Geçmişte ve Günümüzde Otomobiller

OYNAT

Geçmişte ve Günümüzde Otomobiller

İNSANOĞLU çok eski zamanlardan beri taşımacılığa ilgi duymuştur. Önceleri, ulaşım aracı olarak hayvanları kullandı. Fakat bir yere gitmek için daha pratik araçlara ihtiyaç vardı. Tekerlek, taşımacılıkta kilit bir rol oynadı ve onun ardından atlarla sürülen yük arabaları ve faytonlar icat edildi. Bununla birlikte 19. yüzyıldaki icatlar, taşımacılığı, önceleri hayal bile edilemeyen şekillerde değiştirdi.

Gelişmiş Motorlar

Nikolaus August Otto adındaki bir Alman, 19. yüzyılın ikinci yarısında hem buharlı hem de elektrikli makinelerin yerine geçen dört zamanlı içten yanmalı benzin motorunu geliştirdi. Alman Karl Benz ve Gottlieb Daimler, Avrupa’da otomobil üretiminin öncüleridir. Benz, 1885 yılında, dakikada 250 devire ulaşan, iki zamanlı ve tek silindirli motoru olan üç tekerlekli arabayı üretti. Daimler 1872’den beri benzinli sabit motorlar üretiyordu. On yılı aşkın bir zaman sonra Wilhelm Maybach ile birlikte, içten yanmalı ve yüksek hızlı motorla, yakıt olarak benzin kullanılmasını sağlayan bir karbüratör geliştirdiler.

Kısa zaman sonra Daimler ve Maybach dakikada 900 devire ulaşan bir motor yaptılar. Daha sonra ilk defa 10 Kasım 1885’te, bir bisikletin üzerine monte edip çalıştırdıkları ikinci bir motor yaptılar. Daimler ve Benz firmaları 1926’da birleştiler ve ürünlerini Mercedes-Benz ismiyle sattılar. * Bu iki adamın birbirlerini hiç tanımamış olmaları ilginçtir.

1890 yılında Émile Levassor ve René Panhard adlı iki Fransız, atölyelerinde, şasinin tam ortasına yerleştirilmiş bir motoru olan dört tekerlekli bir araba üretti. Ertesi yıl, toprak yolların toz ve çamurundan daha iyi korunması için motoru, otomobilin ön tarafına yerleştirdiler.

Otomobil Alımını Kolaylaştırmak

İlk otomobiller oldukça pahalı olduğundan herkes satın alamazdı. Ancak, Henry Ford 1908’de seri üretim zinciriyle T modelini üretmeye başladığında durum değişti. Bu araba, otomobil endüstrisini kökten değiştirdi. Ucuz, kullanışlı ve bakımı kolaydı. Dar gelirli kişiler bile onu satın alabilirdi. * Great Cars of the 20th Century (20. Yüzyılın Önemli Arabaları) kitabına göre, T modeli, “Amerika’yı ve daha sonra da bütün dünyayı araba sahibi yaptı.”

Yaklaşık yüz yıl sonra, günümüzde otomobil, lüksten çok ihtiyaç olarak görülüyor. Aslında, Londra’nın günlük gazetesi Independent’ta yayımlanan bir araştırma, insanların bazen arabaları bir kilometreden de kısa mesafeler için kullandıklarını gösterdi.

Teknolojik ilerlemeler arabaların yalnızca hızını değil, güvenliğini de artırdı. Gerçekten de son zamanlarda, birkaç ülkede ölümcül kazalarda azalma görüldü. Araba satın alırken bazı insanlar için güvenlik, estetikten daha önemli hale geldi. Örneğin, bir arabadaki daha sert kısımlar kaza sırasında yolcuların hemen etrafında bir güvenlik kafesi oluştururken, şasinin bazı bölümlerindeki geliştirilmiş esnek kısımlar, darbenin yarattığı etkiyi büyük ölçüde azaltmayı sağlıyor. Kilitlenmeyen fren sistemi (ABS) kaygan yüzeylerde aracın daha iyi kontrol edilmesini sağlıyor. Üç yönlü emniyet kemerleri, hem göğsü hem de kalçaları koruyor; hava yastıkları ise bir çarpışma sırasında başın direksiyona veya kontrol paneline çarpmasını engelliyor. *

Elbette iyi araba kullanma alışkanlığının yerini hiçbir şey alamaz. México’da yayımlanan El Economista gazetesinde şuna dikkat çekiliyor: “Eğer arabayı doğru kullanmazsak, arabaları daha güvenli yapmanın bir anlamı olmaz ve eğer bazı fizik yasalarını çiğnersek güvenlik konusunda en yüksek teknoloji bile bizi koruyamaz.”

Günümüzdeki bazı araçlar tekerlekli evlere benziyor. Bazı arabalarda CD çalar, televizyon, telefon, önde ve arkada ayrı ayrı ses ve sıcaklık ayarları var. Ayrıca sürücülerin, gidecekleri yere en uygun rotayı bulmalarına yardımcı olan uydu destekli küresel yer bulma sistemi (GPS) olan arabalar da var. Bazı sistemler yol problemleriyle ilgili en son bilgileri sunuyor. En son çıkan aletlere ve modellere sahip olmak birçok insan için prestij simgesi haline geldi ve bu durum, üreticilerle reklamcıların farkında oldukları ve yararlandıkları bir eğilimdir.

Gördüğümüz gibi otomobil, yüz yıldan fazla zaman önce ilk ortaya çıkışından beri oldukça gelişti. Otomobil, güvenli şekilde sürüldüğü takdirde iş seyahatleri ve keyifli geziler için kullanışlı bir araç olabilir.

[Dipnotlar]

^ p. 5 Daimler şirketinin önde gelen ortaklarından Emil Jellinek, otomobil serisine, kızı Mercedes’in adının verilmesini önerdi. O, Alman olduğu çok belirgin olan Daimler adının Fransa’da tutmayacağını düşündü.

^ p. 8 T modelinin ilk fiyatı 850 dolardı, fakat 1924 yılında yepyeni bir Ford, 260 dolar gibi düşük bir fiyata satın alınabilirdi. T modelinin üretimi 19 yıl devam etti ve bu süre zarfında bu modelden 15 milyondan fazla üretildi.

^ p. 10 Eğer koruyucu araç olarak sadece hava yastıkları kullanılırsa, bu özellikle çocuklar ve kısa boylu kişiler için tehlikeli olabilir.

[Sayfa 22-25’teki çizelge/resimler]

Belirtilen tarihler üretim dönemleridir

1885 Benz Motorlu Araba

Kullanışlı ilk otomobil

1907-1925 Rolls-Royce Silver Ghost modeli

Hızlı, güçlü, sessiz, lüks ve güvenilir

1908-1927 Ford T Modeli

Hızlandırılmış seri üretim geliştirildi; 15.000.000’dan fazla araba satıldı

Arka plan: Ford üretim hattı

1930-1937 Cadillac V16 7.4-L

Dünyanın ilk ve en başarılı 16 silindirli motorlu aracı

1939’dan günümüze Volkswagen Beetle

20.000.000’dan fazla üretildi. Yeni Beetle (aşağıda solda) piyasaya 1998’de çıktı

1941’den günümüze Jeep

Belki de dünyada en iyi tanınan araç

1948-1965 Porsche 356

Volkswagen Beetle’dan esinlenerek yapıldı ve Porsche’un başarısını başlattı

1952-1957 Mercedes-Benz 300SL

Lakabı Gullwing (Martı kanadı) olan bu otomobil benzersiz bir şasisi ve yakıt püskürtmeli motoru olan ilk arabaydı

1955-1968 Citroën DS 19

Hidrolik direksiyon, frenler, 4 vites ve kendi kendine ayarlanan süspansiyon

1959’dan günümüze Mini

Rağbet gören bu yeni araba, yarışlarda ve rallilerde de çok başarılıydı

1962-1964 Ferrari 250 GTO

300-beygirlik V-12, çok kapasiteli, spor bir araba

1970-1973 Datsun 240Z

Sağlam ve fiyatı uygun bir spor araba

1970’den günümüze Range Rover

Dünyanın, dört çeker en iyi aracı olarak kabul edilir

1984’ten günümüze Chrysler Minibüs

Minibüs modasının başlamasına yardımcı oldu

Thrust SSC

15 Ekim 1997’de Nevada’daki (ABD) Black Rock Çölü’nü geçerken saatte 1228 km hıza ulaşarak, resmi hız rekorunu kırdı

[Tanıtım Notları]

Benz-Motorlu Araba: DaimlerChrysler Classic; arka plan: Brown Brothers; T Modeli: VIP Classics; Rolls-Royce: Fotoğraf Rolls-Royce & Bentley Motor Cars

Jeep: DaimlerChrysler Corporation; siyah Beetle (Kaplumbağa): Vintage Motors of Sarasota; sarı Beetle: VW Volkswagen AG

Chrysler Minibüs: DaimlerChrysler Corporation; Datsun: Nissan North America; Thrust SSC: AP Photo/Dusan Vranic

UYANIŞ!