1. Merhametli biri denince aklımıza ne gelebilir?

MERHAMETLİ biri denince zihnimizde nazik, sıcak, şefkatli ve cömert biri canlanır. Aklımıza İsa’nın anlattığı merhametli Samiriyeli örneği de gelebilir. O örnekteki adam, haydutlar tarafından saldırıya uğrayan bir Yahudi’ye ‘merhamet göstermişti.’ Bu Samiriyeli adam, yaralı Yahudi’ye acıdığı için onun ihtiyaçlarıyla sevgiyle ilgilendi (Luka 10:29-37). Bu örnek, Tanrı’nın harika bir niteliği olan merhamete dikkat çeker. Bu nitelik, Tanrı’nın sevgisinin bir yönüdür ve Yehova bize olan davranışlarında her gün bu niteliği gösterir.

2. Merhametin diğer bir yönü nedir?

² Merhametin başka bir yönü daha vardır. Merhametli biri, cezayı hak eden birini cezalandırmamayı seçebilir. Bu anlamda Yehova hepimize merhamet gösterir. Bir mezmur yazarının da söylediği gibi, O ‘bize günahlarımıza göre davranmaz’ (Mezm. 103:10). Yehova bazen de günah işleyen kişiyi ciddi ölçüde terbiye edebilir.

3. Makalede hangi soruları ele alacağız?

³ Bu makalede şu üç sorunun cevabını göreceğiz: Yehova neden merhamet gösterir? Ciddi şekilde terbiye etmekle merhamet göstermek arasında bir bağlantı var mıdır? Merhamet göstermemize ne yardım edebilir? Şimdi Tanrı’nın Sözünün bu soruları nasıl cevapladığına bakalım.

4. Yehova neden merhamet gösterir?

⁴ Yehova sevgisinden dolayı merhamet gösterir. Elçi Pavlus Tanrı’nın ‘merhametinin bol olduğunu’ yazdı. Bu bağlamda Pavlus, Tanrı’nın merhametinden bahsederken kusurlu insanlara gökte yaşama ümidi vermesinden söz ediyordu  (Efes. 2:4-7). Fakat Yehova’nın merhameti bundan çok daha geniş kapsamlıdır. Davut şöyle yazdı: “Yehova herkese iyilik eder ve bütün işleri merhametini yansıtır” (Mezm. 145:9). Yehova insanları çok sevdiğinden mümkün olan her fırsatta onlara merhamet gösterir.

5. Yehova’nın merhametini en iyi bilen kişinin İsa olduğunu neden söyleyebiliriz?

⁵ İsa, Yehova’nın merhametini evrendeki herkesten daha iyi bilir. Yeryüzüne gelmeden önceki dönemde çok uzun yıllar boyunca gökte Babasıyla birlikteydi (Özd. 8:30, 31). İsa, birçok durumda Babasının günahkâr insanlara nasıl merhametle davrandığına şahit oldu (Mezm. 78:37-42). İnsanlara öğretim verirken Babasının bu harika niteliğine sık sık dikkat çekti.

6. İsa, Babasının merhametini anlamamıza nasıl yardım etti?

⁶ İsa, Yehova’nın ne kadar merhametli bir Tanrı olduğunu göstermek için, babasının evini terk eden asi oğulla ilgili bir hikâye anlattı. Bu oğul evden ayrılmış ve ‘zevk ve eğlenceye dalarak malını çarçur etmişti’ (Luka 15:13). Daha sonra, ahlaksız yaşam tarzından tövbe etti ve alçakgönüllülük göstererek babasının evine döndü. Peki babası ona nasıl karşılık verdi? Genç adamın bu sorunun cevabını öğrenmesi için fazla beklemesi gerekmedi. İsa şöyle anlattı: “[Oğlu] daha uzaktayken, babası onu gördü, haline çok acıdı. Koşup oğlunun boynuna sarıldı, onu şefkatle öptü.” Baba, oğlunun hatasını yüzüne vurmadı. Bunun yerine, merhametle davranarak oğlunu affetti ve onu tekrar aileye kabul etti. Bu asi oğul çok büyük bir günah işlemişti; fakat tövbe ettiğini gören babası onu bağışladı. Örnekteki bu merhametli baba, Yehova’yı temsil eder. İsa bu etkileyici örnekle Babasının, içtenlikle tövbe eden günahkârları bağışlamaya istekli olduğunu gösterdi (Luka 15:17-24).

7. Yehova’nın hikmetiyle merhameti arasında nasıl bir bağlantı vardır?

⁷ Yehova eşsiz hikmetinden dolayı merhamet gösterir. Kutsal Kitap ‘yukarıdan gelen hikmetin’ “merhametle ve iyi meyvelerle dolu” olduğunu söyler (Yak. 3:17). Yehova, sevgi dolu bir baba olarak merhametinin çocuklarına iyi geldiğini bilir (Mezm. 103:13; İşa. 49:15). Merhametli olduğu için kusurlarına rağmen insanlara gelecekle ilgili bir ümit verir. Yehova’nın sonsuz hikmeti, O’nu merhamet etmek için  bir neden olduğunda bunu yapmaya yöneltir. Fakat Yehova ne zaman merhamet göstermeyeceğini de çok iyi bilir. Çok hikmetli olduğu için, merhamet göstermekle suçu görmezden gelmek arasındaki sınırı asla aşmaz. O, hikmetini her zaman yarattığı varlıkların yararı için kullanır.

8. Bazen hangi adımı atmak gerekebilir? Neden?

⁸ Diyelim ki, Tanrı’ya hizmet eden bir kişi bilerek ahlaksız bir yaşam sürmeye başlıyor. Bu durumda ne yapmalıyız? Kutsal Kitap böyle bir “kişiyle görüşmeyi kesin” der (1. Kor. 5:11). Günah işlediği halde tövbe etmeyen kişiler cemaatten çıkarılır. Bu, Yehova’ya sadık olan diğer kardeşleri korumak ve Yehova’nın kutsal standartlarını desteklediğimizi göstermek için atılması gereken bir adımdır. Yine de bazıları cemaatten çıkarma düzenlemesinin Yehova’nın merhametinin bir ifadesi olduğunu görmekte zorlanabilir. Peki bu düzenlemenin Yehova’nın merhametiyle bağlantısı nedir? Görelim.

9-10. İbraniler 12:5, 6’ya göre, cemaatten çıkarmanın merhamet yansıtan bir düzenleme olduğunu neden söyleyebiliriz? Bir örnek verin.

⁹ Tanıdığımız ve sevdiğimiz birinin artık bir Yehova’nın Şahidi olmadığı ilan edildiğinde büyük bir üzüntü duyarız. Belki “Onun cemaatten çıkarılması gerçekten gerekli miydi?” diye düşünebiliriz. Peki bu merhamet yansıtan bir düzenleme midir? Evet. Terbiyeye ihtiyacı olan birinden bunu esirgemek hikmetli, merhametli ve sevgi dolu bir davranış değildir (Özd. 13:24). Cemaatten çıkarılmak, tövbe etmeyen kişinin davranış tarzını değiştirmesini sağlayabilir. Ciddi bir günah işleyen pek çok kişi, cemaatten çıkarılmalarının akıllarını başlarına getirdiğini ve davranış tarzlarını değiştirip Yehova’ya dönmelerine yardım ettiğini söylüyor (İbraniler 12:5, 6’yı okuyun).

¹⁰ Bu düzenlemenin cemaat için de merhamet yansıttığını neden söyleyebiliriz? Bir örnek üzerinde düşünelim. Bir çoban koyunlarından birinin hasta olduğunu fark ediyor. Hastalığını tedavi edebilmek için onu sürüden ayırması gerektiğini biliyor. Fakat koyunlar sosyal varlıklardır ve sürüyle birlikte olmak isterler; sürüden ayrı kaldıklarında huzursuz olurlar. Peki çobanın koyunu sürüden ayırarak tedavi etmesi zalimce midir? Tabii ki hayır. Çünkü çoban koyunu sürüden ayırmazsa hastalığın diğer koyunlara da bulaşacağını bilir. Hasta koyunu sürüden ayırarak tüm sürüyü korumuş olur (Levioğulları 13:3, 4 ile karşılaştırın).

11. (a) Cemaatten çıkarılmış bir kişi hangi yönlerden hasta bir koyuna benzetilebilir? (b) Böyle biri hangi düzenlemelerden yararlanabilir?

¹¹ Cemaatten çıkarılan birini o hasta koyun gibi düşünebiliriz. Bu kişi, ruhen hastadır (Yak. 5:14). Ruhi hastalık, tıpkı bazı fiziksel hastalıklar gibi oldukça bulaşıcı olabilir. Bu nedenle bazı durumlarda ruhen hasta kişinin cemaatten uzaklaştırılması gerekir. Yehova, kişiyi bu şekilde terbiye ederek sürüsündeki sadık kullarına olan sevgisini gösterir. Ayrıca cemaatten çıkarılmak suç işleyen kişinin yüreğini etkileyerek hatasını fark etmesini ve tövbe etmesini sağlayabilir. Cemaatten çıkarılan bir kişi ibadetlere katılarak ruhen beslenebilir ve güçlenebilir. Ayrıca okumak ve inceleme yapmak için yayınlara erişebilir ve JW Broadcasting^® programlarını izleyebilir. İhtiyarlar bu kişinin, yaşamında olumlu değişiklikler yaptığını gördükçe Yehova’yla ilişkisini onarabilmesi için zaman zaman  ona öğütler verebilirler. Böylece kişi cemaate geri alınabilir. *

12. Günah işleyip tövbe etmeyen birinin durumunda ihtiyarlar nasıl sevgi ve merhamet gösterebilir?

¹² Şunu hatırlamak çok önemlidir: Yalnızca, günah işleyip tövbe etmeyen kişiler cemaatten çıkarılır. İhtiyarlar bunun oldukça ciddi bir konu olduğunun farkındadır ve böyle bir kararı asla hafife almazlar. Yehova’nın ‘gerektiği ölçüde terbiye ettiğini’ bilirler (Yer. 30:11). İhtiyarlar kardeşlerini sever ve onların ruhi durumuna zarar verebilecek hiçbir şey yapmak istemezler. Ancak bazı durumlarda, sevgi dolu ve merhametli olan davranış kişiyi cemaatten çıkarmaktır.

13. Korintos’taki bir Hıristiyanın neden cemaatten çıkarılması gerekti?

¹³ Birinci yüzyılda, Elçi Pavlus’un günah işleyip tövbe etmeyen birinin durumunu nasıl ele aldığına bakalım. Korintos’taki bir Hıristiyan babasının karısıyla ahlaksız bir yaşam sürüyordu. Bu gerçekten iğrenç bir durumdu. Pavlus Yehova’nın eski İsraillilere şu emri verdiğini biliyordu: “Babasının karısıyla birlikte olan, babasının namusunu lekelemiştir. İkisi de mutlaka öldürülecektir. Kanlarından kendileri sorumludur” (Lev. 20:11). Elbette artık o dönemde bu adamın ölüm cezası alması söz konusu olamazdı. Fakat Pavlus Korintos’takilere bu kişinin cemaatten çıkarılması gerektiğini söyledi. Bu adamın ahlaksız davranışları cemaatteki diğer kişileri de etkiliyordu. Hatta onlardan bazıları bunun çok ciddi bir günah olduğunu bile düşünmüyordu (1. Kor. 5:1, 2, 13).

14. Pavlus, Korintos’ta cemaatten çıkarılan adama nasıl merhamet gösterdi? Neden? (2. Korintoslular 2:5-8, 11).

¹⁴ Bir süre sonra Pavlus, bu kişinin büyük değişiklikler yaptığını öğrendi. Bu adam gerçekten tövbe etmişti. Cemaate leke getirmiş olsa da, Pavlus ihtiyarlara onun hakkında “fazla ağır konuşmak istemem” dedi. İhtiyarlara bu kişiyi ‘gönülden bağışlamalarını ve teselli etmelerini’ söyledi. Peki onların neden böyle davranmasını istedi? Bu adamın “aşırı üzüntü içinde kaybolup gitmemesi için.” Pavlus tövbe eden adama acıyordu. Onun aşırı üzüntü altında ezilmesini ve bağışlanma dilemekten  vazgeçmesini istemiyordu (2. Korintoslular 2:5-8, 11’i okuyun).

15. İhtiyarlar kararlı olmakla merhametli olmak arasındaki dengeyi nasıl kurabilir?

¹⁵ İhtiyarlar merhamet göstererek Yehova’yı örnek alır. Suç işleyen kişiyi gerektiğinde kararlılıkla terbiye ederler; fakat mümkün olduğunda da ona merhamet gösterirler. Eğer kişinin yanlışını ele almazlarsa, bu merhametsizlik olur. Hatta suça göz yummak anlamına gelir. Peki merhamet göstermesi gerekenler sadece ihtiyarlar mıdır?

16. Özdeyişler 21:13’e göre, Yehova merhamet göstermeyenlere nasıl karşılık verir?

¹⁶ Tüm Hıristiyanlar Yehova’nın merhametini örnek almaya çalışır. Bunun bir nedeni, Yehova’nın başkalarına merhamet göstermeyenleri dinlememesidir (Özdeyişler 21:13’ü okuyun). Hiçbirimiz Yehova’nın dualarımızı dinlemeyi reddetmesini istemeyiz. Bu nedenle, yüreğimizin katılaşmasına izin vermemeliyiz. Acı çeken bir kardeşimize kulak tıkamaktansa, ‘düşkünün feryadını’ dinlemeye daima hazır olmalıyız. Aynı şekilde Kutsal Kitaptaki şu ilkeyi de ciddiye alırız: “Merhamet etmeyene verilecek hüküm de merhametsiz olacaktır” (Yak. 2:13). Merhamet görmeye ne kadar çok ihtiyacımız olduğunu alçakgönüllülükle kabul edersek, merhamet göstermeye de o kadar eğilimli oluruz. Özellikle de tövbe eden biri cemaate geri döndüğünde ona merhamet gösteririz.

17. Kral Davut merhametli biri olduğunu nasıl gösterdi?

¹⁷ Kutsal Kitaptaki kayıtlar merhamet göstermemize ve sert bir tutumdan kaçınmamıza yardım edebilir. Örneğin, Kral Davut’u düşünelim. O genel olarak merhametli biriydi. Saul onu öldürmek istemesine rağmen, Davut Tanrı’nın meshedilmiş kralına merhametle davrandı. Asla kin gütmedi ya da intikam almaya çalışmadı (1. Sam. 24:9-12, 18, 19).

18-19. Davut’un merhamet göstermediği iki olay nedir?

¹⁸ Ancak Davut her zaman merhametle davranmadı. Örneğin, kaba bir adam olan Nabal onunla saygısızca konuştuğunda ve Davut ile adamlarına yiyecek vermeyi reddettiğinde, Davut çok öfkelendi ve hem Nabal’ı hem de evindeki tüm erkekleri öldürmeye karar verdi. Nabal’a uzun yıllardır tahammül eden karısı Abigail, hızlıca harekete geçti ve Davut’un kan dökme suçu işlemesine engel oldu (1. Sam. 25:9-22, 32-35).

¹⁹ Davut’un merhamet göstermediği başka bir olaya bakalım. Natan peygamber ona bir hikâye anlatmıştı. Bu hikâyede zengin bir adam, fakir komşusunun biricik koyununu çalmıştı. Bu duruma çok öfkelenen Davut şöyle demişti: “Yehova’nın hakkı için, bunu yapan adam ölümü hak etmiştir!” (2. Sam. 12:1-6). Davut aslında Musa Kanununu iyi biliyordu ve Kanuna  göre koyun çalan biri tazminat olarak bunun dört katını ödemeliydi (Çık. 22:1). Fakat, böyle birinin ölüm cezasını hak ettiğini söylemek oldukça sert bir hükümdü. Aslında Natan bu hikâyeyi Davut’un, işlediği çok daha ağır suçları anlamasına yardım etmek için anlatmıştı. Davut, Natan’ın hikâyesindeki koyun hırsızına merhamet göstermemişti. Fakat Yehova ona bundan çok daha fazla merhamet gösterdi (2. Sam. 12:7-13).

20. Davut’tan ne ders alıyoruz?

²⁰ Davut öfkesine yenilince Nabal’ın ve tüm adamlarının ölümü hak ettiğini düşündü. Ayrıca daha sonra hiç düşünmeden Natan’ın anlattığı örnekteki adamın da ölümü hak ettiğini söyledi. Peki Davut gibi normalde şefkatli olan bir adam bu ikinci durumda neden bu kadar sert bir hüküm verdi? Davut’un içinde bulunduğu ruh halini düşünün. O sırada vicdanı onu rahatsız ediyordu. Görüldüğü gibi, sert ve yargılayıcı bir tutum kişinin Yehova’yla ilişkisinin zayıfladığını gösterir. İsa, takipçilerini ciddi şekilde uyararak şöyle demişti: “Başkasını yargılamayı bırakın ki, siz de yargılanmayasınız. Çünkü insanları hangi ölçüyle yargılarsanız, siz de aynı ölçüyle yargılanacaksınız” (Mat. 7:1, 2). Öyleyse sert bir tutum geliştirmemeye karşı dikkatli olalım ve “merhameti bol olan” Tanrımızı örnek almaya çalışalım.

21-22. Merhamet göstermenin bazı yolları nelerdir?

²¹ Merhamet sadece bir duygudan ibaret değildir. Aslında merhamet şefkatli davranışlarla gösterilir. O halde hepimiz ailemizin, cemaatimizin ve içinde yaşadığımız toplumun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmalıyız. Şüphesiz merhamet göstermek için pek çok fırsata sahibiz. Örneğin, teselliye ihtiyacı olan birini tanıyor musunuz? Belki o kişi için yemek yapabilir ya da düşünceli davranarak başka konularda yardım teklif edebilirsiniz. Belki cemaate geri alınan bir kardeşin onu teselli edecek ve güçlendirecek dostlara ihtiyacı olabilir. Ayrıca Kutsal Kitaptaki iyi haberi başkalarıyla paylaşarak insanları rahatlatabilirsiniz. Bu, karşılaştığımız herkese merhamet göstermenin en iyi yollarından biridir (Eyüp 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Yak. 1:27).

²² Bu tür ihtiyaçlara karşı uyanık olursak çevremizdekilere merhamet göstermek için birçok fırsata sahip olduğumuzu görebiliriz. Bunu yapmak, “merhameti bol olan” gökteki Babamızı çok mutlu eder!