına güvenebiliriz (Mezmur 37:9-11; 145:20).

Bizim İçin Değeri

İkinci Krallar kitabı, Yehova’yı, vaatlerini Yerine Getiren olarak tanıtır. Önce İsrail, sonra da Yahuda olmak üzere, her iki krallıkta yaşayanlardan bazılarının sürgüne götürülmesi, Tesniye 28:15–29:28’de kaydedilen peygamberane hükümlerin nasıl yerine geldiğini gösterir. İkinci Krallar, Elişa’yı, Yehova’nın ismi ve hakiki tapınma uğruna büyük gayret gösteren bir peygamber olarak tanımlar. Hizkiya ve Yoşiya’dan da Tanrı’nın Kanununa saygı duyan alçakgönüllü krallar olarak söz edilir.

İkinci Krallar kitabında söz edilen kralların, peygamberlerin ve diğer kişilerin tutumları ve davranışları üzerinde ciddiyetle düşündüğümüzde, ne uğruna çaba göstermemiz ve neden kaçınmamız gerektiği konusunda değerli dersler almıyor muyuz? (Romalılar 15:4; 1. Korintoslular 10:11). Evet, “Tanrı’nın sözü canlıdır ve güçlüdür” (İbraniler 4:12).

[Sayfa 10’daki çerçeve/resim]

ELİŞA’NIN MUCİZELERİ

1. Ürdün ırmağının suları ikiye bölünür (2. Krallar 2:14).

2. Eriha’nın kötü suları sağlıklı hale getirilir (2. Krallar 2:19-22).

3. Asi çocuklar ayıların saldırısına uğrarlar (2. Krallar 2:23, 24).

4. Ordulara su sağlanır (2. Krallar 3:16-26).

5. Dul bir kadına zeytinyağı sağlanır (2. Krallar 4:1-7).

6. Şunemli kısır bir kadının çocuğu olur (2. Krallar 4:8-17).

7. Ölü bir çocuk diriltilir (2. Krallar 4:18-37).

8. Zehirli bir yemek yenebilir hale getirilir (2. Krallar 4:38-41).

9. Yüz adam 20 ekmekle doyurulur (2. Krallar 4:42-44).

10. Naaman’ın cüzamı iyileştirilir (2. Krallar 5:1-14).

11. Naaman’ın cüzamı Gehazi’ye geçer (2. Krallar 5:24-27).

12. Balta demiri su üzerinde durur (2. Krallar 6:5-7).

13. Bir hizmetçi, melek ordularını görür (2. Krallar 6:15-17).

14. Suriye ordusu körlükle vurulur (2. Krallar 6:18).

15. Suriye ordusu görme yetisine tekrar kavuşur (2. Krallar 6:19-23).

16. Ölü bir adam dirilir (2. Krallar 13:20, 21).

[Sayfa 12’deki çizelge/resimler]

YAHUDA VE İSRAİL KRALLARI

Saul/Davud/Süleyman: MÖ 1117/1077/1037 *

YAHUDA KRALLIĞI TARİH (MÖ) İSRAİL KRALLIĞI

Rehoboam ․․․․․․ 997 ․․․․․․ Yeroboam

Abiya/Asa ․․․․ 980/978 ․․․․

․․ 976/975/952 ․․ Nadab/Baaşa/Ela

․․ 951/951/951 ․․ Zimri/Omri/Tibni

․․․․․․ 940 ․․․․․․ Ahab

Yehoşafat ․․․․․․ 937 ․․․․․․

․․․․ 920/917 ․․․․ Ahazya/Yehoram

Yehoram ․․․․․․ 913 ․․․․․․

Ahazya ․․․․․․ 906 ․․․․․․

(Atalya) ․․․․․․ 905 ․․․․․․ Yehu

Yoaş ․․․․․․ 898 ․․․․․․

․․․․ 876/859 ․․․․ Yehoahaz/Yoaş

Amatsya ․․․․․․ 858 ․․․․․․

․․․․․․ 844 ․․․․․․ II. Yeroboam

Azarya (Uzziya) ․․․․․․ 829 ․․․․․․

․․ 803/791/791 ․․ Zekarya/Şallum/Menahem

․․․․ 780/778 ․․․․ Pekahya/Pekah

Yotan/Ahaz ․․․․ 777/762 ․․․․

․․․․․․ 758 ․․․․․․ Hoşea

Hizkiya ․․․․․․ 746 ․․․․․․

․․․․․․ 740 ․․․․․․ Samiriye kuşatıldı

Manasse/Amon/Yoşiya ․․ 716/661/659 ․․

Yehoahaz/Yehoyakim ․․․․ 628/628 ․․․․

Yehoyakin/Tsedekiya ․․․․ 618/617 ․․․․

Yeruşalim harap edildi ․․․․․․ 607 ․․․․․․

[Dipnot]

[Sayfa 8, 9’daki resim]

Naaman kendini alçaltır ve Yehova’nın gücüyle iyileşir

[Sayfa 8, 9’deki resim]

‘Kasırgada göklere çıktığında’ İlya’ya ne olur?