17. İNCELEME MAKALESİ
Anneler, Evniki’den Neler Öğrenebilirsiniz?
“Annenin öğrettiği kanundan sapma. Çünkü [o] senin başında bir zarafet çelengi, boynunda değerli bir gerdanlıktır” (ÖZD. 1:8, 9).
İLAHİ 137 Sadık Kadınlar
GİRİŞ a
1-2. (a) Evniki kimdi ve bir anne olarak hangi zorluğu yaşadı? (b) Kapak resmini tarif edin.
KUTSAL KİTAP Timoteos’un vaftizini anlatmıyor. Ama yine de annesi Evniki’nin o gün yaşadığı sevinci hayal etmek zor değil (Özd. 23:25). Şu sahneyi gözünüzde canlandırın: Timoteos suyun içinde ayakta dururken annesinin gözleri parlıyor ve oğluna gururla bakıyor. Timoteos’un büyükannesi Lois de orada; Evniki’ye sarılmış ve gülümsüyor. Timoteos suya daldırıldığında Evniki’nin kalbi heyecandan küt küt atıyor. Timoteos sudan çıktığında, onun yüzündeki gülümsemeyi gören Evniki artık gözyaşlarına hâkim olamıyor. Kolay olmasa da oğluna Yehova’yı ve İsa’yı sevmeyi öğretmişti. Peki o, bu noktaya gelene kadar hangi zorlukları aştı?
2 Timoteos’un babası Yunanlıydı, annesi ve büyükannesi ise Yahudi’ydi. Bu nedenle anne babasının dini inançları farklıydı (Elçi. 16:1). Daha sonra Evniki ve Lois Hıristiyan oldu. Ancak Timoteos’un babası Hıristiyanlığı benimsemedi. Timoteos o sırada genç olsa da kendi kararını verebilecek yaştaydı. Peki o hangi seçimi yapacaktı? Babasının inancını mı seçecekti? Çocukluğundan beri öğrendiği Yahudi geleneklerine mi bağlı kalacaktı? Yoksa İsa’nın bir takipçisi mi olacaktı?
3. Özdeyişler 1:8, 9’a göre, Yehova çocuklarını hakikatte yetiştirmeye çalışan anneler hakkında ne düşünür?
3 Bugün de İsa’nın takipçisi anneler ailelerini çok seviyor. Çocuklarının Yehova’yla bir dostluk geliştirmesini arzu ediyorlar. Yehova onların bu yönde gösterdiği çabalara çok değer veriyor (Özdeyişler 1:8, 9’u okuyun). O, çocuklarını hakikatte yetiştirmeye çalışan annelere her zaman yardımcı olur.
4. İsa’nın takipçisi anneler bugün hangi zorluklarla karşılaşıyor?
4 Anneler çocuklarının, Timoteos gibi Yehova’ya hizmet edip etmeyeceğini doğal olarak merak edebilirler. Sonuçta onların Şeytan’ın dünyasında yoğun bir baskıyla karşı karşıya olduğunun farkındalar (1. Pet. 5:8). Ayrıca birçok hemşiremiz tek başına çocuk yetiştiriyor ya da kocaları hakikatte değil. Örneğin Kristin b isimli bir kardeşimiz şunları diyor: “Eşim iyi bir baba ve ailesine düşkün biriydi. Fakat çocuklarımızı hakikatte yetiştirmeme şiddetle karşı çıkıyordu. Yıllar boyunca çocuklarımın ileride Yehova’ya hizmet edip etmeyeceğini düşünerek çok gözyaşı döktüm.”
5. Bu makalede hangi konuyu ele alacağız?
5 Anneler, Evniki gibi, çocuklarınızın Yehova’yı sevmesine ve O’na hizmet etmesine yardım edebilirsiniz. Makalede bu konuda Evniki’yi nasıl örnek alabileceğinizi ve hem sözlerinizle hem de davranışlarınızla çocuklarınıza nasıl yardım edebileceğinizi göreceğiz. Ayrıca Yehova’nın size nasıl destek olabileceğini inceleyeceğiz.
SÖZLERİNİZLE ÖRNEK OLUN
6. 2. Timoteos 3:14, 15 ayetlerinin gösterdiği gibi, Timoteos Hıristiyanlığı nasıl benimsedi?
6 Timoteos küçük bir çocukken annesi ona “kutsal yazıları” öğretmek için elinden geleni yaptı. Tabii ki Evniki’nin bilgisi kısıtlıydı; Mesih’in geleceğini biliyordu ama İsa’nın Mesih olduğunu bilmiyordu. Yine de oğluna kutsal yazılardan çok şey öğretmişti. Bu sayede Timoteos, İsa’nın bir öğrencisi olup olmama kararıyla karşılaştığında yeterince bilgiye sahipti. Peki o nasıl bir karar verecekti? Genç bir adam olarak bu kendisinin vereceği bir karardı. Şüphesiz Timoteos’un İsa hakkında öğrendiklerinin ‘doğruluğuna ikna olmasında’ annesinin payı büyüktü (2. Timoteos 3:14, 15’i okuyun). Evniki’nin ismi “zafer kazanmak” anlamına gelen bir kelimeden geliyordu. Evet, o karşılaştığı zorluklara rağmen oğlunun, Yehova ve İsa’yı tanımasına yardım ederek bir zafer kazanmıştı. Bu gerçekten de onu çok mutlu etmiş olmalı.
7. Evniki, oğlunun vaftiz edildikten sonra hakikatte ilerlemesine yardım etmek için ne yapmalıydı?
7 Timoteos’un vaftizi Evniki’yi çok sevindirmiş olsa da kaygıları son bulmadı. Timoteos bundan sonra ne yapacaktı? Kötü arkadaşlar edinecek miydi? Atina’da bir okula gidip oradaki filozofların öğretilerinden etkilenecek miydi? Ya da zamanını, enerjisini ve gençliğini zengin olmak için mi harcayacaktı? Bu konularda karar verecek olan Timoteos’tu, fakat Evniki onun doğru bir karar vermesine yardım edebilirdi. Bunun için oğluna Yehova sevgisi aşılamaya devam etmeliydi. Ayrıca onun Yehova ve İsa’nın yaptıklarına minnettarlık duymasına yardım edebilmek için elinden geleni yapmayı sürdürmeliydi. Bu zorluklar sadece hakikatte tek başına çocuk yetiştiren kişilere özgü değil. Anne babalardan her ikisinin de İsa’nın takipçisi olduğu ailelerde bile, çocukların hakikatte sağlam adımlarla ilerlemesine yardım etmek zor olabilir. Peki anne babalar Evniki’yi nasıl örnek alabilir?
8. Bir koca çocuklarının ruhi ihtiyaçlarıyla ilgilenirken eşi ona nasıl destek olabilir?
8 Çocuklarınızla Kutsal Kitabı inceleyin. Eğer kocanız hakikatteyse çocuklarınızın ruhi ihtiyaçlarıyla ilgilenirken ona destek olun. Yehova sizden bunu bekler. Örneğin aile ibadetinizin düzenli olarak yapılabilmesi için kocanıza yardımcı olun. Aile ibadetleriniz hakkında olumlu konuşun ve keyifli geçmesi için neler yapabileceğiniz üzerinde düşünün. Belki eşinizin bir Kutsal Kitap projesi planlamasına yardımcı olabilirsiniz. Eğer Sonsuza Dek Mutlu Bir Yaşam kitabıyla tetkik yapabilecek yaşta çocuklarınız varsa, bu konuda da kocanıza gereken desteği sağlamaya devam edin.
9. Çocuğunu hakikatte tek başına yetiştiren bir anne nereden yardım alabilir?
9 Eğer kocanız hakikatte değilse ya da çocuğunuzu tek başınıza yetiştiriyorsanız, onunla sizin inceleme yapmanız gerekir. Bu konuda aşırı kaygı duymanıza gerek yok. Yehova size yardım edecek. O, teşkilatı aracılığıyla çocuğunuzla inceleme yaparken kullanabileceğiniz birçok araç sağlıyor. Bunlardan olabildiğince çok yararlanın. Belki tecrübeli anne babalara danışıp bu araçları nasıl kullandıkları konusunda onlardan fikir alabilirsiniz c (Özd. 11:14). Ayrıca Yehova çocuğunuzla iyi bir iletişim kurmanıza da yardım edebilir. Bu konuda O’na dua edin ve çocuğunuzun neler düşündüğünü ya da neler hissettiğini anlayabilmek için uygun sorular seçmenize yardım etmesini isteyin (Özd. 20:5). Örneğin, “Okulda karşılaştığın en büyük zorluk ne?” gibi basit bir soru bile bu konuda size çok yardım edebilir.
10. Başka hangi yolla çocuklarınızın Yehova’yı tanımasına yardım edebilirsiniz?
10 Çocuklarınızın Yehova’yı tanıyabilmesi için her fırsatı değerlendirin. Onlarla Yehova ve O’nun sizin için yaptığı şeyler hakkında konuşun (Tekr. 6:6, 7; İşa. 63:7). Özellikle de evde çocuklarınızla düzenli olarak inceleme yapamıyorsanız bunu yapmanız çok önemli. Daha önce sözleri alıntılanan Kristin şunları söylüyor: “Çocuklarımla ruhi konular hakkında konuşmak için çok az fırsatım vardı. Bu yüzden ben de bu fırsatları en iyi şekilde değerlendirmeye çalıştım. Yürüyüşe çıktığımızda ya da kano gezintisi yaptığımızda onlarla Yehova’nın yarattığı harika eserler hakkında sohbet ederdim. Ayrıca O’nunla dost olmalarına yardım edecek başka konular hakkında da konuşurdum. Biraz büyüdüklerinde onları Kutsal Kitabı kendi başlarına incelemeye teşvik ettim.” Ayrıca Yehova’nın teşkilatı ve iman kardeşleriniz hakkında olumlu konuşun. İhtiyarları eleştirmeyin. Bu sayede, çocuklarınız yardıma ihtiyaç duyduğunda rahatlıkla onlara yaklaşabilecek.
11. Yakup 3:18’e göre evde huzurlu bir ortam yaratmaya çalışmak neden önemli?
11 Evde huzurlu bir ortam yaratmaya çalışın. Kocanıza ve çocuklarınıza olan sevginizi sık sık dile getirin. Kocanız hakkında konuşurken olumlu olun ve ona saygı duyduğunuzu gösterin. Ayrıca çocuklarınıza da aynısını yapmayı öğretin. Bunu yaparsanız evde huzurlu bir ortam yaratırsınız ve çocuklarınızın Yehova’yı tanıması daha kolay olur (Yakup 3:18’i okuyun). Romanya’da özel öncü olarak hizmet eden Josef biraderin yaşadıklarına bakalım. O küçükken babası onun, annesinin ve kardeşlerinin Yehova’ya hizmet etmesine engel olmak için elinden geleni yaptı. Şunları anlatıyor: “Annem evde huzurlu bir ortam sağlamak için çok çaba gösterirdi. Babam ne kadar kaba davranırsa annem de ona bir o kadar nazik davranırdı. Babama saygı duymakta ve itaat etmekte zorlandığımızı fark ettiğinde bizimle Efesoslular 6:1-3 ayetleri üzerinde konuşurdu. Babamın güzel niteliklerine dikkat çekerdi ve ona olan sevgimizi artırmaya çalışırdı. Annem bu tutumu sayesinde birçok gerginliği yatıştırdı.”
DAVRANIŞLARINIZLA ÖRNEK OLUN
12. 2. Timoteos 1:5’e göre, Evniki’nin örneği Timoteos üzerinde nasıl bir etki bıraktı?
12 2. Timoteos 1:5’i okuyun. Evniki Timoteos üzerinde iyi bir örnek bırakmıştı. Ona her zaman gerçek imanın davranışlarla gösterilmesi gerektiğini öğretti (Yak. 2:26). Timoteos, annesini harekete geçiren şeyin Yehova’ya duyduğu sevgi olduğunu görebiliyordu. Yehova’ya hizmet etmenin annesini ne kadar mutlu ettiğinin farkındaydı. Evniki’nin örneği Timoteos’u nasıl etkiledi? Elçi Pavlus’un da söylediği gibi, Timoteos tıpkı annesi gibi güçlü bir imana sahipti. Bu tesadüfen olmadı. Annesinin iyi davranışlarını görüyordu ve onu örnek almak istedi. Bugün de birçok anne ‘söz söylemeden’ ailesindeki kişilerin Yehova’ya hizmet etmesine yardım ediyor (1. Pet. 3:1, 2). Bunu siz de yapabilirsiniz. Peki nasıl?
13. Anneler neden Yehova’yla olan ilişkilerine öncelik vermeli?
13 Yehova’yla olan ilişkinize öncelik verin (Tekr. 6:5, 6). Birçok anne gibi siz de özverilerde bulunuyorsunuz. Çocuklarınızın ihtiyaçlarını karşılayabilmek için çok zaman ve para harcıyorsunuz, yeri geliyor uykusuz kalıyorsunuz ve başka birçok fedakârlıkta bulunuyorsunuz. Ancak tüm bunları yaparken Yehova’yla olan ilişkinizden ödün vermeyin. Düzenli olarak dua etmek, Kutsal Kitabı incelemek ve ibadetlere katılmak için zaman ayırın. Bunun sonucunda Yehova’ya yaklaşacak ve hem ailenize hem de başkalarına iyi örnek olacaksınız.
14-15. Lena, Maria ve John’un sözlerinden ne öğreniyorsunuz?
14 Annelerinin bıraktığı iyi örnek sayesinde Yehova’yı sevmeye başlayan birkaç gencin sözlerine bakalım. Kristin’in kızı Lena şöyle diyor: “Babam evdeyken Kutsal Kitabı inceleyemezdik. Fakat annem ibadetlere katılmak konusunda çok kararlıydı. Kutsal Kitap hakkında çok fazla şey bilmesek de onun davranışları güçlü bir imana sahip olmamıza yardım etti. Daha ibadetlere katılmadan bile bunun hakikat olduğundan emin olmuştuk.”
15 Maria isimli bir kardeşimizin babası ailesindeki kimsenin ibadetlere katılmasını istemiyordu ve ibadete katıldıkları zaman onlara sözlü ve fiziksel şiddet uyguluyordu. Maria şunları diyor: “Annem tanıdığım en cesur hemşirelerden biri. Küçükken başkaları ne der diye düşünüp doğru olan şeyi yapmaktan çekinirdim. Fakat annemin cesareti ve Yehova’yı hayatında ilk plana koyması insan korkusunu yenmeme yardım etti.” John isimli bir kardeşimizin babası ise evde Yehova ve Kutsal Kitap hakkında konuşulmasını yasaklamıştı. John şöyle diyor: “Annem, babamı mutlu etmek için Yehova’ya olan sevgisi hariç her şeyden vazgeçmeye hazırdı. Beni en çok etkileyen şeylerden biri buydu.”
16. Bir annenin davranışları başkalarını nasıl etkileyebilir?
16 Anneler, tutum ve davranışlarınızın başkaları üzerinde de etkisi büyüktür. Evniki’nin örneğinin Pavlus’u nasıl etkilediğini düşünün. O, Timoteos’a “ikiyüzlülükten uzak imanını hatırlıyorum” dedikten sonra “annen Evniki’nin de imanı böyleydi” dedi (2. Tim. 1:5). Peki Pavlus Evniki’nin imanını ilk ne zaman fark etti? Muhtemelen birinci vaizlik turu sırasında Listra’da Lois ve Evniki’yle tanıştığında fark etti. Pavlus onların Hıristiyan olmasına yardım etmiş olabilir (Elçi. 14:4-18). Düşünün, aradan yaklaşık 15 yıl geçmesine rağmen Pavlus Evniki’nin imanını hatırlıyordu ve Timoteos’a yazdığı mektupta buna değindi. Anlaşılan Evniki’nin imanı hem Pavlus’u hem de birinci yüzyılda yaşayan diğer Hıristiyanları çok etkilemişti. Tek başına çocuk yetiştiren ya da eşi hakikatte olmayan anneler, emin olun sizin de davranışlarınız başkalarını güçlendiriyor ve olumlu yönde etkiliyor.
17. Çocuğunuzu eğitmek için gösterdiğiniz çabalara rağmen bir sonuç alamıyorsanız ne yapabilirsiniz?
17 Çocuğunuzu ruhen eğitmek için çok çaba gösteriyor ama bir sonuç alamıyorsanız ne yapabilirsiniz? Unutmayın ki bir çocuğu eğitmek zaman ister. Bunu bir bitki yetiştirmeye benzetebiliriz. Bir tohum ektikten sonra acaba büyüyüp meyve verecek mi diye merak edebilirsiniz. Bitkinin büyümesini kontrol edemezsiniz ama onun büyümesi için en uygun ortamı sağlamaya ve bitkiyi sulamaya devam edersiniz (Mar. 4:26-29). Benzer şekilde, bir anne olarak siz de bazen çocuğunuzun yüreğine erişip erişemediğinizi merak edebilirsiniz. Tabii ki çocuğunuzun vereceği karar sizin kontrolünüzde değil. Ama onun ruhen büyüyebilmesi için en iyi ortamı sağlamaya devam edebilirsiniz (Özd. 22:6).
YEHOVA’NIN SİZE YARDIM EDECEĞİNE GÜVENİN
18. Yehova çocuğunuzun Kendisiyle dost olmasına nasıl yardım edebilir?
18 Yehova geçmişten bugüne birçok gencin Kendisiyle dost olmasına yardım etti (Mezm. 22:9, 10). Eğer çocuğunuz da bunu isterse ona da yardım edecektir (1. Kor. 3:6, 7). Belki çocuğunuz şu anda Yehova’dan uzaklaşıyor gibi görünebilir. Ancak Yehova onu sevgiyle izlemeye devam ediyor (Mezm. 11:4). “Doğru tutuma” sahip olduğuna dair en ufak bir belirti gördüğünde elini uzatıp ona yardım edecek (Elçi. 13:48; 2. Tar. 16:9). O, bunun için sizi kullanabilir. Örneğin doğru şeyi tam doğru zamanda söylemenizi sağlayabilir, yani çocuğunuzun onu duymaya en çok ihtiyacı olduğu bir anda (Özd. 15:23). Ya da cemaatinizdeki cana yakın bir kardeşi çocuğunuzla özel olarak ilgilenmesi için harekete geçirebilir. Çocuğunuz büyüyüp bir yetişkin olduktan sonra bile Yehova geçmişte ona öğrettiğiniz şeylerin aklına gelmesini sağlayabilir (Yuhn. 14:26). Öyleyse sözlerinizle ve davranışlarınızla çocuğunuzu eğitmek için elinizden geleni yapmaya devam edin. Böylece Yehova’ya sizi desteklemesi için bir fırsat vermiş olursunuz.
19. Yehova’nın onayına sahip olduğunuzdan neden emin olabilirsiniz?
19 Anneler, Yehova’nın size duyduğu sevgi çocuğunuzun seçimlerine bağlı değildir. Siz Yehova’yı çok sevdiğiniz için O da sizi seviyor. Eğer çocuğunuzu tek başınıza yetiştiriyorsanız şunu unutmayın: Yehova çocuğunuz için bir baba, sizi de koruyup kollayan bir hâkim olacak (Mezm. 68:5). Çocuğunuzun Yehova’ya hizmet edip etmeme konusundaki seçimini siz kontrol edemezsiniz. Fakat Yehova’nın size yardım edeceğine güvenin ve elinizden geleni yapmaya devam edin. Böylece O’nun onayına sahip olacaksınız.
İLAHİ 134 Çocuklar Tanrı’dan Bir Emanettir
a Bu makalede annelerin, Timoteos’un annesi Evniki’den neler öğrenebileceği ve çocuklarının Yehova’yı tanıyıp sevmesine nasıl yardım edebilecekleri ele alınacak.
b Bazı isimler değiştirilmiştir.
c Örneğin, Sonsuza Dek Mutlu Bir Yaşam kitabının 50. bölümüne ve 15 Ağustos 2011 tarihli Gözcü Kulesi, s. 6-7’de yer alan “Aile İbadeti ve Kişisel İnceleme İçin Öneriler” başlıklı makaleye bakabilirsiniz.