Tasarım Ürünü mü?

Yunusların Yağ Tabakası

● Bilim insanları, yunusların nasıl saatte yaklaşık 40 kilometre hızla yüzebildiklerini uzun yıllar boyunca çözmeye çalıştılar. Onları düşündüren nokta, bu canlıların vücudunda yeterince kas olmamasıydı. Oysa yunusların bu başarısının ardındaki sırlardan bir tanesi yağ tabakasında gizli. Deri altında bulunan bu karmaşık yapı aynı zamanda balinalarda, musurlarda (küçük bir balina türü) ve başka deniz canlılarında da bulunur.

Şunu düşünün: Bir ansiklopediye göre “yağ tabakası, çok sayıda yağ hücresinden oluşan, son derece düzenli, yoğun ve kalın bir bağ dokusudur” (New World Encyclopedia). Canlının neredeyse tüm vücudunu kaplayan bu tabaka “tendon ve bağlardan oluşan, çok iyi düzenlenmiş, yelpaze şeklinde ağlarla kas yapısına ve iskelete sıkıca bağlanmıştır.” Bu ağlar ise deri ve kemikte bulunan bir protein olan kollajenden ve elastik liflerden oluşur. Dolayısıyla yağ tabakası, sadece ısı yalıtımını sağlayan bir katman olmaktan çok ötedir. Çeşitli canlı dokuların birleşiminden oluşan oldukça gelişmiş bir yapıdır.

Peki bu yağ tabakası yunusların ve musurların bu kadar hızlı yüzmesine nasıl yardımcı oluyor? Örneğin beyaz yanlı musur saatte 56 kilometre hızla yüzebilir. Öncelikle, bu yağ tabakası canlıya aerodinamik bir yapı kazandırır. Ayrıca kuyruk ile sırt yüzgeci arasındaki yağ tabakasında, çapraz şekilde örülmüş ve özellikle bu bölgede yoğun olan kollajen ve elastik lifler bulunmaktadır. Bu tasarım, kuyruğa esneklik kazandırır ve mekanik enerjinin depolanmasını sağlar. Kaslar kuyruğu bir yönde hareket ettirdiğinde yağ tabakası bir yay gibi onun geri çekilmesine yardım ederek hem itme gücünü artırır hem de enerji tasarrufu sağlar.

Yağ tabakası canlının su yüzeyinde durabilmesine ve ısı kaybetmemesine de yardımcı olur. İçerdiği yağ hücreleri de yeterince besinin olmadığı zamanlar için enerji depolanmasını sağlar. Bu çok yönlü bileşimin, deniz araçlarının verimini ve itme gücünü artırmak isteyenlerin ilgisini çekmesi şaşırtıcı değildir.

Ne dersiniz? Tüm bu muhteşem özelliklere sahip yağ tabakası tesadüfen mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?

[Sayfa 17’deki şema]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Lif basamaklar

Çapraz şekilde örülmüş kollajen ve elastik liflerden bir kesit