Tasarım Ürünü mü?

Denizkestanesinin Kendi Kendini Bileyen Dişi

● Denizkestanesi saklanacağı bir oyuk açmak için beş dişiyle kayayı kazır. Ancak tüm bu kazma ve parçalama işine rağmen dişleri keskinliğini korur. Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde (ABD) fizik profesörü olan Pupa Gilbert denizkestanesinin bu özelliği hakkında, “bildiğimiz ve kullandığımız kesme ve öğütme aletlerinden çok daha üstün” diyor. Peki denizkestanesinin sırrı nedir?

Şunu düşünün: Denizkestanesinin dişi, doğal bir çimentoyla birbirine yapışmış kristallerden oluşur. Ancak Gilbert’ın da dediği gibi, “dişin belirli yerlerinde kırılma noktaları vardır.” Bu yerlerdeki organik malzemenin daha zayıf olması, bir kuponun koparılmasını kolaylaştıran küçük delikler gibi, dişin yıpranan katmanlarının kopmasını kolaylaştırır. Böylece yeni katmanlar ortaya çıkar ve dişin ucu keskin kalır. Diş bir uçtan uzarken diğer uçtan bilendiği için asla körelmez. Gilbert denizkestanesinin dişini, “doğada kendi kendini bileyen nadir yapılardan biri” olarak adlandırıyor.

Denizkestanesinin diş yapısının araştırılması birçok araç gerecin tasarımında yeniliklerin kapısını açabilir. Hatta kullanıldıkça kendi kendini bileyen gereçlerin üretilmesi bile teorik olarak mümkün. Gilbert “İşin püf noktası denizkestanesinin yapısında saklı” diyor.

Ne dersiniz? Denizkestanesinin kendi kendini bileyen dişi tesadüfen mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?

[Sayfa 16’daki şema]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Uzayan diş

Kalker plaka

Bilenmiş diş

[Sayfa 16’daki resim]

Denizkestanesi

[Sayfa 16’daki resim]

Beş dişi

[Sayfa 16’daki resim tanıtım notu]

Fotoğraflar: Pupa Gilbert/​University of Wisconsin-Madison