Yehova’nın Sözü Canlıdır

Tesniye Kitabından Önemli Noktalar

YIL Milattan Önce 1473. Yehova’nın İsrailoğullarını Mısır esaretinden kurtarmasının ardından kırk yıl geçmiş. Bunca yıl çölde dolaştıktan sonra İsrailliler hâlâ toprakları olmayan bir millet. Ve sonunda Vaat Edilmiş Toprakların eşiğindeler. Bu toprakları ele geçirirken nelerle karşılaşacaklar? Karşılarına çıkan sorunları nasıl ele alacaklar?

Şimdi gelişen olaylara bakalım. İsrail Kenan diyarına girmek üzere. Fakat Ürdün Irmağını geçmeden önce Musa, cemaati önlerindeki zor görev için hazırlıyor. Bu nedenle teşvik, öğüt, rica ve uyarılar içeren bir dizi konuşma yapıyor. Musa, İsraillilere Yehova Tanrı’nın özel bağlılığa layık olduğunu ve çevredeki milletlerin izlediği yolları izlememeleri gerektiğini hatırlatıyor. Kutsal Yazıların Tesniye kitabının büyük kısmını oluşturan bu konuşmalar, bugün Yehova’ya tapınmak uğruna büyük zorluklarla karşılaşan bizlerin de ihtiyacı olan öğütler içeriyor.—İbraniler 4:12.

İki ayı aşkın bir dönemi anlatan Tesniye kitabının son babı hariç tümü Musa tarafından yazıldı. * (Tesniye 1:4; Yeşu 4:19) Şimdi, kitapta kayıtlı bulunan öğütlerin Yehova Tanrı’yı tüm yüreğimizle sevmemize ve O’na sadakatle hizmet etmemize nasıl yardım edebileceğini görelim.

‘GÖZLERİNİN GÖRDÜĞÜ ŞEYLERİ UNUTMAYASIN’

(Tesniye 1:1–4:49)

Musa yaptığı ilk konuşmada çöldeyken halkın başına gelen bazı olayları ayrıntılı şekilde anlattı. Bu bilgiler Vaat Edilmiş Toprakları ele geçirmeye hazırlanan İsrailliler için özellikle yararlıydı.  Hâkimlerin nasıl tayin edildikleri hakkındaki kayıt, millete Yehova’nın, toplumunu teşkilatlandırma tarzıyla sevgisini nasıl gösterdiğini hatırlatmış olmalı. Musa, on çaşıtın getirdiği olumsuz haberlere inanan önceki neslin vaat edilen diyara giremediğini söyledi. Verdiği bu uyarıcı örnek o diyarı kendi gözleriyle gören dinleyicileri çok etkilemiş olmalı.

Ürdün Irmağının ötesini savaşarak almaya hazırlanan İsrailoğullarının, ırmağı geçmeden önce Yehova’nın kazandırdığı zaferleri hatırlaması onlara cesaret vermiş olmalı. Ele geçirmek üzere oldukları memleket putperestlikle doluydu. Bu nedenle Musa’nın putperestliğe karşı ciddi bir uyarıda bulunması çok yerindeydi!

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:

2:4-6, 9, 19, 24, 31-35; 3:1-6—Ürdün Irmağının doğusunda yaşayanlardan bazılarını yok eden İsrailliler aynı bölgede oturan başkalarını neden yok etmediler? Yehova İsrail’in Esav oğullarına karşı savaşmamasını emretmişti. Neden? Onlar Yakub’un kardeşinin soyu olduğundan. İsrailliler Moab ve Ammon oğullarıyla da savaşmayacaktı ve onları sıkıştırmayacaktı, çünkü onlar İbrahim’in yeğeni Lût’un soyuydu. Dolayısıyla İsrail ile akraba olmayan Amorilerin kralları Sihon ile Og kendi kontrolleri altında bulunan topraklarda hak iddia edemezlerdi. Sihon, İsrailoğullarının ülkesinden geçmesine izin vermeyince, Og da ondan yana İsrail’e karşı savaşa katılınca, Yehova İsraillilere onlardan kimseyi hayatta bırakmamasını ve şehirlerini yerle bir etmesini emretti.

4:15-20, 23, 24—Suret yapmakla ilgili yasak, sanatsal amaçlarla insan veya hayvan figürleri yapmanın yanlış olduğu anlamına mı gelir? Hayır. Burada söz konusu olan yasak, bir şeklin tapınmak amacıyla benzerini yapmakla ve putlara eğilip hizmet etmekle ilgiliydi. Kutsal Yazılar sanatsal amaçlarla heykel veya resim yapmaya karşı değildir.—I. Kırallar 7:18, 25.

Alacağımız Dersler:

1:2, 19. İsrailoğulları çölde yaklaşık 38 yıl dolaşmışlardı, oysa “Horebden [On Emir’in verildiği Sina Dağı’nın çevresindeki dağlık bölge] Seir Dağı yolu ile Kadeş-barneaya kadar on bir gün” sürerdi. Yehova Tanrı’yı dinlememenin ne feci bir sonucu!—Sayılar 14:26-34.

1:16, 17. Tanrı’nın yargılama konusundaki standartları değişmedi. Bugün bir adli heyette hizmet etme sorumluluğu alanlar adam kayırarak veya insanlardan çekinerek kararlarını çarpıtmamalıdırlar.

4:9. İsrail’in başarılı olması için ‘gözlerinin gördüğü şeyleri unutmaması’ çok gerekliydi. Vaat edilen yeni dünya yaklaştıkça, bizim de Sözünü gayretle inceleyerek Yehova’nın yaptığı muhteşem işlere odaklanmamız yaşamsaldır.

YEHOVA’YI SEVİN VE EMİRLERİNE İTAAT EDİN

(Tesniye 5:1–26:19)

Musa yaptığı ikinci konuşmada Kanun’un Sina Dağında verilişini ayrıntılarıyla anlattı ve On Emri tekrarladı. Tamamıyla yok edilmesi gereken yedi milletten adıyla söz edildi. İsrailoğullarına çöldeyken öğrendikleri önemli bir ders hatırlatıldı: ‘İnsan yalnız ekmekle yaşamaz, fakat Yehova’nın ağzından çıkan her şeyle yaşar.’ Onlar artık yeni bir ortamda yaşarken, ‘her emri tutmalıydılar.’—Tesniye 8:3; 11:8.

Vaat edilmiş topraklarda İsraillilerin yalnız tapınma için değil, yargı, yönetim, savaş ve toplumdaki gündelik yaşam gibi konularda da kanunlara ihtiyacı olacaktı. Musa bu kanunları yeniden ele aldı ve Yehova’yı sevmenin, emirlerine itaat etmenin gerekliliğini vurguladı.

 Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları

8:3, 4—Çölde dolaşan İsraillilerin hangi anlamda esvabı eskimedi ve ayağı şişmedi? Manın sürekli olarak sağlanması gibi bu da Tanrı’nın mucizevi bir düzenlemesiydi. İsrailoğulları çölde dolaşmaya başlamadan önce giydikleri esvapları ve ayakkabıları kullandılar. Çocuklar büyüyünce ve yetişkinler ölünce bunlar herhalde el değiştirdi. Çöldeki yolculuklarının başlangıcında ve sonunda yapılan iki sayıma göre İsraillilerin sayısı artmış olmadığından, başlangıçtaki giysi ve çarık miktarı herhalde yeterli oldu.—Sayılar 2:32; 26:51.

14:21—İsrailliler kendilerinin yemeyecekleri, kanı akıtılmamış ölü bir hayvanı neden gariplere verebilir ya da yabancılara satabilirdi? Mukaddes Kitapta “garip” olarak anılan kişi, ya İsrailli olmayıp Yehova’ya tapınma yolunu seçen biriydi ya da Yehova’ya tapınmadığı halde orada yaşayan ve ülkenin temel kanunlarına uyan bir kişiydi. Yehova’ya tapınma yolunu seçmeyen bir yabancı ve garip Kanuna uymakla yükümlü değildi; onlar kanı akıtılmamış hayvanları çeşitli yollarla kullanabilirdi. İsrailliler onlara böyle hayvanları verebilir veya satabilirdi. Öte yandan Yehova’ya tapınma yolunu seçen “garipler” Kanun ahdine uymak zorundaydı. Levililer 17:10’da belirtilmiş olduğu gibi böyle bir kişinin hayvan kanını yemesi yasaktı.

24:6—Bir “değirmeni yahut üst taşını” rehin almak neden “adamın hayatını” almak gibiydi? Bir el değirmeni ve üst taşı, kişinin hayatını sürdürmek için ihtiyacı olan temel maddelerin bir simgesiydi. Bunlardan birini almak tüm aileyi gündelik ekmeğinden yoksun bırakmak anlamına gelirdi.

25:9—Kayınbirader evliliği görevini yerine getirmek istemeyen birinin ayağından çarığını çıkarmak ve yüzüne tükürmek hangi açıdan önem taşır? “Eski zamanda İsrailde âdet şu idi; adam çarığını çıkarır ve yanındakine verirdi.” (Rut 4:7) Kayınbiraderlik görevini yerine getirmek istemeyen birinin ayağından çarığının çıkarılması onun ölen kardeşi için mirasçı durumundaki bir oğul meydana getirme konumundan ve hakkından vazgeçmiş olduğunu doğrulayan bir hareketti. Bu utanç verici bir şeydi. (Tesniye 25:10) Yüzüne tükürülmesi de aşağılayıcı bir eylemdi.—Sayılar 12:14.

Alacağımız Dersler:

6:6-9. İsraillilerin Kanunu bilme emri altında olduğu gibi, biz de Tanrı’nın emirlerini bilmek, her zaman göz önünde tutmak ve çocuklarımıza benimsetmek zorundayız. Ellerimizle temsil edilen davranışlarımızın Yehova’ya itaatli olduğumuzu göstermesi gerektiğine göre, bu emirleri ‘alâmet olarak elimizin üzerine bağlamamız’ zorunludur. İtaatimiz de ‘gözlerin arasındaki alın bağı’ gibi herkes tarafından görülebilmelidir.

6:16. Massa’da içecek su bulamadıklarından söylenen İsraillilerin sadakatsizliğinin  tersine, biz Yehova’yı asla denemeyelim.—Çıkış 17:1-7.

8:11-18. Maddecilik Yehova’yı unutmamıza yol açabilir

9:4-6. Kendi gözümüzde doğru kişiler olmamalıyız.

13:6. Hiç kimsenin bizi Yehova’ya tapınmaktan alıkoymasına izin vermeyelim.

14:1. Kendi bedeninde yara açmak insan vücudu için saygısızlık anlamına gelir. Bu, sahte dinle bağlantılı bir davranış olabileceğinden bundan kaçınılmalıdır. (I. Kırallar 18:25-28) Bizim dirilme ümidimiz olduğundan, ölüler için yas tutmanın böyle aşırı bir ifadesi yersizdir.

20:5-7; 24:5. Yapmakta olduğumuz iş ne kadar önemli olursa olsun özel koşullarda olanlara düşünceli davranmalıyız.

22:23-27. Tecavüz tehdidiyle karşı karşıya kalan bir kadının en etkili savunma yollarından biri bağırmaktır.

“HAYATI SEÇ”

(Tesniye 27:1–34:12)

Musa yaptığı üçüncü konuşmada, İsraillilerin, Ürdün Irmağını geçtikten sonra Kanunu büyük taşlara yazmaları ve itaatsizlik için lanet, itaat için bereket sözlerini okumaları gerektiğini söyledi. Yehova ile İsrail arasındaki ahdin yenilenmesiyle başlayan dördüncü konuşmasında Musa, kavmi itaatsizliğe karşı bir kez daha uyardı ve onları ‘hayatı seçmeye’ teşvik etti.—Tesniye 30:19.

Bu dört konuşmayı yaptıktan sonra Musa önderlik konusundaki değişikliği ele aldı, ayrıca İsrailoğullarına sadakatsizliğin kötü sonuçları hakkında uyarıda bulunan ve Yehova’yı yücelten güzel bir ilahi öğretti. Kabileler için iyi dileklerde bulunduktan sonra Musa 120 yaşındayken öldü ve gömüldü. Onun için otuz gün yas tutuldu. Bu süre Tesniye kitabının kapsadığı dönemin neredeyse yarısıdır.

Mukaddes Kitapla İlgili Soruların Yanıtları:

32:13, 14—İsraillilerin her çeşit yağı yemesi yasak olduğuna göre, ‘kuzuların yağını’ yemeleri ne anlama gelir? “Yağ” sözcüğü burada mecazi anlamda kullanılıyor ve sürünün en iyi hayvanlarını kastediyor. Bu şiirsel kullanımın başka bir örneği aynı ayette geçen “üzümün kanı” ifadesidir.

33:1-29—Musa İsrailoğullarına hayırdua ederken Şimeon’dan neden hiç söz etmedi? Bunun nedeni, Levi kadar Şimeon’un da “gaddar” davranması ve “vahşi”ce öfkelenmesiydi. (Tekvin 34:13-31; 49:5-7) Aldıkları miras diğer kabilelerin aldıklarına tamamıyla eşit değildi. Levi 48 şehir aldı, Şimeon’un da payı Yahuda topraklarıyla çevriliydi. (Yeşu 19:9; 21:41, 42) Dolayısıyla Musa hayırdua ederken Şimeon için özel bir şey söylemedi. Öte yandan tüm İsrail için iyi dileklerde bulunduğunda İsrail’e Şimeon dahildi.

Alacağımız Dersler:

31:12. Küçük çocuklar cemaat ibadetlerinde yetişkinlerin yanında oturmalı ve dinleyip öğrenmeye çalışmalıdırlar.

32:4. Yehova adalet, hikmet, sevgi ve kudret niteliklerini kusursuz bir denge içinde gösterdiğinden, O’nun her işi tamdır.

Tesniye Kitabı Bizim İçin Çok Önemli

Tesniye kitabı Yehova’yı “bir olan RAB (Yehova)” olarak tanıtıyor. (Tesniye 6:4) Kitap, Tanrı iIe eşsiz bir ilişkiye sahip olmuş bir toplumu ele alıyor. Tesniye kitabı putperestliğe karşı da uyarıyor ve hakiki Tanrı’ya özel bağlılık göstermenin gereğini vurguluyor.

Kuşkusuz, Tesniye kitabının bizim için büyük bir önemi var! Kanuna uyma yükümlülüğü altında değilsek de, Tesniye kitabından Yehova’yı ‘bütün yüreğimizle, canımızla ve bütün kuvvetimizle sevmemize’ yardım edecek çok şey öğrenebiliriz.—Tesniye 6:5.

[Dipnot]

[Sayfa 24’teki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

SEİR

Kadeş-barnea

Sina (Horeb) Dağı

Kızıldeniz

[Tanıtım notu]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel’a ait olan haritalar temel alınmıştır

[Sayfa 24’teki resim]

Tesniye kitabının büyük kısmını Musa’nın yaptığı konuşmalar oluşturuyor

[Sayfa 26’daki resim]

Yehova’nın manı sağlayışından hangi ders alabiliriz?

[Sayfa 26’daki resim]

Bir el değirmeni veya üst taşını rehin almak kişinin “hayatını” almak gibiydi